کورتەیەک دەربارەی ناتۆرالیسم.. ڕاستی بەهادین
ناتورالیسم له زانستی فه لسه فه دا به و به شانه ده دەووترێ که باوەڕی بە هێزی سه ره کی سروشت “Nature” هه يه و هه رگیز سروشت به شتيكى له ده ست نەزمێکی باڵا تر له خۆى نازانێ له رووی ئەدەبيەوە زیاتر له چاو ليكردن وتەقلیدێکی یەکسان له سروشت ده ووترێ.
وە چوارچیوه یه کی ته نگتر و سنوردارتری له “رئالیسم” هه يه و بەو قوتابخانه يه دەوترێ كه نووسەری به ناو بانگ “ئيميل زولا” و لايه نگرانی دایان مه زراندوە و بەو كاره یان دەیان ویست هونه ر و ئەدەبیات ببێت به چه مكێكی زانستی و زۆر هه ولیاندا كه ڕەوشی”ئه زمونی و جەبری زانستی” له ئه دەبيات دا رواج بدەن.
ئەم قوتابخانه يه بۆ ماوه ی دەساڵ واتا له سالی ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ی زایینی بەسەر هەموو ئەدەبیاتی ئه وروپادا حوکمڕانی کرد. نووسەرانی سروشتی و سروشت گەرایانی ئه و سەدەیه جگە له قبوڵ کردن و پە یرەوی کردن له “
ئایینی سروشت” و “جه بری زانستی” به رەوشه كانی پشكنین بؤ بابه تی “هاوخوینی” و “ودراسات” تيبينيەكی گرنگیان هەبوو وه بەکاریگەری خوینی “باوك له مندال “دا باوەڕی ته واویان هه بوو ، هه روه ها له رووى بۆچوون و دیدگای ئه وان وەزعی لەش له سروشتدا له حالەتی رەوانی گرنگتر و “ئه سیل تر ” بوو
ناتورالیستەکان له ئه فسانه كانى خؤياندا به هیچ جؤريك مرؤفیان بە بوونەوە رێکی ئازاد و خاوەن ئیراده پیشان نه داوه بەڵکو له بەرامبەر هێزەکانی زادەی لەش و سروشت و “متافيزيك” هیزی باڵاتر لە سروشت” به مروڤێکی بێ ئیراده و سنوردار وەسف کردوە.
لە پێشرەوانی ئه م قوتابخانە یە ئەتوانین ئیشارەت به “ئیمیل زولا وە ويليافالكنيز” دوو نووسەری گەوره بكەين.
ڕاستی بەهادین
