دۆستایەتی ئەمریکا بۆ رێکخراوە تیرۆرستیەکان بەردەوامە… ئیدریس مستەفا

پێرێکە ئەمریکا بە رەسمی رایگەیاند کە پێنچ گرۆپی چەکداری کە پێشتر بە تیرۆرسی لە قەلەمی داون چیتر لە لیستی تیرۆرەکەیدا نەیانهێڵێ و ئەمجارە بە رەسمی دەستیان بەسەردابهێنێ. دوان لەو پێنچ رێکخراوانە جەماعەی ئیسلامی لە میسر و مەجلسی شورای موجاهیدین لە فەلەستین. بۆ من هیچ شتێکی غەریب و سەیر نابینم و زۆر بە ئاسایی وەری دەگرم کە ئەمریکا کارێکی وادەکات چونکە هەموو رێکخراوە تیرۆرستیەکانی جیهان بە تایبەت ئیسلامیەکانی وەک سەلەفیەکان و ئیخوانیەکان ئەمریکی لە پشتێتی بەڵام ئەوەی جیگەی سەرنجی منە کە بۆ لەم کاتەدا ئەم هەنگاوە دەنێ.
لە رووی تراجیدیا-کۆمیدیەوە ئەو بڕیارە هەندێ شتی تیایە جێگەی پێخەنینە بە سیاسەتە خەڵەفاویەکانی بایدن و ئەمریکا، چونکە: رێکخراوی (ئیتای هەرێمی باسکی ئیسپانی و فەرەنسی) کە لە لیستەکەدایە چوار ساڵە بەیاننامەی هەڵوەشاندنەوەی خۆی راگەیاندووە، رێکخراوی (ئاوم شینیریکیۆ)ی یابانی لە ساڵی ٢٠١٨ەوە نەماون چونکە یابان هەموو سەرکردەکانی لە سێدارەدان و بنبڕی کردن. سێهەمیان کە جوڵانەوەی کاهانایە، جوڵانەوەیەکی توندرەوی یەهودیە و ساڵی ١٩٦٨ لە ناو خودی ئەمریکا و بە یارمەتی و پشتیوانی ئەمریکا دامەزرا بۆ داکۆکی کردن لە جووەکانی ئەمریکا لەو هێرش و نارەواییانەی دەکرێتە سەر جووەکانی ئەمریکا لەلایەن ئەوانی ترەوە. دواتر ئەم رێکخراوە چووە ئیسرائیل و لە وی بەشداری کنێستی کرد و کورسیی هەڵبژاردنیشی بردەوە بەڵام لەبەر “گوتارە راسیستی و توندرەوەییەکەی” یەکێتی ئەوروپا و ئەمریکا و یابان و کەنەدا بە تیرۆرست لە قەلەمیاندا.
ئەوەی دەمێنێتەوە سەبارەت بە دوو رێکخراوە ئیسلامیەکەیە. دیارە ناوی شەش کەس یاخود سەرکردەکانیان لە لیستی تیرۆردا نەهێشت چونکە هەموویان مردوون. بەیاننامەی ئەمریکا وادەڵێ. لەگەڵ ئەم رابواردنە بە رای جیهانی و خۆشیان دەڵێن سەرباری لادانی ناوی ئەم رێکخراوە تیرۆرستیانە لە لیستی تیرۆر، ئەمریکا هەر بەردەوام دەبێت لە ریشەکێشکردنی تیرۆر. ئەمە جگە لە ئیهانەکردن و گاڵتەجاڕی کردن بە خۆیان و جیهان ساسیەتێکی بۆگەن تری لە پشیتەوە وەستاوە ئەگەرنا سێ رێکخراو و شەش کەس نەمابن تۆ بێی بیانکەیت بە مەسەلەیەکی گەورە و بەیاننامەی تایبەتیان لەسەر دەردەکەی.
نیڵسۆن ماندێلا لەم بارەیەوە…
خاڵێکی تر لەم بارەیەوە گرنگە ئاماژەی پێ بدەم ئەوەیە کە ئەمریکا پێشتر ئەم هەڵوێستە تراجدیا کۆمیدیای نواندووە، بۆ نموونە، نیلسۆن ماندێلا کە پێشتر بە تیرۆرست لە قەلەم دەدرا لە لایەن ئەمریکا و ئەوروپاوە و دواتر هەموویان داوا لێبوردنیان لێکرد و بانگهێشتی پەرلەمان و کۆنگرێسی خۆیانیان کرد و جەندان جار سەرۆکەکانیان لە مەراسیمی نێودەولەتی خۆیان و دپلۆماسیدا وەک سەرکردە پێووازیان لە ماندێلا کردووە و لە بە خاک سپاردنەکەشیدا هەموان دەست لەسەر سنگ بۆی وەستابوون، کەچی نیلسۆن ماندێلا لە لیستی تیرۆری ئەمریکادا هەر نەسڕایەوە تاوک ئیستاشی لەگەڵدابێ.
ئێران و میسر دوو ولاتن کە ئەمریکا دەیەوێ بیانکاتە ئامانج. بۆ ئێران خێری تێدایە و بۆ میسریش شەڕ. جەماعەی ئیسلامی لە میسر ئەوەی لە دەستیان هات لە کوشت و بڕی خەڵکی مەدەنی و حکومی کردیان و دواتر وتیان واز لە توندرەوی دێنین گەر بێتوو ئەندامەکانمان لە زیندان بەرەڵا بکەن. مەجلیسی شورای ئیسلامی کە جالاکیەکانی لە فەلەتسین و بیابانی سینای میسریە، پاشکۆی رێکخراوی ئەلقاعیدەی ئوسامە بن لادن بوو، دواتر سالێ ٢٠١٤ بەیعەتی خۆیدا بە داعش و لەو کاتەوە بەردەوامە لە کارە کوشت و بڕ و هێرشەکانی. تەنانەت ساڵی ٢٠١٣ کە باراک ئۆباما سەردانی ئیسرائیلی کرد لەو کاتەدا کە ەئو لەوێ بوو دوو کاتیۆشایان نا بە ئیسرائیلەوە.
ئێستاکانێ کە میسر خەریکە سەربەخۆیی خۆی رادەگەێنێ لە پاشکۆیەتی بۆ ئەمریکا بەتایبەت لە شەڕی روسیا-ئۆکراین زۆرتر لایەنگری خۆی بۆ روسیا نیشانداوە، ئەمریکا دەیەوێ بەم هەنگاوە قونجڕکێک لە عوبدلفەتاح ئەلسیسی بگرێ و پێی بڵێ ئاگاداربە دوایی وەک ئەنوەر سادات بە ئیسلامیەکان تیرۆرت دەکەم.
ئەم شێر و رێویەی ئەمریکا بۆ ئەوەشە کە رێگە خۆش بکات لە دوو سبەی لە رێکەوتنی لەگەڵ ئێراندا رێکخراوی سوپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە لیستی تیرۆر دەربکات. ئەم خشکەییە کۆماریەکانی ئەمریکای دەهری کردووە و یەکسەر دەستی بایدن و ئیدارەکەیان کەشف کرد و کەوتوونەتە تانەوتەشەر لێی و بڕیاری رووبەروو بوونەوەیەکی توندیان داوە لەگەڵ بایدن سەبارەت بە کۆی سیاسەتەکانی تری ئەمریکا کە لە کۆنگرێسدا دەبێ بچێتە پێشەوە.
دوایین خاڵ کە دەمێنتەوە ئەوەیە: ئەوانەی کە پێیان وایە دیموکراتەکان لە کۆماریەکان باشترن یاخود رێژەیەک پێشکەوتووترن ئەوا دەرکەوت لە دەمانی باین و دیموکراتەکاندا ئەمریکا بوو بە هۆکاری ئەوەی کۆنەپەرسترین هێزی دینی مێژوو کە تاڵیبانە دەسەلاتی دەوڵەتێکی گەورەی وەک ئەفغانستانی رادەست بکرێت و بگەرێتەوە سەر دەسەڵات. دووهەمیان، لە دایبوونی فاشیزمێکی نوێی غەربی کە لە مێژوودا هیچ فاشیەتێکی لەو جۆرە نەهاتۆتە دەر بەوشێوە شمولییە نەرمیە بەناو ئازادیە. ئۆکراین ئەو بابەتەیە کە رسوایی و دژە ئینسانی و مۆراڵی و هونەری و ئەدەبی و وەرزشی و ئازادی لیبراڵ دیموکراسی بۆ ئێستا و مێژوو سەلماند.

ئیدریس مستەفا

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.