ئامانجت لە نووسین چییە؟.. جەمال ئەحمەد ئیسماعیل

دیارە کەس ناتوانێت نکوڵی لەوە بکات کە حاڵی حازر وڵاتەکەمان بە دۆخێکی چەندە سەختتدا دەگوزەرێت. ئەم بارودۆخە فرەکێشەیەش لەعێڕاق ١٩ ساڵەو لە کوردستانیش٣١ ساڵە بەردەوامەو ڕۆژ دوای ڕۆژ خەراپتر دەبێت. ئەو کەسانەشی کە وڵاتیان بەو ئاراستە مەترسیدارە بردووە، تەنها چەند سەد کەسێکن، وە ئەوانەی باجی ئەم بارودۆخە دەدەن ملیۆنان کەسن. بۆیە نابێت ئەمە هەر بەردەوامبێ. ٣١ ساڵ پێش ئێستا کە کوردستان لەدەستی حکومەتی عێڕاق دەرهێندراو بەرەو چارەنوسێکی تاریک هەنگاوی نا، من تەمەنم شەش ساڵ بوو. ئێستا تەمەنم ٣٧ ساڵە هێشتا عێڕاق و کوردستان لە قوڵایی هەزاران کێشەدان و بارودۆخەکە هەر چاک نەبوو. ئێ من مناڵیم و گەنجێتیم تێپەڕی و هەر چاوەڕێم وڵات چاکبێ، گەندەڵی نەمێنێ، تیرۆرو کوشتن و تاڵانی نەمێنێت، خۆشیم لەژیان نەبینی، نەمتوانی و ناتوانم بە ئارامی و بە سەلامەتی و بە ئازادی لە وڵاتی خۆم بژیم و بگەڕێم و هەناسەی ئازادی بەبێترس هەڵمژم. ئێ ئەگەر ئێستا ئێمە ئەم بارودۆخە نەگۆڕین ئەوا هەموو کەسوکارو مناڵەکانمان و نەوەکانیشمان لەداهاتودا باجەکەی دەدەن. ئەوانیش وەک ئێمە بێبەش دەبن لە ژیانێکی ئازادانەی بێ مەترسی.
من ئێستا لەجاران باشتر بیرم کردۆتەوە لەوەی نابێت ملیۆنان مرۆڤ بێدەنگبن و چەند سەد کەسێک هەموو سەروەتی گشتی وڵات بەتاڵان بۆ خۆیان بەرن، مافەکانی مرۆڤ بن پێ بخەن، ئازادی بوونی نەبێ، لەسەر قسەکردن و خۆپیشاندان خەڵک بکوژرێ، کەسانی چالاکوان بخەنە ژێرزەمین و زیندانی نهێنییەوە، هەڵبژاردنەکان بەتەزویر بکەن و دەسەڵاتێکی ناشەرعی بە زەبرو زەنگ حوکم بکات. ئەمانەو سەدان کێشەیتر کە ناکرێت هەتا هەتایە هەر بێدەنگ بین و قبوڵی بکەین. چەند ساڵێکە من زۆر بیر لەم بارودۆخە دەکەمەوە، وە زۆر بیروبۆچون و بیرۆکەی جیاواز لەمێشکمدا کۆبۆتەوە، بەجۆرێک پڕبووم، پڕم لە ڕەخنەی سیاسیی، پڕم لە وردە قسەی نەوتراو، پڕم لە ناڕەزایەتی، قورگم ئەیەوێت پڕ بە دەنگی شۆڕش هاوار بکات، لە دژی هەزاران ناعەدالەتی و وێرانکردنی وڵات و دەربەدەرکردنی سەدان هەزار گەنج بۆ وڵاتانیتر. ئیتر گەیشتووم بەو قەناعەتەی کە لە ئێستادا تەنها ڕێگەو باشترین ڕێگە بۆ کەسێکی دەربەدەری وەکو من ئەوەیە لەڕێگەی نووسینەوە دەتوانم گوزارشت لەو دەنگە ناڕازییەی ناخم بکەم و لەڕێگەی نوسینەوە بیروبۆچونەکانم دەرببڕم وە دەتوانم لەم ڕێگەیەوە گەنجان وشیار بکەمەوە لەوەی بێدەنگ نەبن لەئاستی ماف و ئازادییە زەوتکراوەکانیان. ئێمە هیچ ڕێگەمان نییە جگە لەوەی وەرچەرخانێکی مێژوویی ئەنجام بدەین. جا هەندێک کەس باوەڕیان بەشۆڕشی چەکدارییەو هەندێکیتریش باوەڕی وایە دەکرێت لەڕێگەی شۆڕشێکی مەدەنیی و ئاشتییانە وڵات بگۆڕین. من پێموایە ڕێگەی ئاشتیی چاکترە. چونکە شۆڕشی مەدەنی لەڕێگای نوسینی ڕەخنەیی و خۆپیشاندان و وشیارکردنەوەی خەڵک، کاریگەرترەو بەبێ جەنگە. وە ئەگەر لەم ڕێگەیەوە بەتەواویش وڵات نەگۆڕدرێت، ئەوا لانیکەم دەتوانێت کاریگەری هەبێت و دەسەڵاتداران کەمتر دزی بکەن، کەمتر خەڵک بکوژن، کەمتر گەندەڵی بکەن و کەمتر وڵات وێران بکەن.
من ڕۆژنامەنووس نیم و کەسێکی پڕۆفیشناڵیش نیم لەم مەجالەیا. بەڵام کاتێک وڵاتەکەمان دەناڵێنێت بەدەست هەزاران کێشەی گەورەوە. وە وڵات پێویستی بە ئێمەیە ڕزگاری بکەین. ئا لەم کاتەیا هەموومان پێویستە پیشەیەکیتریش فێر بین. لەم بارودۆخەدا، کە وڵات بە هەزاران قەیرانی سیاسیی گەورەدا تێدەپەڕێت، دەکرێت مامۆستای وێنەکێش لافیتە بۆ خۆپیشاندەران بنوسێت. دەکرێت پزیشک کراسە سپییەکەی وەکو پەیامێکی سیاسیی بۆ سەرۆک بنێرێت، بەو مانایەی کە سەرۆک تکایە ئاشتی هەڵبژێرە. دەکرێت کچە مۆدێلەکان لەسەر کراسەکانیان بنوسن: ”سەرۆک لەشفرۆشی شەڕەفمەندانەترە، لە نیشتیمانفرۆشیی” دەکرێت ئیمامی مزگەوت ببێت بە بێژەری ڕادیۆو بەهەموو هێزی قورگی هاواربکا، بڕوخێ دزو گەندەڵ و سەرۆکی بکوژ. دەکرێت کچە ناسکۆڵەکەی سەرۆک ویژدانی بجوڵێت و لەباوکی هەڵگەڕێتەوەو ببێت بە شۆڕشگێڕێکی چەکدار. دەکرێت بۆیاغچی سەر شەقام بڵێت قۆندەرەی هەمووتان بۆیاغ دەکەم، بێجگە لە جەللادەکانی دەسەڵات. دەکرێت شەهید زیندو ببێتەوەو نەفرەت لەو ڕۆژانە بکات کە تێیدا گیانی خۆی بەختکردو نیشتیمانیش بوو بەهی کۆمەڵێک جەللادو مافیا، مناڵە هەتیمەکانی ئەویش کرێچی ئەنفالچیەکن. بۆیە دەشکرێت منێکی بەقاڵ ببم بە نوسەرو لەداهاتوشدا کاریگەری زۆر دروستبکەم لەسەر ئەم گۆڕانکاریەی کە درەنگ یان زوو هەر ڕوودەدات و هەموومان ئەوکات دەتوانین بە ئازادانە بگەڕێینەوە وڵات و تێیدا بەبێ مەترسی بژین.
ئێستا لە ئوکڕانیا دەبینین پەڕلەمانتار بووە بەچەکدار. دایک خواردن بۆ سەربازەکان دەبات. سەرۆکی وڵات بە جلی سەربازی دەردەکەوێت. خوێندکاران بە بوتڵی پڕ لە بەنزین و ئاگرەوە هێرش دەکەنە سەر تانکەکانی ڕوسیای داگیرکەر. ئەو میدیایەی پێشتر ڕەخنەی لەحکومەت دەگرت، ئێستا ستاییشی دەکات و مەعنەوی سەربازانی بەرزدەکاتەوە. ئیتر ئاوایە کاتێک وڵاتەکەت دەکەوێتە قەیرانەوە دەبێت هەموومان پیشەی دووەم فێربین و هەر یەکێک لە ئێمە لەبوارێکدا کاربکات بۆڕزگارکردنی وڵات. ئینجا جیاوازی نییە لە بەینی ئوکڕانیاو وڵاتی ئێمە. وڵاتی ئەوان لەژێر داگیرکارییداو وڵاتی ئێمەش دەیان ساڵە لەژێر داگیرکاری چەند سەد مافیاو جەللادو پیاوکوژێکدایە. ئیتر ئامانجی من لە نوسین بۆ نەمانی ئەو هەموو ناعەداڵەتییەیە کە باسمکرد. بەڵێ ئەمەی سەرەوە وەڵامی منە بۆ ئەوانەی لێمدەپرسن تۆ ئامانجت چییە لە نوسین؟ ئامانجی من لە نوسین ئەمەبوو کە لەسەرەوە ڕوونم کردەوە….

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.