سەربەخۆیی ئابوریی، گڵۆپی سەوز بۆ سەربەخۆیی سیاسیی هەڵدەکات!.. تاهیر عیسا

ئەمە مانشێتی تەواوی ڕۆژنامەو میدیاو ماس میدیا سێبەرو بەرهەتاوەکانی بنەماڵەی بارزانی و حیزبەکەیان بوو، کەدەساڵ لەمەوبەر، لەدوای بڕیاری بەناو سەربەخۆفرۆشتنی نەوتی هەرێمی کوردستان، لە ساڵی ٢٠١٤، دا دەستیان بۆبردو بانگەشەی سەربەخۆییان لەپاڵیدا کاوێژدەکرد!
لە سیستەمی سەرمایەداری جیهانی ئەمڕۆ و ڕۆڵ و نەقشی کۆمپانیا زەبەلاحەکان، لەسەر سیاسەتی وڵاتان بەگشتی و وەبەتایبەتیش تاڵان و بڕۆیەک، کەوەک نیولیبڕالیزم دەستیان داوەتێ، لەهیچ پنتێکی ئەم دنیایەدا جێگایەک بۆ چەمکی سەربەخۆیی و سەربەخۆ فرۆشی ناهێڵێتەوە، بەتایبەتیش کوردستان، بۆ کۆمپانیا سەرمایەداریە جیهانیەکان، پێگەو زەمینەیەکی زۆر لەبارتریشە بۆ بەتاڵانبردنی سامان و هێزی کارەهەرزانەکەی، لە چاو پێگە فەڕمیی و دەوڵەتداریەکانی تر، وەهێشتنەوەی کوردستانیش لەم بارودۆخەدا و وەک بەشێک لەعێڕاق بۆ ئەوان زۆر بەقازانجترە.
بڕیارێک، دوای نزیکەی یەک لەسەر دەی قەڕنێک، لەجیاتی لایکەمی بووژانەوەی ژێرخانێک و بوونی نەختینەیەک لەسەرمایەی دوای ئەم پڕۆسەی سەربەخۆ فرۆشییە، وەک دەستکەوت و قازانجی فرۆشەکە، نەک ناتوانن تاکە لایەنێکی باشی بۆ خەڵکی، تیا نیشان بدەن، بەڵکو هەر لەپاڵ ئەم سیاسەتەشیاندا، لە ڕێککەوتنێکی ژێر بەژێریی دوور لەمیدیاو زوومی کامێڕاکاندا، گرێبەستی نەوتی پەنجاساڵەیان لە گەڵ ئەردۆغان و ئاکەپەی پارتەکەیدا ئیمزاکرد، کە هەرلەناو ئەم کەین و بەین و ڕێککەوتنەشدایە، گەڵاڵەکردنی ڕیفڕاندۆم و ئەنجامدانی لەپاڵ هەمان سیاسەتدا، وەک پرسێک دێتە پێشەوە، ئینجا ئاگایانە و بەمەبەستەوە کرابێت یان نائاگایانەو بێمەبەست، کەلە ئاکامەکەیدا دەکرێت زیاتر لەوەڵامی ئەم مەتەڵە نزیک بینەوە، کە بەهاتنە پێشەوەی ڕوداوی شانزەی ئۆکتۆبەرو لەدەستدانی کەرکوک و ناوچە جێناکۆکەکانی تر و بچوکبوونەوەی جوگڕافیای سیاسیی وئیداری هەرێمی کوردستان، کەوەک دیفاکتۆیەک لەدوای سەرهەڵدانی داعش، لەساڵی ٢٠١٤، دا قەڵەمڕەوی خۆی تێدا بەرفراوانکردبوو، دەچێتە خانەی مەبەستداریەوە، کەبۆ تورکیاو ئەردۆغان، ئەم خستنە تەڵەیەی هەرێم و بانگەشەیان بۆ ڕیفڕاندۆم و گرتنەبەری ڕێگای بەناو سەربەخۆیی، گرنگیەکی ستڕاتیجی هەبوو! کەمەسعودبارزانی و ڕیفڕاندۆمەکەی، لەم بوارەدا خزمەتێکی بێپایانی بەم ستراتیژەکردو بیانووی دا بە دەوڵەتانی کۆنەپەرەستی ناوچەکەو زلهێزەکانیش،کەمەسعود بارزانی خۆیشی دەیزانی ئامادەیی ئابووری و سەربازی و هەوەها ناوخۆيشی نییە( لەو سەروبەندەدا بوو، کەمامۆستایان، خۆپیشاندانیان دەکردو، مەسعود بارزانیش دەیگووت بابۆخۆیان هەر هەڵپەڕن)کەلەدژیدا بوەستنەوەو، بۆیەکجاریش، ڕیفڕاندۆمی، وەک مافێک بۆ خەڵکی کوردستان، کە ئیدیعای دەکرد سەری خۆی لەپێناویدا دادەنێت و داینەنا، دەتواندرا لە هەل و مەرجی دوای داعشدا،پەنای بۆ ببرێت، لەدەستی خەڵکی کوردستاندا وەک کارتێک بەتاڵ و مایەپووچ کردەوە.
سەرباری ئەمەش، سیاسەتی نەوتی هەرێم، نەک هەر نەیتوانی بارودۆخی موچەخۆرانی کوردستان بە شێوەیەکی ستانداردی و ئاسایی بباتە پێشەوەو موچەکان لەکاتی خۆی بەموچەخۆران بدات، بەڵکو بەناوی پاشەکەوتیشەوە، چەندین ملیار دۆلاردەدزرێت و زیاتر لەسی ملیار دۆلاریش وەک قەرز نراوە بەتەنگەی خەڵکەوە، کە دەبێت بۆ چەندین دەیەی ترو زیاتریش، لەژێر باری ئەم قەرزەدا نەک تەنیا جیلی ئەمڕۆ و سبەینێ، بە لکو چەندین جیلی داهاتوش، باجی قورسی سیاسەتی سەربەخۆی فرۆشتنی نەوتی بدەن، کە ئەم بنەماڵە ئۆلیگارشییە هەڵتۆقیوانە لەپارەو سامانی بەتاڵانبراوی خەڵک، دەستیان بۆبرد.
سیاسەتێک کە ئەمڕۆ ئاکامەکەی، شکست و ڕیسوایی، ئەو بەناو سەربەخۆییە بوو، کە لەپاڵ بانگەشەی درۆزنانەی خەمخۆریان بۆ چارەسەری پرسی کوردو دەوڵەتدارییەوە بەدەستیانەوە گرتبوو، جگە لەکەرەستیەکی تەبلیغاتی بۆ فریودان و چەواشەکردن و ختووکەدانی بیری ناسیۆنالیستانەو ساویلکانەی لایەنگرانیان، هەتا بتوانن هەرچی زیاتر درێژە بەدەسەڵاتی گەندەڵکارانەو تاڵانچیانەی سەروی خەڵکەوە بدەن، هیچی تر نەبوو.
چونکە لەڕاستیدا، لەچوار چێوەی وڵاتێکدا کە سەرانی قەومی و ناسیۆنالیستی، لەنووسینەوەی دەستورەکەیدا، بەشدارییان کردووە و دواتریش لە ڕیفڕاندۆمدا دەنگی پێدراوە، بانگەشەی پرسی کورد و دروستکردنی کێشەیەکی وەهمی جگە لەدرۆیەک کە ئەم بنەماڵە و حیزبانە لەماوەی ڕابردوودا بەدەستیانەوە گرتووە ، هیچی واقیعیەتی تێدانەبووە!
لەچوارچێوەی هەمان دەوڵەتدا، ململانێکانی ناو خانەوادەی بۆرژوازی کوردیش لەسەر پۆستە سیادی و وەزاریەکان وچنینەوەی داهاتێکی زەبەلاحیش لەم بوارەدا، سیاسەتی سەربەخۆ و ئیدیعای سەربەخۆیی ئەم بنەماڵانە و بانگەشەکانیان لەپێناوی، سەربەخۆیی و ڕیفڕاندۆم و چارەسەری ڕیشەیی ئەم پرسە، جارێکی دیکە وەدرۆ دەخاتەوە.
ئەمڕۆ دوای تێپەڕبوونی دەساڵ لە سیاسەتی ئابووری سەربەخۆ و شکستیان لەبەرامبەر ڕەقیبە بۆرژوا ناسیۆنالیستە مەزهەبیەکانیاندا، لەزمانحاڵی هەمان میدیای بێعار و بێمۆڕاڵەوە، دووبارە بەجۆرێکی دیکە، شکستی سیاسەتەکەیان( شکستی سیاسەتی بەناو بانگەشەی دژە ناوەندی وەک خەمخۆری پرسە قەومییەکان، کە لەپاڵیدا خەڵک وادار بەچاوەڕوانی لەئاڵ و گۆڕێک لە ژیانی سیاسی و ئابووری کراوە )، وەک بڕیارو سیاسەتێکی زۆر حەکیمانە بە خەڵکی کوردستان دەفرۆشرێتەوەو دەوترێت،:- ڕێککەوتنی هەولێر – بەغدا ، سەرکەوتنێکی دیکەی سیاسیی دیبلۆماسی حکومەتی هەرێمی کوردستان بوو!
وەک ئەوەی نەبایان بینیبێت نەباران، خۆ لەڕاستیشدا، خەڵکی کوردستانە لەگەڵ ئەم سیاسەتەیاندا موعانات و بەدبەختی ئەزموون کردووەو باو بۆرانی ئەم سیاسەتە هەراسان و ناڕەحەتی کردووە، بەڵکو ئەوان، لەم چەندین ساڵەی حوکمڕانییاندا، چ لە سەردەمی فرۆشی نەوت و چ پێش فرۆشی نەوتیش، لە ڕوتاندنەوە و چەوساندنەوەی کرێکارو زەحمەتکێشی کوردستان و بەتاڵانبردنی داهات و قوتی بژێوی ڕۆژانەیاندا، بۆ تۆزقاڵێکیش درێغییان نەکردووە، کە ئەوان لە ماوەی سیی ودوو ساڵەی حوکمڕانییاندا، توانیویانە بۆ خۆیان و نەوەی نەوەکانیشیانەوە، ئەگەر بەدەردی سەدام و نەوەکانی یان بەدەردی موعەمەڕ قەزافی، نەچن، بە ملیاران دۆلارو بەدەیان کۆشک و تەلارو باڵەخانەو بەدەیان کۆمپانیای وەهمی و ناوەهمی بۆ خۆیان بەدەستبهێنن!
هەڵبەتە، ئەزمونی خەڵکی کرێکارو زەحمەتکێش لەگەڵ دەسەڵاتدارانی هەرێمدا، چ لە پێش ڕووخانی ڕژێم و چ لەپاش ڕووخانی و نووسینەوەی دەستورو پێکهاتنی حکومەتی فیدڕاڵیدا لە ٢٠٠٥، کەپشکی هەرێم لەو حکومەتە لەسەر بنەمای نوێنەرایەتی خەڵکی کوردستان، دیاریکراوە، ئەزمونێکی تاڵی پڕ لە نادادپەروەری و پڕ لە فەسادی بووە. ئەوان وەک باقی دەستە و تاقم و تایەفەو قەوم و مەزهەبەکانی دیکەی بەشدار لە حکومەتی فیدڕاڵدا، لەو دزی و تاڵانیی و گەندەڵییە گەورەیەی لە خەڵکی کرێکارو کەمدەرامەدی عێڕاق و کوردستان،کراوە، لەسەر مەبنای، بەش بەش کردنی خەڵکی عێڕاق وکوردستان بەگشتی، لەژێر ناوی کوردو سوننەو شیعەو تورکمان و ئاشوری و….هتد، لەسەروی خۆیانەوە دوور لەبەرژەوەندیەکانیان لەلایەن کەمایەتیە بۆرژواو سەرمایەدارەکاندا نوێنەرایەتی کراون، کەتێکڕا قوربانی هەمان هەل و مەرجی سیاسی ئابووری کۆمەڵایەتین، کە ڕيشەی لە ململانێی نێوان کارو سەرمایەو مڵکدارێتی تایبەتی و کاری بەکرێ و قازانج و زێدەبایی و دزی و تاڵانیدایە.
وە هەر لەسەرەتای پڕۆسەی حکومەتی تایفی و قەومی و مەزهەبی و خۆشباوەڕی خەڵکی عێڕاق و کوردستان بەو دەستەو تاقمانە و ملدان و ڕازیبوونیان بەو دابەشکارییە وەهمیە دوور لەڕاستی و واقیعیەو سپاردنی چارەنووسیان بە و کەمایەتیە ساختەیەی لەژوور سەری خۆیانەوەن،وەک نوێنەری بەرژەوەندییە وەهمیەکانیان، نەک بەرژەوەندییە واقیعیەکانیان، باشترین دەرفەتی دایە ئەم مافیایانە، دەوڵەتداری وەک ئێستا و بەو شێوازە لێوان لێو لە فەسادو گەندەڵی، بەسەر خۆیاندا بهێڵنەوە.
ململانێکانی نێوان هەرێم و بەغدا، لەدوای دەستبردن، بۆ ئابوری سەربەخۆی هەرێم، لە پێناوی خەڵک و باشترکردنی ژیان و گوزەرانی خەڵکدا نەبووە، وەک چۆن ململانێی نێوان سوننەمەزهەبەکان و شیعەمەزهەبەکان، لەسەر بەرژەوەندیەکانی هیچکام لە کرێکارو زەحمەتکێشی سوننە مەزهەبەکان و شیعەمەزهەبەکان نەبووە.هەروەک چۆن شیعەگەرایی بۆ کرێکارێکی شیعەمەزهەب نانێکی بەسفرەی خاڵی زیادنەکردووە، وەهەروەها هەژارێکی سوننەمەزهەبیش بەهەمان شیوەو بۆ کوردێکی بێ کارو ماڵ و مەسکەنیش هەر هەمان شتە، بەڵام لەسەرووی خۆیانەوە، ئایدۆلۆجیا جیاوازەکانی وەک دینی و قەومیی و مەزهەبی و گۆشکرانی کرێکاران و نەداران بەم ئایدیۆلۆجیانە، نازو نیعمەتێکی لەبڕان نەهاتووی بۆرژوازی و حیزبەکانیانن، هەتا بتوانن دەورو نەقشی خۆیان لە دزی و تاڵانیدا ببین و خوارەوەش موتیع و ملکەچ بهێڵنەوە.
ململانێ و شەڕە قۆچەکانی نێوان لایەنەکان بەگشتی و حکومەتی کارتۆنی هەرێم و ناوەند، لە پێناو بردنی بەشی زیاتر لە هەریسی ئاخوڕێکدا بووە کە لە ژێر ناوی حکومەتی فیدڕاڵیدا، بەپەنجەمۆری خەڵک لە هەڵبژاردنە گاڵتەجاڕانەکانیاندا شەرعیەتیان پێدراوە.
خۆپیشاندانەکانی حەڤدەی شوباتی خەڵکی کورستان لەساڵی ٢٠١١، و ناڕەزایەتییە یەک لەدوای یەکەکانی دواتریش و هەروەها هاتنە مەیدانی خەڵکی بەغداو شارەکانی وەسەت وجنوبی عێڕاق لە ئۆکتۆبەری ٢٠١٩، دا و بەوشارانەشەوە کەناوەندی پیرۆزی مەزهەبی شیعەکانن، دەورەیەکی تازەبوو، تائاستێک لە وشیاری سیاسیی ئابووری ئەو بەشە بەرفراوانە لە خەڵکی عێڕاق و کوردستان، لە بەرامبەر نوێنەرە ساختەو موزەیەفەکانیانداو، بەڵام بە هۆکاری سیاسیی جۆراو جۆرو خۆشخەیاڵییان هێشتاش بە ڕەوتە بۆرژوا قەومیی و دینی و مەزهەبیەکان، نەیتوانی ئایندەو ئاسۆیەکی گەش بەو بزوتنەوانە بدات و شکستیان هێنا.
سەرباری ئەمەش، بایکۆتە گشتگیرو بەرفراوانەکانی، خەڵکی عێڕاق و کوردستان لە هەڵبژاردنە جۆراو جۆرەکاندا، لە فاوەوە هەتا زاخۆ، بەڵگەیەکی دیکەی ئەو هەوڵ و تەقەڵا خۆڕسکانەیەی خەڵکە کە، باوەڕیان بە ئاڵ و گۆڕ لە ڕێگای هەڵبژاردنەکان و ئەو لایەنانەش نەماوە، کە دەچنە ناو پڕۆسەی هەڵبژاردنەکانەوە.
ئەوەی کە دەکرێت لەناو ئەم هەل و مەرجە سیاسیەی عێڕاق و کوردستاندا، ئومێدێک و ئاسۆیەک بۆ ئاڵ و گۆڕی
سیاسیی ئابووری کۆمەڵایەتی بەقازانجی کرێکاران و کەمدەرامەتەکاندا، پەیدابکات، هاوپشتی و هاودەنگی تەواوی خەڵکی عێڕاق و کوردستانە، لەڕاستای هەل و مەرج و بارو دۆخێکدا، کە تێکڕا، وەک یەک ڕەنج و زەحمەتی لێبەهەدەردەدەن، کەتێکڕا وەک یەک گیرۆدەی هەمان بارو دۆخن بەبێ جیاوازی، بەرژەوەندی کرێکارێکی موسڵ، کە بەئایدۆلۆجیای سوننەمەزهەب و دواتریش بوو بەنێچیری داعش، لەگەڵ کرێکارێکی نەجەف و کەربەلای موبتەلابەبیری شیعەگەرایی و لەگەڵ کرێکارێکی کوردی پەمپخواردوو بەسیاسەتی بارزانی و کوردایەتی، یەک تۆزقاڵ جیاوازی نییەو هەموویان دواجار کرێکارن و لە هێزی کاریان و لە پێگەی کۆمەڵایەتی و ئابوورییاندا، بەهرەبەرداری دەکرێت .
دوای ڕێککەوتنێک لەنێوان شیاع سۆدانی و مەسرور بارزانیدا، ئەوەی بەدیدەکرێت، دوور لە ئیرادەی خەڵک و دەخالەتی خەڵکی کرێکارو مووچەخۆر، دووبارە ڕێککەوتنەکان، بە قازانجی دەستەو تاقمەبۆرژوا فەرمانڕەواکان دەڕواتە پێشەوە، هەتا ئەو جێگایە بۆ مەسرور بارزانی و حیزب و بنەماڵەکەی ملنەدان بەم سیاسەتەی ناوەند گرنگ بوو، کە ڕێککەوتن بۆ یەک تۆزیش بەقازانجی خەڵک نەڕواتە پێشەوە، ئەم خاڵە بۆ هەردووک بنەماڵەی دەستڕۆيشتوو بارزانی و تاڵەبانی زۆر گرنگە، کە دەستیان لەبنی هەمبانەکە دەرنەچێت، ئێستا پێداگریی مەسرور لەسەردانانی کەسێکی باڵای ناو حیزبەکەی وەک جێگری کۆمپانای سۆمۆ، کە فرۆشیاری نەوتی عێڕاق و سەرپەرشتیکردنی پارەو داهات و خەرجیەکەیەتی، وەهەروەها حیساب بانقێک کە ڕاستەوخۆ لەژێر سەرپەرشتی مەسروربارزانیا بێت، هیچ لەو بابەتە ناگۆڕێت، کە پێشتریش ئەوان لە مەلەفی نەوت و فرۆش و داهاتەکەیدا دزی و تەخشان و پەخشانیان دەکرد.
یەکێک لەو گرفتانەی دەسەڵاتی گەندەڵکاری کوردی لە ماوەی سیی ودووساڵەی حوکمڕانییاندا، دزیو فزی و تاڵانی بووە، بە ڕێگای یاسایی، یاسایەک کە خۆیان بەسەریەوە دەسەڵاتی ڕەهاو موتڵەقیان هەبووە و هەیە، هەمیشە لەبەرامبەریاندا ملکەچ و دەستەوئەژنۆیە، هەربۆیە لەمەو دواش، دوور لەدەخالەت و ئیرادەی خەڵکی کرێکارو زەحمەتکێش، لەدەورەی داهاتووش پشکیان لەو دزی وتاڵانییە هەر بەردەوام دەبێت، کە لەسیاسەتی بەناو سەربەخۆ فرۆشیدا دەستیان بۆبردبوو، هەر بۆیەش دەڵێن، ڕێککەوتنی هەولێر – بەغدا ، سەرکەوتنێکی دیکەی سیاسیی دیبلۆماسی حکومەتی هەرێمی کوردستان بوو!.

تاهیر عیسا
6.04.2023

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.