لەبارەی ڕۆمانی ” مولازم تەحسین و شتی تریش “.. نووسینی: رۆژگار خالید
Closed
لەجیاتی پێشەکی..
هەر کەسێک ئەو ڕۆمانەی دکتۆر فەرهاد پیرباڵ بخوێنێتەوە تێدەگا کۆمەڵگەی ئێمە دژی خۆیتی و دژی خۆی دەژی و دژی خۆیشی دەمرێت .
هەربۆیە لەکاتی بڵاوبوونەوەی ئەم ڕۆمانە دوو کێشە دروستبوو :.
- تۆمارکردنی داوایی یاسایی لەسەر دەزگای چاپ و دکتۆر فەرهاد پیرباڵ .
- هەڕەشەی قەدەغەکردنی هاتووچۆ لە دکتۆر فەرهاد پیرباڵ هەبووە .
دوای خوێندنەوەی ڕۆمانەکە و بینینی کۆد و ڕەمز و ووشەکان ، لێکدانەوەی جیاواز هەیە سەبارەت بەنووسینی ئەم ڕۆمانە بەم شێوەی خوارەوە :.
• ئەو ڕۆمانە بەجۆرێک لەجۆرەکان لێدانە لەپێگە و ئابڕوو و ناوبانگی پێشمەرگە .
• نیشاندانی ژن لەنێو ڕۆمانەکە وەک ئافرەتێکی خۆفرۆش و لەشفرۆش ، لەکاتێکدا ئەم ئافرەتە خاوەن دوو وێنەی دژەیەکە و دیدگایەکی دروستی نییە .
ئەو ڕۆمانە دوو دیوی هەیە دیوێکی ئاشنا بەژیانی ئێمە و دیوێکی دیکەی قێزەوەن و ناشیرین بەژیانی ئێمە .
دەتوانم بڵێم ڕۆمانێکی خەمهێنە بەردەوام وادەکات خوێنەر بەدوای وەڵامی ئەو ڕووداوانە بێت و پرسیاری جددییا لێبکات دواتر گومان و خەیاڵی جیاوازی هەبێت بۆ مامەڵەی مرۆڤەکان کەچۆن هەڵسوکەوت و نمایشی درۆ و قسەکانیان دەگۆڕن بەپێی بارودۆخ و بەرژەوەندییەکانیان.
بۆ ئەوەی بەباشی لە ڕۆمانەکە تێبگەی و ساتی ڕووداوەکان و خەیاڵی کارەکتەری سەرەکی ڕۆمانەکە بناسیتەوە .
پێویستە ناوی کارەکتەرەکان و کارەکانیان بناسی :.
• ” مولازم تەحسین ” جەللادێکی پلەباڵای سەربازی دەسەڵاتی حزبی بەعسە لەشاری سلێمانی .
• ” نازناوی جوامێر ناوی راستەقینەی ئاراس بابەکر عبدالحميد ” بەئاشکرا مودیری بەڕێوەبەرایەتی کشتوکاڵ و ئاودێری سلێمانی بووە ، لەژێرەوە پێشمەرگە بوو بەرپرسی شانەی نهێنی ناوشار بوو .
• ” ئەختەر قادر قوتوو ” خاتوونێکی شۆخ وەک فەرمانبەر لە دائیرەی کشتوکاڵی سلێمانی دادەمەزرێت پەیوەندی خۆشەویستی لەگەڵ جوامێری هەیە لەوکاتەی مدیرە ، دوای ئەوەی جوامێر دەچێتە شاخ و شەوان دەگەڕێتەوە شاری سلێمانی پەیوەندییان هەر دەمێنێت و وەکو ئامرازێک بەکاردەهێنێت بۆ ئیش و کارەکانی.
• ” حاجی مەولودی ملیۆنێر ” پیاوێکی دەوڵەمەند و سەرمایەداری شاری سلێمانییە بەقسە واخۆی نیشاندەدا کەسێکە دەیەوێت خزمەتی شاری سلێمانی بکا کەچی لەژێرەوە پیاوێکە خزمەتی حزبی بەعسی و خۆشەویستی بۆ سەدام حسێنی سەرۆکی کۆماری عێڕاق هەیە .
• هەموو کارەکتەرەکانی دیکەی نێو ڕۆمانەکە ناوی سەیر و سەمەرەیان هەیە وادەکا کۆمیدیایەک بەڕۆمانەکە بدات و قسەکانیان وەک تەنز دەبینرێت ، کاتێکیش رۆمانێک لەناوجەرگەی ژیانی خەڵکی ئاسایی دەنووسرێت پێویستە ناو و نازناو و قسەی خەڵکی ئاسایی بنووسیتەوە .
بۆیەش دەستبردن بۆ خوێندنەوەی ئەم ڕۆمانە هەستیارە هەڵوەستەی فکری و دەروونی و کۆمەڵایەتی دەوێت :.
لەلایەک ناوەڕۆکەکەی ئاڵۆزە مامەڵەی ووردی دەوێت وە لەلایەکی دیکە ڕووداوەکان بەخێرایی دێنەپێش فکری ئینسانی تێکدەدات و هەموویان خەریکی فێلکردنن لەیەکدی .
لەبارەی ڕۆمانەکە لە سێ وێنەی جیاواز پێکدێت هەر وێنەیەکی لەسەردەمێکدا نووسراون :
• یەکەم لە 1987 کۆپنهاگن دووەم لە 1991 پاریس سێیەم داڕشتنەوەی 2001 هەولێر.
جیاواز لەهەموو رۆمانێکی دیکەی کوردی لە هەندێک بەشی ڕۆمانەکە بەشێوەی پانی یاخود ئاسۆیی ڕووداوەکان دەگێڕێتەوە
• بەشی سەرەوەی ڕۆمانەکە تایبەتە بەژیانی مولازم تەحسین
• بەشی خوارەوەی ڕۆمانەکە تایبەتە بەشێوە ژیانی جوامێر
• لەبەشی کۆتایی ڕۆمانەکە هەردوو بەشی ڕۆمانەکە یەکدەگرن و خاڵی یەکگرتنی ڕۆمانەکە دەستپێدەکات ، وە لەهەندێک بەشی ڕۆمانەکە لاپەڕەکە جیهێشتراوە بەتاڵە هیچ شتێکی تێدا نووسراوە .
• شوێنی ڕووداوەکان شاری سلێمانی .
گێڕانەوەی مێژووی ڕووداوەکان ساڵانی هەشتاکانی سەدەی بیستەم .
لەڕووی کارەکتەرە :.
دووجۆر مرۆڤ و دوو دونیای جیاواز هەیە کاریگەری دوو فیکری جیاواز و کۆمەڵێک شتی دیکەی دووانەش هەیە ئەگەر بمانەوێت تێبگەین .
لەڕووی کاتەوە تاریکی و شەو زاڵەبەسەر ڕۆژ و ڕووناکی چونکە ڕووناکی نیشانەی دەسەڵات و هێز و خۆسەپێنیە کەچی شەو نیشانەی بوێری و تۆڵەکردنەوەیە بەمانای دونیای نهێنی و خافڵگیری دێت .
ناوەڕۆکی ڕۆمانەکە بەم شێوەیە دەبێت :.
مولازم تەحسین // دوای ئەوەی دەسەڵاتی ئەمنی و سەربازی و ئیداری حزبی بەعس لەشاری سلێمانی لاوازدەبێ مولازم تەحسین لەشاری بەغداد دەگوازرێتەوە بۆشاری سلێمانی بەڕۆژ خەریکی گرتن و چاوترسێن و لێدان و ئازاردان و زیندانیکردنی گەنج و پیاو و پیری ئەم شارەیە .
جوامێر // دوای چوونەشاخ ئەمجارە وەک پێشمەرگەیەکی چاونەترس و مەفرەزەی دەستوەشێن شەوان دەگەڕێتەوە شاری سلێمانی خەریکی کوشتنی پیاوانی بەعس و کوشتنی رەفیق حزب و ئەو کەسانەیە لە خەڵکی شارەکە دەدەن چاوترسێنیان دەکەن و تۆڵەی ئەو شتانە دەکەنەوە رووبەڕووی خەڵکی و هێزی پێشمەرگەی دەبێتەوە .
ڕۆمانەکە بەم شێوەیە بەردەوام دەبێت :
” مولازم تەحسین ” لەکاتی پشکنین و گەڕان بەناو ماڵان ئەختەری شۆخ دەناسێت و دەستی لەگەڵ تێکەڵ دەکا و دیاری پێدەدا و شەوەکانی ڕەنگاو ڕەنگ دەکا و تامی ژیانی لەلای دەگۆڕێت و پرسی هاوسەرگیری دێتەپێش.
” جوامێر ” هەر شەوێک دەگەڕێتەوە چاوی لەسەر ئەختەری شۆخە و شەوان لەگەڵی دەمێنیتەوە و خەریکە شەوەکانی جوانتر دەکا و هەموو کاتێک بەڵێنی هاوسەرگیری و بردنەشاخی پێدەدا بەڵام بەڵێنەکەی دەشکێنێت وە بیانووی جۆراوجۆری هەیە و سەرکردایەتی شۆڕشی بەهۆکاری نەبردنی دەزانێت .
هەردووکیان چێژدەبینن لەجەستەی ئەو خاتوونە وە بۆ مەبەستی شارراوەی خۆیان هەیە بەردەوامن .
ئەو دووبەشە بەم شێوەیە بەردەوام تائەوکاتەی حاجی مەولودی ملیۆنێر لەگەڵ سالاری کوڕی بڕی 80 هەزار دیناری سویسری دەبەنە بەغداد وەک بەخشین بۆ شەڕی قادسیە و سەدام حسین و حزبی بەعس .
دوای ئەوەی جوامێر هەڵدەستێت سالاری کوڕەکەی حاجی مەولودی ملیۆنێر دەڕفێنی و داوای بڕی 50 هەزار دیناری سویسری دەکات لەبەرانبەر ئازادکردنی .
دوای ئازادکردنی کوڕەکەی حاجی مەولود مولازم تەحسین وەک دڵنەوایی و پاڵپشتی سەردانی ماڵیان دەکا و حاجی مەولود کۆمەڵێک قسەی خراپ لەسەر پێشمەرگە و شۆڕش و گیانفیدای جوامێر دەکات و وێنەی نیشان دەدا دەڵێ ئەوە دز پارە و شتی زۆری برد کاتەک چووە شاخ وە ئەوانەی لە شاخن جەردەن ، ئەو جوامێرە نازناوی ئاراس بابەکر عبدالحميدە مدیری دائیرەی کشتوکاڵ و ئاودێری سلێمانی بوو .
ئەم قسەیە بۆ مولازم تەحسین دەبێتە شۆک و یەکسەر بەدواداچوون بکا و دۆسیەی دەربهێنێت و جوامێر وەک بەڕێوەبەری پێشوو و ئەختەریش وەک فەرمانبەری ئەو دائیرەیە کەشف ببن .
چەند وێنەیەکی ناوڕۆمانەکە دەنووسمەوە :.
• هاوسەرگیری لەگەڵ مولازم تەحسین :.
ئەختەر ئەو نیوەڕۆیە وەک دەیان نیوەڕۆی دیکە دەعوەتی مولازم تەحسینی کردبوو دیسان کفتەی سابوونکەرانی بۆ لێنابوو .
ئەختەر لەسەر نان خواردن گۆتی تەحسین پرسیارێکت لێدەکەم !
چییە؟
تۆ لەناوبردنی پێشمەرگە و پیشەکەی خۆتت بەلاوە گرنگترە یا ژیان لەگەڵ مندا؟
مولازم تەحسین دەستی لە خواردنەکە سارد بووە ئەم پرسیارە عەنتیکەیە چییە ئەمڕۆ لێم دەکەی ئەختەر؟
ئەختەر بۆ خۆشی پێکەنینی هات .
نا مەبەستم ئەگەر شووت پێبکەم واز لە پیشەت دەهێنێت؟
مولازم تەحسین دڵنیابە ئەختەر بەڵام هەردەبێ بڕۆین بۆ بەغدا و لەوێ بژین!
ئەختەر لەدڵی خۆیدا بەراوردی هەڵوێستی مولازم تەحسینی لەگەڵ هەڵوێستی جوامێر دەکرد.
• هاوسەرگیری لەگەڵ جوامێر :
ئەختەر ڕووی لە جوامێر کرد .
مەسەلەی خوازبێنی من چ پەیوەندییەکی بە مەکتەبی سیاسی حزبەوە هەیە جوامێر؟
جوامێر شلەژاو وەک پەشیمان ببێتەوە لە درکاندنی ئەم نهێنییە و بەڵام ناچاریش بێت ڕوونی بکاتەوە و ڕوونی کردەوە .
پێیان وایە ئەگەر تۆ لەگەڵ من بێیتە شاخ کەناڵێکی گرنگی پەیوەندیمان لەگەڵ ناوشار لەقیس دەچێ!
ئەختەر کە ئەمەی بیست زیاتر شلەژا و دوای قەیرێک بیرکردنەوە سەیرە .
پێیان وایە هیچ ئافرەتێکی دیکەی وەکو تۆ بۆ ناوشار نادۆزنەوە.
یەعنی ئێمە ناتوانین پێکەوە لەشاخ ژن و مێرد بین و بەپێشمەرگایەتی بژین .
جارێ قبووڵ ناکەن لەگەڵ خۆمت ببەم .
ئەختەر تۆ مانەوەت لەناو حزب لەلا گرنگترە یان گەڕانەوەی شەرەفی ژنێکی کورد کەمن خۆشم دەوێیت و هەموو ژیانم لەپێناوت بەخت کردووە!
ئەختەر ئەگەر چووینە شاخ و پەسەندیان نەکرد وەک ژن مێرد وەریان نەگرتین؟
جوامێر بەڵێنت دەدەمێ تەسلیمی حکومەت دەبمەوە و لێرە دەتخوازم و پێکەوە دەژین.
بەڵێن؟
بەڵین !
جوامێر لەکاتێ بەڵێنی خۆی بە ئەختەردا پەنجەکانی دەستی چەپی تا قەراغ هەناوی ئەختەر ڕۆیشتبوون.
لاپەڕە 84 و 85 و 90 و 91 و 109 ” “
دوای ئەوەی مولازم تەحسین بەپەیوەندی نێوان جوامێر و ئەختەر دەزانێت و دەچێتە لای ئەختەر هەموو شتێکی لێدەپرسێ و ئەویش هەموو شتێک بە مولازم تەحسین دەڵێت .
• بەشی کۆتایی
ئەختەر بەعەرەبی قسەی دەکرد پاشان یەکسەر تێگەیشتم گۆتم ئەوە دیسان مولازم تەحسینی لەلایە باوەڕم پێ بکە رەعنا وەک چۆن ئێستا گوێم لەدەنگی تۆیە ئاوها گوێم لە ئەوانیش بوو قسەیان دەکرد شەو بوو دنیا کش و مات بوو تەنیا دەنگی ئەوان دەهات مولازم تەحسین دیاربوو بە توڕەییەوە پێی گووت
بچۆ حەوشە ئاگات لە دەرگای دەرەوە بێ!
ئەختەریش دەیگوت
دەترسم بەسەر دیوارەکەوە بێتە ژوورەوە
کۆلان سەرتاپا بۆسەی تێدا دانراوەتەوە مەترسە
مولازم تەحسین گۆتی
ئاخر دەترسم ببێتە تەقە بقڵیشێتەوە
ئینجا مولازم تەحسین دەنگی بەرز کردەوە
ئەدی تۆ ناڵێی بەتەنیا دێت؟
پاشان من پێم گوتوون بەهیچ شێوەیەک تەقەی نەکەن لێی گەڕێن بێتە ژوورەوە دەبڕۆ تۆ ئاگاداری دەرگای حەوشە ببە !
لاپەڕە ” 126″
پاشان مولازم تەحسین پیلانی کوشتنی جوامێر دادەنێت و دەیکوژێت وەک کویلە تەماشای ئەختەری دەکا و بە پاسەوانەکانی دەڵێت بیهێنن .
تێبینی لەبارەی کەسایەتی جوامێری دەستەکانی بەجەستەی خاتوونێک گەرمدەکات بێگومان لەگەڵ ڕەوشت و ئاکاری جوانی پێشمەرگەی یەکناگرێتەوە
