بهبۆنهی چلهی دكتۆر جهمال نهبهز … د. جهواد مهلا
چۆن دكتۆر جهمال نهبهزم ناسی وچۆن خهباتم كرد لهگهلیدا بۆ ماوهی نیو سهده
پاش ئامادهبوونم له كۆنفرانسی حهوتهمی پارتی دیموكراتی كورد له سوریا كه لهشاری عامودا سازكرا له ساڵی 1968، بۆم دهركهوت ئهو پارته له پرنسیبهكانی لایداوه، ودهستلهكاركێشانهوهی خۆم پێشكهش كرد لهگهڵ مام ئوسمان كه ئهویش بۆی دهركهوتبوو ئهو پارته كه دایمهزراندبوو وسهرۆكی بوو لایداوه له پرنسیبهكانی.
پاش ئهوهی مام ئۆسمان ڕهتیكردهوه پارتێكی نوێ دروستبكات پێم باشبوو سووریا بهجێبهێڵم بهرهو ئهوروپا چونكه دووچاری دهستگیركردن وڕاوهدوونان وئازاردان بوێنهوه بههۆی ئهوهی هاوههڵوێست بووم لهگهڵ مام ئوسمان، ولهكاتی ڕویشتنم بۆ ئهوروپا ژمارهیهك ناوی پێدام كه متمانهی پێیان بوو وهكو حمرش ڕهشوو كه خهڵكی باكووری كوردستان بوو و له ئهڵمانیابوو، ومهحمهد بهكر كه خهڵكی ڕۆژئاوای كوردستان بوو وله چیكۆسلۆڤاكیا بوو ومامۆستا جهمال نهبهز كه خهڵكی باشووری كوردستان بوو جگه له ژمارهیهكی دیكه له كهسایهتی كوردی كه له ئهوروپا بوون ،وله كۆتایی 1969 گهیشتمه ئهوروپا وبهشێوهیهكی بهردهوام پهیوهندیم ههبوو لهگهڵ حمرش ڕهشۆ وڕۆژانه دیدارممان ههبوو لهگهڵ كوردی ههموو پارچهكانی كوردستان كه له شاری بهرلین دهژیان وسهردانیان دهكرد، وههموو قسهكانیان هاوشێوه بوون تا ئهو كاتهی مامۆستا جهمال نهبهز سهردانی كردین، وپێش ئهوهی بگاته لای حمرش ئاگاداری كردمهوه كه جهمال كوردێكی زۆر نهتهوه پهرهسته ،ئهمهش وای كرد كه زۆرم خۆش بوێت پێش ئهوهی بیبینم ولهناخمدا پێم وابوو كه شتێكی لێ دهبیستم خواستهكانم تێر دهكات و ببێته مایهی دروستبوونی ڕێچكهیهكی نوێ كه ڕزگاركهر دهبێت بۆ گهلهكهمان لهو گێژلۆكهیهی كه دهمێكه تهیایدا دهژین ، وپاش گهیشتنی مامۆستا جهمال نهبهز وسڵاو كردن وتوێژممان كرد وله قسهكانیدا بۆم دهركهوت كه پێ وایه چارهسهر كردنی دۆزی گهلی كورد له ڕێگای سهربهخۆیی كوردستان دهبێت وپێ وابوو دامهزراندنی دهوڵهتی كوردی تاكه ئامرازه بهمهبهستی بهدهستهینانی ئاسایش وبهرقراری ودادپهرووهری بۆ گهلی كورد، وئهو قسانهی ناوبراو ئهوه بوون كه من بۆی دهگهڕام ، وپاشان دیدارهكانمان دووباره بوونهوه وگۆێم له بوچونهكانی دهگرت وچێژهم لێ وهردهگرت وخوازیار بووم ئهو ئامانجانه خهباتی بۆ بكهم .
ولهیهكێك له دیدارهكانمان دكتۆر جهمال باسی ڕێكخستنی كاژیكی KAJYK كرد وئامانجهكانی چهسپاندنی بزوتنهوهی نهتهوهی كوردی (كوردایهتی) له چوارچیوهی فۆرمێكی ئایدلۆژی وفهلهسفی .. داوام لێكرد شتێكی نوسراوم پێ بدات لهسهر ئامانجهكانی كاژیك وئهویش پهرتووكێكی پێ دام به ناوی (كاژیكنامه) كه لهماوهی یهك شهودا خۆێندمهوه ،سهرلهبهیانی ڕۆژی دواتر به خێرایی چووم بۆلای دكتۆر جهمال وپێم ڕاگهیاند كه ئامادهم بهشێوهیهكی تهواو وتا دواساتی ژیانم قوربانی بدهم بهههموو شتێكی له پێناو ئهم بیروباوهره مهزنه كه تهنها ئامانجی بونیادنانی دهوڵهتی كوردی نییه بهڵكو بههێزكردنی گهلهكهمان له ڕووی بیرهوه كه دهبێته مایهی پاراستنی دهوڵهتی كوردی له ڕووخان له داهاتوودا، وپاشان پهیڕۆ وپرۆگرامی ناوخۆیی كاژیكم بهوردی خۆێندهوه وداواكاری به ئهندامبوونم له كاژیك پێشكهش كرد،پاشان دكتۆر جهمال ناساندمی به ژمارهیهك له هاوڕێ له كاژیك وهكو پارێزهر كامل ژیر كه بهسهردانێك هاتبوو له كوردستانهوه وئهندازیار بروسكه ئیبراهیم وكهسانی دیكه .
وئاماده دهبووم له وانهكانی پرۆفیسۆر جهمال نهبهز كه له زانكۆی بهرلینی ئازاد پێشكهش دهكرد سهبارهت به زممانی كوردی، لهوكاتهوه ژمارهیهكی هونراوهی ههژار موكریانیم لهبهركرد كه پرۆفیسۆر جهمال نهبهز لهسهر تهختهكه دهینوسی وبۆ خۆێندكارهكانی وبه تامهزرۆییهوه شیدهكردهوه بهتایبهتی كاتێك دهگهیشته ئهو كۆپلیانهی كه دهیگوت تهیایدا به كوردی دهژیم وبۆ كوردایهتی دهمرم وله ناوگۆردا وڵامی پرسیارهكانم به كوردی وڵام دهدهمهوه وله ژیانی پاش مردنیشدا خهبات دهكهم بۆ كوردایهتی.
ودكتۆر جهمال نهبهز ژمارهیهك زممانی زۆر بهباشی دهزانی وهكو ئهڵمانی وئینگلیزی وفارسی وسینسكریتی وچهندین زممانی دیكهش، وسهبارهت به زممانی كوردی زۆر بهباشی ههموو شێوهزارهكانی دهزانی .
وهكو ئهوهی زانیم كه یهكهم بڕوانامهی كه بهدهستیهێنابوو له بواری فیزیا بوو له زانكۆی بهغدا له پهنجاكانی سهدهی ڕابردوو، لهوكاتهدا ژمارهیهك پهرتووكی زانستی نوسیبوو بهزممانی كوردی ،ویهكهم كورد بوو كه زممانی كوردی بهكارهێنا بۆ وانهوتنهوهی فیزیا ،ووشهی بازنی بهكارهێنا كه ژن لهدهستی دهكات وكردی به وشهیهكی فیزیایی كه بازنهیه، بۆیه ههر لهسهرهتاوه داهێنهر ونوێگهر بوو له زممانی كوردیدا .
ودكتۆر جهمال زۆر باسی پهیوهندیهكانی دهكرد لهگهڵ كوردهكان له بهغدا وباسی ئهوهی دهكرد كه لهدوای كاتی زانكۆ ئێواران له بهرگدرووی بهشیر موشیر كۆدهبوونهوه ودووكانهكه بوو به یانهی كوردی وناوی نرابوو (قیبلهتی هیواكانی كورد)، وناوبراو خۆشهویسترین كهس بوو له لای بهشیر موشیر چونكه ههموو جارێك بهشیر موشیر كاتێكی وتوێژی سیاسی ونهتهوهیی بههێز دروست دهبوو ههموو جاریك ئیبراهیم ئهحمهد وجهلال تاڵهبانی دهرئهكرد له دووكانهكهی ودهیگوت تهنها جهمال دهمێنێتهوه چونكه بهفهرمی جوداخوازه.
له ساڵی 1962 جهمال نهبهر بهرهو ئهوروپا ڕوویشت ویهكهم وڵات تهیایدا نیشتهجێ بوو سویسرا بوو، ولهیهكهم ڕۆژهوه میوان بوو لای میر كامهران بهدراخان كه تامهزروی پرسیاركردن بوو له دكتۆر جهمال نهبهز سهبارهت به ههواڵهكان وئایا ڕاسته كورد شۆرشیان كردووه لهبهرامبهردا دكتۆر جهمال باسی ئازایهتی پێشمهرگهی كردووه له شهڕكردن دژی سووپای عێراق و كاتێك ههردووكیان دهچن بۆ خهوتن میر كامهران خهوی لێناكهوێت بههۆی ههواڵه خۆشهكانی كه له زاری دكتۆر جهماڵهوه بیستبووی، وله نیوه شهودا میر كامهران دكتۆر جهمال خهبهر دهكاتهوه وپرسیاری لێدهكات ئایا پیشمهرگه تفهنگییان پێیه؟؟ له وڵامدا دكتۆر جهمال وڵامی دهداتهوه بهڵی تفهنگییان ههیه من له بهیانی وههتا شهو باسی شهرهكانت بۆ دهكهم له نێوان پێشمهرگه وسوپای عێراق ئایا دهكری به دار وبهرد شهڕییان كردبێ؟؟؟
بهم قسانهی دكتۆر جهمال ئاماژهی بۆ ئاستی لهدهستدانی متمانهی دهكرد كه له لایهن گهلی كوردهوه دروستبووبوو لهسهرههڵدانی شۆرش چونكه له پاش ڕووخانی كۆماری مههاباد له ساڵی 1946 وههتا شۆڕشی ساڵی 1961 هیچ شۆرشێك ڕووینهدا جگه له ڕاپهرینێكی لۆكاڵی كه هۆزێكی شاری جوانڕۆ له ڕۆژههڵاتی كوردستان ئهنجامیاندابوو، ئهمهش وای كردبوو كه ئهو میره كورده بێهیوا بێت چجای كومهڵانی خهڵكی كورد.
له ساڵی 1970 سهرهڕای ئهوهی سێ سیكولهرشیپی خۆێندنم بهدهستهێنا بهڵام له ههممان كاتدا ههڵگری باوهڕی كاژیك بووم كه وهكو سوفییهك بووم كه ئهوهی بۆێ دهگهرا دۆزیۆهتهوه .. بۆیه بڕیارم دا ئهو سكولهرشیپانه له ئهوروپا وهرنهگرم وبیدهم به خۆێندكاری كورد وبگهڕێمهوه بۆ كوردستان بهمهبهستی بڵاوكردنهوهی بیروباوهری كاژیك له ڕۆژئاوا وباكووری كوردستان ..وزۆربهی هاوڕێ كۆنهكانم سهریان سورمابوو وگلییان له ههڵسوكهوتهكانم دهكرد له ڕهتكردنهوهی سكولهرشیپهكان وبێ دهنگبوونم لهو شتانهی كه بیری لێدهكهمهوه، لهلایهكی تروه بههۆی ئهوهی كاژیك ڕێكخراوێكی نهێنی بوو ونابێت ئهندامهكانی ئهندامێتی خۆیان ئاشكرا بكهن بههیچ شێوهیهك بۆیه ههڵسوكهوتهكانم شیندهكردهووه.
وماڵئاواییم له مامۆستاكهم جهمال نهبهز كرد وبهرهو كوردستان هاتم .. له پێناوی ئهوهی ئازاد بم له جوڵهكردن بێ هیچ سانسۆر وبه ئازادانه شاری بهیروتم ههڵبژارد چونكه تاكه شوێن بوو كه سهرچاوهیهك بوو بۆ دیموكراسی وئاستی ئازادیهكانی له هیچ شارێكی ئهوروپی كهمتر نهبوو ونزیك بوو له كوردستانهوه ،وشاری بهیروت بوو به سهنتهرێك بۆ بڵاوكردنهوه وچاپ كردنی بڵاوكراوهكانی كاژیك وسهنتهرێكی گرنگ بوو بۆ پهیوهندی كردن به جیهانهوه له ڕێگای ئاژنسهكانی ههواڵ وباڵیۆزخانهكان ودامهزاروه نێودهوڵهتییهكانی دیكه كه بوونی ههبوو له بهیروت وبێ هیچ چاودێریهك لهو وڵاتانهی كه كوردستان داگیر دهكهن .. وبهشێوهیهكی بهردهوام پهیوهندیم ههبوو به مامۆستاكهم جهمال نهبهز وهیچ ههنگاوێكم نهدهنا بهپێ گهڕانهوه وبێ وهرگرتنی مۆڵهتی لێ وسهرجهم ئهركهكان بهپێ ڕێنموونی ئهو ئهنجامدهدرا ، له خۆرئاوای كوردستان وبهفهرمانی دكتۆر جهمال ڕێكخستنهكانی كاژیك دروستبوون وژمارهیهك ڕێكخراوی كۆمهڵایهتی وهكو لاوان ژنان وخۆێندكاران وچهندین ڕێكخراوی دیكه سهر به كاژیك دروستبوون وڕێكخراوی خۆێندكارانی لهههموویان چالاكتربوون وبهناوی یهكێتی خۆێندكارانی نهتهوهی كورد كاریان دهكرد وگۆڤارێكیان دهردهكرد بهناوی هۆشیاری وبهشێوهكی بهرفراوان بهدهستی بڵاودهكرایهوه له خۆرئاوای كوردستان، وله بهیروتهوه به پۆستهی فهرمی دهنێردرا بۆ ههموو جیهان ،وسهردانی خوالێخۆشبوو ژنهڕاڵ مستهفا بارزانیم كرد وبهشداریم كرد له كۆنگری خۆێندكاران له سلێمانی وخۆێندنگایهكی كوردیم دامهزراند له شاری بهیروت جگه له ژمارهیهكی تر له چالاكی كه ئهنجامدهدران به ڕینمونی دكتۆر جهمال بهمهرجێك بهناوی ڕێكخراوی خۆێندكارانهوه ئهنجامبدرێت نهك بهناوی كاژیكهوه تا بهنهێنی بمینێتهوه .
وله شاری دیمشق وحهلهب دهیان خۆێندكاری بوونیان ههبوو كه له باكووری كوردستانهوه هاتبوون بۆ خۆێندنی شهریعهتی ئیسلامی، وههموو ساڵێك زیاتر له ده خۆێندكار خۆێندنیان تهواو دهكرد وههموو ساڵێك زیاتر له ده خۆێندكار دهستیان به خۆێندن دهكرد له دیمشق وحهلهب وكارم دهكرد له ڕێكخستنی زۆربهی ئهو خۆێندكارانه لهكاژیكدا وهكو ههنگاوێكی یهكهم له بڵاوكردنهوهی ڕێكخستنهكانمان له باكووری كوردستان.
وله ساڵی 1975 ژمارهیهكی كادری كاژیك پارتێكی نوێ وئاشكرایان دروستكرد بهناوی پاسۆك له باشوری كوردستان ، وله ساڵی 1982 له سووریاوه بهرهو ئهوروپا رۆیشتم لهویهوه گهڕامهوه بۆ كوردستان لهڕێگای ئێرانهوه ولهساڵانی نیوان 1982-1984 وهكو سهركردهیهكی پاسۆك وفهرماندهیهكی مهیدانی هێزهكانی پێشمهرگه بهشداریم كرد لهشهڕ له جیاكانی كوردستان وهكو شهری پشتئاشان له 1-5-1983 .
ههمیشه خاوهن بیروباوهڕه نهتهوییهكان ههمیشه دووچاری ناڕهحهتی دهبوونهوه وڕووبهڕووی ههوڵێكی شكستخواردوو بووم بۆ تیرۆركردنم لهشاری كهرهجی ئێران وشههید ئیدریس بارزانی ڕێگر بوو لهوهێ دهستگیر بكرێم له لایهن ههواڵگری ئێرانهوه وگهیشتنم بۆ ئهوروپا، وله كۆتایی 1984 گهیشتم بۆ بهریتانیا ودهستم كرد به خهباتێكی نوێ لهگهڵ دكتۆر جهمال نهبهز وناوبراو هاندهرێكی نایاب بوو بۆ ههر جوڵانهوهیهك كه تروسكایی هیوای تهیایدا بێت بهمهبهستی گۆڕینی ڕێڕهوی خهباتی گهلی كورد له پێناو ئازادی وسهربهخۆیی وهكو ئهو كارانه :
1- له سالی 1985 دكتۆر جهمال نهبهز یهكێك بوو له دامهزرێنهرانی وسازكردنی كۆنگرهی نیشتمانی كوردستانی بهمهبهستی یهكڕیزی پارته وڕهوته كوردییهكان لهگهڵ ههریهك لهگهڵ ژهنهڕاڵ عهزیز عهقراوی ودكتۆر مهحمهد ساڵح كابووری ودكتۆر سهڵاح جهموور ودكتۆر موزهفهر باتۆمه وئهندازیار بروسكه ئیبراهیم وشیخ لهتیف مهریوانی ودهرویش حهسۆ شیخی ئیزیدییان وژمارهیهكی دیكه له كهسایهتی نیشتمانی لهههر چوار پارچهی كوردستان وههر یهكێكیان ئهركێكی ههبوو، وههڵبژێردرام وهكو سهرۆكی كۆنگرهكه ودكتۆر جهمال نهبهز وهكو ڕاوێژكاری یهكهمی كۆنگرهكه ههڵبژێردرا
2- له سالی 1988 دكتۆر جهمال نهبهز هانیدام بانگیشتنامهی نهتهوه یهكگرتووهكان قبووڵ بكهم بهمهبهستی لێكۆڵینهوه كردن له دیار نهمانی ههشت ههزار كوردی بارزانی كه له لایهن حكومهتی عێراقهوه ڕفێنرابوون له ساڵی1983
3- دكتۆر جهمال نهبهز ئهكادیمیای كوردی بۆ زانست وهونهر دامهزراند وئامادهی كۆنفرانسی دامهزراندنی بووم كه له شاری ڤیهننا له سالی 1991 سازكرا ،وژمارهیهكی گهوره له زانا وئهدیب وبیرمهند وهونهرمهندی كورد له خۆگرتبوو، وئهو ئهكادیمیایه چهندین بڵاوكراوهی بڵاوكردهوه وله لایهنی چاپخانهی فهرهاد ئازاد له سووید چاپ دهكران .
4- له ساڵی 1995 دكتۆر جهمال نهبهز داوای لێكردم ڕهزامهند بم له داواكاری پهرلهمانی كوردستانی له تارواگه كه له بهلجیكا بوو كه ئهندام بم لهو پهرلهمانه .
5- دكتۆر جهمل نهبهز داوای لێكردم كه بانگیشتنامهی عهقید موعمهر قهزافی قبووڵ بكهم وسهردانی بكهم له لیبیا.
6- له ساڵی 2000 داوای لێكردم بانگێشتی سهرۆكی حكومهتی ههرێمی كوردستان نیچیرڤان بارزانی قبوڵ بكهم وسهردانی كوردستان بكهم له ساڵی 2000
7- دكتۆر جهمال نهبهز دهیان سمیناری ساز كرد له سهرجهم وڵاته ئهوروپیهكان وبهشداریم كرد له زۆرینهییان ،وسمینارهكانی كه له لهندن سازكرابوون ههموویانم ڕێكخستوون وتۆمارم كردوون به ڕهنگ ودهنگ بهمهبهستی ئهوهی بیانخهمه ڕیزی پهرتووك ووتاره نایهب وزۆرهكانی كه وهكو سامانێكی نهتهوهیی ههمیشه زیندوو دهمێنێتهوه ،وژمارهیهكی لهپهرتووكهكانی له لهندن چاپم كردوون له نێوانیان پهرتووكی بیری نهتهوهیی كورد وپرسی نهتهوهی كورد به زممانی كوردی وپهرتووكی كورد ومێژوویان وكهلتووریان به زممانی ئینگلیزی.
8- دكتۆر جهمال نهبهز ئاماده بوو لهسهرجهم كۆنفرانسه گشتیهكانی كۆنگرهی نیشتمانی كوردستان ودواینییان كه لهساڵی 2009 سازكرا ،وله ههموو كۆنفرانسێك وتارێكی نایابی پێشكهش دهكرد ،وپاش ههموو كۆنفرانسێك سمینارێكی پێشكهش به ئامادهبووان دهكرد كه چهند كاتژمێرێكی دهخایاند وتایبهت بوو به بارودۆخی كوردستان.
9- دكتۆر جهمال نهبهز خواستێكی زۆری ههبوو سهردانی كوردستان تهنانهت ئهگهر بۆ یهك ڕۆژیش بێت وههموو جارێك كاتێك سهردانی كوردستانم دهكرد داوای لێدهكردم باسی ههڵوێستی پۆزهتیڤی سهركردهكانی سهبارهت بهو وبه بیری نهتهوهی بۆ بكهم ، وههوڵم له ڕێگای هاوڕییهكانمان له ههولێر وهكو شێخ ئهحمهد وله سلێمانی له ڕێگای پارێزهر كامل ژیر چهند جاریك ههوڵیان داوه لهساڵی 1992 وه كۆنگرهی نیشتمانی كوردستانی نوسینگهیهكی فهرمی ومۆڵهتی ههبێت له كوردستاندا بهڵام ههوڵهكان بێ سوود بوون ، ولهدیدارهكانم لهگهڵ سهركردایهتی كورد له میانی دواین سهردانهكانم بۆ كوردستان له ساڵی 2012 زۆر به گهرمی پێشوازیم لێكرا بهڵام پۆزهتیڤ نهبوون له ڕووی كرداروه، وداوای مۆڵهتی فهرمیم كرد بۆ كۆنگره لهمیانی دیدارهكانم لهگهل َ لوتكهی دهسهڵات وبهرزترین ئاستهكانی له كوردستان بهڵام تهنها به زارهكی ڕازی بوون وههتا ئێستا كۆنگره مۆڵهتی وهرنهگرتووه ،ودكتۆر جهمالم لهوه ئاگادار كردووه كه هیچ ههڵوێستێكی پۆزهتیڤیان نییه سهبارهت به ئێمه وبه بیری نهتهوهیی، ئهمهش وای له دكتۆر جهمال كرد كه دوودڵ بێت له سهردانیكردنی كوردستان بهتایبهتی پاش ئهوهی ههندێك ههواڵی پێگهیشت كه ههندێك بهرپرسی باشووری كوردستان ههواڵی ناڕاست سهبارهت بهو بڵاو دهكهنهوه، لهكاتیكدا ناوبراو ههزاران كیلۆمهتر لهوانهوه دوور بوو بهڵام پێشوازی فهرمی تهرمهكهی دكتۆر جهمال نهبهز بهڵگهیهكی یهكلاكهرهوه بوو كه ئهوان له دكتۆر جهمال وله بیری نهتهوهییهكهی دهترسان .
10- له ساڵی 1995 كاتێك كۆمهڵهی خۆرئاوای كوردستانم ڕاگهیاند دكتۆر جهمال نهبهز بهشداری كرد له چالاكیهكانی دامهزراندن وكاتێك كۆمهڵهكه هیچ نوسینگهیهكی نهبوو ماڵی شههید فهرهاد زین عهلووشی كردبوو به نوسینگه، ودكتۆر جهمال نهبهز وێنهی یادگاری گرت لهگهڵ ئهندامانی كۆمهڵهكه لهبهردهم نوسینگهی كاتی كۆمهڵهكه.
دكتۆر جهمال نهبهز كۆچی دوایی كرد لهكاتی ڕۆیشتنی بۆ كاركردن، كاتیك تووشی ڕووداوێكی هاتوچۆ بوو وئۆتومبیلهكهی لهناكاودا وبهبههێزی ڕاوهستا له ئاكامدا ناوبراو كهوت وپهراسووكانی شكان لهسنگیدا، ئهمهش بووه هۆی دروستبوونی ههو كه بووه هۆی كۆچی دوایی ،وناوبراو پێش ئهو رووداوه ڕهشه خاوهن تهندروستیهكی باش بوو ،دكتۆر جهمال تووشی ئهو ڕووداو بوو كاتێك له ڕێگای بوو بۆ كاركردن ودابین كردنی بژێوی ژیانی سهرهڕای ئهوهی تهمهنی 85 ساڵ بوو ،بهڵی دكتۆر جهمال نهبهز خاوهن تهندروستیهكی باش بوو وجهستهیهكی بههێز بوو وهكو كهسێكی وابوو كه له منداڵیهوه وهرزشی دهكرد وههمیشه چالاك و خاوهن هزرێكی زیندوو بوو وخێرا بوو له جوڵهكردن وهكو گهنجێكی 20 ساڵان ،وئهگهر ئهو ڕووداوه ڕهشه نهبوایه ئهوا تهندروستی یارمهتیدهر بوو سهد ساڵی تریش بژی، ئایا ئهركی حكومهتی ههرێمی كوردستان نهبوو موچهیهكی خانهنشینی بۆ خهرج بكات تا بژێوی ژیانی دابین بكات وناچار نهبێت كار بكات لهو تهمهنهدا ،ودهبوایه ههموو تواناكانیدا تهرخان بكات بۆ نوسینهوه كه تهرخانكرابوون بۆ ئایندهی گهلی كورد سهرهڕای ئهوهی من دڵنیام كه ههر موچهیهكی خانهنشینی ڕهتدهكردهوه چونكه دكتۆر جهمال كهسێكی ناوازه بوو وههرگیز ڕازی نهدهبوو كهس بژێوی دابین بكات ، وپاش كۆچی دوایی دكتۆر جهمال نهبهز له 8-12-2018 نامهم نارد بۆ ژمارهیهك بهرپرس له حكومهتی ههرێمی كوردستان وسوپاسم كردن له پێشوازیكردنی به فهرمی له تهرمی دكتۆر جهمال نهبهز له 22-12-2018 وئهو وتارانه كه لهفرۆكهخانهی ههولێر وتران سهبارهت به خهباتی ونوسینهكانی، ئاماژهشم پێكرد لهنامهكانم كه ئهوهی دكتۆر جهمال بهجێهیشتووه سامانێكی نهتهوهییه لهڕووی زمانهوانیهوه كه خاوهن زمانێكی پاراو ولهڕووی بۆچونه ناوازهكانی له بیری نهتهوهیی كورد ،ونوسینهكانی شایانی ئهوهن گهشتاندنی بۆ بكرێت وبهشێك بێت له پرۆگرامهكانی خۆێندن بێت له خۆێندنگا وزانكۆكان چونكه پهروهردهكردنی مرۆڤ گرنگتره له دروستكردنی دیوار وهۆتیلهكان.
من ودكتۆر جهمال وتوێژی زۆر دوورودرێژممان سهبارهت به پرسه تایبهتهكانی به گهلی كورد وكوردستان وبزوتنهوهی ئازادی خوازی كورد كه دكتۆر جهمال خوازیار بوو جێبهجێ بكات، وله خودا داوا دهكهم پاش كۆچی دوایی جێبهجێ بن تا ڕووحی ئاسووده بێت .
من له ئێستادا زیاتر له 400 نامهم لایه كه دكتۆر جهمال بهدهستی خۆی نوسیوێتی كه سامانێكی نهتهوهییه وبههایهكی زۆر ههیه ،وئهوهی من نوسیوهمه تهنها چهند دێڕێكه وههر پهراگرافێكی لهم نوسینهم دهتوانرێت بكریت به پهرتووكێك.
وچۆن مام ئۆسمان مامۆستام بوو له ساڵی 1961وه دكتۆر جهمال نهبهزیش مامۆستام بوو له ساڵی 1969وه وههردووكیان وهكو شاخ بههێز بوون به بیری نهوتهوهییان سهرهرای ئهوهی نهیانتوانی ئهوه جێبهجێ بكهن كه باوهڕییان پێ بوو له ئازادی بۆ كورد وسهربهخۆیی بۆ كوردستان، بهڵام ئهوهی گرنگه ئهو وڵاتانهی كه كوردستانیان داگیر كرد نهیاتوانی ههڵیانخهڵهتێنێت وههرگیز بیریان له پاشگهز بوون وسازش كردن نهبوو له دۆزی گهلی كورد لهكاتێكدا كهسانێك ههن كه نهك سازش دهكهن بهڵكو خۆیان وگهلهكهیان دهفرۆشن له پێناو دهسهڵات وپاره ،وبههۆی بههێزییان ڕووبهڕووی ناوزڕاندن بوونهوه لهو دهوڵهتانهی كه كوردستانیان داگیركردووه بهمهبهستی كهمكردنهوهی بههاكانیان ،وسهرهڕای ئهوهی دووچاری بوون ههمیشه به پاكی مانهوه وبهكورتی وهكو ئاڵتونی عیاری 24 وابوون كه له ئێستادا بوونی نهماوه .
وله كۆتاییدا باسی ئهوه دهكهم كه پرسیاری ئهوهم له ههردووكیان كرد كه ڕا وبۆچوونیان چیه لهسهر یهكتری ، مام ئۆسمان وتی دكتۆر جهمال نهبهز كهسێكی نهتهوهییه وكوردێكی پله یهكه بهڵام تۆزیك ڕهقه، ودكتۆر جهمال نهبهزیش وتی مام ئۆسمان نهتهوهییه وكوردیهێكی پله یهكه بهڵام تۆزیكی ڕهقه ،بهم شێوهیه ڕاوبۆچوونیان یهك بوو لهسهر یهكتری وهكو ئهوهی دوو ڕووی یهك دراو بن وههردووكیان ڕهق بوون بێ سنووری له داواكردنی مافهكانی گهلی كورد سهرهڕای توندبوونیان بهرامبهر به دوژمنانی گهلی كورد بهڵام مامهڵهكردن لهگهڵیان زۆر خۆش بوو وشێوازی قسهكردنیان لهگهڵ هاوڕێ كانیان بهچێژ بوو وههمیشه زهردهخهنه لهسهر لێویان بوو ئهمهش وای كرد ههر كهسێكی ئهوانی ناسیبێت خۆشیویستوون.
وهیچم لهدهست نایهت تهنها سهرم بنوێنم لهبهردهمیان وهكو دوو كهسی مهزن كه ههرگیز ناتوانم لهیادیان بكهم بهدرێژایی ژیانم ،ههزار سڵاو له گیانی پاكیان وجێگایان بههشت بێت وخودا ئارامی ببهخشیت به خانهوادهكانیان وهاوڕییهكانیان بههۆی لهدهستانیان كه ههرگیز قهربوو ناكرێتهوه ..
د. جهواد مهلا
سهرۆكی كۆنگرهی نیشتمانی كوردستان
لهندەن 8-1-2019
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
