لە ھەوەسی مۆبایل و تڕومبێلەوە بۆ ھەرەسی شەھادە و فێرکاریی … ھەندرێن

ئێستا و لێرەدا بوار بۆ ئاخاوتن لەسەر رەوشی پەوەردە و خوێندن دوای رێژێمی بەعسی رووخێنراو بە دەستی ئەمەریکا لە کوردستان نەڕەخساوە، ھەروەک مەبەستیش نییە باس لە چاکە و خراپەی ئەو بڕیارەی وەزیری خوێندنی باڵا و پەوەردە بکرێت، چونکە کێشەکە لەمە و لەوێھێش دوورترە.
بە گوتنێکی دیکە، دۆخی پەروەردە و خوێندن لە کوردستاندا دەمێکە لە داوەشاندا دەژیت. بۆیە ئەو رەوشە وەک زۆربەی بوارەکانی دیکە، ھەڵوەشاندنەوە و بونیاتنانەوەی گەرەکە، کە ئەمەیش ئیرادەی سیاسەتی پرۆژەیەکی مرۆڤسازیی و پەوەردەکارگەلێکی لە پەرەوەردەخوازیی لێھاتوو دەخوازێت.

ئەوەی لێرەدا رەنگە جێگەی رامان بێت، نەک تێدامان، ئەوەیە، کە ئەگەر بتەوێ لەو دیاردەی ھەوەسی رووکردنە خوێندن و شەھادە تێبگەیت، گەرەکە ئاوڕ لەو چەند ساڵەی رابردوو بدەیتەوە؛ بە دیاریکراوی دوای رووخانی رژێمی بەعس بدەیتەوە.
وەک دەزانین، دوای ئەوە بە ھۆی ئەو دۆخە سیاسیی و ئابوورییەی کە دوای رژێمی بەعس ھاتە کایەوە، خەلکی تووشی دەردی پارە، ماددە،کاڵا؛ بەرخۆرییەک لە فیتشیزم، واتا کالاخوازییەکی تێرنەبووی کرد.
بەمجۆرە سەرەتای ئەو دەردی فیتیشیزم( Fetischism)ە،ھەوەسی نەدی و بدییە بۆ کاڵای مۆبایل، خواردن، خانوو، و عەرد کڕین و تشتومەک، کە نەخۆشییەکی بکوژی دۆخی سەرمایەدارییە، دەستی پێکرد.
بۆیە تەلەفۆن بە دەیان ناوی سەیر و سەمەرەی وەک ناوی ژنانی قەڵەو، بارک، گۆرانیبێژ و سیاسیی و میاسی چووێندران و تەلەفۆن بۆ گەورە و بچووکانی کورد، جیگەی بووکۆکە و دەمانچەی ژبەر پشدێنانی گرتەوە.
ھاوکاتیش خەلک شێت و شەیدای مۆدە مۆدێلی تشتومەک، خانوو سازکردن و خواردنی فشۆڵ بوون.

دوا بە دوای ئەو بەزمەوە، خولیا و خەونی دیاردەی مۆدە و مۆدێلی تڕومبێل خوازیی وەک ئافات عەوام و حەشاماتی تووشی دەیان کەتن کرد، تا وای لێھات منداڵ و مێردمنداڵیش لە ماڵەکان گڕناگەیان بەوە دەگرت، ئەگەر تڕومبێلێکی لەو مۆدێلە باوانەیان بۆ نەکڕن یان دەچن بۆ خاریج یان کەتنێک دەکەن.
سەرنجڕاکێش لەوەدایە، مۆدێلی تڕومبێلان لە کۆمەڵگەیەکی نائازاد لە ئەڤینداریی و سێکسبرسییدا،بوو بە ھەوەسێکی سێکسیی، بۆیە تڕومبێلی گران و باش بەناوی ژنە گۆرانیبێژ و مۆدێلە سێکسییەکان کران، وەک مۆنیکا و… تاد.

لە ئەنجامی ئەو ئافاتی فیتیشیزمی تڕومبێلەدا، نەک ھەر وەک بەردەوامییەک لە داگیرکردن و تاڵانکردنی ژینگەی شارۆکە و سروشتی کوردستان، تڕومبێل نەک ھەر بوو بە نەخۆشی ، بەڵکە رئژەی مردن بە دەعمی تڕومبێلان لە شەڕیخۆکوژیی و شەڕی چەکداری پێشمەرگەیش دژی بەعس زیاتر بوو.

ئیتر ئەوھا ئەو دۆخە سیاسیی و پەروەردە کاڵا و کەوڵکاریی، دیاردەی زانکۆ دروستکردنی لە ھەموو شارۆکەکانی کوردستانی دەسپێکرد، کە ئەگەر بەڵای داعش و بەزمی نەدانی بوودجەی لە بەغدا نەبوونایە، زانکۆ لە گوندیش دەکرایەوە.
بەمجۆرە زانکۆ لە جیاتی فەزایەک بۆ مرۆڤی نوێی زانینخواز، بوو پێشەنگەی مۆدە و مۆدێلی جەستەی جل و بەرگی ھەوەس سووتێنەران.
لەوەش بترازێ، بە ئەھلیکردنی زانکۆ، زانکۆی کرد بە نموونەیەک لە کۆمپانیای بازرگانی، کە ئەمەیش تێگەیشتنێکە لە لاساییکردنەوەی سیستەمی نیولیبرالیزم، کە بۆ کوردستان زۆر زوو بوو.

بۆیە ئەو تێگەیشتنە لە کردەی خوێندن و شەھادەداریی لە لایەن حیزبە حکومڕانەکانەوە وای لە خەلک کرد، لە دوورترین گوندەوە بۆ شارۆکەکان، بە دەستھێنانی «شەھادە» و خوێندن لە زانکۆ ، وەک دیاردەی پێشووی ھەوەسی کاڵا، خانووکڕین، مۆبایلخوازیی ، تڕومبێلپەرستی، ببینێت.
ئەمەیش وایکرد، تۆی کیژ یان کوڕ شەھادەی زانکۆت نەبێت، کەس نە مێردت پێ بکا و نە بشتخوازن.

لەوەش خۆشتر، ساڵانە بە بەھانەی عەنتیکە، وەزارەتی خوێندنی باڵا و زانکۆکان کۆتای ساڵ پێنج تا دە نمرە بە گۆترە بەسەر قوتابیان وەک جەژنانە، سەدەقە، خێرات و دیاریی دابەش دەکرێن.

ئەو وێناندنە لە پەوەردە و شەھادەداریی وای لیھات، کە ساڵانێکە شەھادەی بە کەلۆری لە زانکۆ، وەک تڕومبێلی مۆدێل ئاسایی و مۆبایلی ئاسایی و خانووی ئاسایی، کە لەسەرەتادا ھەبوون، باوی نەمایەوە، بەڵکە لە ھیکڕا مۆدەی ماجستەر، دکتۆرا و پلە و لەقبی بەرزتر ، ھەڵبەت زۆرینەیان بێ زانینێکی نوێش، بوون بە گرێی مرۆڤ لێرە.
بەمجۆرە خەریکە پێشگری دکتۆر و دختۆر لە جیاتی ناوی سێیانی مرۆڤ لێرە، دەبن بە ناوی سەرەکی.
بەزمێکە وای لێھاتووە بانگکردنی خەڵک بەناوی خحی عەیبە بێت؛ بە من نەڵێی دکتۆر فان دختۆر، مۆڕەت لێ بکەم!
لە ئافاتی مۆدەی قات و بۆینباغیش ھەر بگەڕێ!

لەو دیدەی گوترا، کێشەی ئەو بڕیارەی وەزیری خوێندنی باڵا لە ھەڵە و راستی ئەو ڕیارەیدا نییە، ھەروەک کێشەکە لە فێربوون و فێرنەبوونی ئەو ماوەیەش نییە کە بە ھۆی کەرەنتینەوە دەرسەکان نەخوێنراون، بەڵکە کێشەکە لەو فێرکردنەی خەنیبوونی قوتابی/خوێندکارەی کوردە بەو بڕیارە!
ھەروەک کێشەکە لەو ھەوەسی بە فشە سەیرکردنی ژیانی زانکۆ و خوێندن و خوێندەوارییە. هەروەک پێویستی بە بیرکردنەوە لە خولیای خوێندن و داهێنانە لە لایەن ئەو تاکەکەسانەی کۆمەڵگەوە.؛ بیرکردنەوەیە لە بەهای زانین لە دیدی مامۆستا و خوێندکار/قوتابیان لە پەیوەندی بە خوێندنەوە.

لەوەش ھەژەندھێنەرتر، پرسیار ئەوەیە، ئاخۆ داھاتووی ئەم کوردستانە دامالێنراو و تاڵانکراوە بە دەستی دەرەکیی و ناوەکییەوە، فێرکردن ئەو نەوەیە بەمجۆرە تێگەیشتن و زانینە لە پەروەردە، زانین و ئەخلاقی رەجەبیی و بندیوارییەوە، چۆن بەڕێوە دەچێت؟

لئرەوە من ئەو رەوشەی پەروەردە، وەک جومگەیەک لە کۆی جومگەکانی جەستەی کۆمەلگەوە، بە رەوشێک لە «Decadence»، واتە داڕمان، داوەشان، داڕوخان لە بەھای زانین و بگرە بوونی بەھای چاکە دەبینم.

لئ بەرسڤی ئەو پرسیارە بۆ ئەو نەوەیە خۆی دەمێنێتەوە، ئەگەر بەو جۆرە ئاکارە لە خوێندن و پەروەردەیەی کە خوازرییەتی، فێری ئێتیکی ژیانیکی ئێستێتیکی چاک بوو بیت!

ھەندرێن

تێبینی! ئەو دوو وێنەیە، ئاماژەیە بۆ چەمکی پایدیا، واتە پەروەردە لە رۆژگاری گرێکی کۆن و بە دواوە. بۆ ئەوانەی بخوازن دەکارن بە رەگی چەمکی پەروەردەدا بچنەوە.