من لەکوێم و چی دەکەم؟.. نیهاد جامی

لەئێستادا لەکوێیت؟ پرسیارێک ساتی وا مرۆڤ ڕووبەرووی دەکرێتەوە، ئەوە گەڕان نیە بەدوای بوونی تۆ لەشوێندا، هێندەی پرسێکی کۆمەڵایەتیە بۆ زانینی بوونت لەجوگرافیای گەردووندا، دەشێت بتوانین مانایەکی فراوانتر بەو پرسیارە بدەین، بەوەی بوون لە ئاستی زانینی جوگرافیەوە بگۆڕین بۆ بوونی کولتووریی، ڕەنگە بپرسین ئەوەیان چۆن ڕوو دەدات، بابەتەکە هێندە نابێتە تیۆریی، بەقەد ئەوەی هەوڵێکە بۆ نووسینەوەی ساتی ئامادەبوونی کولتوریی تۆ لەشوێندا، ئەوە بیرکردنەوەیە لەو رۆژانەی تێدەپەڕن، بێ ئەوەی لەناو تۆڕی کۆمەلایەتی ئاگاداری دۆستەکانت بکەیتەوە تۆ خەریکی چیت، هەر بەڕاست گرنگە مرۆڤ لەناو تۆڕی کۆمەڵایەتی ئەو هەموو بانگەشەیە بۆ هەر کارێک بکات کە ئەنجامی دەدات؟
رەنگە گرنگیەکەی لەوەدا بێت تۆ خەریکی کاری کولتوریی و پێویستە ئەوانیتر هەواڵت بزانن، بەلام ئەو قسەیە بۆ نوسەر و هونەرمەندەکان ڕاستە، نەک بۆ مرۆڤێکی وەک من کۆی ژیان ئەدەب وهونەر تەنیا هەوڵێکی چێژبەخشی خودگەرایانە بووە، ساتی گوزارشت کردن بووە لە خۆم، بەدەگمەن ژانرێک هەبووە ئەزموونم نەکردبێت، پەیوەندی بە هونەرمەندبوون و نوسەر بوونەوە نەبووە، بەقەد ئەوەی گەڕان بووە بەناو زمانە جیاوازەکان لەپێناو ئەوەی چۆن دەتوانم ساتەکانی خۆم بنیات بنێمەوە، هەندێک دڵخۆشبوونە پێی، ئەوانە وەک من گیرۆدەی زمانیتر بوون بۆ گوزارشت کردن لەخۆیان، بەشەکەی تریان توڕە بوون کە ئەو کارانەیان بە دڵ نیە، ئەوانە بریتی بوونە لەنوسەرو هونەرمەندەکان، پسپۆڕانی ئەو بوارە کە دەتوانن ناوی مەزن بن، بەلام بە بڕوای ئێمە مەرج نیە ناوە مەزنەکان بتوانن ژیانی ڕاستەقینەی خۆیان بژین، ڕاستە سەرەنجام ئەدەب و هونەر لەپێناو ئاسوودەیی مرۆڤدایە، ئاسودەییەک دانەرەکان بیری لێ ناکەنەوە، بەلام خوێنەرو بینەر بۆیان گرنگە گوزارشت لەوان بکات، منیش بەهەمان شێوە کاتێک کامێرام بەدەستەوە بێت یاخود وەک دەرهێنەر لەشانۆ بم، وەک ئەو بینەری فیلم و شانۆیانە بەدوای چێژ و ئارامی گەڕاوم، نەک بەدوای ناوی دەرهێنەر بوون.
ئەو دەمەی کتێبێکم نووسیوە، من وەک خوێنەر بیر لەچێژی خوێندنەوە دەکەم، نەک خولقێنەری شاکار، هەر بۆیە لایکی تۆڕە کۆمەلایەتیەکان هیچ کاتێک بۆم گرنگ نەبوون، کاتێکیش بەکاریان ناهێنم خۆشترین ساتەکانی خۆم دەژیم، بەتایبەت لەئەزموونکردنی ژیانی خۆرئاوایی، گێڕانەوەی ڕووداو ئەو چیرۆکانەی هەرگیز ڕوویان نەدا، ئارەزووی گێڕانەوەیانم دەکرد، ئەوانەی کە لەژیانمدا ڕوویاندا هیچ کاتێک بیر لەنووسینەوەیان ناکەمەوە، چونکە من بۆ خۆم تاقەتی گێڕانەوەی ژیانم نیە، ئەوە وایکرد ڕۆمان بنووسم، چێژی زۆری بە خۆم و خوێنەرێک بەخشی، بەڵام ئەوانەش کە توڕە دەبن، پێمناخۆشە دەبمە هۆی ناڕەحەتیان، لەکاتێکدا نووسەرانی ئەو بوارە گەر هەراسان بن وا تێدەگەن عەرشی بوارەکەیان دەکەوێتە ژێر هەڕەشەوە، لەکاتێکدا من لەوە بێتواناترم کاریگەریم بۆ سەر خۆشم هەبێت نەوەک بۆ مامۆستایانی ئەدیب.
چێژی خوێنەر بوون هەمان چێژی بینەر بوونە، کاتێک کامێرا بەدەستەوە دەگریت ئەو وێنە و فیلمانەی هەست دەکەیت دواتر لەرێکخستنەوەیان مانایەکتر دەخولقێنێت، ئەوە بیرکردنەوە نیە لەدرووست کردنی فیلم، هێندەی وەک بینەرێک بەدوای چێژی بینینەوە ئەنجام دەدرێت، ئەوەی لەپشت ئەو بیرکردنەوەیە من نیم، من تەنیا بۆ خۆم و ئاسودەییەکانم کار دەکەم، ئێستاش چەندین کتێب و فیلم و وێنەم لە لایە بە پێویستم نەزانیوە جارێ ببینرێن و بەدڵنیاییەوە لەداهاتوودا ئەوانەی ئارەزووی بکەن هەموویان دەخوێننەوەو دەبینن، ئەوەش وەڵامی پرسیارەکەی سەرەتا بوو، کە من لەئێستادا چیدەکەم، لەئێستابوونی من واز لەشوێن بێنە، گرنگ ئەوەیە لەهەر شوێنێک بم، من بەدوای هۆڵی شانۆو کتێبخانەکان دەگەڕێم، ئەو دوو شوێنە ماڵی ڕاستەقینەی منە، کاتێکیش بیر لەخۆم دەکەمەوە، بۆ ئەوەی پشوویەک بە خۆم بدەم، کامێراکەم بەدەستەوە دەگرم و خەریکی وێنەگرتنی چرکەیەکم کە ڕەنگە ساتی بینینی نەک مرۆڤەکانی ناو وێنەکە لەژیاندا نەمابن، بەڵکو لەوانەیە منیش چیتر لێرە لەسەر ئەم زەویە لەگەڵ ئێوە نەبم، دووریش نیە، هەندێک بێ ئاگایی یەکتری باس لەوە بکەن ئەوان لەناو ئەو وێنەیە دەرکەوتوون، خۆ ئەو کات هەر یەکتریشیان نەناسیبوو، ئەوە ساتە ڕاستەقینەکەی چێژی ئێستا بوونە بۆ من، کە شوێنەکان تەنیا ماڵێکن بۆ گوزارشت کردن لەهەستی ئاسودەیی خوێنەربوون و بینەربوونت لەبەردەم کتێب و لەناو هۆڵی شانۆ، ئەو دەمەی کامێراکەت بەدەستەوەیە، دەتەوێت هەموو ئەوانە وەک چیرۆکێکی وێنەیی یاخود وەک دیمەنی فیلمێک تۆمار بکەیت، دڵنیام ئێستا ئەزانیت من لەکوێم و خەریکی چیم لەم ژیانەدا.

Nehad Jami

بۆ خوێندنەوەی کتێبەکانی نیهاد جامی کلیکی ئەم لینکە بکەن: http://www.dengekan.com/kteb_nihad.htm