ئەسغەر کەریمی بۆ مەسیحی عەلی نەژاد.. و. کاوە عومەر
ئەسغەر کەریمی بۆ مەسیحی عەلی نەژادخاتوو عەلی نەژاد سیاسەت کەمێک لەم قسانە قووڵترە
لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ئێران ئینتەرناشناڵ باست لە هاوپەیمانی شەش کەسی جۆرج تاون کرد و لە تاوتوێکردنی هۆکاری شکستەکەیدا تەنها باست لە هەڵسوکەوتی ڕەزا پەهلەوی کرد و سەبارەت بە ئەو هێڵ و سیاسەتەکە بەسەر بڵاوکراوە شەش کەسیەکەدا زاڵ بوو نقەت لێوە نەهات ، کە لە خاڵی پێچەوانەی شۆڕشی ژن ژیان ئازادی وەستا بوو. وەک بێژی شۆڕش پێویستی بە سیاسەت نەبێت. وەک بێژی هەر کە چەند کەسێک پێکەوە دادەنیشن، ئیتر ببنە پێشەنگی شۆڕش و خەڵک بێ گوێدانە هێڵ و بەرنامە و پاشخانی خۆیان، هانیان دەدەن و ئەیان خەنە سەر دەستیان ونبەرزیان دەکەنەوە. تۆ چالاکوانێکی سیاسییت و چاوەڕوان دەکرێت گرنگی هێڵ و ئاراستەی سیاسی لە شۆڕشێکدا بزانیت. بۆ باسی بڵاوکراوەی شەش کەسی ناکەیت؟ ئایا ڕەخنەت نیە یان ڕەخنەت هەیە بەڵام بێدەنگیت چونکە ڕەخنەگرتن لە بڵاوکراوە خۆشت وەک یەکێک لە پایەسەرەکییەکانی ئەم هاوپەیمانییە تێوە دەگلێنێت؟ بەڵام تا ئەو جێگەیەی کە بە کارەکتەرەکانی هاوپەیمانییەتیەکەوە پەیوەستە دەبێتەوە، ئایا دەتزانی و دەزانی کە بۆ شۆڕش ناچنە لای شازادەکان،بەڵکو دەچن بۆ لای شۆڕشگێڕەکان ؟ ئایا دەتزانی و دەزانی بە درێژایی مێژوو شۆڕشەکان هەمیشە دژی پاشا و شازادەکان بووە نەک لەگەڵیان؟ ئەمە بڵاوکراوەیەک بوو دژی شۆڕش، نەک بۆ شۆڕش. جاڕنامەیەک کە لە خواستەشاهانەکانیدا بۆ “گواستنەوە” لە کۆماری ئیسلامییەوە نوسراوە. لەم بڵاوکراوەدا تەنانەت باس لە وشەی شۆڕش و ڕووخاندن نەکراوە. لە جیاتی شۆڕش و ڕووخاندن، باس لە گواستنەوە و گۆڕینی ڕژێم (واتە هەمان ڕژێم چێنج) دەکرێت. بڕگەی ئەم جاڕنامەیە، ئەدەبیاتەکەی، تۆنەکەی، داواکارییەکانی و هەموو شتێکی، هەزاران کیلۆمەتر لە شۆڕش و ناڕەزایەتی و مانگرتن و هاوپشتی شکۆمەندی خەڵکەوە دوورە. دیپلۆماسی لە جیاتی شۆڕش، ڕێککەوتنە نێودەوڵەتییەکان لە جیاتی داخوازییە ئاشکراکانی خەڵک شۆڕشگێڕ و بیرۆکراسی و شارەزایان لە جیاتی هەڵسوڕاوانی شۆڕش بە گۆپاڵی یەکپارچەیی خاک و پابەندبوون بە پێوەرە بانکییە نێودەوڵەتییەکان و ئاسانکاری بۆ سەرمایەدارە نێودەوڵەتییەکان لە جیاتی داواکاریەخۆشگوزەرانیەکان دانراوە . بێگومان ئێوە هونەرتان کرد و لەبری گۆپاڵێکی یەکپارچەیی خاک، یەکپارچەیی زەویتان نووسی تا کاک موهتەدی بە ویژدانێکی ئاسانترەوە واژۆی لەسەر بکات. هەرچەندە ئەو لە یەکەم سەرنجی خۆیدا پاش بڵاوبوونەوەی میساقەکەشدا نووسیویەتی کە یەکپارچەیی زەووی هەمان یەکپارچەیی خاکە! ئایا ڕوون نەبوو کە ئەم میساقە لە دژی شۆڕش ڕۆژێکیش ناخایەنێت؟ بەشێک لەو شەش کەسە دەیانگوت ڕای چالاکوانانی ناوخۆی وڵات زۆر گرنگە، بەڵام جاڕنامەکەیان دژی چالاکوانانی ناوخۆ و جاڕنامەی بیست ڕێکخراو و جاڕنامەی داخوازیە پێشەنگەکانی ژنان بوو. لەدژی پلاتفۆڕمەکان و داخوازیەکانی هەموو ڕێکخراوەکانی ناوخۆی وڵات بوو.بەخواستی لاڵ و زوانگیراو لە جێی خواستە ڕوونەکانی خەڵک.تەنها شتێک کە زمانگیرانی تێدا نەبوو ڕوون، پاراستنی سوپای پاسداران و تێکەڵبوونی بە سوپا بوو. ڕەزا پەهلەوی چەندین جار باسی پێویستی پاراستنی سوپای پاسداران و بەسیجی بۆ بەڕێوەبردنی وڵات لە دوای کۆماری ئیسلامی کردبوو، لەم جاڕنامەیەدا ئەم ئاراستە دژە جەماوەری و دژە شۆڕشگێڕییە،سوپای لەکاغەزی ڕەنگاو ڕەنگ پێچاند بوو، بەجۆرێک کە لەگەڵ سوپادا پێکەوە ، لەبەردەم ئەو خەڵکەی کە لە سەرتاسەری وڵات هاواریان دەکرد بەسیجی، سوپای دوژمنی ئێمە ئێوەن یان داعشی ئێمە ئێوەن “یەکپارچەیی زەویی” بپارێزن. باسی مافی مرۆڤی ئاوەهایتان لە جاڕنامەکەداکرد بوو بۆ ئەوەی خۆتان گیرۆدەی داواکارییە تایبەتەکانی خەڵک نەکەن و ڕاشکاوانە قسە نەکەن؟ ئێوە لە سەر ئازادیی بێ کۆت و مەرجی ڕادەربڕین و ناڕەزایەتی و ڕێکخستن و حزبایەتی و مانگرتن کە داواکارییەکی سەرەکی خەڵکە، هیچتان نەگوت. ئێوە هیچتان نەگوت سەبارەت بە ئازادی ڕەخنەگرتن لە ئایین و هەڵوەشاندنەوەی ئایینی فەرمی کە بابەتێکی تری سەرەکی و گرنگە. ئێوە باسی ئیدارەی شورایی و حکومەتی پشت بەستوو بە بەشداری ڕاستەو خۆی خەڵکتان لە چارەنوسیاندا نەکرد . کۆمەکتان لە مافی مرۆڤ وەرگرت بۆ ئەوەی گیرۆدەی ئەم داواکاریانە نەبن!هەر یەک تۆزی مابوو کە بڕگەیەک بۆ زیندووکردنەوەی ساواک تەرخان بکەن کە ئاواتی بنەماڵەی پەهلەوی و کۆنە ساواکیەکانە. جاڕنامەی شەش کەسی بە مەبەستی خاوکردنەوە و لادان و بەلاێدابردنی شۆڕش و پێشگرتن لە گۆڕانکارییە بنەڕەتییەکان و پاراستنی بنەمای نایەکسانییەکان و بێگومان لایەنی تەواوکەری سیستەمێکی لەم شێوەیە پاراستنی هێزە سەرکوتکەرەکان و پاراستنی یەکپارچەیی سپای پاسدارانە ، بەسیج و سوپا، کە ئێوە بە ڕوونی لە جاڕنامەکەدا ئاماژەتان پێکردووە. ئایا بەڕاستی ڕەخنەیەکتلەمانە نیە؟ ئایا ئەمانە گرنگ نین؟ دیسان ئەگەر بتەوێت هاوپەیمانی دروست بکەیت، تەنها دەچیتە لای کەسانی وەک ڕەزا پەهلەوی بەبێ ئەوەی گرنگی بە ناوەڕۆکی سیاسەتەکە بدەیت؟ بەدوای لۆمپنێکی وەک شاهین نەجەفی دەگەڕێیت؟ ئاخر ئەمانە چ پەیوەندییەکیان بە شۆڕشەوە هەیە؟ باوەڕ بکەن سیاسەت کەمێک لەم قسانە قووڵترە. باوەڕ بکەن کاتێک شۆڕشێک ڕووئەدات هەندێک کەس دێنە گۆڕەپانەکە بۆ ڕێگریکردن لە شۆڕش بەناوی شۆڕشەوە، بەڵام دژی ئەو شۆڕشە. ساڵی ١٣٥٧ کەسانی وەک خومەینی بە ناوی شۆڕشەوە هاتبوون، بەڵام لەدژی شۆڕشگێڕە پڕحەماسەکان و دژی هەموو داواکاری و ئامانج و خواستەکانی خەڵک وەستانەوە و خوێنیان کردوو و شۆڕشیان تێکشکاند. ناتەوێت لێی فێر ببن؟ ئایا ناتانەوێت وانەیەکی جددی لە هاوپەیمانییە تیەکەتان وەربگرن؟ با خاڵێک سەبارەت بە یەکپارچەیی خاک زیاد بکەم. لەم چاوپێکەوتنەدا لەدژی ئەو کەسانە قسەت کرد کە خەڵکی کوردستان و بەلوچستان بە جوداخواز ناودەبەن، واتە سایبەرەکانی ڕژیم و سایبەری پاشایەتیخوازەکان. زۆر باشە. بەڵام بەڕاستی نازانی یەکپارچەیی خاک یان ناوێکی شکۆمەندتر! ئەو “یەکپارچەیی سەر زەمینەی”کە لە جاڕنامەکەتدا خۆراکی تەواو دەداتە بۆ ناو نیتکە لێدانی جوداخوازی بەرامبەر کورد و بەلوچ؟ ئەو ناونیتکە لێدانە کە سایبەرەکانی ڕژێم و شازادە و خاوەنشکۆکان! دەدەنەپاڵ ئەو خەڵکە هەتا بە ڕادەی پێویست دووبەرەکی دروست بکەن؟ جگە لەوەش، ئایا جوداخوازی لە کوردستاندا ڕەوتێکی بەرچاوە کە پێویستە گۆپاڵی یەکپارچەیی خاکی بەرامبەر بەرز بکرێتەوە؟ ئەگەر خەڵکی کوردستان جاڕنامەکەی ئێوە، بە جددی وەریگرتایە و پێیان وابوایە دەبێتە سیاسەتی حکومەتی داهاتوو، نەدەبوو بڕۆن و بیرێک لە بارودۆخی خۆیان بکەنەوە، چونکە بە ڕوونی بۆنی زوڵم و چەوساندنەوەیان تێدا دەبینی؟ ئێستا با گریمانە بکەین کە خەڵکی کوردستان دەیانەوێت جیاببنەوە، بەپێی ئەوەی جاڕنامەکەتان بەڵێنی پێدابوو یان باشتر بڵێین هەڕەشەی لێکرابوو، پێویستە سوپای پاسداران بنێردرێت بۆ کوشتنیان؟ با وا دابنێین تای جوداخوازی لە کوردستان گەرم بوو و بۆ نمونە ڕیفراندۆمێک بە سەرپەرشتی دەسەڵاتێکی نێودەوڵەتی ئەنجامدرا و ٧٠٪ خەڵکی کوردستان بە ڕاست یان بە هەڵە گەیشتنە ئەو بڕوایەی کە دەبێ لە جیاتی تۆپ و تانک و زیندان و ئەشکەنجە و لەسێدارەدان لە ئێران جیاببنەوە.؟ باوەڕ بکە ئەوانەی یەکپارچەیی خاکیان دەوێت جوداخوازترین کەسن چونکە ئەمە ئەو دروشمەیە کە خەڵک دەترسێنێت و باروتی جوداخوازانە دەداتە بەشێک لە ناسیۆنالیستەکانی کورد؟ چاوپۆشیکردن لە داواکارییەکانی خۆشگوزەرانی و ئازادییە سیاسییەکان و جیاکردنەوەی ئایین لە دام ودەزگاکانی حکومەتە کە خەڵک ڕەشبین دەکات لە حکومەتی ناوەند و تۆوی جیابوونەوە دەچێنێت؟ کاردانەوەی توندی خەڵکی کوردستان بەرامبەر بە جاڕنامەکەتان و بەرامبەر بە سایبەرە پاشایەتییەکان دەبوو پەیامێکت پێبدات کە بۆ ساتێک بیر لە جاڕنامەکەتان بکەیتەوە. یەکێتی لەلایەن جاڕنامەیەکەوە یان کە کەسانێک یان حزبێکی وەک حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریەوە دروست دەبێت، کە هەر ئێستا لەبری گۆپاڵ، داواکارییە حەقەکانی خەڵک قبوڵ دەکات، لەوانەش مافی خوێندن بە زمانە ناوخۆییەکان و… مافی جیابوونەوە. ئەوکات کەس نایەوێت جیاببێتەوە. ئەو بەرنامە و جاڕنامەیەی کە بە ڕوونی خۆشگوزەرانی و ئازادی و مافی تەواو و یەکسانی هاووڵاتیبوون و بڕینی دەستی ئایین لە حکومەت و پەروەردە و هەڵوەشاندنەوەی ئایینی فەرمی و دادگاییکردنی سەرکردەکان و ئەوانەی دەستیان بە لەدزی و تاوانەکانی حکومەتدا هەیە، کە بەئاشکرا ڕادەگەیەنێت بنەما و زەمینەی هەر جۆرە جیابوونەوەیەک لەناو دەبات. خاتوو عەلی نەژاد، باوەڕ بکەن کە یەکڕیزی لە دڵی شۆڕشێکدا، لە دەوری داخوازی ڕوون و ڕادیکاڵ، لە دەوری خۆشگوزەرانی و داواکارییە سەرەتاییە سیاسییەکانی خەڵک پێکدێت، نەک لە دەوری پاراستنی سوپا و بێدەنگی بەرامبەر ئایین و ئایینی فەرمی و داخوازییەکانی تری خەڵک، نەک لە دەوری هاوپەیمانی لەگەڵ شازادە.و ئەو شاخوازی کە دروشمەکەیان دژی چەپ و موجاهید و کە هەڵسوکەوتیان شەعبان بێ مۆخی و لۆمپنیزمی تەواوە. جاڕنامەی شەش کەسی جاڕنامەیەک بوو بۆ دوبەرەکی و دژایەتی شۆڕش نەک بۆ یەکڕیزی. و هەربەهۆیەشەوە بوو کە هاوپەیمانی لەدەوریدا بە خێرایی لەیەکتر ترازاو لەبەریەک هەڵوەشایەوە. خۆزگە وانەیەکت لێ وەرگرتایە.
ئەسغەر کەریمی وەرگیڕانی کاوە عومەر ٢٥ی شوباتی ٢٠٢٤
