ڕۆژمێری ئۆردوگایەک.. عومەر سەید
پاش ئەوەی هیچیان نەهێشت، گەیشتنە بنبەست. ئیتر چی بدزن و چۆن درێژە بە ژیان بدەن! مەحاویلە و تەلی کارەبا، چینکۆ و مس و فافۆنیان نەهێشت. شەوی وا هەبوو، پتر لە سێ هەزار مەتر، تەلی ئەستور و بریقەداری کارەبایان، قەف قەف لە گوێنێدا لوول دەدا و ئاودیویان دەکرد. شەوێکیان تا بەرەبەیان، بە حەوت هەشت کەسەوە، وەک مشک و مار، زیاتر لە سێ سەد مەتر زەویان بە درێژی هەڵدڕی و بایی یەک دنیا پارەی کێبڵی ڕەش و ئەستوریان خستە تەنکەی باخەڵیانەوە. ئەوەی لە مس و فافۆن و ئینڵاین، ئاسن و پلاتین و تەنانەت لاستیکیش بوایە، دەیاندزی و لە بازاڕدا بە پارەی مۆڵ ساغیان دەکردەوە. وەک ڕەوە کوللە ئۆردوگاکەیان ڕووتانەوە. ئیتر شتێک پارە بکات. بە چاوی ساغ و ڕۆژی ڕووناک نەدەبینرا…
حۆل و گێژ بە هەر چوار لای خۆیاندا دەیانڕوانی و جگە لە خۆڵ و خاشاک، هیچ نەمابوو!
هەر بەڕاستی ئیتر چی بدزن!؟ ئاوەدانییەکە کەر تیایدا بکەوتایە دانی دەشکا. ڕووتوقووت، هیچی تیا نەمابوو! وەک ئەوەی سیحربازی نێو ئەفسانەکان بن، ماڵەکان نوقمی تاریکی ببوون، ئەوان ڕوناکیشیان دزیبوو!
لە دوا کۆبوونەوەیاندا و پاش مشتومڕی زۆر، هیچیان نەدۆزییەوە تا پەلاماری بدەن. خەیاڵیان بۆ هیچ نەدەچوو. ناوچەکە بە جۆرێک ڕووتابووەوە، جگە لە دار و دیوار، شەقام و مرۆڤی ڕووتەڵە، هیچ نەدەبینرا!
بڕیاریاندا هەر یەکەیان، بە شەقامەکاندا بگەڕێ و بە هەر چوار لادا بڕوانێ. هەر دەبێ شتێک مابێ کەڵکی دزینی هەبێ.
پاش چەند ڕۆژێک، یەکێکیان وتی:
- تەنها قیر ماوە، ئاخۆ پارە دەکات؟
هەموان ڕوویان لێ وەرگێڕا.
یەکێکی تریان بە خۆشییەوە هاواری لێ کردن: - سەری مەنهۆڵەکان…
گەیشتنە ئەوەی سەری مەنهۆڵی زێرابەکان بدزن. سەرە مەنهۆڵ لە چی کانزایەکە و چۆن و بۆچی پارە دەکات! کەسیان نەیاندەزانی. بەڵام بە هیوای ئەوەی لە بازاڕی قاچاغدا کەمێکیش بێت پارە بکات.
شەوێک ڕژانە نێو کۆڵانەکانی ئۆردۆگاکە.
هەرچی سەری مەنهۆڵ هەبوو هەڵیانتەکاند و دزیان. بە یەک شەو سەدان کوونیان کردە شەقامەکانەوە. دەمی هەموو زێرابەکانیان کردەوە.
ئەو شەوە تا درەنگان، دواوەی پیکابە شڕەیان هەڵچنی لە سەرە مەنهوڵی قورسی بازنەیی و چوارگۆشەیی. لە پەلەیی و شپرزەییدا، هەر ئەو شەوە تاریکە، یەکێکیان بێ ئاگا لە پڕ کەوتە نێو دەلاقەی سەر واڵای زێرابێکەوە و بە قاچ شکاوی دەریان هێنایەوە.
لە حەوشەی ماڵی یەکێکیاندا، بە مووشەمایەکی ئەستوور، سەری پیکابیان داپۆشی. بەر لەوەی هەر یەکەیان ملی ماڵ بگرینە بەر، ڕاووێژیان وابوو سبەی لە هەوڵی پەیداکردنی موشتەریدا بن.
سبەی دەمەو چێشتەنگاو، بەدەم ئازاری پشتەوە بێداربوونەوە. یەکەم باری نا ئاسایی کە بەریکەوتن. نەبوونی ئاو و نانی گەرم بوو لەسەر سفرەکەیان. بەر لەوەی بنەڕێنن بەسەر ژن و منداڵەکانیاندا، ئاژێری زۆر و بەردەوامی سەر شەقامەکان سەرنجی ڕاکێشان.
ژنی یەکێکیان بە مێردەکەی وت: پیاوەکە دنیا شێواوە! دەنگی ئیسعاف نابڕێتەوە! نە ئاو هەیە و نە نانەوا، مزگەوتی گەڕەکیش بانگی بەیانی نەدا!
ئەو شەوە، یەکەم کەس کە لە تاریکیدا کەوتە نێو زێرابەکەوە، میراوەکە بوو. دووەم دوو کەس، دوو نانەواکە بوون. سێیەم سێ کەس، سێ مەلاکە بوون. چوارەم کەوتن، دوای کاتژمێر حەوت بوو، زیاتر لە چل کەس کە بیستیان منداڵی قوتابی بوون کەوتنە نێو زێرابە بێ مەنهوڵەکان و دەست و قاچیان شکا. بیستەکەی تریش لە کاسب و کرێکارەکان بوون.
ناو خەستەخانەکە پڕ بوو لە مرۆڤی دەست و قاچ شکاو. کچە قوتابییەکی نۆ ساڵان، جگە لە قاچ و دەستە شکاوەکەی، سێ پەنجەی ناسکی دەستە ڕاستی و گوپێکی خرپنی جرج خواردبووی. هاواری لە تاو ئازار، لە پەنجەرەی نەخۆشخانەکەوە دەگەیشتە کەشکەڵانی فەلەک.
سەر شەقام و نێو دووکانی بازاڕەکە، پڕ پڕ ببو لە مێرو و مار، لە مشک و جرج و سیسەرک. لە مێروی سەیر سەیر و دەعجانی. هەرچی بوونەوەری زێرابی هەبوو، هاتبووە دەرەوە و ڕژابوون بە ئۆردوگاکەدا. بەسەر شەقامەکەوە، سیسەرک ڕیزی بەستبوو. تایەی ئۆتۆمبیلەکان چکەی دەهات لە خوێن و کیم. جرج و مشک بە دار و دیواردا هەڵدەگژان. دوکانی وشکە فرۆشێک پڕ ببوو لە سیسەرەک و سەر فەردە مێوژەکان جمەی دەهات. کابرای دوکاندار قاقا پێدەکەنی و یەک بە خۆی هاواری دەکرد: ئەمەیە کە دەیانوت، پادار بگرن و بێ پا ماڵی خۆمانە… زەخیرەی ماڵان، بوو بە خۆراکی جرج و مشک. خەڵکی لە تاو مێشومەگەز، وەک شێت بە کۆڵانەکاندا غاریان دەدا.
پاش هەفتەیەک، نیوەی زیاتری خەڵکی ئۆردوگاکە، شەلوشیت بە ڕێدا دەڕۆیشتن! یا دەشەلین، یا بە پەڕۆیەکی سپی، قۆڵیان لە ملیان ئاڵاندبوو. ئەوانەشی بە سەردا کەوتبوونە چاڵە قووڵەکانی زێرابەکانەوە، مێشکیان بە جۆرێک شڵەقابوو، شێت و هار ببوون و بە کۆڵانەکاندا غاریاندەدا، قسەی هەلەقومەلەقیان دەکرد. هەر یەکەیان لە ئاوازێکی نەشاز دەیخوێند.
شێتێکێان بە پرتاو ڕایدەکردو و پڕ بە ئۆردوگاکە هاواری دەکرد: گەرما گەرما چەند خۆشی… سەری بۆ ئەباژێنی… بۆ ئەقابێنی… ئەزارێنی… ئەکارێنی… زمانەکەی بە جۆڕێک شێواندبوو جگە لە خۆیی و خودا، کەس نەیدەزانی چی دەڵێت!
لە هەمووی کارەساتر ئەوەبوو کە چەند فەقێیەکی هەرزە و گەمژە، توڕە و تەوسن، لە جێگای مەلا دوانزە عیلمە قاچ و دەست شکاوەکان، لە بڵندگۆی مزگەوتەکانەوە، خوتبەیەیان دەدا. پڕ بە ئۆردوگاکە دەیانقیژاند: - خەڵک هەموو ئەباژێنن… ئەقابێنن… ئەزارێنن… کافڕڕڕڕیننن… مەلعووواوێێنننن… توغادددێنن… کوشتنیان واجیبە…
بەو ڕۆژگارە، دوژمنایەتیان دەخستە نێوان یەزدان و مرۆڤەکانەوە.
