چوار قۆناغ له ده‌رچوونی ڕۆژنامه و گۆڤارێك به‌ناوی (هه‌ولێر) … ئاری محمد سابیر
ڕۆژنامه و گۆڤارێك له ساڵانی (1950 تا 1952 )له (1970 تا 1973 ) له (1999 تا 2006)، له (2006 تاكو ئێستا) به‌رده‌وامه، له‌م چوار قۆناغه ڕۆژنامه و گۆڤاره‌كان هه‌ر به ناوی (هه‌ولێر) بووه, هه‌ر قۆناغه و تایبه‌تمه‌ندی خۆی هه‌بووه له‌ڕووی كارگێڕی و نووسینی بابه‌ته‌كان به‌م شێوه‌یه:
ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر (1950 ـ 1953)
قۆناغی یه‌كه‌م:
ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر سێ ساڵ له (1950 تا 1953) ده‌رده‌چوو له ڕۆژی شه‌ممه‌ی (16)ی كانونی یه‌كه‌می ساڵی (1950), دانه‌ی به (12 فلس) بوو، گۆڤارێكی گشتی كۆمه‌ڵایه‌تی ڕۆشنبیری بوو گرینگی ده‌دا به بابه‌تی هه‌مه‌جۆر له ژیانی خه‌ڵك, كه بابه‌تی كۆمه‌ڵایه‌تی و ته‌ندروستی و ڕۆشنبیری له‌خۆوه گرتبوو. ئه‌م گۆڤاره بیرۆكه‌ی كۆمه‌ڵێك له مامۆستایانی ئه‌و سه‌رده‌م بوو, به هاوكاری شاره‌وانی هه‌ولێر ئه‌ركی ئه‌م گۆڤاره‌یان له ئه‌ستۆ بوو.. گرینگیشی ده‌دا به ڕێكلام كه ڕێكلامی به (250 فلس) بوو. قه‌باره‌ی گۆڤاره‌كه‌ش (40 × 70سم) بوو هه‌رجاره‌ی (750) دانه‌ی لێ چاپ ده‌كرا.
ده‌رچوونی ڕۆژنامه‌یه‌ك له‌و سه‌رده‌مه هه‌موو لایه‌كی دڵخۆش كردبوو، هه‌روه‌ك سه‌رنووسه‌ری ڕۆژنامه‌كه له‌یه‌ك له ژماره‌كان ده‌لێ: چه‌ند خۆشه له گوێمان ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر ـ جریده أربیل له شه‌قامه‌كان گاز ده‌كرێ!.
ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر، بانگه‌وازی بۆ هه‌موو ڕۆشنبیر و لاوان و خوێنه‌ران و پارێزه‌ران و ڕۆشنبیرانی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی كردووه بۆ پاڵپشتیكردنی ئه‌م ڕۆژنامه‌یه.
خه‌ڵك له ناوه و ده‌ره‌وه‌ی هه‌ولێر ئیشتیراكی بۆ ئه‌م ڕۆژنامه‌یه هه‌بوو.
سیفه‌ته‌كانی ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر، سیفه‌تێكی گه‌شبینانه و سه‌رده‌میانه بوو، ڕه‌خنه‌ی قبوول بوو، داوای ڕه‌خنه‌ی كردووه هه‌روه‌ك له یه‌ك له ژماره‌كان ده‌ڵێ: زۆر كه‌یف خۆش ده‌بێت به‌رامبه‌ر به هه‌موو ته‌نقیدێك كه به دڵپاكی بكرێت و له ئینتیقاد ئیستیفاده ده‌كات و ئه‌غلاتی چاك ده‌كاته‌وه.
پاش ئه‌وه‌ی ڕۆژنامه‌كه پێ ده‌نێته ساڵی سێیه‌م مقۆ مقۆ هه‌بوو كه ڕۆژنامه‌كه دابخرێت.. به‌ڵام به‌هه‌وڵی مامۆستایانی قۆتابخانه‌كانی ئه‌و سه‌رده‌م و هه‌وڵی ڕۆشنبیرانی هه‌ولێر دانه‌خرا, له‌مباره‌وه (ابراهیم هۆشیار) شیعرێكی خۆش بڵاو ده‌كاته‌وه:
له‌سه‌ر چه‌رخی فه‌له‌ك ڕۆژێ به نوكی خامه نووسرابوو
كه‌وا ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر نه‌ما له‌م شاره ئاوا بوو
.. یان وه‌كو ئه‌م دوو دێڕه‌ش
ده‌سا ئێوه‌ش به هیممه‌ت بن له‌هه‌رلا حورمه‌تی بگرن
هه‌تاكو پێشكه‌وێ هه‌ولێر، نه‌ڵێن شارێكی ساوابوو
به شێوه‌یه‌كی گشتی ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر به‌م شێوه‌یه بوو:
شێوه‌ی ده‌ره‌وه‌ی ڕۆژنامه‌كه نازانین!
سه‌رنووسه‌ر (عیزه‌دین فه‌یزی) خه‌ڵكی هه‌ولێر بوو.
مدیر مه‌سئول (جه‌میل ڕه‌شید) سه‌رۆكی شاره‌وانی خه‌ڵكی موسڵ بوو.
ده‌سته‌ی نووسه‌ران (عه‌بدولمه‌جید حه‌سه‌ن), خه‌ڵكی موسڵ بوو و زاوای هه‌ولێریان, له‌گه‌ڵ (عیزه‌دین فه‌یزی, ئه‌ستێر سه‌عید) كه خه‌ڵكی هه‌ولێر.
به عه‌ره‌بی و به كوردی بابه‌ته‌كانی ده‌نووسرا و چاپ ده‌كرا.
نموونه:
ئامانجی ئه‌ده‌بیات ـ (گیو موكوریانی).
المرأه والمجتمع ـ (عه‌بدولمه‌جید حه‌سه‌ن).
دانه‌ی به (12 فلس) بوو, له چاپخانه‌ی (كوردستان) به‌شه كوردیه‌كه‌ی چاپ ده‌كرا، به‌شه عه‌ره‌بیه‌كه‌ی له چاپخانه‌ی (ام الربیعین) له موسل چاپ ده‌كرا، دوایی له ژماره (4) تا دوا ژماره له چاپخانه‌ی (ام الربیعین) چاپ ده‌كرا, كۆمه‌ڵێك له مامۆستایانی قوتابخانه پاڵپشتی ماددی و مه‌عنه‌وی گۆڤاره‌كه‌یان ده‌كرد. وشه‌ی عه‌ره‌بیش به‌كارده‌هێنرا وه‌ك (اعلان ـ ئینتیقاد ـ حوڕ ـ محامی ـ حساب ـ وه‌سل ـ موحافز ـ ته‌سجیل).
له‌و ڕۆژنامه‌یه‌شدا شیعریش بڵاو ده‌كرایه‌وه، وه‌كو شیعری شاعیرانی وه‌ك (خادم ـ بورهان جاهید ـ كه‌ریم شاره‌زا ـ كه‌ریم زه‌كی هه‌ناری).
نووسه‌رانی ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر، ئه‌مانه بوون:-
(ئیبراهیم باڵدار ـ زه‌كی هه‌ناری ـ خالید دلێر ـ مارف خه‌زنه‌دار ـ جه‌میل ڕۆژبه‌یانی ـ شاكر فه‌تاح ـ بورهان جاهید ـ عه‌بدوڵڵا گۆران ـ ڕه‌شاد موفتی ـ نوری علی ئه‌مین ـ مسته‌فا نه‌ریمان ـ جه‌لال جۆبار ـ جه‌مال خه‌زنه‌دار ـ پیرباڵ مه‌حمود). واته نووسه‌رانی ده‌ره‌وه‌ی شاری هه‌ولێریش به‌شداری ئه‌و ڕۆژنامه‌یان كردووه.
ئه‌و ڕۆژنامه‌یه به نووسراو و بڵاوكراوه‌كان و بابه‌ته گشتیه‌كانی دیاره زیاتر هۆشیاركردنه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگابووه له‌و سه‌رده‌مه, چونكه نووسه‌رانی گۆڤاره‌كه خۆیان داوای ڕه‌خنه‌یان كردووه, گه‌ر هه‌ر عه‌یبێكیان هه‌بوو ئاگاداریان بكه‌نه‌وه.
ئه‌وه‌ی باسی ده‌كرێ و ده‌زانرێ زیاتر له (100) ژماره‌ی لێ چاپ كراوه، زۆربه‌ی ژماره‌كانیش لای كه‌سێكه كه خه‌ڵكی هه‌ولێره.
گۆڤاری هه‌ولێر (1970 ـ 1972)
قۆناغی دووه‌م:
گۆڤاری هه‌ولێر (1970 تا 1972) دوو ساڵ ژماره‌كانی ئه‌م گۆڤاره ده‌رده‌چوو, كه له‌سه‌ر ئه‌ركی شاره‌وانی هه‌ولێر ده‌رده‌چوو، دیاره له‌سه‌ر به‌رگی گۆڤاره‌كه ده‌نوسرا (شاره‌وانی هه‌ولێر ده‌ری ده‌كات)، به‌رگی پێشه‌وه‌ی گۆڤاره‌كه نه‌خشێنرابوو به وێنه‌ی (قه‌ڵاو مناره و به‌لكه گه‌نم), كه له‌لایه‌ن هونه‌رمه‌ندی شێوه‌كاری ئه‌و سه‌رده‌می شاری هه‌ولێر مامۆستا (سلێمان شاكر) ده‌كێشرا.
له ساڵی (1970 تا مایسی 1972) سه‌رنوسه‌ری گۆڤاری هه‌ولێر شاعیر (كاكه‌مه‌م بۆتانی) بوو، كه مامۆستا بوو خه‌ڵكی شه‌قڵاوه بوو، به ئه‌سل كوردی ئێران بوو، له‌و ماوه‌یه‌شدا (7) ژماره‌ی لێ ده‌رچوو.
شاره‌وانی له‌و سه‌رده‌مه‌دا پێیباش بوو بۆ پێشكه‌وتنی شاره‌كه و ئاستی ڕۆشنبیری شاره‌كه گۆڤارێكی هه‌بێ، (كاكه مه‌م بۆتانی) خۆی زیاتر به‌هره‌ی شیعری هه‌بوو، بۆیه ژماره‌ی گۆڤاره‌كه زیاتر ئه‌ده‌بی و ده‌نگوباسی شاره‌وانی، كه‌متر كۆمه‌ڵایه‌تی بوو.
كاكه‌مه‌م بۆتانی له‌یه‌ك له ژماره‌كان ده‌ڵێ: زۆرجار ژماره‌ی گۆڤاره‌كه‌م ده‌برده ناو قه‌یسه‌ری هه‌ولێر, بۆ لای پیاوه ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان, نه‌ك له‌به‌رئه‌وه‌ی خوێنده‌وارن, به‌ڵكو له‌به‌ر مه‌سڵه‌حه‌تی خۆیان چونكه ده‌مزانی ئیشیان به شاره‌وانی ده‌بێ.
گۆڤاری هه‌ولێر (1970 ـ 1972) حكومه‌ت و شاره‌وانی و خه‌ڵكی دڵسۆز و پاره‌داری شاره‌كه پاڵپشتیان ده‌كرد، جگه له‌وه‌ش پڕۆژه‌یه‌كی دیكه‌شی هه‌بوو كه نامیلكه‌ی (قه‌ڵاتی هه‌ولێر و پڕۆژه‌ی ڕێكخستن) بوو.
وا باسكراوه گۆڤاره‌كه به نائومێدی سه‌ری نایه‌وه، ئامانجی خۆی نه‌پێكاوه، هه‌روه‌ك (كاكه مه‌م) ده‌ڵێ: كه‌چی به گشتی نه‌یتوانی ته‌نانه‌ت به‌شێك له‌و كه‌لێنه و ئاسۆی ژیان و كولتووری ژیانی هه‌ولێر پڕبكاته‌وه، كه ئه‌وه‌ش به‌هۆی گوێ نه‌دانی كاربه‌ده‌ستانی شاره‌كه بوو.
وا دیاره نووسه‌رانی ئه‌و گۆڤاره ئامانجیان هه‌بوو..
به گشتی گۆڤاری هه‌ولێر (1970 ـ 1972) به‌م شێوه‌یه بوو:
گۆڤاری هه‌ولێر (12) ژماره‌ی لێ ده‌رچوو.
ئه‌و تیراژانه‌ی كه به‌زمانی عه‌ره‌بی ده‌رده‌چوو نووسه‌ره‌كانی ئه‌و به‌ڕێزانه بوون (نزار جه‌رجیس ـ تاریق شه‌ریف ـ زوبێر بلال اسماعیل ـ سامی شۆرش), جگه له‌مانه‌ش نووسه‌ری ئافره‌تیش هه‌بوو (كوردستان موكریانی ـ گه‌لاوێژ شه‌جیع ـ دایكی سۆران ـ جه‌میله ئبراهیم ـ سامیه چاوه‌شلی).
ئه‌و نووسه‌رانه‌ی كه به كوردی بابه‌تیان بڵاو ده‌كرده‌وه، كه هه‌ندێكیان له ژیان ماون و هه‌ندێكیشیان كۆچی دواییان كردووه، وه‌ك (پیرباڵ مه‌حموود ـ عه‌زیز گه‌ردی ـ عه‌بدوڵڵا په‌شێو ـ جه‌میل ره‌نجبه‌ر ـ خورشید دزه‌یی ـ كه‌ریم شاره‌زا ـ حه‌مه كه‌ریم هه‌ورامی).
ژماره‌ی لاپه‌ڕه‌كانی گۆڤاره‌كه هه‌موو جارێك وه‌ك یه‌ك نه‌بوون (120 ـ 96 ـ72 ـ 64) لاپه‌ڕه بوو. به‌ڵام نه‌خشه و وێنه‌ی به‌رگی پێشه‌وه‌ی گۆڤاره‌كه جێگیر و نه‌گۆڕ بوو له هه‌موو ژماره‌كان.
به‌ڵام له‌ڕووی هونه‌ری ڕۆژنامه‌وانی لاوازبوو، زۆر كه‌م سوود له وێنه وه‌رده‌گیرا, به‌ڵام له‌ڕووی پیته‌وه، شێوه‌ی قه‌باره‌ی پیته‌كان ده‌گۆڕدرێت, له‌به‌رئه‌وه‌ی گۆڤاره‌كه چاپخانه‌ی تایبه‌تی به‌خۆی نه‌بوو, بۆیه له چاپخانه‌ی شاره‌وای كه‌ركوك چاپ ده‌كرا.
بۆ یه‌كه‌مجار له مێژوو شیعری شاعیر وه‌كو (مامۆستا هێمن ) كه زۆربه‌ی له ساڵی یه‌كه‌می گۆڤاره‌كه به ناوی (مام ـ حه‌سه‌ن ـ ه. هیمن) بڵاو ده‌كرایه‌وه.
گۆڤاره‌كه هه‌موو ژماره‌یه‌ك گۆشه‌ی تایبه‌تی هه‌بوو به‌ناوی (خاڵۆی ڕێبوار) كه (كاكه‌مه‌م بۆتانی) ده‌ینووسی، تایبه‌ت بوو به كێشه‌و گرفته‌كانی خه‌ڵك.
گۆڤاری هه‌ولێر (1999 ـ 2006)
قۆناغی سێیه‌م:
له ساڵی (1999) ده‌ستكرا به بڵاوكردنه‌وه‌ی گۆڤاری هه‌ولێر كه گۆڤارێكی گشتی ڕۆشنبیری بوو, هه‌ر له‌سه‌ر گۆڤاره‌كه ده‌نووسرا (گۆڤارێكی ڕۆشنبیری سه‌ربه‌خۆ)یه گۆڤاره‌كه وه‌رزی بوو، تایبه‌ت بوو به پارێزگای هه‌ولێر. ئه‌و گۆڤاره ڕووه‌كانی كۆمه‌ڵایه‌تی و ئه‌ده‌بی و ئه‌تنوگرافی و جوگرافی، هه‌موو بوارێك كه تایبه‌تبوو به شاری هه‌ولێر و ده‌وروبه‌ری له‌خۆوه ده‌گرت, ئه‌و كه‌س و لایه‌ن و نووسه‌رانه‌ی كه بابه‌تیان تێدا بڵاوده‌كرده‌وه خه‌ڵكی هه‌ولێر بوون و بابه‌ته‌كانیان تایبه‌ت بوو به هه‌ولێر، به شێوه‌كی گشتی له‌و قۆناغه‌یه‌دا (گۆڤاری هه‌ولێر) به‌م شێوه‌یه بوو:
خاوه‌ن ئیمتیاز ـ فه‌ڕه‌نسۆ هه‌ریری. پارێزگاری هه‌ولێر.
سه‌رنووسه‌ر ـ فه‌یسه‌ل ده‌باغ.
به‌ڕێوه‌به‌ری نووسین ـ فواد سه‌دیق.
ـ ئه‌م سێ كه‌سه‌ی كه ناومان بردن خه‌ڵكی هه‌ولێر بوون.
به‌رگی گۆڤاره‌كه ـ به‌رگی پێشه‌وه له‌ڕووی ڕه‌نگ هه‌رجاره‌ی به وێنه‌ی شوێنێكی شاری هه‌ولێر به‌ڕه‌نگێك ده‌ڕازێندرایه‌وه, به‌رگی دواوه‌شی له‌گه‌ڵ ناوه‌وه‌ی به‌رگی دواوه‌ی به‌هه‌مان شێوه به وێنه‌یه‌كی شاری هه‌ولێر، یان هه‌ندێك جار تابلۆی هونه‌رمه‌ندێك ده‌ڕازێندرایه‌وه.
له هه‌موو ژماره‌كان خاوه‌ن ئیمتیاز و سه‌رنووسه‌ر گوتاریان ده‌نووسی به‌ناوی (سه‌ر وتار).
گۆڤاره‌كه زیاتر له‌سه‌ر ئه‌ركی پارێزگا و پارێزگاری هه‌ولێر چاپ ده‌كرا, به ڕێنووسی عه‌ره‌بی و زمانی كوردی بابه‌ته‌كان ده‌نووسرانه‌وه, واته به دیالێكتی خواروو. له‌گه‌ڵ هه‌ر بابه‌تێكیش زۆربه‌ی جار وێنه و به‌ڵگه بڵاو ده‌كرایه‌وه، واته وێنه‌دار بوو. زۆر گرینگی به كه‌سایه‌تیه ناوداره‌كانی هه‌ولێر ده‌دا, وه‌كو كه‌سایه‌تییه ئه‌ده‌بی و كۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسی ـ ڕۆشنبیری.. .
له‌سه‌ر به‌رگی پێشه‌وه‌ی گۆڤاره‌كه به گه‌وره‌یی ده‌نوسرا (هه‌ولێر) كه به زمانی كوردی و رێنوسی عه‌ره‌بی بوو. له چاپخانه‌ی رۆشنبیری له هه‌ولێر چاپ ده‌كرا.
له دوا لاپه‌ڕه‌ی هه‌رجاره و چه‌ند وێنه‌یه‌كی شاری هه‌ولێر و كه‌سایه‌تیه هه‌ولێریه‌كان بڵاو ده‌كرایه‌وه. ژماره‌ی په‌ڕه‌كانی گۆڤاره‌كه هه‌رجاره‌ی زیاتر له (100) په‌ڕ ده‌بوو و زیاتر به تیراژی (500) دانه چاپ ده‌كرا, واته گۆڤاری هه‌ولێر زیاتر كۆمه‌ڵه زانیاری و به‌ڵگه‌یی بوو، نه‌ك بڵاوكردنه‌وه‌ی ئایدیۆلۆژیایه‌ك یان بیر و بۆچوونێك. كۆی ژماره‌كانی (گۆڤاری هه‌ولێر) له‌و قۆناغه زیاتر له (20) ژماره‌ی لێ ده‌رچوو. له به‌رگی دواوه‌ی گۆڤاره‌كه به ڕێنوسی (ئینگلیزی) ده‌نوسرا (HAWLER).
نووسه‌ره‌كانی گۆڤاری هه‌ولێر، به زۆری هه‌ر ئه‌مانه‌ن:
* نموونه‌ی یه‌ك له ژماره‌كانی گۆڤاره‌كه:
(عه‌بدولخالق سه‌رسام ـ مه‌ولود بێخاڵی ـ عه‌باس سلێمان سمایل ـ جه‌لال خدر ـ عه‌بدوڵڵا حه‌داد ـ جه‌لال سنجاوی ـ پیرداود محموری ـ ئه‌كره‌م مولود ـ كه‌ریم ده‌شتی ـ فه‌یسه‌ل ده‌باغ ـ تاریق ئیبراهیم شه‌ریف ـ چه‌ندانی تر..)
ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر له (2006 تا ئێستا به‌رده‌وامه)
چۆناغی چواره‌م:
له قۆناغی چواره‌م وه‌كو (ڕۆژنامه) به‌ناوی (ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر) ده‌رده‌چێ، به‌شێوه‌ی ڕۆژنامه‌ی قه‌باره‌ی گه‌وره به‌ڵام لاپه‌ڕه‌كانی سنووردار بوو، واته كه‌م بوو تا (8) لاپه‌ڕه ده‌بوو، لاپه‌ڕه‌ی یه‌كه‌م به گه‌وره‌یی له‌سه‌ره‌وه نووسرابوو ـ هه‌ولێر، له ته‌نیشتی وێنه‌ی (قه‌ڵا و مناره) هه‌بوو، له خواره‌وه وێنه‌ی كاربه‌ده‌ستانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، له‌گه‌ڵ بڵاوكردنه‌وه‌ی كار و چالاكیه‌كانی حكومه‌ت. لاپه‌ڕه‌كانی ناوه‌وه‌ی كورته‌هه‌واڵ و هه‌واڵی ناوخۆی هه‌ولێر له‌ڕووی كۆمه‌ڵایه‌تی و كاروباره‌كانی حكومه‌ت، لاپه‌ڕه‌ی كۆتاییشی گشتی و هونه‌رییه.
* ئه‌و قۆناغه‌ی به دوو شێوه بوو:
شێوه‌ی یه‌كه‌م: ئه‌وه‌ی له سه‌ره‌وه باسمانكرد، به‌ڵام به‌ڕیوه‌بردنی به‌م شێوه‌یه بوو:
خاوه‌ن ئیمتیاز: نه‌وزاد هادی. پارێزگاری هه‌ولێر (خه‌ڵكی هه‌ولێر).
به‌ڕێوه‌به‌ری نووسین: تاهیر عه‌بدولڵا. جێگری پارێزگاری هه‌ولێر (خه‌ڵكی هه‌ولێر).
سه‌رنووسه‌ر: فه‌یسه‌ڵ دێهاتی. سه‌رنووسه‌ر (خه‌ڵكی هه‌ولێر).
ده‌رچوونی (ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر) له‌م قۆناغه به‌م شێوه تا ماوه‌یه‌ك بوو، چه‌ند ژماره‌یه‌كی ده‌رچوو تاكو نزیكه‌ی (100) ژماره، پاشان ده‌سته‌ی نووسه‌رانی ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر و شێوه‌ی ڕۆژنامه‌كه گۆڕا، كه تا ئێستاش به‌رده‌وامه.
شێوه‌ی دووه‌م: قه‌باره و شێوه‌ی ڕۆژنامه‌كه گۆڕا بۆ قه‌باره‌یه‌كی بچوكتر، نیوه‌ی قه‌باره‌ی شێوه‌ی یه‌كه‌م، له‌سه‌ر به‌رگی ڕۆژنامه‌كه له‌سه‌ره‌ره‌وه به‌شێوازێكی خه‌تجوانی نووسرایه (هه‌ولێر)، كه ڕه‌نگی (شین و سوور)ه, له‌گه‌ڵ هه‌ولێر تێكه‌ڵ بووه, له‌خواره‌وه‌ش و هه‌واڵ (مانشێتی گه‌وره) نووسراوه، دوایی له خواره‌وه كورته هه‌واڵا له‌گه‌ڵا وێنه‌ی هه‌واڵه‌كه بڵاوكرایته‌وه كه ده‌ستنیشانه بۆ ناوه‌وه‌ی ڕۆژنامه‌كه. ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر له‌و قۆناغه‌ی ئێستاش هه‌روا ده‌رده‌چێ كه ڕۆژنامه‌یه‌كی گشتی سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئه‌ده‌بی و ته‌ندروستی و هونه‌رییه. ده‌بێ ئه‌وه‌ش بڵێین (ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر) له ساڵی (2006)وه ده‌رده‌چی درێژكراوه‌ی (ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر)ی ساڵی 1950یه، چونكه له لاپه‌ڕه‌ی دووه‌می ڕۆژنامه‌كه له خواره‌وه‌ی نووسراوه، (یه‌كه‌م ژماره‌ی له ساڵی 1950 ده‌رچووه، به‌شێوه‌یه‌كی گشتی ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر له ساڵی (2006) به‌م شێوه‌یه:
ده‌سته‌ی نووسه‌ران:
خاوه‌ن ئیمتیاز و سه‌رنووسه‌ر: ئاریان فه‌ره‌ج (خه‌ڵكی سلێمانی).
به‌ڕێوه‌به‌ری نووسین: جه‌بار قادر (خه‌ڵی رانیه).
به‌ڕێوه‌به‌ری نووسین: هاوده‌نگ فاروق (خه‌ڵكی هه‌ولێر).
به‌ڕێوه‌به‌ری نووسین: شێرزاد عه‌بدولڕه‌حمان (خه‌ڵكی هه‌ولێر).
ژماره‌ی لاپه‌ڕه‌كانی (24) لاپه‌ڕه‌یه, ڕۆژانه بابه‌تی (سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئه‌ده‌بی و ته‌ندروستی و جاره‌به‌جار فۆلكلۆری..) له‌خۆوه‌گرتووه. نووسه‌رانی هه‌موو شاره‌كانی كوردستان و هه‌رچوار پارچه‌ی كوردستان، به‌رهه‌می تێدا بڵاوده‌كه‌نه‌وه. به‌گشتی ڕۆژنامه‌یه‌كی وێنه‌دار و هه‌واڵی وێنه‌ییه, لاپه‌ڕه‌كانی پێكهاتوونه له (ڕێپۆرتاژ ـ هه‌واڵ و به‌دواداچوون ـ بۆچوونی سیاسی ـ ئاگاداری له دام و ده‌زگاكانی حكومه‌تی هه‌رێم ـ لاپه‌ڕه‌ی (پشوو) كه پێكهاتووه له وشه‌ی یه‌كتربڕ و كه‌لوه‌كان.
ماوه‌یه‌ك ئه‌م ڕۆژنامه‌یه، چه‌ند پاشكۆیه‌كی هه‌فتانه‌ی هه‌بوو به ناوی (هونه‌ر. هه‌واڵی هونه‌ر و هونه‌رمه‌ندان) (زانستی. هه‌واڵی زانستی نوێ و زانست به‌گشتی) (وه‌رزشی. هه‌واڵی وه‌رزشی كوردستان و جیهان) (ئه‌ده‌ب. گوتار و بابه‌تی ئه‌ده‌بی و فه‌لسه‌فی و زمانه‌وانی).
لاپه‌ڕه‌ی كۆتایی ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر له‌م قۆناغه تایبه‌ته بۆ ڕێكلامی بازرگانی هه‌موو جۆره كه‌لووپه‌لێك بوو.
ئه‌و نووسه‌رانه‌ی كه به‌رهه‌میان هه‌بوو له ڕۆژنامه‌ی هه‌ولێر، بۆ نموونه:
سیاسی : ئاریان فه‌ره‌ج ـ جه‌مال عبدلله ـ هاوده‌نگ فاروق ـ عه‌بدولڕه‌زاق علی ـ سامی ئه‌رگۆشی ۆ سالار عوسمان ـ عه‌بدولسه‌لام به‌رواری ـ چه‌ندانی تر.. .
هونه‌ری: حه‌یده‌ر عه‌بدولڕه‌حمان ـ حه‌مه سوار.. .
ئه‌ده‌بی: عه‌زیز مه‌لا ره‌ش ـ محمد كه‌ریم نانه‌وا ـ شیعری ـ به‌هات حه‌سیب قه‌ره‌داغی ـ نه‌جم ئه‌ڵوه‌نی ـ كه‌ریم ده‌شتی ـ شه‌نگه هاوار كاكه‌یی ـ به‌هزاد حه‌وێزی ـ بۆتان جه‌لال.. .
وه‌رزشی: ئومێد ئیبراهیم ـ ئه‌سعه‌د ئیسماعیل ـ مامه‌یاره ئه‌حمه‌د ـ بۆتان جه‌لال.. .
پوخته‌ی هه‌ڵسه‌نگاندنی قۆناغه‌كانی ده‌رچوونی ڕۆژنامه و گۆڤاری هه‌ولێر:
ـ قۆناغی یه‌كه‌م و دووه‌م دوور بووه له‌لایه‌نی هونه‌ری و كه‌می وێنه تێدا بڵاوبۆته‌وه.
ـ ئه‌و نووسه‌رانه‌ی كه له قۆناغی یه‌كه‌م به‌شداربوون، له قۆناغی دووه‌میش به‌شدار بوونه.
ـ قۆناغی یه‌كه‌م و دووه‌می، به پاڵپشتی مامۆستایانی قوتابخانه بووه.
ـ قۆناغی یه‌كه‌م بێ پڕۆژه، به‌ڵام ئامانجیان زیاتر هۆشیاركردنه‌وه‌ی خه‌ڵك بووه له هه‌ولێر.
ـ قۆناغی دووه‌م زیاتر نزیكه له پڕۆژه، چونكه جاربه‌جار نامیلكه‌ی له‌گه‌ڵ بووه, به ناوی (پرۆژه‌ی ڕێكخستنی قه‌ڵاتی هه‌ولێر)، ڕه‌خنه‌گرتن له ده‌سه‌ڵاتی ئه‌و سه‌رده‌م له گۆشه‌یه‌كی ڕۆژنامه‌كه به ناوی (خالۆی ڕێبوار) تاكو خه‌ڵك هۆشیار بكاته‌وه.
ـ قۆناغی یه‌كه‌م ژماره‌ی زۆرتربووه له قۆناغی دووه‌م كه زیاتر له (100) ژماره‌ی لێ ده‌رچووه، به‌ڵام له قۆناغی دووه‌م (12) ژماره‌ی لێ ده‌رچووه.
ـ له قۆناغی دووه‌م بۆ یه‌كه‌مجار نووسه‌ری ئافره‌ت ده‌ركه‌وتووه.
ـ قۆناغی یه‌كه‌م و دووه‌م، وێنه‌ی نه‌بووه له لاپه‌ڕه‌كانی ڕۆژنامه و گۆڤاره‌كه.
ـ به‌ڵام قۆناغی سێیه‌م به‌رگی گۆڤاره‌كه ڕه‌نگاوڕه‌نگ بووه، لاپه‌ڕه‌كانی وێنه‌دار و به‌ڵگه‌یی بوون.
ـ قۆناغی سێیه‌م ته‌نیا تایبه‌ت بووه به پارێزگای هه‌ولێر، سیاسی و ئه‌ده‌بی و هونه‌ری نه‌بووه.
ـ قۆناغی چواره‌م زیاتر سیاسی و هونه‌ری و ئه‌ده‌بی و ڕه‌نگا و ڕه‌نگ و وێنه‌داربووه و ڕێكلامی بازرگانی هه‌بووه كه پاڵپشتی ڕۆژنامه‌كه بووه.
ـ ته‌نیا یه‌ك نووسه‌ر له قۆناغی یه‌كه‌م و دووه‌م و سێیه‌م و چواره‌م نوسینی هه‌بووه، ئه‌ویش ڕۆژنامه‌نووسی به‌ئه‌زموون مامۆستا (كه‌ریم شاره‌زا)ی شاعیر و نووسه‌ر بوو.
ـ له كۆی ده‌رچوونی ڕۆژنامه و گۆڤارێك به ناوی (هه‌ولێر)، ئه‌گه‌ر هه‌موو ساڵه‌كان یه‌كبخه‌یین ده‌كاته (15) ساڵه ڕۆژنامه و گۆڤارێك هه‌یه به‌ناوی (هه‌ولێر).
ـ واته له‌م (15) ساڵه (2) گۆڤار، (2) ڕۆژنامه هه‌یه، به‌ڵام وه‌كو (ڕۆژنامه) ته‌مه‌نی درێژتربووه.
ـ قۆناغی چواره‌م درێژه‌پێده‌ری قۆناغی یه‌كه‌مه.
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
