Skip to Content

ئیمپریالیزم ئازاری کورد نابڕێنێتەوە … نووسینی: ئەڵێکس کڵینکۆس

ئیمپریالیزم ئازاری کورد نابڕێنێتەوە … نووسینی: ئەڵێکس کڵینکۆس

Closed
by كانونی دووه‌م 25, 2018 General, Opinion, Slider

ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەناڵێنێ بەدەستی داگیرکاری ئیمپریالیزمی ڕۆژئاواوە، نەتەوەی کوردیش یەکێکە لە قوربانییە گەورەکانی ئەو داگیرکارییە.
کاتێک بەریتانیا و فەرەنسا پێش بە یەک سەدە ئیمپراتۆریەتی عوسمانیان پارچە پارچە کرد، کورد لە مافی چارەنووسی خۆی بێبەش کرا، لە بەرانبەردا دابەشکرا بەسەر چەند وڵاتێکدا – تورکیا، سوریا، عێراق و ئێران. بە دڵنیاییشەوە لەلایەن ئەو وڵاتانەوە سەرکوتکران.
ئەم ئازارە درێژەی کێشا تاوەکوو ئەمڕۆ. کۆتایی هەفتەی ڕابردوو عەفرین کەوتە بەر تۆپبارانی سوپای تورکیا، ئەو ناوچەیەی کە لە ژێر دەسەڵاتی کوردەکانی سوریەدان و بە ڕۆژاڤا دەناسرێت. بەڵام کێشەکە لێرەدا هەر دەوڵەتە داگیرکەرەکان نییە، کێشەکە ئەوەیە هەندێک جار ڕابەرە کوردەکان هاوپەیمانی لەگەڵ هێزە ئیمپریالیستێکان دەبەستن، بەتایبەتی ئەمریکا.

ئەمە ستراتیجیەکی دوورو درێژی هەردوو پارتە نەتەوەییەکەی باکوری عێراق بوو، پارتی دیموکراتی کوردستان (KDP)و یەکێتی نیشتمانی کوردستان(PUK ) . لە ئاکامی شەڕی کەنداودا کە لەلایەن ئەمریکاو هاوپەیمانانیەوە دژ بە سەدام حوسین و عێراق کرا، کوردەکان توانییان سودمەندبن لەو دەرفەتەو ناوچەیەک بۆ خۆیان داببڕن و بەهرەمەند بن لە ناوچەی دژە فڕین کە لەلایەن فرۆکەکانی ئەمریکاوە دەپارێزران.
پاش هێرشی ئەمریکاو بەریتانیا لە 2003 بۆ سەر عێراق، ڕێگا درا بە کوردەکان زیاتر خۆیان تۆکمەبکەن و ناوچەکانیان ئارامتر بوو لە چاو بەشەکانی تری عێراق.

دەرکەوتنی داعش و دەستگرتنی بەسەر موسڵدا لە 2014 دا هەلی زۆرتریان بۆ هاتە پێشەوە، لە ئاکامی باری شێواوی بەغدادا توانییان دەست بەسەر زۆرێک لە ناوچە جێناکۆکەکاندا بگرن، لەسەروی هەموو ئەوانەشەوە چاڵە نەوتەکانی کەرکوک. پاڵپشتیەکی زۆریان لێکرا لە لایەن ئەمریکاوە، هەروەها شانبەشانی حکومەتی عێراقی شەڕی داعشیان کرد بۆ وەدەرنانیان لە ناوچەکانیان.
لە سێپتامبەری ڕابردو، پاش ئەوەی هێزە هاوپەیمانێکان بە ڕابەرایەتی ئەمریکا تەوقی موسڵیان کرد، مەسعود بەرزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستانی عێراق، وە سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق بانگەوازی ڕیفراندۆمی کرد بۆ سەربەخۆیی. سەرباری بردنەوەی بەدەنگی زۆرینە، بەڵام کارتەکانی دەستی مردبون.

حکومەتی عێراقی موسڵی گەڕانەوە، لە سای نەک هەر ئەمریکا بەڵکو ئێرانیش. میلیشیا شیعێکان کە لە لایەن ئێرانەوە پشتیوانیان لێدەکرێت، ڕۆڵێکی بەرچاویان بینی لە شکستی داعشدا.
لە ئۆکتۆبەردا پاش کۆنترۆڵکردنەوەی موسڵ، سەرۆک وەزیرانی عێراق حەیدەر عەبادی داوای گەڕانەوەی ئەوناوچانەی کردەوە کە کوردەکان لە 2014 دا دەستیان بەسەردا گرتبو. کوردەکان زۆر بە خێرایی شکستیان هێنا، ئەوەش وا مەزەندە دەکرێت سەودایەک بوبێت لەگەڵ ئێران لە ڕێی دژەکانی بەرزانی لە ناو PUK.

پاش گۆڕانکارێکانی سوریا و کشانەوەی هێزەکانی بەشار ئەسەد لە ڕۆژئاوا لە 2011 کە شەڕی لە پێناوی مانەوەدا دەکرد لەدەستەڵات، زۆر بەخێرایی هێزەکانی YPG (یەکێتی پاراستنی گەل) بەڕێوەبەرایەتی ئەو ناوچانەیان گرتە دەست. ئەم ڕێکخراوەیە پەیوەندییەکی پتەویان هەیە بە PKK وە (پارتی کرێکارانی کوردستان) کە لەشەڕێکی درێژ خایەندایە لەگەڵ وڵاتی تورکیادا.
بەهەمان شێوەی عێراق، واشنتن هاوپەیمانییەکی سازکرد لە گەڵ YPG . هێزەکانی سوریایی دیموکرات کە کوردەکان ڕابەرایەتی دەکەن، بە پشتیوانی 2000 سەربازی ئەمریکاوە، ڕۆڵێکی بەرچاویان بینی لە شکستی داعش و وەدرنانی لە ڕەقەی پایتەختی. لە ئێستاشدا %٢٥ی خاکی سوریایان لە ژێر دەستدایە.

کێشەی ئەمریکا ئەوەیە، تێکشکانی داعش بە قازانجی ئێران دەزانێت کە یارمەتیدەری ئەسەد و عەبادییە. هەفتەی ڕابردوو واشنتن بڕیاری مانەوەی هێزەکانی دا لە سوریا. پاساوی مانەوەشی مەشق پێکردنی 30 هەزار سەربازی بەرگریکارە بە درێژایی سنوورەکانی باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریا.
لەڕاستیدا نانی ئەم هەنگاوە بەڕووی ئێراندایە، چونکە دۆناڵد ترامپ بڕوای بە ڕووبەڕوبونەوەی ڕاستەوخۆ هەیە لەگەڵ ئێراندا. سیاسەت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا وەکو یاری شەترەنج وایە، ڕەهەندی جۆراو جۆری هەیە، ئەمەشیان بەباری دوژمنایەتی تورکیادا کەوتەوە. حکومەتەکەی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان لە چەند ساڵی ڕابردودا شەڕی گەرمتر کردووە لەگەڵ PKK، ئامادە نەبوو دوژمنەکانی خۆی لە بارێکی بەهێزدا ببینێ.
فاکتەرێکی تری هاوکێشەکە ڕوسیایە، کە لە 2016 ڕاستەوخۆ بە قازانجی بەشار ئەسەد دەخاڵەتی لە شەڕی ناوخۆ کرد لە سوریا. ڕوسیاش بە هەمان شێوە پشتیوانی لە YPG کرد، بەڵام پاش ئەو دانیشتنەی هەفتەی ڕابردووی ڕوسیا و تورکیا لە مۆسکۆ، هێزەکانی پۆلیسی ڕوسیا لە عەفرین کشانەوە.

لەڕاستیدا ئەوکارەی ڕوسیا هەڵکردنی گڵۆپی سەوزبوو بۆ هێزەکانی تورکیاو ئەوانیش دەستیان بە هێرشەکانیان کرد.

ئەمریکا لە کاتێکدا دۆستە کوردەکانی لە عێراقدا شەرمەزارکرد، ئایا هەمان کار ناکاتەوە لە سوریا؟

بەهەرحاڵ، وەڵامی پرسیارەکە هەرچییەک بێت، ئەوەی هەیە خەڵکی کورد ئازار دەچێژێت. با هیواداربین ڕابەرایەتی سیاسی کورد وانەیەک وەرگرن و دڵنیابن هیچ دەستکەوتێک وەدەست ناهێنن، لە هێزە دڕندە ئیمپریالیستێکانی وەکوو ترامپ و پۆتین.


و: گۆران عەبدوڵڵا

———————————
سەرچاوە:
کرێکارانی سۆشیالیست
https://socialistworker.co.uk/art/46002/Imperialism+wont+end+Kurdish+agony

mm

نووسەر و رۆژنامەنووس نەوزاد مدحت ناسراو بە (گۆران عەبدوڵڵا) لە شاری کەرکوک لە دایک بووە خوێندنی لە( ئامادەیی ثورە) تەواو کردووە، دوواتر لە پەیمانگای هونەری موسڵ بەشی موحاسەبە وەرگیراوە. بەهۆکاری نەچوونە جەیشی شەعبی لە دووا قۆناغ فەسڵکرا. وەک کەسێکی سیاسی و ناڕازی درێژەی بە کاری سیاسی خۆی دا، لە پاش ڕاپەڕین لە شاری هەولێر یەکێک بووە لە دامەزرێنەرانی یەکێتی بێکاران و ئەندامی دەستەی نووسەرانی رۆژنامەی( دەنگی بێکاران) بووە تا ناوەڕاستی ساڵی ١٩٩٥. لە ١٩٩٦ ەوە نیشتە جێی وڵاتی کەنەدایە. لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ وە ماڵپەڕی دەنگەکانی(www.dengekan.com) وەک رۆژنامەیەکی ئەلیکترۆنی رۆژانە دامەزراندووە وە تا ئێستاش بەردەوامە. لە ٢٠٠٥ بەشی وێب پەیج دیزاینی لە (Durham computer & Business college) تەواوکردووە. لە درێژەی کارە رۆژنامەوانێکەیدا سەرباری بڵاوکردنەوەی بابەتە سیاسی و ئەدەبی و کەلتورێکان چەندین مەلەفی جۆراو جۆری کردۆتەوە سەبارەت بە بارودۆخی سیاسی عێراق و کوردستان لە بوارەکانی دیموکراتی، ژنان، گەندەڵی و ئازادیدا وە چەندین چاوپێکەوتن و گفتوگۆو کۆڕی وەک ماڵپەڕی دەنگەکان ئەنجام داوە. وە بەشێک لە لەو چاوپێکەوتنانە لە شێوەی کتێب چاپکراون وەکو: مارکس لەمڕۆدا، بەزمانی کوردی، بزووتنەوەی سۆشیالیستی لە کەنەدا بە زمانی ئینگلیزی سەرباری کاری رۆژنامەوانی بەشداربووە لە دامەزراندنی رێکخراوەی (پەیوەندی کوردی دژی جینۆساید) کە هەستان بە رێکخستنی چەندین بۆنە لە شاری تۆرۆنتۆ و دەوروبەری لە پێناو ناساندنی جینۆسایدی گەلی کورد بە دەوڵەتی کەنەدا.

Previous
Next
Kurdish