ئێزدیەکان لەنێوان مەنگەنەی مۆدێل و ڕەوشتلێژیی دوکتۆر عبدالواحدەکان دا.. هیوا محەمەد ئەمین
لە دونیا و ئەدەبیاتی فەلسەفە دا ، دوو دیاردە ، خەسڵەت و تایبەتمەندیی ، دوو بنەما و کۆڵەکە ی بنچینەیی هەن ، کە ڕۆڵێك ی گرنگ لە فراوانکردن و قوڵکردنەوە ی دنیا ی مەعریفە ، ڕاستیی ( حەقیقەت ) ، دیدگە ، بیرکردنەوە ، تێڕامان و جیهانبینیی کۆمەڵگە ی مرۆڤایەتیی دەگێڕن ، ئەویش دیاردە ی گومان و پرسیارە ! گومان فەلسەفە ی بەردەوامیدان بە ژیان و گەیشتن بە ڕاستییە ، مرۆڤ تاکو خاوەن ی گومان نەبێت ، ناتوانێت ڕابپسکێت و لە بەستەڵکبوون ی بیرکردنەوە ڕزگاری ببێت ، دواجار ئەوە گومانە کە هێزێك بە مرۆڤ دەبەخشێت کە بتوانێت بەهۆیەوە دەستی بە ڕاستییەکان بگات . پرسیار بەڵام ڕەنگدانەوە ی جۆرێك لە هۆشمەندیی و پێداویستیی فیکریی ، زیهنیی و هەرقۆناخێك ی ژیان ی مرۆڤایەتییە ، قوڵترکردنەوە و فراوانترکردن ی دنیا ی گومانە . لەم ڕۆژنە و دەروازەیەوە ، دەمەوێت بچمە نێو ڕوداو ی ناڕەزایی و خۆپێشاندانەکان ی 27 . 4 . 2023 ی شار ی ( شنگال ) ەوە ، بەڵام پێش ئەوەی پەیڤێك لەوبارەیەوە بدەم ، پێم باش و پێویستە کە لە ڕۆشنایی دنیا ی ئیمان ، گومان و پرسیارەوە تیرۆژە تیشكێک بخەمە سەر ئەو ڕوداو و پرسیارانە ی کە پەیوەستن بەم بابەتە ، تاکو وێنەیەك ی گەشتر و ڕوناکتر بدەین بەو دیمەنانە ی کە زۆرێك لە مەلا ، بانگخواز و ئیسلامیستەکان هەوڵ ی شێواندن ی دەدەن .
کەسێك دەشێت ئاییندار بێت ! بەڵام مەرج نیە ئیماندار بێت ، پێچەوانەکەیشی هەر ڕاستە . جیهان ی ئیمان و ئایین لە زۆر ئاست و ڕوبەر دا دوو دنیا ی ئاراستە و ئاقارجیاوازن ، کە هەریەکەیان بەشێوازێك ی جیاواز کاریگەریی دەنوێنن و مرۆڤ دەگەێننە دوو ئامانج ی جیاواز . ئیمان لە پانتایی ئامانج ، چەمك ، مانا و دنیابینیی خۆی دا بۆ بوون ، ڕەوشت ، نرخ ، شکۆ و پایە ی مرۆڤ ، بەرفراوان و بێکۆتایە کە سیفاتێك ی سروشتیی وگەردونیی تێدا بەرجەستەدارە کە لەوێدا دۆزی مرۆڤ و زاتی مرۆڤ دەبێتە ناوەند ، چەق ( سەنتەر ) ێك ی گرنگ و مانادار بۆ ژیان ، بۆبوون و کۆی دۆز و فەلسەفە مرۆڤایەتییەکان ، لەوێدایە ، کە مرۆڤ لە ڕامان ، تێڕامان و بوونێك ی ناوچەییەوە دەبێتە بونەوەرێك ی گەردونیی و پاشان ئاودیو ی پڕۆسە ی بەدنیابوون دەبێت ، واتا گەڕانەوە بۆ سروشتی خۆی کە فەلسەفە ی مرۆڤبوونە . ڕێگە ی ئیمان ڕێگەیەکی دورودرێژ ی پڕ لە گومان ، دڕدۆنگیی ، پرسیار ، سەختیی ، دژواریی و هەڵدێرانە ، هەروەها ڕێگەیەکی پڕلە ئازار ، ڕەنج و ماندوبوونێك ی زۆرە کە مرۆڤ لەپێناو ی بەدەستهێنان ی حەقیقەت ، ڕەوشت و ویژدانێكی باڵاتر، ژیانێك ی ڕوناکتر و ڕامانێك ی باشتر دا بەپێویست ئازار دەکێشێت و دەچێژێت ، واتا ئیمان لەڕێگەی ئەزمونکردن ی عەقڵ و گۆشکردنی دنیای گیانپەرۆشیی ( ڕۆحانیی ) ە وە دەگاتە دوالوتکە ی بەرزترین ڕەوشت ، ویژدان ، ڕاستیی و دواجار بوون بە بەشێكە لە کۆی سروشت و سیستەمێك ی گەردونیی ، واتا لەوێ دایە کە مرۆڤ ئاودیو ی دنیا ی ئاژەڵیی خۆی دەبێت و لە دواهەمین وێستەگە دا فەلسەفە ی مرۆڤبوون لە ناخ و زات ی مرۆڤ خۆی دا ئەزمون ی مرۆڤایەتیی خۆی دەکات . کۆی ئەو ڕەگەزە گرنگ و بابەتییانە ی کە ئاماژەم پێیان دا ، دنیا ی بوون و وێنا ی خۆیان لەسەر پەیژەیەك ی شەقوشڕ ی دنیایی و غەریزەی ئاژەڵیی بەرجەستە یان بینا کردووە . مرۆڤ بە مەبەستی گەیشتن بە دنیا ی ئیمان و ئامانجێك ی باڵاتر لە فەلسەفەی ڕەوشت ” ئێتیك ” ، هەست ی مرۆڤایەتیی وفەلسەفە ی مرۆڤبوون ، لێبڕاوانە ولەژێر سێبەرو پەیڕەویی ژیریی ( عەقڵ ) و ئیرادەیەك ی ئازادانە دا ئەو پلانە دەبڕێت و لە دواهەمین پلە دا ئاودیو ی دنیایەك ی نوێتر دەبێت ، دنیایەك کە تیای دا دەستی لە فەزیڵەتێك ی ئەخلاقیی ، جوانترین و باڵاترین ڕەوشت و ویژدان گیردەبێت ، واتا پڕۆژە ی ئیمان پڕۆژەیەکە بۆ باڵابردن ی هۆش ، بیر ، ڕەوشت و ویژدانی مرۆڤ ، کە لەدواجاردا کار بە دۆزینەوە ی یەزدان و دروستکردنی مرۆڤ ی یەزدانیی کۆتایی دەهێنێت ٠ لەدواجار دا ئیمان پرۆسەیەك ی درێژخایان ی تاکەکەسیی و جۆرێك لە دیاردە ی هوشیاریی و خواست ی بنیاتنان ی ئیرادە ی باڵا و ئازادە لە مرۆڤ دا ، سەرئەنجام ئیمان هێزێك ی ڕوناکییبەخش و توانابەخشە کە تەکانێك بە مرۆڤ دەدات تاکو ئاودیوی دنیایەك ی فراوانتر ، ڕوناکتر ، نوێتر ببێت ! لەم بازدان و ئاودیوبوونە دایە کە سەرەتا ی چیرۆك ی فەلسەفە ی مرۆڤبوون و مرۆڤ ی ڕاستەقینە سەرهەڵدەدات و دەستپێدەکات . لەم دەستپێکەوە ، واتا لە دەروازە ی گەیشتن بە فەزیڵەت ی ئەخلاقیی و ویژدان و ڕەوشت ی بەرز و باڵاوە کە تەنیا پێناسەیەکە بۆ جیاکردنەوە ی مرۆڤ ی باش یان خراپ ، دەخوازم چەند وشەیەك سەبارەت بە ڕوداوەکە ی شار ی شنگال بنووسم .
شاراوە نیە ، کە لە سەردەم ی دروستبوون و سەرهەڵدان ی یەکەمین فەرمانڕەوایی خەلافەت لە ئیسلام ، واتا سەردەم ی خەلیفەکانی ڕاشیدین ، و بەتایبەت و بەدیاریکراویی لە سەدەی ١٧ ی کۆچیی ، واتا لەسەردەم ی خەلیفە عمر ابن خطاب دا یەکەمین کۆمەڵکوژیی ئێزدیەکان ئەنجامدراوە ، تاکو دەگاتە ڕۆژگاری دەوڵەت ی عوسمانیی و دەوڵەت ی ئیسلامیی لە عێراق و شام ” داعش ” و ئیخوان ی ئۆردوگانیی و تەنانەت کوردان ی موسوڵمانیشەوە ، کوردان ی ( ئێزدیی ) ڕوبەڕوی ڕاستەوخۆ ی چەوساندنەوە ، ئازار ، سوکایەتیپێکردن ، ناهەقیی ، کۆچپێکردن ، کۆمەڵکوژیی بوونەتەوە ، لەدواجار دا و لەسەردەم ی خەلافەت ی ئیسلامیی لە موسڵ و ڕەققە ی سوریا ، کچان و ژنان ی ئێزدییەکان تاڵان کران و کرانە سەبایا و لە بازاڕەکان ی نوخاسە ی شارەکان ی موسڵ و ڕەققە دا مامەڵەی کڕین و فرۆشتنیان پێوەکراوە ، کراونەتە کۆیلە و زنجیر ی ئاسنینان لە دەست و پێیان کراوە و دەستدرێژیی ناموسیان کراوەتەسەر. داعش لە ژمارە یەك ی گۆڤار ی ( دابق ) ی سەر بە ڕێکخراوەکەیان نوسینێك بەناوی { احیاء العبودیە قبل اوان الساعە } بڵاودەکاتەوە ، و تیای دا باس لەوە دەکات کە چۆن بەپێی ئەحکام ی شەرعی ئیسلام کۆیلەکردن ی کچان و ژنان ی ئێزدیی ڕەوایەتیی و شەرعیەت ی پێدەدرێت ، و پاشان چۆن پێشکەش و دابەشیان دەکەن بەسەر ئەمیران و موجاهیدانی سوریی ، عێراقیی ، چیچانیی ، سعودیی ، ئێرانیی ، تورکیی ، ئەفغانیی ، لیبیی ، میسریی و موسوڵمانان ی تری نیشتەجێ ی ئەوروپا ، ئەمریکا و …. تاد ی سەر بە دەوڵەتی ئیسلامیی لە عێراق و شام و بەتاڵکردنەوەی نیکاح و هاوسەرگیرێتیی پێشویان وهاوجێییکردن لەگەڵیان دا بەبێ نیکاح و زەواج ؟ !! چەکدارێك ی داعش بەناوی ئەسعەد ئەڵمانیی لە فێسبوك ی خۆی دا وێنە ی کچێك ی هەژدە ساڵ ی ئێزدیی بڵاودەکاتەوە و دەنووسێت : { ئەم کچە بۆفرۆشتن ، نرخەکە ی هەشت هەزار دۆلارە } ، هەمان ئەم کەسە پاش چەند کاتژمێرێك وێنە ی کچێك ی تری ئێزدیی کە چاوەکان ی لەتاو گریان سورهەڵگەڕاون بڵاودەکاتەوە و دەنووسێت : { ئەمەش کچێك ی ترە بۆفرۆشتن ئەمیش نرخەکەی هەشت هەزار دۆلارە } ، بڵاوکردنەوەی ئەم هەواڵە ڤیدیۆییە بۆ کۆمپانیا ی فێسبوك بووە سکانداڵێك ی یاسایی و ئەخلاقیی و دوایی لە لاپەڕەی فێسبوك دا سڕایەوە . ئەو دەستدرێژیی ، بێویژدانیی و بێڕەوشتییە ی کە بە کوردان ی ئێزدیی کرا ، هۆلۆکۆستێك ی نوێی تربوو کە لەسەدە ی بیست و یەکەمین دا دەرهەق بە مرۆڤ ی کورد و مرۆڤایەتیی ئەنجام دراوە . ئەم بارە کارەساتبارە دنیا ی ویژدان و ئەخلاق ی جیهان ی ئیسلامیی ، رابطە ی ئیسلامیی لە مەککە ، جامیعە ی ئەزهەر، حەوزیە ی قوم ، کۆمەڵگە ی ئیسلامیی و نمونەکان ی محمد علی قەرەداخیی ، بانگخوازی وەکو دوکتۆر عبدالواحید ، مەلا و مینبەرەکانیان و ئیسلام ی سیاسیی کوردیی لە ئیخوان و سەلەفییەکان ی نەهەژاند ، بەڵام محمد علی قەرەداخیی بۆ سەرخستنی ئۆردوگان لە هەڵبژاردنەکان ی ئەم دواییە ی تورکیا دا ، بەئاشکرا و بێ شەرم بۆ پشتیوانیی ئەو کۆششی زۆر ی کرد ؟ !
ئایین ی ئێزدیی ئایینێك ی هەرەکۆن ی گەل ی کورد بووە کە سەدان ساڵ پێش زایین لەسەر خاك ی کوردستان سەریهەڵداوە ! باوەڕ ی ئێزدییەکان لەبنەچە دا لە فەلسەفەی (ئەزدایی ) ەوە سەرچاوەی گرتووە . ئەزداێتیی باوەڕ ی بە یەکتاپەرستیی یەزدان هەبووە ، زەردەشتیش سەرچاوە ی فەلسەفە و بیری خۆی لە ئەزداییەوە وەرگرتووە . ئەزدایی باوەڕی بە هێزی چاکە و خراپە هەبووە ، دژی درۆ ، فێڵ ، ناپاکیی و پەیمانشکێنیی بووە ، لە بنەڕەت دا ئەزداێتیی باوەڕبوونە بە مرۆڤدۆستیی ، خۆشەویستیی ، ڕێزگرتن لە خاك ، ژینگە و ڕێزگرتن لە ئافرەت و … فەلسەفە ی ئەزدایی خاوەن ی هیچ نێوەندگیر یان پەیامبەرێك نین ، و باوڕیان بەوەیە ، کە مرۆڤ لەڕێگە ی ئیرادەیەك ی ئازادانەوە پەیوەندیی ڕاستەوخۆی خۆی بە یەزدان دەبەستێت و سەرئەنجام توانایی ئەوە بەدەستدەهێنێت کە ڕوناکایی یەزدان بەدەستبهێنێت و دواجار ببێتە هەڵگر ی هێز ی چاکە . ئێزدایی خاوەن ی هیچ ڕوگە ( قیبلە ) یەك نیە ، لەکوێ دا ڕۆژ هەبێت ، بۆ نوێژکردن و ستایشکردن ی یەزدان ڕوودەکەنە خۆر ، خۆریش لەلایان جێگە ی ڕێز و ستایشە ، و شەقڵ ، دەرکەوتە و بەرجەستەیەکە لە مەزنیی و شکۆمەندیی یەزدان . لەو ڕۆژگارەوە ی کە ئیسلام وەك هێزێك دەرکەوت ، ئێزدییەکان جگەلەوەی کە چەوسێنراونەتەوە ، بەهەمانشێوەش سیاسەت ی بەزۆرکردنە ئیسلام ، بەئیسلامییکردن و عەرەباندن ی باوەڕ و ئیمان ی ئەزدایی ، بەعەرەبکردنی نەتەوەییان ، سەنداندن ی باج و جزیەش بەسەریان دا سەپێنراوە ، لەڕێگە ی سیاسەت ی چەواشەکاریی ، ڕق ، کینە ، بوغز ، درۆ و بوختان ی وەك ئاگرپەرست ، شەیتانپەرست ، نەوەی جنۆکە و شەیتان ، نەوەی نەهەنگ و یەزید ی مەعاویە و … تاد دژایەتیی ئێزدیەکانیان کردوە و مێژو و فەلسەفە ی باوەڕ ی ئێزداێتیی ئەوان شێوێنراوە . پەیڕەوکردن ی ئەم سیاسەتە ڕەگەزپەرست و فاشیستییە ی ئیسلام دەرهەق بە ئێزدییەکان ، بووەتە هۆکار و پاڵپێوەنەرێك ، کە لەڕێگە ی شەرعەوە ڕەوایەتیی بدرێت بە سوکایەتیی ، کۆمەڵکوژیی و لەناوبردنیان ، ئەمەش تاکو ڕۆژگار ی ئەمڕۆ کە ڕۆژگار ی ئیسلام ی داعشیی ، سەلەفیی و ئیخوانییە بەردەوامە . قۆناخ ی دەوڵەت ی ئیسلامیی لە عێراق و شام دواقۆناخ نیە لە کۆتاییهێنان بە سوکایەتیی ، غەدر ، ناهەقیی ، زوڵم ، چەوساندنەوە و پیادەکردن ی سیاسەت ی تەکفیرکردن ی ئێزدییەکان بەناو ی خوا ، عەدالەتی ئیلاهیی و شەریعەتی ئیسلامییەوە ، بەڵکو ئێستا قۆناخێك نوێی مەترسیدارتر بەڕێوەیە بۆ هەڵتەکاندن ، لەباربردن ، سڕینەوە ی تەواوەتیی باوەڕی ئەزدایی و بوون ی ئێزدیەکان لە کوردستان و مێژویش دا ، ئەویش قۆناخ ی بانگخوازی نوێ ی ئیسلامیی و ئیسلام ی سیاسیی کوردە لە باشور ی کوردستان دا . ئەم قۆناخە زۆر مەترسیدارترە لەوان ی پێشوتر ، کە پێویستە هەموو تاک و ڕوناکبیرێك ی کورد تێیڕابمێنێت و لێی ئاگاداربێت ، ئەم قۆناخە سەرەتا ی ترازاندن و جوقاندن ی هێلکە ی فاشیستێتیی ئیسلامیی کوردییە لەنێو کۆمەڵگە ی کوردستان دا ، قۆناخێك ی زۆر نامۆ، ترسناك و مەترسیدارە لە جێبەجێکردن و بەتەواوگەیاندن ی ئەو پەیامە ی کە سڕینەوە و قبوڵنەکردن و ڕەتکردنەوەی ئەوانی دیە . ئەوەی لە شار ی شنگال ڕووی دا دژایەتییکردن ی ئیسلام و سوتاندنی مزگەوت نەبوو ، بەڵکو قبوڵنەکردن و بەگژداچوونەوەیەك ی ئازایانە بوو بەڕووی سیاسەت ی تەعریب و سوکایەتییپێکردن ی کوردان ی ئێزدیی ، ناڕەزاییدەربڕین بوو بەرامبەر بەو کۆمەڵکوژیە ی ئێزدیەکان کە لەساڵ ی ٢٠١٤ دا لەلایەن ئەو عەرەبە فاشیست و شۆڤێنیە عێراقیانە ی ناو ڕیزەکان ی دەوڵەتی ئیسلامیی لە عێراق و شام ئەنجامدرا بوو ، ئەو ئیسلامیانە ی کە بەناوی اللە و عەدالەتی ئیلاهیەوە زیاتر لە سێ هەزار ئافرەت ی ئێزدیان کردە کەنیزەك ، سەبایا و بەناوی دەسکەوت ی جەنگ لە بازاڕەکان ی موسڵ دا مامەڵە ی ساخکردنەوە ، کڕین و فرۆشتنیان پێوەکردبوون ؟! کوشتن ، بێسەروشوێنکردن و زیندەبەچاڵکردن ی شەش هەزار پیاو و کوڕ ی ئێزدیی . تاوان ی جینۆساید و پاکتاوکردن ی ڕەگەزیی و ئایینیی کوردان ی ئێزدیی لەلایەن دەوڵەتی ئیسلامیی لە عێراق و شام و بەپشتیوانیی ئیخوانی تورکیی و ئۆردوگانیی ئێجگار زۆرن و لەئەژماردن نایەن ، بەڵام لێرە دا چەند نمونەیەك ی بچوك دەهێنینەوە تاکو ئیسلامیە سەلەفیی ، جیهادیی ، ئیخوانیی ، کرێکاریی ، عومەریی ، ئیسلامیستەکان ی دی و هەموو موسوڵمانێك ی کورد بزانن کە چ کارەساتێك بەسەر کوردان ی ئێزدیی دا هاتووە ؟ ! لەیەکەم هەڵدانەوەی یەکەم گۆڕ ی بەکۆمەڵ ی ئێزدییەکان لەلایەن دەوڵەتی ئیسلامیی لە موسڵ ، ٢٨ تەرم لە گوند ی ( کۆچۆ) ی باشور ی شنگال دۆزرایەوە ، بەدوای دا حەفتاویەك گۆڕ ی تر ی بەکۆمەڵ ی ئێزدییەکان کە خەلافەت ی ئیسلامیی لە موسڵ ئەنجام ی دابوون دۆزرانەوە ، سیانزدە گۆڕیان لە دەوروبەر ی گوند ی کۆچۆ بوون و گەورەترین کۆمەڵکوژیش لە شار ی شنگال ئەنجامدراوە . بەگشتی نەوەد گۆڕ ی بەکۆمەڵ ی ئێزدیەکان هەیە ، لە عین الفتح پێنج گۆڕ ی بەکۆمەڵی ئێزدیەکان ی قوربانیان ی دەستی خەلافەت ی ئیسلامیی لە موسڵ دۆزراونەتەوە ، و بەرگری شارستانیی شار ی شنگالیش دە تەرم ی ئێزدییانیان لە زێرابێك دا دەدۆزنەوە ، تاکو ئێستاش زیاتر لە هەزاروسێسەد ئافرەت ی ئێزدیی بێسەروشوێنن و نەگەڕاونەتەوە ناو کەسوکاریان . ئەگەرچی وتەبێژ ی سوپا ی عێراق لەبەردەم مێدیاکان دا وڕێك لەبەردەم مزگەوت ی ( رحمان ) لە شار ی شنگال و هەروەها فەرمانگە ی ئەوقاف ی شاری موسڵ بەئاشکرا دانیان بەوەدا نا کە هیچ دەستدرێژیی ، بێڕێزیی یان هێرشێك بۆسەر مزگەوت ی ناوبراو لە شار ی شنگال کرابێت ، بەڵام هەرزوو مەلا و بانگخوازە ئیسلامییەکان کانگای دڵ ی پڕ لە ڕق ، کینە بوغزیان بەرامبەر ئێزدیی و ئەزدایی ئۆقرەی نەگرت و لە مینبەرەکانیانەوە کەوتنە هەڕەشە ، هۆنینەوەی درۆ ، هێرشکردن و سوکایەتییکردن بە ئێزدییەکان . بێدەنگبوون و خەمساردیی مێدیا ی کوردیی لە ڕوماڵکردن و بەدواداچوون ی ڕاستییەکان ، هان ی زیاتری بانگخواز و ئیسلامییەکان ی کوردستان ی دا ، کە لە مینبەر ی مزگەوت و سۆشیال مێدیاکانیانەوە بکەونە هێرش ، سوکایەتییپێکردن و گاڵتەپێکردن ی باوەڕ ، ئایین و نەریت ی ئێزدییەکان . کۆمەڵ ی دادگەریی بە هێنانەوەی ئایەتێك ی قورئان کەوتە ناڕەزایی و هێرشکردنە سەر ئێزدیەکان ، مەلایەك لە دهۆك و لە مینبەر ی مزگەوتەکەیەوە بە بڵاوکردنەوەی ڤیدیۆیەك ی ساختە کەوتە بانگەشە ی درۆ ، هەڕەشە و هاندانی خەڵکیی دژی ئێزدیەکان . بانگخوازێك ی ڕەگەزپەرست و فاشیستێكی ئیسلامیی بەناوی دوکتۆر عەبدولواحد لە وتاردانێك ی زۆر توندئامێز ، توندئاژۆ و تەوسئامێزدا و لەبەردەم ی خەڵکان و گەنجانێك ی زۆر ی موسوڵمان کەوتە گاڵتەپێکردن و سوکایەتییکردن بە باوەڕ ، نەریت ، بنەچە و ئایین ی ئێزدیەکان ؟! ! ئەو بەئاشکرا هان ی گەنجان ی موسوڵمانانی دا بۆ ئەنجامدان ی توندوتیژیی ، تێکدان ی ئاسایش و شێواندن ی نەریت ی قبوڵکردن ، ڕێزگرتن و پێکەوژیان بەبێ ئەوە ی وەزارەت ی ئەوقاف یان داد بکەونە هەڵوێستوەرگرتن و گرتنەبەری ڕێوشوێن ی ئەخلاقیی ، یاسایی و فەرمیی بەرانبەریان ؟ ! بەڕاستی ئەوەی لە سۆشیال مێدیا ی ئیسلامیی و مینبەر ی مزگەوتەکانەوە دەگوزەرێت و ئەنجام دەدرێن ، دەربڕ و نیشانیەکن لە پڕکردن و ئاژواندنی ویژدان و ڕەوشتی مرۆڤ ی کورد و دەرونناسێتیی ( سایکۆلۆژیا ) ی مرۆڤ ی کورد بەرە و دنیا ی دڵڕەقیی ، بێبەزەیی و بەربەرێتیی ، سیخناخکردن ی دەرون و ویژدان ی مرۆڤ و تاك ی کورد لە گاڵتەجاڕیی ، توندوتیژیی ، درۆ ، دەمپیسیی ، ڕەتکردنەوەی ئەوانی دی ، ڕق ، کینە ، بوغز ، خورافات ، ئەفسانەگەرێتیی ، شتنی مێشک و … تاد . مرۆڤ کاتێك ئەو کۆمێنتانە ی سەر ڕوپەڕی مێدیا ی ئیسلامییەکان ، بانگخوازەکان و مرۆڤی موسوڵمان ی کورد دەخوێنێتەوە هەست بەجۆرێك لە شەرم ، حەپەسان ، شەرمەزاریی و بێئومێدیی دەکات . نابێت بەلامانەوە سەیربێت لە هەل و مەرجێك ی وەها دا ، کە بانگخواز و ئیسلامیستەکان بەسەر کۆمەڵگە ی کوردی لە باشور ی کوردستان دا دەستڕۆیشتوون ، هەندێك مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد هەست بە جۆرێك لە دەرونئاسودەیی ، ویژانئاسودەیی ، دڵشادیی و دڵسەکنین بکات لە دیتنی تەرمی سەربڕاو، گوێبڕاو و چاودەرهێنراوی ئەو پێشمەرگانە ی کە لە گوند ی خێڵ ی حەمەی شارەزور بەدەستی چەکدارانی انصار الاسلام ئەنجامدران ! هەناسە ی شادیی و چێژبەخشیی هەڵدەمژێت ، کاتێك دەبینێت کوردان ی ئێزدیی کوشتوبڕ دەکرێن ، و کچان و ژنانیان دەکرێنە کۆیلە ، سەبایا و کەنیزەك و دەستدرێژیی ناموس دەکرێتەسەریان . سەرهەڵدانی مۆدێل ی نوێ ی موسوڵمانێتیی دوکتۆرعەبدولواحیدەکان لە کۆمەڵگە ی کوردی دا ، سەرەتا ی کارەسات و سەرهەڵدان ی کۆمەڵگەیەك ی هەستسارد ، بێڕەوشت ، بێبەزەیی ، دڕندە ، دەروننەخۆش و بەمێگەلکردنە ، دروستکردنی کۆمەڵگەیەکە کە بناغە ی شارستانێتیی و مرۆڤدۆستیی خۆی لەسەر بنچینە ی ڕق ، کینە ، کوشتن ، تۆڵە ، تەکفیر ، دژایەتیی ڕەنگ ، هونەر ، مۆسیقا و ڕەتکردنەوە بنیاتدەنێت ، شارستانێتییەك دوور لە هەموو بەها و نرخێك ی مرۆڤایەتیی و ئەخلاقیی ، دوور لە فەلسەفەی جوانناسییانە ی ئەو ئیمانە ی کە پێشتر ئاماژەم پێی دا ، کۆمەڵگەیەك کە بنچینە ی مەعریفە و بیرکردنەوەی خۆی لەسەر درۆ ، خورافات ، ئەفسانە ، شەریعەت ، نەقڵ و دەقێك ی چەقبەستوو دادەمەزرێنێت . سەردەم و مۆدێل ی عەبدولواحیدەکان سەردەمی بێڕەوشتیی ، پوچیی ، پوچگەرایی ، بێناوەڕۆکیی ، ڕەشبینیی ، تەسلیمبوون ی ڕۆح و ئیرادە ی ئازادە ، کوشتن ی گومان و هەموو ئەو پرسیارانەیە ، کە مرۆڤ و مرۆڤایەتیی هەنگاوێك لە حەقیقەت نزیك دەکاتەوە ، واتا سەردەمی مەرگ ی ئیمان و یەزدانە . دوکتۆر عەبدولواحید لە وتاردانێكی دا سەبارەت بە ئێزدیەکان ؛ بەدیدێك ی ئیخوانیی و ڕۆحێك ی ڕەگەزپەرستیی و فاشیستیانە ی ئیسلامیی و دوور لە هەموو بەها و مەعریفەیەك ی ئەخلاقیی ، مرۆڤایەتیی ، ئەتەکێت ، نەزاکەت ، ویژدان و فەلسەفەیەك ی ڕەوشتەوە بەمجۆرە باس و پێناسە ی ئێزدیەکان لای گەنجان ی کورد دەکات * :
یەزیدیی ( ئێزدیی ) کورد نین ، شەیتانپەرستن ، سەرلێشێواو داماو و جاهیلن ، تەوسکردن بە ڕەنگ ی شین و باڵندە ی تاوس ، ناڕۆشنبیر ، پیسوپۆخڵ ، خوای ئەوان عەد ی کوڕی سافیلە ، واتا موشریکن ، ئافرەت لایان نرخ ی نیە و وەکو سەیارە و گوێدرێژ دەیكڕن و دەیفرۆشن ، گاڵتەکردن بە ووشەی یەزدان و پیرۆزکردن ی وشەی ( اللە ) ، یەزیدیی ڕقی لە موسوڵمانە ، مرۆڤکوژن ، گاڵتەکردن بە پیت ی ( ش ) وەکو هێمایەك بۆ یەکەمین پیت ی شەیتان ، لە دواهەمین ڕستە دا مرۆڤ ی کورد فێری فێڵ ، درۆکردن و نادادپەروەریی دەکات و دەڵێت { ئەگەر یەزیدییەك لای تۆ ئیشی کرد ، و داوای هەقدەستی خۆی کرد ، و تۆش ویستت پارەی نەدەیتێ پێی بڵێ ئاه شەیتان بەرلەعنەت بێ ( وەڵاهی ) بیرم چوو پارە لەگەڵ خۆم بهێنم ، و بەدوای دا هاڕەپێکەنین ی ئامادەبووان } .
ئەم جۆرە لە پەیڤین و دیالۆگانە جگە لە سازکردنی زبڵدان و سەرەنوێلکێك ی بۆگەنبوو لە ناخ ، بیرکردنەوە ، ڕەوشت ، کردار ، ڕۆح و ویژدان ی مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد و بنیاتنان ی ی پاشخانێك ی ڕەگەزپەرستیی ، فاشیستێتیی ، نامرۆڤانە و نا ئەخلاقیانە ی ئیسلامییانە هیچ ی دی سەوز ناکات ، و دواجار مرۆڤ و کۆمەڵگە ی کوردیی دەگەێنێتە چارەنوس و کەناری بێئارامیی ، لەنێوچوون ، داڕوخان و لێژبوونەوە بەرەو شیو و دۆڵ ی تاریکیی ، ڕەوشتلێژیی ، بێویژدانیی ، ناعادلیی ، نامیهرەبانیی و نابەخشندەیی ، دڵڕەقیی ، برەودان بە دنیا ی ئاژەڵیی و … . من لێرە دا بۆئەوەی دنیا ی گومان لە ژیان ی داخراو و چەقبەستووێتیی کۆمەڵگ ی ئێمە دا قوڵتر بکەمەوە ، دەخوازم ئەو پرسیارانە بهێنمە گۆڕێ ، تاکو لە ڕۆژنەیانەوە بتوانین کۆمەڵگەیەكی تەندروست و مرۆڤدۆست بەرهەمبهێنین : گەلۆ تاك و مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد لەکوێ و لە چ ئاستێك ی پلە و پایە ی دنیا ی ڕەوشت و فەلسەفە ی ڕەوشت دایە ؟ ئایا مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد لە چ پلەیەك ی ئەو پەیژە ئیمانییە دا وەستاوە کە ئامانج تیای دا دەربازبوونە لە دنیا ی ئاژەڵیی و ئاودیوبوونێك ی ئەخلاقییانە و گەیشتنی مرۆڤ ی کوردە بە ڕەوشت ی بەرز یان یەزدان و ڕوناکایی ئەو ؟ ئایا بەڕاستیی تاك ی موسوڵمان ی کورد گەیشتووەتە ئاستێك لە بڕوابوون ، قبوڵکردن و ئامێزگرتنەوە بە فەلسەفە ی مرۆڤ بوون و ئەزمونکردن ی هەستی مرۆڤایەتیی ؟ ئایا دەتوانێت ببێتە بوونەوەرێك ی مرۆڤدۆست ، ئاشتیخواز ، دڵفراوان ، بەخشندە ، دلۆڤان ، ژینگەدۆست و ئاژەڵدۆست ؟ ئایا هەربەڕاستیی کولتور ی تێکۆشانیی مەعنەویی و گۆشکردنی گیانپەرۆشیی ( ڕۆحانییەت ) لای مرۆڤ و تاك ی کورد نزیكبوونەوە و گەیشتنە بە یەزدان ، ڕوناکیی ، حەقییقەت ، بەختەوەریی ، بەخشندەیی ، میهرەبانیی و خۆشەویستیی یان خۆقەتیسکردن وخۆسنوردارکردنە لە چوارچێوەی فەلسەفەیەك دا ، کە تەنیا مرۆڤی دەروننەخۆش بەرهەمدەهێنێت : { قاتلوهم یعذبهم اللە بایدیکم و یخزهم و ینصرکم علیهم و یشف صدور قوم مومنین } ؟ ! ئایا بەڕاستیی ئامانج ی مەلا و بانگخواز ی ئیسلامیی ، گەیاندن و ئاشناکردن ی تاك ی مرۆڤ ی کوردە بۆ گەیشتن بە فەزیڵەتێك ی یەزدانپەروەریی ( ئیلاهیی ) ، ئەخلاقیی و ویژدانێك ی باڵاتر و زیندوتر ؟ ئایا بەڕاستیی تاك ی موسوڵمان ی کورد دەتوانێت بونەوەرێك ی ئەخلاقیی بێت ؟ گەلۆ مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد لەنێو سەوا و مامەڵە ی بازاڕ ی ئایین و ئایینچێتیی دا خۆی بەرجەستە دەکات یان ئیماندارێکە و دەخوازێت لەڕێگە ی ئیمان و عەشقێك یەزدانییەوە خۆی لە دنیا ی ڕق ، کینە ، تۆڵە ، بوغز ، درۆ ، تەکفیکردن و …. پاكبکاتەوە و دواجار ناخ و ویژدان ی خۆی لێوانلیو لە ڕێز ، داوێنپاکیی ، دەم و دەستپاکیی ، خۆشەویستیی ، پاکێتیی ، ڕاستگۆیی ، میهرەبانیی ، بەخشندەیی و وەفاداریی بکات ؟ ئایا بەڕاستیی موسوڵمان ی کورد خۆی ڕادەست ( تسلیم ) بە ئایین ی ئیسلام کردووە ، تاکو لێوەی فێر ی دادپەروەریی ، قبوڵکردن ی بەرامبەر ، ڕەتکردنەوە ی نادادیی و نادادپەروەریی …. بێت یاخود تەنیا گەیشتنە بە دنیا ی دامرکاندنەوە ی ئاڵۆشیی سێکس ، چوارژنەیی ، ڕووتکردنەوە و چێژوەرگرتن لە جووتبوون لەگەڵ حورالعین ، هەفتا حۆریی ، غیلمان المخلدین و کوڕی منداڵکاری جوان و ساف و بێمو؟ ئایا ئامانج ی موسوڵمان ی ئەمڕۆ ی کورد سوڕانەوە ی بەردەوام و بێسود ، و توانەوەیە لەنێو دنیا ی تاریکیی خورافات ، چیرۆك و ئەفسانە ، نەزانیی ، بێئاگایی ، وەهم و سێبەری نێو دنیا ی وەحیی ئەشکەوتەکان ؟ یان گەیشتن بەدنیا ی ڕوناکیی ، ژیریی ، مەعریفە ، زانست و لۆژیك ! پێویستە هەر تاکێك ی مرۆڤ ی کورد ئەو پرسیارە لەخۆی بکات ، کە ئایا بۆچی کۆمەڵگە ی موسوڵمان ی کورد هێند شێواو ، توڕە ، دەمارگیر ، توندوتیژ ، نادادپەروەر ، دواکەوتوو ، دوڕوو ، گەندەڵ ، بێبەهرە ، ڕەق و وشکهەڵهاتوو ، تەسکبین و … تادە ؟ پرسیار و گومانەکان ی مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد دەبێت بچێتە نێو هەموو وردەکاریەکان ی ژیان ی عەقیدەیی ، ئیمان ، ئایین ، نەریت ، بۆنەکان وتەنانەت دەقی قورئان و هەموو فەرمودەکان ی پێغەمبەریشەوە ! دەبێت لەڕێگە ی گومان و پرسیارەکانەوە بگەینە ئەو ڕاستییە ی کە هیچ کەس ، کەسایەتیی ، ئایین ، شەریعەت ، دەقێك لە ژیان دا پیرۆز نیە ! گەلۆ بەڕاستیی محەمەد هەڵگری پەیامێك ی یەزدانیی و دادپەروەریی بووە کە لەکاتێك دا : { من بدل دینە فاقتلوە } ئایا بەڕاستیی ئەو { وما ارسلناك إلا رحمة للعالمین } ێكە بۆ هەموو مرۆڤایەتیی یان تەنیا بۆ موسوڵمان و نەتەوەیەك ی دیاریکراو یان دەستنیشانکراو{ انما المؤمنون اخوة } ؟ ئایا بەڕاستیی ژیرانە و لۆژیکییە ، کە کەسایەتیی عمر ابن خطاب بکەین بە مۆدێل ، نمونە و پێشڕەوی بەرجەستە و دیاری مرۆڤایەتیی بۆ ئەم ڕۆژگار و سەردەمە ، لەکاتێك دا بانگخواز ی ئیسلامیی دوکتۆر عبدالواحد لە وتاردانەکەی دا وتەیەكی خەلیفە عومەردەهێنێتەوە وەکو بەڵگەیەك بۆ ناوزەدکردن ی ئێزدییەکان وەكو بێباوەڕ و کافر: { اللهم لاتجعل کافر علیە نعمة حتی لا احب } ؟ ئایا هەر بەڕاستیی ئایینی ئیسلام ئایین ی { المحبة والسلام } ە ؟ ! لەکاتێك دا دوکتۆر عبدالواحد بە ئاراستە و ڕۆحێك ی فاشیستیی ئیخوانییەوە ڕوودەکاتە کۆمەڵ ی گەنجان ی کورد و داوای دوعایان لێدەکات کە بڵێن : { ئەوەی موسوڵمانە خۆشمبوێت ، و ئەوەی موسوڵمان نیە لەدڵم دەریبکەیت }؟ ! موسوڵمان ی کورد دەبێت ئەو پرسیارە بکات کە ، ئایا بەڕاستیی کافر کێیە ، و بە چ پێوانەیەك ی یاسایی ، ویژدانیی و ئەخلاقیی ماف و مۆڵەت بەخۆمان دەدەین کە کەسێك بەناوی کافر وبەناو ی خوا بکوژین یان بیخەینە پەراوێز ی ژیان و کۆمەڵگەوە ؟ ! دەبێت پرسیار بکەین و بڵێین کە ، ئایا بەڕاستیی اللە حەز و خواستی لە کوشتن ی مرۆڤ { فاقتلوا المشرکین حیث وجدتموهم وخذوهم واحصروهم واقعدوا لهم کل مرصد فان تابوا و اقاموا الصلوة و ….. } هەیە ؟ ئایا بەڕاستیی ئایین ی ئیسلام دەستی ڕێزوحورمەتی خستووەتە سەرئافرەت و پێگە ی ئافرەت لەنێو کۆمەڵگە ی موسوڵمان و کۆمەڵگە ی مرۆڤایەتیی دا ، یان دەبێت تاکو ماوین هەر باوەڕمان بەو پەیامە پەیامبەرییە هەبێت کە دەڵێت : ( المرأة عورة فإذا خرجت استشرفها الشیطان ) یان ( یقطع الصلاة ، المرأة والحمار ، والکلب ) ؟ دوور لە ئاداب و ئینساف نابێت ئەگەر ئەو پرسیارە لە خۆمان و ئایینەکەمان بکەین کە ، ئایا هەر بەڕاستیی ئیسلام دژی کۆیلایەتیی بووە { الحر بالحر والعبد بالعبد } ؟ پرسیارێك ی ناڕەوا و دزێو نابێت ، ئەگەر پرسیاری ئەوە بکەین کە ، ئایا بەڕاستیی ئایین ی ئیسلام ئایین ی ئاشتیی و پێکەوە ژیانە { قاتلوا الذین لایؤمنون باللە ولا بالیوم الاخر ولا یحرمون ماحرم اللە و رسولە …. } ؟ پێویستە و زۆر لەجێگە ی خۆیدایە ئەو پرسیارە لە ڕەوشت و ویژدانی خۆمان بکەین کە ، ئایا بەڕاستیی ئێزدییەکان وەکو ئایین و باوەڕێك ی جیاواز ، شایان و شایستە ی ئەو هەموو سەنگەرگرتن ، سوکایەتیی ، گاڵتەپێکردن و دژایەتییکردنانەن کە بانگخواز ی ئیسلامیی دوکتۆرعەبدولواحید و مەلا و ئیسلامگەراکان ڕوبەڕویان دەکەنەوە ؟ لەکاتێك دا قورئان پێیان دەڵێت : { یاأیها الذین آمنوا لایسخر قوم عسی أن یکون خیرا منهم ولا نساء من نساء عسی أن یکن خیرا منهن ، ولا تلمزوا أنفسکم ولاتنابزوا بالالقاب بئس الاسم فسوق بعد الایمان ، ومن لم یتب فأولئك هم الظالمون } ! ئایا هەر بەڕاستیی دوکتۆر عبدولواحد ئەو زاڵم و ڕۆحە ئەهریمەنیی و شەڕخوازە نیە کە ئەو ئایەتە ی سەرەوە لە کۆتایی دا ئاماژە ی پێدەدات ؟ ئایا بەڕاستیی موسوڵمان ی کورد قبوڵی ئەو کۆیلایەتیی و بێحورمەتییە دەکات ، کە عەبدولواحید ، مەلا ، بانگخواز ، ئیخوان ، سەلەفیست و ئیسلامگەراکان ی دی عەقڵ ، بیرکردنەوە و ئیرادە ی ئازاد ی ئەوان داگیربکەن و لەجیاتی ئەوان بپەیڤن و بیربکەنەوە ؟ ! ئایا کات ی ئەوە نەهاتووە ، کە موسوڵمان ی کورد چید ی لە بیرکردنەوە دا ئازاد بێت و گوێکانی خۆی قەرزار و قەرزاربار ی ئامۆژگاریی ، وتە پوچ و پڕ لە گاڵتەجاڕیی و درۆکانی عەبدولواحیدەکان نەکەن ، و بیر و عەقڵ ی خۆیان لەو مۆتەکەیە ئازاد بکەن ؟ ! مرۆڤ ی کورد نابێت ڕێگەبدات و ئەو مافە بە عەبدولواحیدەکان ببەخشێت کە خۆیان لە هەموو کاروبارێك ی یاسایی ، پەروەردەیی ، خێزانیی و ئەخلاقیی هەڵبقورتێنن ، پێویستە هەر تاک و موسوڵمانێك ی کورد لەڕێگە ی ئیمان ، بیرکردنەوە ، عەقڵ و دنیا ی گیانپەرۆشیی و دوور لە نێوەندگیریی و پابەندبوون بە هیچ دەقێك ی ئاسمانیی هەوڵی دۆزینەوەی ڕاستیی ، یەزدان و ڕوناکایی ئەو بدات ! مرۆڤ ی کورد دەبێت خۆی لەو تەونە جاڵجاڵۆکەیی و شەیتانییە ی دوکتۆرعەبدولواحید ، مەلا ، بانگخوازە ئیسلامیی و چەرچیە سیاسیە ئیسلامیەکان ڕزگار بکات و بەدوا ی چاکسازیی و دۆزینەوە ی بەرزترین ڕەوشت و فەلسەفە ی ڕەوشت دا بگەڕێت ، لەدوای دۆزینەوە ی یەزدان وێڵ بێت ! ئایا بەڕاستیی تاك ی موسوڵمان ، بانگخواز ، ئیسلامگەرا و ئیسلامیستە سەلەفیی و ئیخوانییەکان ی کورد کێشەیان لەگەڵ ئەم سەردەمە ، عەلمانییەت ، لیبرالیزم ، مارکسیسزم ، فێمینیزم ، ئافرەت ، داروینیزم ، جەندەر ، مۆدێرنیزم ، ڕۆژئاوایی ، ئازادیی ، سەربەستیی ، جولەکە ، مەسیحێتیی ، کاکەیی ، ئێزدیی ، یارسانیی ، عەلەویی ، بەهائیی و …. چیە ؟ ئایا بەڕاستیی ئیسلام چاکترین ی هەمو ڕێباز و ئایینەکان ی ترە ؟ { ان الدین عند اللە الاسلام } ! ! موسولمان ی کورد پێویستە ئەو پرسیارە لە دوکتۆرعبدالواحد بکات ، کە ئایا هەر بەڕاستیی ئێزدیەکان نەفرەتلێکراو ، ئەهریمەنیی ، شەڕخواز، پیس و بۆگەنن ؟ لەکاتێك دا لە دەق ی قورئان دا : { ولقد کرمنا بنی آدم …. } ؟ پرسیارێك ی ناشایستە نیە کە ، ئەگەر موسوڵمان پرسیار بکات و بڵێت کە ، ئایا بەڕاستی مرۆڤ و مرۆڤایەتیی لە ئایین ی ئیسلام دا جێگە ی شایستە و ڕێزە : { قل هل انبئکم بشر من مثوبە عند اللە من لعنە اللە و غضب علیە و جعل منهم القردة و الخنازیر…. ؟ ! دوا پرسیار ئەوەیە کە ، ئایا بۆچی ئێمە ی موسوڵمان ناتوانین ئاسۆیەك ی فراوانتر لە ژیان و دنیا ی بیرکردنەوە ، گوتار ، کردار ، بەڕووی خۆمان دا بکەینەوە ، ئایا بەڕاستی هێشتا کات ی ئەوە نەهاتووە ، کە واز لە بەپیرۆزکردن ی کەسایەتییە ئیسلامیی و بانگخوازەکان بهێنین ، واز لە توندوتیژیی ، دەمارگیریی ، لوتبەرزیی ئایینیی بهێنین و ڕوو لە ئاشتیی ، دادپەروەریی ، قبوڵکردن و ڕێزگرتنی ئایین و باوەڕەکان ی دی بکەین ؟ ئێمە ی موسوڵمان ی کورد هیچ هەڵبژاردە ، چارە و ڕێگەیەك ی دی لەبەردەممان دا نیە و نەماوە ، جگەلەوەی ، کە پێویستە بەرامبەر یەکدی میهرەبان ، بەخشندە ، لێبوردە بین ، هێز و وزەی خۆمان بخەینەگەڕ بۆ پتەوکردن ی گیان ی تەبایی ، مرۆڤدۆستیی ، ژیاندۆستیی ، یەزدانپەروەریی لەنێو دڵ ی منداڵ و ویژدان ی هەر تاکێك ی مرۆڤ ی کورد دا . دەبێت دەستبەردار و ڕێگری ئەوە بین ، کە چیتر نمونە ی دوکتۆر عبدالواحدەکان ببنە پێشرەو و نمونە ی باڵا بۆ کۆمەڵگە ی ئێمە ! دەبێت موسوڵمان ی کورد ئیدی بیر لەوە بکاتەوە و بگاتە ئەو باوەڕە ی کە جێبەجێکردن ی فەریزە ئیسلامییەکان ، دروستکردن ی مزگەوت و دانانی کابینە ی مزگەوت لە قوتابخانەکان ، سەنگ ی مەحەك نین بۆ ڕاستیی ، پاکیی و ڕەوشتبەرزیی مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد ! باڵاپۆشیی ، نیقاب و حیجاب نیشانە و سیمبول ی ڕاستەقینە نین بۆڕەوشت ی باڵا ، داوێنپاکیی و ئافرەت ی نمونەیی ! لەبەرکردنی تەواوی قورئان مانای ئیعجاز ، داهێنان ، کامڵیی مرۆڤ وناسینی فەلسەفەی جوانناسیی نیە ! دەبێت مرۆڤ ی موسوڵمان ی کورد خۆی لەو باوەڕە هەڵەیە بەدوربگرێت کە تەنیا خۆی و ئایینەکە ی خۆی دەتوانن ببنە جوانترین و شایستەترین ئایین ، باڵاترین ڕەوشت ، ڕاستترین مرۆڤ و باشترین پیشرەوایەتیی بۆ جیهان و مرۆڤایەتیی ، بەڵکو مرۆڤ ی مولحید ، موشریك ، کافر ، عەلمانی و ناموسوڵمان و هەموو ئایینێك ی دیش دەتوانن ببنە پێشڕەو ، مرۆڤ ی ئەخلاقیی و کەسایەتیی بەسود بۆ کۆمەڵگە و مرۆڤایەتیی ! نمونە ی عبدالواحدەکان ناتوانن ببنە پێناسە ، سەنگ ی مەحەك ومرۆڤ ی بەرجەستەبوو بە ڕەوشتی بەرز و فەزیڵەتی ئەخلاقیی و مرۆڤ ی ئیماندار ، بەڵکوئەوە ڕەوشتی باڵا و فەلسەفە ی بیر ی چاك ، گوتاری چاك ، کردار ی چاكە کە دەبێتە پێوانە بۆ چاکترین مرۆڤ و بەرزیی باڵا ی ڕەوشت لە هەر مرۆڤێك دا ، واتا ئەو ڕەوشتە ی کە فەیلەسوف ی مرۆڤایەتیی ئێمانۆئیێل کانت باسی لێکردووە ، باشترین پێوانەیە بۆ گەیشتن بەو ڕێگەیە ی کە تیای دا مرۆڤ و هەر تاکێك ی کۆمەڵایەتیی توانای ئەوە بەدەستدەهێنێت ، کە بتوانێت دەستی لە فەزیڵەتێك ی ئەخلاقیی ، یەزدانپەروەریی ، دادپەروەریی و فەلسەفەی مرۆڤبوون گیربکات .
هیوا محەمەد ئەمین
17 . 6 . 2023
*
بۆوەرگرتنی زانیاریی زیاتر لەبارەی وتاردانەکەی دوکتۆر عبدالواحد ، فەرمون ئەم لینکە ببینن !
