دیوانە شیعرییەکەی ناسری حیسامی هات و زۆر هاتە..!!.. غازی حەسەن
بەسوپاسەوە لەبنی دونیایێ بەپشتی ئەنتەرنێت و بەپەڕی خێرای پەیوەندیکردنەوە کاک (ناسری حیسامی) دیوانە شیعرییە جوانەکەی خۆی بەدیاری بۆ ناردم. نازانم لەبەر زمانە شیرنەکەیەتی، یان هەستە جوانە ئاوریشمییەکانی ئاوا خێرا خێرا خوێندمەوە. دیوانەکەم بۆ هات، کە سەیرم کرد و خوێندمەوە پێشەکییەک بە گێڕانەوەیەکی ناسک و پڕ هەست و مانا، کەشوهەوای دەقە شیعرییەکانیان لە وەسفی جوانی و شاخ و باران و بەفر و دار و ڕەنگی پایز و وەرین، وەرینی هەموو شتێکی پێ ئاشنا کردم. ئەو هەموو وشەیەکی شاعیرانە بەکارهێناوە.
هەستی شاعیرانەی کورد لەوەسفی جوانی گەلای دارە وەریوەکانی پاییز زۆر لەیەک دەجن، بەڵام ڕستە و وشە و هەناسەکانیان جیاوازە. وێناکردنی ژیان و دەنگی با و چرپەی بن دار و نەرمە پەنجەی نێو سینەی کچانی سێبەری دیواران و کانی ژنان و دووکەڵی ئاگری کوژاوەی بەردەم سەرمای ترس و بۆنی جگارە، ڕاوە خەونی کوردانەی تێکۆشان جیاوازە.
لەم دیوانەدا خۆشەویستی و بوون و بیرکردنەوەی خودی شاعیر و کارەکتەر و شت و کەلوپەلانێکی نێو دەقەکەش بۆنی نیشتمانیان لێ دێت، بەڵام بۆنێکی جیاواز لە بۆنی نیشتمانی نێو شیعری شاعیرانی دیکە.
ئەو لە نێو خێزانێک گەورە بووە، کە شیعر و ئەدەب (پێخەف و نان و ئایندەیان) بووە، ئەو لە خێزانێک پێگەیووە، لە بیرکردنەوە جیاواز بوون، بەڵام هیچ ڕقێک لەنێو دەقە شیعرییەکاندا نابینرێت. ئەو مام هێدی وەکو باوک و شاعیر دەناسێت، ئەو هێمن بە وشە و ئاواز و هەست و ڕستە پڕ واتاکانی دەناسێت.
خۆزیا بە دەنگی خۆی ئەم شیعرانەم تام دەکرد، چونکە ئەو لە وەرگێران و خوێندنەوەی دەقی شیعریدا وزە بە دەق دەبەخشێت.
ئەویش وەکو (هێمن دەیەوێت تەڕی شیعر و وشکی وڵاتی بکاتە ڕووباری بیرکردنەوە).
شاعیر دەڵێت:
بەهار دامانی پڕ سەوزە و گوڵی ورد
لەگەڵ هاوین هەتا ڕەزبەر سەمای کرد
کە پاییز هاتە سەرچۆپی بە شایی
نەسووڕاوە کە با دەسرۆکەکەی برد
یان دەڵێت:
کە ئەو بێدەنگ دەبێ، من دەیدوێنم
دەڕۆم، ئەو چەشنی سێبەر دێتە شوێنم
تەرەی هێلانەکەی خۆم بووم و ئێستاش
وەکوو قومری بەرەو گەرمێن دەخوێنم
مرۆڤ، کە شیعرەکان دەخوێنێتەوە حەز دەکات ببێتە بەشێک لە خودی شیعرەکان، ئەمەش دەسەڵات و هێزی خودی شاعیر و نەخشێنراویی و جوانیی و تەڕوپڕی وشەکان دەگەیەنێت.
گەڕانەوە بەرەو سادەیی یەکێکی دیکە لەو گەڕانە فیکریانەی شاعیر خەونی پێوە دەبینێت و لەهەمان گاڤیشدا چاوەڕوانییەکەشی سنووری نەماوە، هەندێک دەیانەوێت بەرەو کۆشک و لەزەت و پێگەی بەهێز بەگەڕێنەوە کەچی (ناسری حیسامی) پێم وایە وەکو خودان فکرێکی چەپخوازیی دادپەروەرانەی داکۆکیکار لە هەژاران، ئەو بەرەو سادەیی دەگەڕێتەوە و دەڵێت:
چاوەڕوانی من زۆر نییە
بەر سێبەری دارەبییەک
کۆخێک و بەرهەیوانێک و
ئاگردانێک،
دڵێکی خۆش،
دووچاوی ڕوون،
نیشتمانێک!
لەم دەقە بۆمان ساخ دەبێتەوە، کە شاعیر ناتوانێت چی دیکە چاوەڕوان بێت، بەڵام بۆچی؟ نیشتمانێک و چاوی ڕوون و دڵێکی خۆش وەکو سێکوچکەی خواستە مرۆییەکان پێناسە دەکرێت، لە کوێ، بەلێ ئەو چ شوێنێک بۆ ئەم سێکوچەکەیە لە مێک و دەروونی خۆیدا بینا دەکات، بێگومان لە (سێبەری دارەبیەک و کۆخێک و هەیوانێک و ئاگردانێک). ئەم وێنە سینەماییە شیعرییە جارێکی دیکە وەکو خوێنەر لەنێو مێشکی خۆتدا وێنا بکەوە، هەست بەچ جوانییەک، ئارامییەک، خۆشییەک و سادەییەک و شوێنێک لەنێو نیشتمان دەکەیت؟. ئەو دەیەوێت بگەڕێتەوە نێو جیهانێکی سادە (نیشتمان) ئەو پەیوەندییە خراپ و چەوسێنەر و نایەکسانەی تێدا نەبێت، کە ڕەنگە هەندێکمان پێمان خۆش و ئارام بەخش بێت.
ئەو لەبارەی زمان و قەدەغەکردنی زمانەکەی دەبێژێت:
هەمووی بە زمانی خۆی دەدوێ و دەخوێنێ
ئەدی بۆچی زمانی من دەبەستن؟
ئەو بابەتە گرنگەکەی لەشێوەی پرسیار هێشتۆتە، بەڵام پرسیارەکە هەواڵ و زانیارمان پێ دەبەخشێت، کە زمانی ئەو ڕێگەپێدراو نییە.
لە نێو شیعرەکاندا کەشێکی (گۆران) و (هێمن)انەم هاتە نێو هەستەوە، بەڵام ئەو وەکو ئەوان ناپەیڤێت بۆ نموونە کە دەڵێت:
مرۆڤی سەرزەوی کاتێک کە شادن،
کە غەمبارن، کە هوشیارن، کە هەستن
ئەمە هەندێک بەرەو دونیای هێمنی شاعیر دەمانگێڕێتەوە، هەروەها لە باسی پاییزدا هەناسەیەکی وەسفی ژینگە و جوانی و مانا و گوزارشتی گۆران هەست پێ دەکەم، بەڵام شاعیر جیاواز لەوان شیعر دەنووسێت و دەڵێت:
جەخار ئێستا چرۆی بژوێنی تەڕ نیم
ئەمن ئێستا گەلای پاییزە ناوم
هەندێک جارێک وەسفی بێ ئومێدیی و وەسفی هەڵوەرین، وەکو (هەستکردن بە ئازار و ناخۆشیی و کێشەکان)دێت، نەک (خۆرادەستکردن بە ئازارەکان). ئەو لەنێو شیعری هەڵوەریندا (پایز دەوری داوە) و (چاویشی لەڕێیە)، (ڕای دەگەیەنێت کە ڕێگاکان هاوکاریان نەکردووە، دەکرێت ڕێگا فکر و ڕێباز و سیاسەت و هێز.. تاد) بێت. ئەو (زەرد بووە، لەپەنجەی خۆیدا ڕژاوە) و (پاش وەرینی دەبێتە دراوسێی خاکی خۆی) لەبیری ناچێت ئەو (حیکاتخوانی فێنکایی خوناوەکانی خۆیەتی). لەم دێڕەدا شاعیر هەموو ئەو شتانەی پێشتر دەیان بێژێت هەڵ دەگێرێتەوە، کە ئەو هێشتا (خودان وزە و توانا و هەستێکی کاریگەرە، بۆیە حەکایەتخوانی دەکات و لەوێدا باسی (فێنکایی خوناو) دەکات.
خوێندنەوە و حەز دەکەم جارێکی دیکە و جارێکی دیکەش بیخوێنمەوە، دەزانم لەهەر جارێکی خوێندەوەکاندا بیرۆکەیەکی نوێ و وێناکردن و هەستێکی نوێم لادروست دەبێت، بەڵام ئەوە نیشانەی ئەوەیە (فڕینی دوور) کە هات، زۆر هاتە، پرە لە مانا و وێنەی خەیاڵی و هەقیقی و جوان، پرە لەئازار و مەینەتی و فێنکایی و سێبەر و ئاگردان و نیشتمان.
