Skip to Content

خانوەکەی سەید ئەحمەدی خانەقا گۆڕینی سیما کولتوریەکانی شار.. نیهاد جامی

خانوەکەی سەید ئەحمەدی خانەقا گۆڕینی سیما کولتوریەکانی شار.. نیهاد جامی

Closed
by ئاب 16, 2024 General, Opinion



کولتور بەتەنیا لەهەناوی ناو ئەدەب و هونەردا نیە، ئەو تێگەیشتنە مانایەکی ڕووکەشانەیە بۆ کولتور، دەسەلاتی سیاسی ویستویەتی وا وێنای بکات، تا ڕۆشنبیران لەدەرەوەی ئەو کایە قسە لەناو ژیان نەکەن، دەنا کولتور لەبنەرەتدا کۆی ژیانە لە ئێستاو داهاتوو، وەک چۆن دابڕاویش نیە لە ڕابردوو، بۆیە شوێن ئاماژەیەکی ڕوونی کولتورە لەژیانی ئێمەدا، کاتێک قەلا وەک کولتوری کەرکوک سەیر دەکەین، وابەستەی ڕابردوویەکە کە درێژ بۆتەوە ناو ئێستا، داهاتووی ئەو مرۆڤە لەناو کولتور ئامادەبونیەتی وەک کەرکوکی بۆ قەڵا.
ئەو خاسیەتەی کەوا کەرکوک شارێکی فرە کولتوریە وایکردووە، کولتورو زمانە جیاوازەکان شوێنەکان بە هی خۆیان بزانن، بەتەنیا کورد نەبێت هێندە خەمساردە لەگەڵ کولتور، ئەوەش بێخەمی گوتاری سیاسی کوردیە وایکردووە مرۆڤی کەرکوکی هەمیشە وەک هەتیوێک خۆی ببینێت، کولتوری ئەویتریش دەیەوێت شوناسی کوردبوونی لێبسەنێتەوە، بە بیانوی ئەوەی هەموومان کەرکوکین و ڕەگیشمان دەگەڕێتەوە بۆ عێراق، ئەوەش وایکردووە تەنیا لەساتەوەختی هەڵبژاردن و دەنگداندا، دەنگی کەرکوکی بۆ گوتاری سیاسی کوردیی گرنگ بێت، لەدەرەوەی ئەو پڕۆسەیە کەس بەلای ئەم شارەدا نایەت، ئەو هەتیوو بونەی کەرکوکی مێژوویەکی دێرینی هەیە، ئەگەر لەساتەوەختی دەنگدان هاوڵاتی کەرکوکی ڕووبەرووی پرسی ئینتیما بکرێتەوە، ئەوا پێویستە سەرەتا حزب لەبەردەم دادگایی کردندا دابنرێت، بەوەی کولتور لای حزب هیچ مانایەکی ئەخلاقی لەناو ئایدیۆلۆژیادا نیە، پێویست ناکات کۆی ڕابردوو بهێنرێتەوە یادی هێزە سیاسیەکانمان، چونکە یادەوەری کوردی کوێرە و هیچ نابینێت، سەرەنجام کەوا پەیوەندی ئێمە بە یادەوەری دەرووخێندرێت، ئیدی ئاسەوارێک نامێنێت ئێمە بە ڕابردوو ببەستێتەوە، بەواتای بەشێکی تەواوی کولتور بە پڕۆژە دەسردرێتەوە، ئەوسا ئێمە لەناو شوێن لە کولتوری سەرەکیەوە دەبین بە ووردە کولتور، لەهەر شوێنێک بوویت بە وردە کولتور مانای وایە، کۆ کولتوری سەرەکی پێک ناهێنێت، ئەوەش وا دەکات وەک کەمینەی نا وکۆمەڵگا سەیر بکرێت، مافت هەیە، لەچوارچێوەی کولتوری سەرەکی، بەڵام خۆت کولتورە سەرەکیەکە پێک ناهێنێت، بۆیە ئەو مەترسیانەی لەئێستادا ڕووبەرووی کەرکوک دەبێتەوە، ترسی کولتوریە لە کولتوری سەرەکیەوە بۆ گۆڕینی بە وردە کولتور، رووخاندنی خانوەکەی سەید ئەحمەدی خانەقا سەرەتای ئەخلاقێکی فاشیانەییە بۆ سەندنەوەی کولتوری سەرەکی لەکورد، بەڵام ئاخۆ کورد لەکەرکوک نەتەوەیەکە توانای ئەوەی هەیە لەدیدی کولتوریەوە سەیری سار بکات و بەگرنگ بیبینێت؟
ئەوە پرسیارە گرنگە کولتوریەکەی ئێمەیە لەشاردا، پرسیارێک بەتەنیا پەیوەست نیە بە نێوەندی ڕۆشنبیریەوە، هێندەی وابەستەی کۆی کۆمەڵگایە کە لە کۆمەلگایەکی بینەرەوە ببێت بە کۆمەڵگایەکی چالاک تیایدا ئەو بێدەنگیە بگۆڕێت بە قسەکردن، بۆ ئەوەی هەڕەشەی داهاتوو لەسەر خۆی لابەرێت، چونکە هەڕەشەیەکە دەیەوێت لەداهاتوو کورد بکات بە ووردە کولتور، بە وردە کولتورکردنی کۆمەلگای کوردیی لە کەرکوک ئەخلاقیەتێکی فاشیزمی بەعسی بوو، بۆیە ئەو ئەخلاقیەتەی فاشیزم لەرێگەی ترس و چاوسورکردنەوە بەرهەم نایەت، هێندەی فاشیزمی ڕەمزیی لەرێگەی سڕینەوەی سیما کولتوریەکان توانای ئەوەی هەیە کولتوری سەرەکیت زەوت بکات و بتخاتە چوارچێوەی ووردە کولتور، ئەوەیان بەهەر ناوێک و لەژێر هەر سەردێرێک ئەنجام بدرێت، سەرەنجام بیرکردنەوەیەکی بەعسیانەیە، هەڵێنجراوی ووتەیەک میشێل عەفلەقە لە کتێبی “خاڵی سەرەتا” عەفلەق لەشوێنێکی ئەو کتێبەدا دەنووسێت “ئەوەی ئێمە بەکوردەکانی دەدەیم شێوەیەکە لە ئۆتۆنۆمی”
بەواتای خودی ئۆتۆنۆمیش نیە، شێوەیەکە فۆڕمێکی بەعسیانەیە بە ویستی کات و شوێن وێنەکەی دادەڕێژینەوە، گرفتی دەوڵەتی عێراق بەدرێژایی کات ئەوەیە، بەعس دەرووخێنێت، بەلام ناتوانێت دەستبەرداری ئەخلاقی بەعسیزم بێت، ئەوەش بەتەنیا حزبە عێراقیەکان ناگرێتەوە، حزبە کوردیەکانیش لەژێر سایەی هەمان ئەخلاقی بەعسیانە ڕەفتار دەکەن و لە ئەزموونی حوکمڕانیان ئەو مۆدێلە بەعسیە بەتەواوی ڕەنگی داوەتەوە، بۆیە ئەوەی لەدژی هاوڵاتی کەرکوکی ئەنجام دەدرێت توندوتیژی سەرشەقام نیە، ڕووبەرووکردنەوەی نیە لەرێی فاشیزمێکی سەربازیەوە، هێندەی فاشیزمی ڕەمزیی سیما کولتوریەکانی لێ دەسەنێتەوە بەپێی فۆڕمی فاشیزم مافی کولتوری بۆ دەست نیشان دەکات، ئەو بیرکردنەوە عەفلەقیانەیە هەوڵەکە بۆ ناچالاککردنی کورد لەشارەکەدا، بەڵام پرسەکە لێرەدا بەوە ڕووبەرووی پرسیار دەبێتەوە، ئاخۆ لەکەرکوک حزبە کوردیەکان لەگرنگی ڕۆلی کولتور تێدەگەن؟ ڕەنگە ئەوە سەخترین ڕووبەروو بوونەوە بێت بۆ ئێمە کە دەسەلاتێکمان هەیە لەژێر سایەی دەسەڵاتی شارەکانی خۆشی ناتوانێت لە ڕۆلی کولتور تێبگات، دەنا لە سلێمانی وا بە شاخی ئەزمەڕ ناکات و لە هەولێر خانەوەکانی گەڕەکی عارەبان بەو دەردە کوشندە نابات، کە بە بانگەشەکردنی ساختەکاری تازەگەری شار سیما کولتوریەکان ناسڕێتەوە.

نیهاد جامی- فەڕەنسا

mm

بۆ خوێندنەوەی کتێبەکانی نیهاد جامی کلیکی ئەم لینکە بکەن: http://www.dengekan.com/kteb_nihad.htm لە 05-03-1972 لە گەڕەکی حەمام عەلی بەگی شاری کەرکووک لەدایک بووە.. نووسەر و دەرهێنەری شانۆییە.. خاوەنی خەلاتی باشترین دەرهێنەری شانۆییە لە ڤیستڤاڵی شانۆی هەولێر لەلایان وەزارەتی ڕۆشنبیریی لە 1995.. لە ئێستاشدا دانیشتوی وڵاتی فەرەنسایە.

Previous
Next
Kurdish
Powered by TranslatePress