Skip to Content

ماڵی سەگە دڕەکانی گەڕەک.. نەوزاد بەندی

ماڵی سەگە دڕەکانی گەڕەک.. نەوزاد بەندی

Closed
by كانونی یه‌كه‌م 18, 2022 General, Literature

ماڵی سەگە دڕەکانی گەڕەک ، ناونیشانی کۆمەڵێک کورتە چیرۆکی جەلال عەبدوڵا ساڵحە کە هاوکات لەگەڵ کۆمەڵە چیرۆکی ڤەنیسا و باڵندەکانی ماریۆدا ، چاپ‌ و بڵاوی کردنەوە ..
ماڵی سەگە دڕەکانی گەڕەک ، لە هەشت کورتە چیرۆک پێکهاتووە ، مراوییەکانی نەنکم ، کەڵەشێرەکەی داود ، سەگەکەی ئەڵوشە و دەیڤد ، بیرەوەرییەکانی جەلال کرماشانی ، ماڵی سەگە دڕەکانی گەڕەک ، پەیژەی ژیان ، ماڵی نابینا و مەتینە ، ڤیڤا خان و کۆڤرونسکی ..

لە ڕاستیدا لە سەرجەم چیرۆکەکاندا ، کات و پاڵەوانەکان زۆر خێرا دێن و دەچن ، شوێن و ڕووداوەکان فریا ناکەون ، هاوتەریب لەگەڵیاندا بڕۆن ..ئەوەیش وێنەکردنی سەردەمێک و کۆمەڵگایەکە ، هەمووان تیایدا ڕادەکەن ، بۆ گەیشتن بە شتێک کە زۆربەی جار هیچ نیە ..گرنگ گەیشتنە بەو شتە وەهمیە و ..لەو پێناوەیشدا زۆر وێرانکاری و کارەسات ڕوو دەدەن …
نووسەر باس لە کۆمەڵگایەک دەکات کە ژیانی ئاسایی تێدا نەماوە ..یان ڕاستتر ژیانی تێدا ڕادەکێشرێ بە ناو دڕک و داڵدا .. ئێ بێجگە لە ژیان چی تر هەیە لە دنیادا بڕازێنرێتەوە ؟ ژیانێکی کوژراو و ڕاوەدونراو و زیندان کراو ..ئەبێ چی لێ سەرچاوە بگرێ ؟ ئایا ناپرسن ئەو هەموو دوژمنایەتیە چییە ؟ واتا شارێک بچێتە گیرفانی کەسێک یان چەند کەسێکەوە ، چ سوودێکی هەیە ؟ ئایا ئەوە ئەهێنێ کۆمەڵگایەک بکەی بە گۆڕستان بۆی ؟؟
بۆ نمونە لە چیرۆکی مراویەکانی نەنکمدا ، باس لە خێزانێک دەکات ، پیرەژنێک و کوڕەزایەکی لاوی تێدا ماوە ، ئیتر نەوەی ناوەند ، هەموو کوژراون .. یەکێ لەسەر سنوور ..یەکێ لە شەڕا ..یەکێ لە ترس و فێدا .. یەکێکیشیان سەری خۆی هەڵگرتووە ، نەک لەبەر ئەوەی پەیامێکی پێیە یان لە دڕندایەتی ڕایکردبێ ، نا .. بەڵکو ڕایکردووە بۆ ئەوەی ئەویش نەکوژرێ و هەرچی کاری خراپ و دزێویشە کردوویەتی و .. چەندین جار خێزاندروستکردنی تاقیکردۆتەوە و هەڵی وەشاندۆتەوە ..
دەڤەرێکی پڕ لە ئاژاوە و دوژمنایەتی و کوشت و کوشتار ، پیرەژنێک و کوڕیژگەیەکی ئارا ناوی تێدا ماوەتەوە ، کە پیرەکەیان هەوڵ ئەدا بە دەرس و پەند و حیکایەتەکانی دۆخەکە بگۆڕێ و خەڵکەکە وا لێبکا هیچ نەبێ واز لە کوشتن و درەخت بڕینەوە بێنن ..
ئارایش هەوڵی نۆژەنکردنەوەی خانووەکە دەدات و ..دیوارە ورگدراوەکانی ڕێک دەکاتەوە و سواغیان دەداتەوە و تولە مێوێک دەڕوێنێت و.. پەنجەرە بچووکەکە لا دەبا و پەنجەرەیەکی گەورەی لە جێ دادەنێ بۆ هاتنە ژوورەوەی ڕوناکی زیاتر ..بۆ بینینی ئاسمان و زەمینی زیاتر لێیەوە .. ئەمە خانوویەکە سەد ساڵێکە دروست کراوە . . لەگەڵ ئەوەی کە چەندەها جار کوشت و کوشتاری لێکراوە و ئەسپ بە خوێنەوە لە حەوشەکەیدا وەستاون و ..بە هەزار ڕجا و تکا و بەرتیل ، لاشە بێگیانەکانیان لە جەلادەکانی سنوور وەرگرتۆتەوە ، هێشتایش هیچ هەلێکی ژیانی تیا نەماوە .. هەمووان تینوی کوشتن و کوشتار و درەخت بڕینەوەن ، تەنانەت پیرەمێردەکەی دراوسێیان ، ئامۆژگارییان ئەکا کە دارتووەکەیان ببڕنەوە کە هەرچی چۆلەکەی دنیایە لە خۆی گرتووە و ..جریوە و جوکە و زاوزێی لەسەر ئەکەن و خەڵکەکەیان بێزار کردووە ..!! خەڵکێک کە سەوزایی و باڵندە و جریوە و جوکەیان پێ قبوڵناکرێ ، بەڵام کوشت و کوشتار و ئەسپی خوێناویی ، بەردەوام دووبارە دەبێتەوە و دێتە بەرچاویان ..
لێرەدا نووسەر کۆمەڵگایەکی تەواو ترسناکمان نیشان ئەدا ، بە جۆرێک داپیرەی ئارا ، هەوڵ ئەدا یادگارییەکی جوان بدۆزێتەوە و بۆ ئارای باس بکا ، کە ڕێک لە ساڵی 1975 دا عەشقی لالۆی فرۆشیاری دەستگێڕ و ئافتاو لەو گەڕەکەدا ڕوو دەدا ، کە خاڵێکی جوان و ڕوناکە ..پێشتر شتی وا جوان ڕووی نەداوە ، بەڵام ئەوە شتێکی مەحاڵە ، هەر دوای ماوەیەک برای ئافتاو ، ئافتاو ئەکوژێ و لالۆیش بەر چەقۆ دەدات ، دوای چەند ڕۆژێ ئەویش ئەمرێت..
ئەمە تاکە چیرۆکێکی جوانە لەو کۆڵانەدا کە شایانی گێڕانەوە و ڕووی مەجلیسی هەبێ ، کەچی ئەویشیان خوێناویی کردووە ، خەنجەر بەدەستەکانی کۆڵان ، کۆتاییەکی ترسناک و ناخۆشیان بۆ دانابوو ..
مامی ئارا ، دوای 20 ساڵ وونبوون دێتەوە و .. خوێیاو ئەکرێتە بنکی دارتووەکە و ..دارتوو وشک ئەبێت ..مام بێ پێچ و پەنا ، هاتۆتەوە بۆ فرۆشتنی خانووە سەد ساڵەکە و ..درۆیەکی شاخدار ئەهۆنێتەوە گوایا براکانی پێش کوشتنیان ، لە هەموو شتێکی ئەو خانوو باخە خۆش بوون و داویانە بە ئەم .. کاتێکیش ئەبینێ ئارا بەو تەرحەی ئەو ڕازی نیە و ..دۆکیومێنتەکانی باپیره گەورە زیندوو دەکاتەوە کە شتێکی لەوەی تێدا نیە مامی باسی دەکا .. داپیرە نەخۆش ئەکەوێ ، وڕێنە دەکا ، داوای فڕوجاو ئەکا ..ئارا وا لێدەکا مراوییە دڵخوازەنی بێنێ ، تا خوێنیان بڕژێ و بۆی بکات بە فڕوجاو .. لێرەدا ، ووشەی خوێن داپیری ووریا دەکاتەوە و .. داوای لێبوردن لە مراوییەکە ئەکات و پەشیمان دەبێتەوە لەو وڕێنانەی .. بە ئارا ئەڵێ بیبەرەوە شوێنی خۆی با بێچووەکانی دڵیان شتێ نەکا ..
لە ڕێی گەڕانەوەیدا ، پیرەمێردی دراوسێیان هەواڵی دەداتێ کە مامی باخەکەی سووتاند و .. خێزانەکەیانی ڕەنج بە خەسار کرد ..بێگومان باخ بۆ خۆی نەبێ ، ئەیسوتێنێ .. نیشتمان بۆ خۆی نەبێ ، ئەیفرۆشێ و ئەیڕوخێنێ .. هەر لەو کاتەیشدا ، مامی بە خەنجەرەوە دێت ئارایش بکوژێ .. چونکە تاکە بەربەست لەڕێیدا ، ئارایە .. دەست دادێنێتەوە بۆی ، ناتوانێ ، ئارا کەڵەگەتترە ، مامی به پشتدا ئەکەوێ ، ئارا خەمی داپیرێتی ، کە ئەڕواتە سەرەوە بۆ ژوورەکەی داپیری ، حەوت زەمانە مردووە ..
توشی شۆک ئەبێ ، دێتە خوارەوە ، وەک نەستی پێی بڵێ ، بەڵکو مەرگی نەنکی ، مامی وریا دەکاتەوە و ..وەک کوڕ و مام ماڵەکە ئاوەدان ئەکەنەوە ..پیرەمێردی دراوسێیان ، پێی دەڵێ مامت مرد ، کە پشتا کەوت ، کەلەی تەقی مرد ، خەتای خۆی بوو ، تۆ داکۆکیت لە خۆت کرد ، وات نەکردایە ئەیکوشتی ..!!
لەم چیرۆکە خێرا و پڕ لە مێژووی کۆن و نوێ و داهاتوودا ، کە هیچ تروسکاییەکی تێدا بەدی ناکرێ ، بێجگە لە ئارا ، خوێنەر تاکو سەر ئێسقان نائومێد ئەبێ ..لە ماڵێکدا هیچ سەوزاییەکی تیا نەماوە ..چۆلەکە و جریوەی تێدا شار بەدەر کراوە ..باخی تیا
Nawzad Bandy
سووتاوە ، براکانی تێکڕا کوژراون .. ئەسپەکان فرۆشراون ، یان دەرمانخوارد کراون و مردوون .. داپیرە ، کە نیشتمانە ، به نانکەری ماڵان نەوەکەی بەخێو ئەکا و ..وازی لە هەموو شتێ هێناوە یان ڕاستتر شتێک نییە هیوایەکی لەسەر ڕۆ بنێت ..
ئەمە چیرۆکی نیشتمانێکە ، کە سەد ساڵە ، ئەوەی خوا پێی ناخۆشە ، داگیرکەری دوور و نزیک بەسەریدا هێناون و ..خۆیشیان لەناو خۆیاندا ئەوەی داگیرکەر و بێگانە پێی نەکردوون ، بە خۆیان کردووە ..
بەڵێ ..ئەم کۆمەڵگا خەمگینە پڕ لە دوژمن و دوژمنکاری و براکوژییەی کە جەلال عەبدوڵا ساڵح بۆی نەخشاندووین ، ئەو واقیعە تاڵەیە کە هەموومان ئەیبینین و ئەیبیستین و ئەیخوێنینەوە بێ ئەوەی هیچ پڕۆژە و چارەیەکی دوور و نزیکمان هەبێ بۆی …
یەشار کەمال ئەڵێ : پێم باشە دۆزەخێک لە واقیع دروست بکەم ، نەک بەهەشتێک لە خەیاڵ ..
نووسەری ئەم چیرۆکانەیش نیشانە پێک بووە کە واقیعی گواستۆتەوە ناو چیرۆکەکانی .. لەگەڵ هێشتنەوەی هیوایەک کە ئارایە ، بۆ بنیاتنانەوەی نیشتمان ..وەک بڵێ هێشتا بوار ماوە و ..نەوەیەک هەن کە پاک و چاک و ڕۆشنبیرن ، ئەتوانن کۆتایی بە زنجیرەی خوێن ڕشتنەکان بێنن و ..نیشتمان دروست بکەنەوە ..
ماوەتەوە بڵێم نووسەر زمانێکی زۆر پاراو و ڕێک و ئەدەبی هەیە و چێژێکی تایبەتی بە خوێنەر ئەبەخشێت ، بێجگە لە دوا ووشەی چیرۆکی مراوییەکانی نەنکم کە دەڵێ ئەنجامەکەی بەو جۆرە (کشایەوە)، کە دەبوو بیووتایە (شکایەوە) ..
پێ دەچێ هەڵەی چاپیش بووبێ ..

Previous
Next
Kurdish