ههڕهشهكردن له خهونی شارهكانی ڕهنگ … نیهاد جامی
“رامانێک لەدنیای شێوەکاری هونەرمەند عومەر دەروێش”
دنیای شێوەکاری ھونەرمەند عومەر دەروێش، ئامادەبوونەوەی مرۆڤەکانی ناو ژیانە، ئەوە گەڕانەوەیە بۆ دوالیزمەکانی ژیان و مەرگ، ئامادەبوونی ھونەر ونبون دەگۆرێتە سەر نەمریی، ھێزی ژیان گەرانەوەی مانایە بۆ ناو جوانی کوژراو، کوشتن لەھەردوو ئاستی جەستەیی و فیکریەوە، تابلۆی شێوەکاری دەکاتە رووبەرێک بۆ ئەوەی بتوانین ئاسۆیەک لەناو ڕەنگدا بدۆزینەوە، ئەگەر کوشتنی ژن پاساوی کەوت ی بەھای مرۆڤ بێت، ئەوا لەرێگەی فیگوری ژنی کوژراو بەھا بۆ جوانی دەگەرێنێتەوە، لەو کاتەدا رووبەری مەرگ دەگۆرێتە سەر رەنگی شین، شین کە چەندە دەلالەتە بۆ زەوتکردنی ئارەزوی ژیان لەجەستە، لەھەمان کاتدا دەلالەتی ئاو دەبەخشێت، ئەوە پاکیزەی دۆخی ژنبوونە، کە دەچێتەوە سەر پەڵە ھەورێکی ئاسمان، بۆ ئەوەی ئەو رەنگی شین نەبێتە رووبەرێکی ناتەواو، لەبەرزایی ئەودیوی فیگور ئێمە پەڵەی خوێنی ڕژاو دەبینین، ئەگەر رەنگی شین گوزارشت لە شینبونی جەستە و شینگێران بێت بۆ جەستە وەک گەمەیەکی زمانەوانی ووشە لەتەک ئەو ڕەنگەدا، لەھەمان کاتدا دەبێتەوە ئاو و ھەور، ئەوا لەناو رەنگی شین کاتێک سوور دێت، چەندە ئاماژەیە بۆ خوێنی ڕژاو، ھێندەش خوێن وەک گوڵی سوور خۆی دەخاتە ڕوو، بۆیە کوژرانی جوانی لەرێی کاری ھونەریەوە رێگای نادرێت ببێتە یادەوەری لەیادکراو، ھونەرمەندەکەمان دێت دەیکات بە ڕەنگ و لەنێو فیگوری کارەکتەرە کوژراوەکان بەرجەستەی دەکاتەوە.
دەروێش تابلۆ لەڕەنگەوە دەگوازێتەوە بۆ ناو ئازار.. ئازار ئاماژەیەکی زەمەنیە، سلێمانی وەک شوێن و کارەکتەرێکی کە ژنە، لێرە ژن وەک ئاماژەیەکی ژیاری دادەنیشێنێت بۆ وێنەگرتنێک کە بۆ کاروباری رۆژگارێک بە وێنەی شەمسی ناسیومانە، ناسینێک بۆ ساتی ھەنووکە.. ئەوە وەستانی زەمەنە بۆ پاراستنی رۆژگارێک، بەڵام ئەو یادەوەریە لەناو ئێستا درێژ دەکاتەوە، بۆ ئەوەی سنوری فۆتۆگرافی تیا ببەزێنێت، بەبێ ئەوەی دەستکاری بونیادی زەمەنی بکات، لەڕێی تۆن و ڕەنگ و فیگورەوە.
ئەوەش بەتەنیا لەباو تابلۆیەکدا نامێنێتەوە، بەلام لەفۆرمی جیاواز دەیەوێت مانای تر وەربگرێتەوە، پەیوەندی مرۆڤ و شوێن، نووسینەوەی رەنگە، بۆیە کاتێک شێرکۆ بێکەس دەکاتە وێنەیەکی ئەو مرۆڤە، شێرکۆ دەبێتە شاعیرێک لە ناو نیشتیمان و مەنفیەکی نیشتیمان، ئەوە رامانی دوای مەرگ نیە ھێندەی حەسرەتێ سوتانی ھەڵەبجەیە وەک خاک، دەبێتە دەربەندی پەپولە و عیشقە وەک شاری رەنگ و دەبێتە قەسیدەی ڕەنگدان ئەوە کۆی ئەزمونی شێرکۆ دەبێتە ڕامان لەناو گۆرستانی چراکان، لەم شاری رەنگەی عومەر دەروێشدازۆرن ئەوانەی لەوێن و شێرکۆ لێیان دەروانێت، عەبدولخالق مەعروف و نالی و حاجی قادر و عاشقانی قوربانی و حەمە بچکۆلی بۆیاغچیش چاوەرێیە پێلاوەکانمان لەوێ بۆیاغ بکات، بەلام لەشاری رەنگ کەس پێلاو بۆیاغ ناکات وئەویش دەبێت بە شاعیرو عاشقی کچی خانویەکی پرتەقالی دەبێت و خەونی شێرکۆ لەحەسرەتەوە دەکات بە زیندەگیەکی شاعیریانەی ڕەنگدان.
عومەر دەروێش ھونەرمەندێکی خەونبینە بەجوانیەوە، ئەو لەبنەرەتدا ھونەرمەندێکی نێو کێشوەری رەنگە، لەناو جوانیدا رادەمێنێتەوە، بۆیە دۆخێکی سروشتیە کاتێک دەبینین دەیەوێت لەرێی تابلۆوە تەئویلی دەنگی ھونەرمەند تارا جاف بکات، بەلام تێگەیشتن لەدەنگ ھەوڵێکی بێھودەیە، بۆیە ئەویش نایەتە ناو ڕاڤەی مۆسیقاکەیەوە، ھێندەی لەتێگەیشتنی ھونەریەوە دەیەوێت ئەو ڕۆحی برینەی ناو یادەوەری ئیمە لەڕێگەی مۆسیقاو دەنگی تاراوە لەتراژیدیای نەتەوە وەک یادەوەری و نائومێدی وەک ئێستای مرۆڤی کوردی وێنا بکات.
مرۆڤ کاتێک شوناسی خۆی گەڕاندەوە بۆ هاوڵاتی کێشوەری جوانی، ئەو کاتە لەترسێک دەژیێت، ترس نیە لەجەستە، ترسە لەزەوتکردنی خەون وکێشوەرەکەی، عومەر دەروێش یەکێکە لەهاوڵاتیەکانی کێشوەری جوانی، بۆیە ترس لە خەون هەڕەشەیە لەشاری ڕەنگ، ئەوەش لەناو یەکێک لەتابلۆکانیدا هەستی پێدەکەین.
لهپشت كارهكتهرێكهوه كه بنمیچێكی سووری لهمله كه لهبنهڕهتدا خوێنێكه، شارێك لهڕهنگ دهبینین، ئهوه خهونی جوانتركردنی دنیایه، بارستاییهكان جهستهی نائاسایی نیشان دهدهن، جهسته ئاساییهكان لهناو خانوهكانی ڕهنگدان، ئهوهی لهشارهكان.. لهكۆلانهكان بوونی ههیه ئهوانیترن، ئهوانهی خهونبین دهكوژن، خهون بینین بهم شارانهوه بۆ جهسته نائاساییهكان كه ئامادهبوونیان وهك فیگورو كارهكتهری ترسناك بۆخۆی ههڕهشهكردنه له خهون وزهوتكردنی شارهكانی ڕهنگ.
لێرهوه عومهر دهروێش وهك هونهرمهندێك لهوه وریامان دهكاتهوه، خهونبینین بهشارهكانی ڕهنگ سزاكهی مردنه، جهللاد كارهكتهرێكه لهوه دهرچووه مرۆڤێك بێت ئهو لهناو شارهگهكانی دهسهڵاتدایه، بێ باكانه بهناو كۆلان وشارهكانمان دهسووڕێتهوه، ههیمهنهی ناو ژیانی ههیه، بۆیه ههموو خەونبینیێك بهڕهنگ، بهكوشتنی خهونی ڕهنگ كۆتایی پێدههێنرێت، تاوهكو ڕهنگهكان لهناو لافیتهی ڕهشی سهر دیوارو كراسی ڕهشی دایكان چڕ بكرێتهوه، كه نابێت جگه لهڕهنگی ڕهش خهون بههیچ ڕهنگێكیترهوه ببینین، ئهو ڕهنگه نادیارهی ناو ئهو تابلۆیه ڕهش كهبوونی نیه، لهڕاستیدا لهناخی جهسته نائاساییهكانه كه لهناو سێبهرو ڕهنگی ئهرخهوانی خۆیان شاردۆتهوه، ئهو شاردنهوهیه جۆرێك لهدهمامكداری جهللاده لهناو وێنهی دهسهڵاتدا.
نیهاد جامی/ پۆڵەندا