ڕەخنە لە عەقڵی دیماگۆجی و چەواشەکاری.. یاسین لەتیف
ئەگەر سرنجێکی خێرا بدەینە ماس میدیای کوردی و تۆرەکۆمەڵایەتیەکان و پەیج و کەناڵەکانی ڕاگەیاندن ، بە تایبەتی فێگەرو کارەکتەرەکانی نێو ئەو ڕاگەیاندنە بە حیزبی و بە ناو ئەهلیەوە لەو ماوە زەمەنیەی کەوا مووچەی فەرمانبەرانو خانەنشینانی تێدا ڕاگیرا ئەمەندە درۆو هەواڵی ناڕاست و چەواشەکاریان بڵاو دەکردەوە وێنەی نەبووە لە مێژوودا ، دەستەکە دیارو ئاشکرایە تەنها ئامانجیان بۆ ئازاردان و داڕوخانی باری سایکۆلۆژی تاکی کورد بوو ، بۆ ڕوشاندنی کەرامەت و هەیبەتی ئینسانی کورد بوو ، بۆ زەلیل کردن و سەر لێشێوانی ئینسانی کورد بوو تا زیاتر دەسەڵاتی دسپوتیزمی خێڵەکی زاڵ بێت بە سەر کۆمەڵگادا ، ئەم فۆرمە لە میدیای چەواشەکاری مۆدێلێکە وا خەریکە دەبێتە کولتوری میدیای سەردەم لە دونیادا، چونکە سیستەمی سیاسی بۆ تەرویجدان و سەپاندنی دەسەڵاتی سیاسی و ئابووری خۆی و کردنی بە ئەمری واقیع وەکو ئایدۆلۆژیایەک جگە لە هێزی پۆلیسی و داپڵۆسین پێویستی بە پیشەسازی میدیای چەواشەکاریە بۆ ئەوەی درۆکانی لای ڕەعیەت بکاتە ڕاست و قەناعەتیان پێ بکات و لۆژیکی(درۆ بکە ، درۆ بکە تا باوەڕت پێ دەکەن) بسەپێنن .
لە مێژووی مرۆڤایەتیدا هەرگیز لە هیچ سەردەمێکدا ماس میدیاو تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان وەکو فۆرمێکی نوێی پیشەسازی میدیایی کە هاتوونەتە نێو گەمەکەوە بە قەد ئەم سەردەمە سەرچاوەی بڵاو کردنەوەی درۆ و چەواشە کردن و هەواڵی ناڕاست نەبوون . ڕاستە هەندێک جار تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان سەرچاوەی گرنگ و باوەڕ پێکراو بوون بۆ بڵاو کردنەوەی وێنەو ڤیدۆی ڕوداوەکان و وروژاندن و دروست کردنی ڕای گشتی بەرامبەر ڕوداوەکان ، بەڵام لە دوای پێشکەوتنی تەکنۆلۆژیای کۆمیکایشن و گەشەکردنی کایەی زانستی گەیاندن و هاتنی زیرەکی دەست کرد بۆ نێو گۆڕەپانەکەو دونیای کۆمیکایشن هێدی هێدی خەریکە متمانەو باوەڕ کردن بە گواستەوەی ئەو ڤیدۆیانەش لە دەست دەدرێت و دەبنە بەشێکی سەرەکی بۆ چەواشەکاری ، چونکە دەتوانرێت بە زیرەکی دەست کرد ڤیدۆگەلێک دروست بکرێت درۆ بکەن بە ڕاست و ڕاستیش بکرێت بە درۆ . لێرەدا ئەوەمان بۆ دەر دەکەوێت ئێمە لە سەردەمێکی پووچ و جەواشەکاریدا دەژین و ئەو تێزەمان لا گڵاڵە دەبێت کە درۆو ڕاست تێکەڵاوکراون و مرۆڤ ناتوانێت لە یەکیان جیا بکاتەوە بەو مانایەی ((هەموو درۆیەک حەقیقتەو هەموو حەقیقەتێکیش درۆیە)) ئەمە ئەو سەردەمە پووچەیە کە پێی دەڵێن ئەنتی بەها جوانەکان، کە هەموو بەها جوانەکانی وەکو ڕاستی ، دادوەری، متمانە ، ئازادی ، ڕۆحی هاوکاری ، لێکتێکەیشتن و یەک تر قبوڵ کردن ، بەرژەوەندی گشتی ، تەقدیس نەکردن و …… هتد لە ناو چوون .پرسیارەکە ئەمەیە بۆ قۆناغی کۆمەڵگای مرۆڤایەتی لەم سەردەمی گەشە کردنی زانستیەدا گەیشتە ئەم سەردەمە هیچ وپووچە ؟ لەم سەردەمی گەشە کردنی تەکنۆلۆژیای زانستی دیجیتاڵی دەکرا مرۆڤ و بەهای مرۆڤایەتی لە ئەوپەڕی بەختەوەری و ئاسودەیدا بوایەت نەک لە ڕەزالەت و کوێرەوەریدا بژێت ؟ بۆ دونیای ئێمە وای لێهات و گەیشتینە ئەم قۆناغە هیچو پووچە کە هەموو شتێکی جوان بە پلان و سیسماتیک نا شیرین دەکرێت ؟ ، بۆ وڵامدانەوەی ئەو پرسیارانە دەگەینە ئەم دەرئەنجامە، ئەمرۆ سەرمایەداری حوکمی دونیا دەکات و نەخشەی سیاسی و ئابووری دونیا ئەو دایدەڕێژێت کە لە سەر بنەمای بەرژەوەندی و پاوەنخوازی و چەواشەکردن بە ڕێوە دەڕوات بە مەبەستی زیاترکردنی قەڵەمڕەوی سیاسی و ئابووری خۆیان و هەڵپەی ئەوەیانە زیاتر قازانج بکەن و خەڵکیش لە خشتە بەرن ، کەواتە سەردەم سەردەمێکی پووچ و تافهە زوڕنالیزمی سەرمایەداری کە شادەماری سەرەکی ڕاگردنی ئەم قۆناغە هیچ و پوچەیە پێویستی بە کەسانێکی هیج و پووچ و درۆزن وبێ مۆراڵ و تافهە بۆ ئەوەی پتر خەڵک چەواشە بکەن و کولتوری گەمژەیی بڵاو بکەنەوە ، چونکە زاڵ بوونی کولتوری گەمژەیی لە سەر بیرو تێگەیشتنی ئینسانەکان کاردانەوەی دەبێت لە سەر زۆر بوونی ژمارەی هیج و پووچ و کۆیلەکان و بە زیاد بوونی ئەو ژمارەیەش لە مرۆڤی ڕەشۆک و نا ئاشنا ڕەوشەکەیان بەردەوام دەبێت بۆ تاڵانکاری . ئەمڕۆ دەسەڵاتی خێڵەکی و بنەماڵەیی لە کوردستانیش بەشێکی دانەبڕاوە لە نەخشەی سیاسی و ئابووری دونیا ، بۆیە ماس میدیاکەشی بەشێکن لە درێژە پێدەری هەمان ڕەوش لە تەقدیس کردن و بە کارێزما کردنی سیاسی خێڵەکی و نەخوێندەوار و هیچ لە بارەنەبوو دەکارن بۆ لێڵ کردنی ڕاستیەکان وپەردەپۆش کردنی دزی و گەندەڵی و تاڵانکاریەکانیان ، هەروەهاخەریکی پیشەسازی چەواشەکاری و لە خشتە بردن و بێ نرح کردنی ئینسانی ئێمەن. دەبێت ئەو ڕاستیەش بزانێن بۆ دروست کردنی فەزایەکی لەو چەشنەش پێویستی بە میدیایەکی دیماگۆجیانە و کارکتەری میدیای پووچ و تافه هەیە لە چەشنی (هەوراز گوڵپی و ، ڕەنج سەنگاوی و ، شاهۆ ئەمین و ، سەیوان سێوکانی و ، سەنگەر عەبدالرحمان …… هتد)بۆ بڵاو کردنەوەی درۆو هەواڵی ناراست و لە خشتە بردنی ئینسانەکان.
یاسین لەتیف
