تەوەرەی دەنگەکان سەبارەت بەکاری هەروەزی … نووسەر: عەلی مەحمود محەمەد
کورتەیەك بۆ ناساندنی هەرەوەزی :
هەرەوەزی دیاردە و بوونێکی مێژوویی و جیهانیی هەیە، هەرچەندە زۆر جار ڕەنگ و دەنگی سەردەمی سەرهەڵدانەکەی خۆی گرتووە؛ هەندێك جار وەك خۆکۆمەکیی ئایینی گروپە ئایینی و ڕێڕەوییەکان دەرکەوتووە و هەندێك جار وەك خۆکۆمەکیی خێڵەکی و گوندەکان دەرکەوتووە و هەندێك جاریش وەك خۆبەسێی کۆمەڵە هاوچەرخەکان لە سەردەمی جەنگەکان و قاتوقڕیی وشکە ساڵەکان دەرکەوتووە، بەڵام لەنێو هەموو سەردەمەکان هەرەوەزی و بیرۆکە و ئاوەزی ژییانی هەرەوەزیی بەجۆرێك بوونی هەبووە .
لەنێو ئەم ڕۆژگارەش لە هەرێمی کوردستان خەریکە لەنێو دەروونی قەیرانە ئابووریی و کولتووریی و مۆڕاڵیی و ڕامیاریی و جەنگیی- سەربازییەکان بەجۆرێك هەروەزییەکان و بیرۆکەی هەرەوەزی کۆمەڵایەتیی وەك ئەڵتەرناتیڤێك خۆی دەردەخاتەوە. سایتی دەنگەکان وەك بڵندگۆی دەنگە ڕۆشنبیر و ڕەخنەگر و ناڕازی و بەهەڵوێستەکان بۆ ڕۆشنایی خستنە سەر مێژووی بزووتنەوە و بیرۆکە هەرەوەزییەکان لە هەرێمی کوردستان و ناوچەکە ئەم تەوەرەیەی بۆ گفتۆگۆ و لێدوان لەو بارەوە کردووەتەوە، بە هیوای سەرهەڵدان و درووسبوون و دروستکردنی دیالۆگ و لێدوانیی جەماوەریی و کۆمەڵایەتیی لەبارەی هەرەوەزی و بزووتنەوەی هەرەوەزی وەك ئەڵتەرناتیڤ.
لێرەدا بە زنجیرە وەڵامی نووسەران و چالاکوانانی بواری هەرەوەزی بڵاو دەکەینەوە. 3
بەڕێز: عەلی مەحمود محەمەد
دەنگەکان – “بزووتنەوەی هەرەوەزی” ئەم دەستەواژەیە بۆ تۆ چی دەگەیێنێت ؟
عەلی مەحمود : بزوتنه‌وه‌ی هه‌روه‌زی بوونی نییه , ئه‌وه‌ی هه‌یه كاری هه‌روه‌زییه , ئه‌م شێوازه له كارو چالاكی بۆ خۆی بزووتنه‌وه‌ی سۆسیالستییه‌كان ئه‌نجامی ده‌ده‌ن له قۆناغێكدا ده‌ستیان له ده‌سه‌ڵاته‌وه دوره , به‌م رێگایه ده‌یانه‌وێت ئه‌لته‌رناتیفی خۆیان به‌شێوه‌یه‌كی ساده بناسێنن به كۆمه‌ڵگا .
دەنگەکان – بە بۆچوونی تۆ هەرەوەزییەکان ئامرازی ڕیفۆرمکردن یان ئەڵتەرناتیڤن؟
عەلی مەحمود : هه‌م ئه‌لته‌رناتیفی بچوكه له به‌رامبه‌ر هێرشی نیو لیبرالیزم , هه‌میش تاكتیكه بۆ ئه‌وه‌ی كاری به كۆمه‌ڵ و هه‌روه‌زی له كۆمه‌ڵگادا بره‌و پێ بده‌ن.
دەنگەکان – بە پشتبەستن بە کامە بنەما و ئەزموون هەرەوەزییەکان دەخرێنە خانەی ئامانجی بزووتنەوەی ڕیفۆرمیستی یان خزمەتکردن بە مانەوەی سیستەمە چینایەتییەکە ؟
عەلی مەحمود : كاری هه‌ره‌وه‌زی ده‌چێته چوارچێوه‌ی ریفۆرم و به‌ره‌و رو بونه‌وه‌ی ئابوری سه‌رمایه‌داری , ئابوری سه‌رمایه‌داری كار بۆكه‌ڵه‌كه‌ی سه‌رمایه ده‌كات , له قۆناغێكدا جیاوازییه چینایه‌تییه‌كان له به‌رز بونه‌وه‌دان , له‌م بارودۆخه‌دا به‌كاری هه‌ره‌وه‌زی به‌ره‌و روی ده‌بیته‌وه , ئه‌مه كارێكی مه‌زنه , وه‌لێ نابێته ئه‌لته‌رناتیفی ئابوری بۆ سسته‌می سه‌رمایه‌داری.
دەنگەکان – کەسانێک پێیان وایە ئەم کارە هەرەوزێیانەی کە لە ناوچەی خانەقین دەستی بۆ براوە، لە بنچەدا کاری دەسەڵاتەو دەبێت فشار بۆ دەسەڵات ببرێت لە جیاتی کاری هەرەوەزی. ئەی ئێوە ئەمە چۆبن دەبینن؟
– عەلی مەحمود : ئه‌م بۆچونه راستی تێدایه , دیاره مێژووی كاری هه‌ره‌وه‌زی له كوردستاندا كۆنه , له گوندێكی وه‌كو حه‌سار له ناوچه‌ی كه‌ركوك جوتیاران ئامرازی جوتكردنیان به هه‌روه‌زی كریوه‌و به‌كار هێناوه به رێنوێنی شیوعییه‌كان, سه‌ه‌دان نمونه‌ی وامان هه‌یه له‌م كوردستانه , له دوای راپه‌رینیش كاره‌كانی بێكاران و كۆمه‌ڵه‌ی ئاواره‌كان و رێكخراوی ئاواره‌و ئه‌نفاله‌كان , زۆر كاری گه‌وره‌یان له‌و بواره‌دا ئه‌نجام دا , له دابه‌ش كردنی خۆراك , چاره‌سه‌ری ته‌ندروستی هاوڵاتیان و زۆر كاری دی , له رۆژهه‌ڵاتی كوردستانیش له سه‌ره‌تای شۆڕش , كۆمه‌ڵه‌و چریك و په‌یكار و توده زۆر نموونه‌ی جوانیان له هاوكاری هه‌ژاران پێشكه‌ش كردووه , له رۆژئاوای كوردستانیش ئابوری هه‌روه‌زی بۆته دیارده‌ی باو ,ئه‌م بیرۆكه‌ش بڕیار بوو له باكوریش بره‌وی پێ بدرێت .
دەنگەکان – چۆن دەتوانین هەرەوەزییەکان بە ئەڵتەرناتیڤ ببیمین، ئەو گۆرانە پۆزەتیڤانە چین کە هەرەوەزییەکان وەك ڕەتکەرەوەی کردەوەیی سیستەمە چینایەتییەکە نیشاندەدەن، چ کاراییەکیان لەسەر خێراکردن و بەهێزکردنی ڕەوتی گۆڕانی کۆمەڵایەتی و کولتووریی و ڕۆشنبیریی گشتی دەبێت ؟
عەلی مەحمود : له ئه‌رجه‌نتین و مه‌كسیك زۆرترین پرۆژه‌ی هه‌ره‌وه‌زی هه‌یه , نه‌یتوانییوه ببێته ئه‌لته‌رناتیفی سسته‌می سه‌رمایه‌داری تا هه‌نوكه له‌و بواره ئه‌زمونێك وامان نییه .
دەنگەکان – چ ئاسۆ و ئامانجێك لە سەرهەڵدانی بزووتنەوەی هەرەوەزی لە هەرێمی کوردستان و خۆرهەڵاتی ناوین دەبینیت ؟
عەلی مەحمود : له رۆژئاواو باكور ده‌یبینم , به‌ڵام له باشور نا , وه باقی كه‌رته‌كانی گشتی كه تا ئێستا ماوه به نیازن تاڵانی بكه‌ن له 3 ساڵی داهاتوودا .
دەنگەکان – لە ڕووی مێژووییەوە، ئایا بزووتنەوەی هەرەوەزی لە ناوچەی لەدایکبوون و ژیانی خۆت هەبووە یان بەخۆت تاکو ئێستا لەنێو هەرەوەزییەك ژیاوی ؟
عەلی مەحمود : من بۆ خۆم له ناو كۆمه‌ڵه‌ی ئاواره‌كان و رێكخراوی ئاواره‌و ئه‌نفاله‌كان كاری هه‌ره‌وه‌زیم زۆر كردووه به ساڵ ته‌مه‌نم بۆی ته‌رخان كردووه , له سه‌رده‌می پێشمه‌رگایه‌تیش هاوكاری جوتیاران و كاركردن له گه‌ڵیان به به‌شێك له كاری هه‌روه‌زی ده‌زانم و ئه‌نجام داوه , هه‌موو كاتیش ئه‌نجامدانی كاری هه‌روه‌زی دڵخۆشییه‌ك رو حی ده‌به‌خشێته ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕیان پێیه‌تی , ئه‌مه كاری چه‌په‌كان له‌و كاته‌ی به گه‌یشتن به ده‌سه‌ڵات زۆر لێمانه‌وه دووره , وه‌لێ كاری كۆتایی و هه‌میشه‌یی نا .
دەنگەکان – ئایا هەروەزییەکان تەنیا ئاڵووێرکردنی کۆمەکی کۆمەڵایەتین، یان واوەتر لەوە دەتوانن ببنە ئەڵتەرناتیڤی بەرهەمهێنان و بەکاربردنی باوی بۆرجوازییانەی ئێستا؟
عەلی مەحمود : ته‌نها كۆمه‌كی كۆمه‌ڵایه‌تی , به‌ڵام له‌كاتی به گه‌یشتنی هێزێكی سیاسی باوه‌ڕی پێی بێت , ئه‌وكاته ده‌كرێت كارگاو كارخانه‌كان به هه‌ره‌وه‌زیانه به‌ڕێوه ببردرێن وه‌ك ئه‌لته‌رناتیفی سسته‌می سه‌رمایه‌داری .
دەنگەکان – ئایا هەر ئێستا هیچ ئەزموونێکی کردەیی و جێکەوتوو یان پەرەسەندوو لە هەرێمی کوردستان و خۆرهەڵاتی ناوین دەبینیت ؟
عەلی مەحمود : له رۆژئاوای كوردستان و بزووتنه‌وه‌ی زاباتیسته‌كان له ئه‌رجه‌نتین , تا راده‌یه‌ك پیاده‌ی ئه‌م ئه‌زمونه ده‌كه‌ن.
دەنگەکان – چ پێشنیار و وانەیەك، ئەزموونێكت هەیە کە بیخەیتە سەر ئەزموونی تاکو ئێستای ئەو هەرەوەزییانەی کە لە هەرێمی کوردستان هەن؟
عەلی مەحمود : له ئێستای هه‌رێمی كوردستان ئه‌زمونه‌كان زۆر لاوازن له ئێستادا كاری هه‌ره‌وه‌زی به هه‌یمه‌نه‌ی باڵاده‌ستی بیری سیاسی ئیسلامی و لیبراڵی پاشه‌كشه به هه‌ر بیركردنه‌وه‌یه‌ك وا كراوه , كاری هه‌ره‌وه‌زی په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆی به كارو چالاكی چه‌په‌كانه‌وه هه‌یه , ئه‌مانیش ئێستا له په‌راوێزی سیاسی كوردستاندان .
دەنگەکان- دوا پرسیاری ئەم جارە، چ پەیام و ڕێنوێنییەکت بۆ چالاکانی هەرەوەزییەکان هەیە ؟
عەلی مەحمود: له كۆمه‌ڵگایه‌كدا هه‌یمه‌نه‌ی بیری ئه‌نتی هه‌ره‌وه‌زی زاڵه , به‌رده‌وامی باشترین وه‌ڵامدانه‌وه‌یه.
