گەورەیی نەورۆز لە دیدی پیاوە مەزنەکانمان..بەتایبەت پیاوانی ئایینی.. دکتۆر مەولود ئیبراهیم حەسەن
**
ئەم ڕۆژی، ســــــاڵی تازەیە نەورۆزە هاتەوە
جه‌ژنێکی، کۆنی کورده‌و به خۆشــی وبه هاته‌وه
پیرە مێردی شاعیر لەم شێعرە پڕ لە داهێنانەدا هەموو مێژووی ( ١٢ هەزار) ساڵە ی جەژنی نەورۆزی لەم دوو نیوە دێرە دا کۆکردووتەوە ، سەڵماندوویەتی کە جەژنی نەورۆز جەژنێکی ( کۆنە ) و جەژنی ( کورد ) انیشە !
نەورۆز بەم تەمەنە کۆن و درێژەی زۆر سەردەم و زۆر دەسەڵات و زۆر میللەت و زۆر ئایینی دیوە ؛ لەم مێژووە پڕ لە سەرو دەراوەدا چەند تایبەتمەندیەکی هەیە ، بە هەر شێوەیەک بێت ئەم تایبەتمەندیانەی خۆی پاراستووە و تا ئەمڕۆی هێناون :
یەکەم : نەورۆز ڕۆژی یەکەمی مانگی یەکەمی- مانگی نەورۆز – ی ساڵێ نوێی کوردیە و ئەم ڕۆژە هەتاکو ئیمڕۆ هەر وەکو خۆی ماوەو نەگۆڕاوە .
دووەم : ئەم ڕۆژە ڕۆژی شادی و ئاهەنگ و بەهارو ژیانەوەی سروشتە .
سێیەم : نەورۆز ڕۆژێکی پیرۆزو پاشا هەڵبژاردن و دامەزراندنی حکومەت و دەوڵەت وڕاگەیاندنی سەرکەوتنەکانی ساڵی پێشووە .
چوارەم : نەورۆز ئاهەنگی هەموو کۆمەڵانی خەڵک و حکومەت و پاشاو پیاوانی ئایینی بووە ، هەر ئایینێک ئایین خەڵکە کە بووبێ و هەر پاشایەک لەسەر تەخت بووبێ .
پێنجەم :ئەم جەژنە هەرچەندە لە کوردستان سەری هەڵداوەو هەر لە کوردستانیش بە دنیادا بڵاو بووەتەوەو هەر زووش بە چوار دەورو دنیادا دوور ڕۆیشتووە .
شەشەم : نەورۆز لەسەرەتای سەرهەڵدانیەوە ، کە هێشتا سەردەمی بەستەڵەک بووە ، هاتنی نەورۆزو ئاهەنگ گێڕان پێویستی بە ئاگرکردنەوە هەبووە ، بۆ دوو شت ، یەکەم .. وەک هۆیەک بۆ گەرمبوونەوەو خۆ پاراستن لە سەرما ، دووەم.. وەک هۆیەک بۆ ئاگادار کردنەوەی دوورو نزیک دەورو بەر بە هاتنی بە هارو ڕۆژی جەژن و ئاهەنگ گێڕان .
ئەم مێژووە دوورو درێژو ئەم جوگرافیە بڵاوو زۆرو لێکجیایەی نەورۆز بووەتە هۆی ئەوەی زۆر چیرۆکی لێکجیاو سەریرو ئەفسانەیی بدرێتە پاڵ نەورۆز ! هەر ئەمەشە وای کردووە ئێستا زۆر ڕای جیاواز لە بارەی سەر هەڵدان و شووێن و زەمەنەکەی نووسراوەو دەگێڕدرێتەوە . کە وای لێهاتووە هەر وڵات و میللەتە چیڕۆکی خۆی هەبێت و هەندێکیان زیاتر لە چێڕۆکێکیان بۆ پەیدا بوون و سەرهەڵدان و زەمەن و شوێنەکەی هەیە ! بەڵام ، چیڕۆکی ڕاستەقینەو بەڵگەداری ئەوەتە لە کوردستانە !
شوێنەوارناس و پسپۆرانی مێژووی کون ، زۆر بەی هەرەزۆیان لەسەر ئەوە کۆکن کە نەورۆز هەمان جەژنی ( زەگمەک ) ی سۆمەریەکانە و پەیوەستە بە داستانی ( دەمموزو عەشتار ) ەوە ، ڕۆژەکەش ئەو ڕؤژەیە کە دەمموزی پاش ئەوەی شەش مانگ وەک سزایەک دەچێتە – جیهانی ژێرەوە – بن دنیایێ – و پاش ئەوەی شەش مانگی سزا دانەکەی تەواو دەکات ، لە ڕۆژی یەکەمی مانگی یەکەمی ساڵی نوێی سۆمەری کە دەکاتە هەمان ساڵی کوردی دێتەوە سەر دنیا !
هەر مێژوو نووس و شوێنەوارناسانی شارەزاشن ، زەمەنی ئەم داستانە دەبەنەوە سەردەمی سەرهەڵدانی کشت و کاڵ بۆ یەکەمینجار ، کە ( دە هەزار ) ساڵ پێش زایینە ؛ بۆ شوێنەکەشی ئێمە لە لێکۆڵێنەوەیەکدا ئەو ( جیهانی ژێرەوە – بن دنیایێ ) یەمان دۆزیەوە ، کە بە لێکۆڵێنەوەی ئێمە ، ئەو شوێنە ( شاری ژێر زەمینی دێرینکۆیۆ ) یە ! ئەو( شارە ژێر زەمینیە هەشت چێن لە ژێر چێن دا ) یە کە
بە زەوی دا چووەتە خوارەوە ، هەر بە لێکۆڵێنەوەی پسپۆرانی شوێنەوارو مێژووی کۆنیش ، ئەم شارە تەمەنی ( ١٢هەزار) ساڵە ! کە هەمان تەمەنی ( سەرهەكدانی کشت و کال) و( داستانی دەمموزو عەشتارە !) تایبەتمەندیەکی کە ئەو شارە هەیەتی ، تەواو دەگونجێ لە گەڵ سزادانی عەشتارو دەمموزی کە دەبردرێنە جیهانی ژێرەوە ، دەبێ ( حەوت دەرگا ) ببڕن و لە هەر دەرگایەک بەشێک لە پۆشاک و خشڵ و چەکەکانیان دابنێن ! تا لە کۆتایی دا ڕووت دەبنەوە ڕووتی ڕووت . هەر بۆیە ئەو شارە هەشت چین لە ژێر چینە زۆر گونجاوە لەگەڵ یاسای سزادانی عەشتارو دەمموزی .
کۆنی و گەورەیی داستانی عەشتارو دەمموزی ، بەم هەموو ڕەگەزە پڕ لە عەشق و خۆشەویستی و پڕ لە تراجیدی و کۆمێدیە ، بووەتە هۆی دەوڵەمەندی ( ئەدەبی ئەفسانەیی ) میللەتانی سۆمەرو ئەکەدو بابیل و ئاشووری و زۆری تر لە میللەتانی تری پێش زایین ؛ هەتا پەڕیوەتەوە نێو ئەدەبی میللەتانی دوورو دوای زایینیش ! هەر ئێستا لە نێو دەقە میخیەکان دەقی جۆراو جۆری ئەو داستانە دەسدەکەوێ .
بە هەمان شێوە چونکە داستانی دەمموزو عەشتار بە ( جەژنی زەگمەک ) دەست پێدەکات و لە هەمان ڕۆژی یەکەمی سەری ساڵێ سۆمەریە ، کە ئێستا ئەو جەژنە دەکاتە ( جەژنی نەورۆز) ی خۆمان ، نەورۆزی کورد ! ئەمەش دیسان پشتگیری پسپۆرانی شوێنەوارو میژووی کۆنی لە پشتە !
ئەو داستانە بە نێوی نەورۆز پەڕێوەتەوە دوای زاین و چووەتە نێو ئەدەبی میللەتانی ناوچەکە و هەموو جیهان ؛ ئەگەر وازلەم هەموو میللەت و وڵاتە بێنین کە داستانی نەورۆز – زەگمەک – داستانی دەمموزو عەشتاریان تێدا بڵاو بووەتەوە ، تەنیا لە نێو ئەدەبی کوردی و ، لە ئەدەبی کوردیش تەنیا شیعر وەربگرین ، ئەوا لە نێو بەرهەمی شێعری گەورەپیاواندا ئەم ( نەورۆز )ە بەگەشی دەدرەوشێتەوە !
بۆ ئەوەی زۆر باری لێکۆڵێنەوە وتارەکەمان گران نەکەین ، سەر بەماڵی شێعری ( حەوت شاعیر )ی مەزن دادەگرین ویەکەو بەڵگەیەکیان لێ هەڵدە بژێرین و دەیخەینە بەرچاوی تێنووانی ڕەوشێ نەورۆز !
ئەم حەوت شاعیرەش گەورە پیاوانی شیعرو ئایینن ؛ کە ئەو شاعیرانە زۆر بە پیرۆزی و مەزنی باسی جەژنی نەورۆزیان کردووە .
یەکەمیان : باباتاهیری هەمەدانی (٩٣٨ – ١٠١٠)
باباتاهیری هەمەدانی کە باباتاهیری ( لوڕو عوریان ) یشی پێ دەڵێن ، شاعیرێکی گەورەو عاریفێکی خوداناس و خاوەن بەش بووە ، ئەو پیاوە مەزنەی( کوردو ئیسلام ) لە چوارینەیەکی دا ئەوەندە جوان ( نەورۆز) بەرز دەکاتەوە ، دەیباتە ئاستی گەیشتن بە ( یار ) و خۆشیەکانی دیتنی یار ؛ لە شیعرەکە دا دەنوسێ :
جودا ئەز رویەت ئەی ماهی دڵ ئەفروز
نە رۆز ئەز شەو شناسم نە شەو ئەز ڕۆز
ویسالت گەر مەرا گەردەد مەیسەر
همە رۆزەم شەوە چۆن عیدێ نەورۆز
لێرە بەدەر دەکەوێ لەو سەردەمەش هێشتا ئاهەنگی شەوی نەورۆز ڕەنەقی خۆی لەدەست نەرداوەو هێندە خۆش و پڕ ئاهەنگ و دڵگیر بووە ، ئەوەتە بابا تاهیری عاریف ، گەیشتن بە یاری خۆی لە خۆشیدا ، بە شەوی خۆشیی نەورۆز دەچووێنێ ! هەموو لایەکیش ئەوە دەزان کە بابا تاهیر لە ئیسلام بوون و لە دینداری دا هی ئەوە نیە گومان لە ڕاو کارەکانی بکریت !
دووەم : ئەحمەدی جزیری ( ١٥٧٠- ١٦٤٠)
مەلا ئەحمەدی جزیری یەکێ لە شاعیرە مەزنەکانی ڕۆژهەڵات و خودا ناسە مەزنەکانی جیهانی ئیسلامە و شەوچراغی شەوی کوردستانیشە ! لە شیعریک دا لە باسی نەورۆز دەفەرمووێ :
ئەڤ نار سیقالا دلە
دایم ل وی قالا دلە
نەوروز ئو سەر سالا دلە
وەختی هلیتن ئەو سیراج
ئەو مەلا شاعیرە ، دەرکەوتنی ( یار ) ی خۆی کە وەک ( سیراج – چرا ) یەو دنیاو دڵی شاعیر ڕووناک دەکاتەوە ، ئەو ڕووناک کردنەوەیە ، وەک ئەوە وایە ڕۆژی نەوررۆز و سەری ساڵی دڵبێت ، لە دڵی مەلای جزیری دا ، ئەمەش هۆی ئەو مەزنی و خۆشیە ڕوحیەیە کە شاعیر لە ڕۆژی نەورۆز دا دەیبینێ ، کە هەمان خۆشی لە هەڵهاتنی چرا – سیراجی دڵ دا دەیبینێ ! جزیری لە زانستە دینی و شەرعیەکان مامۆستایەکی مەزن و ناودار بووە .
سێیەم : ئەحمەدی خانی ( ١٦٥١ – ١٧٠٦ ) :
شاعیری گەورەو زانای ئایینی خۆشەویست ئەحمەدی خانی، وەک (دکتۆر عزەدین مستەفا ڕەسوڵ ) لە کتێبە گرنگەکەی دا ئەحمەدی خانی بە فەیلەسوف ناو دەبات ، لە ڕاستیشدا ئەحمەدی خانی ( داستانی مەم و زین ) ی لە ڕؤژی نەورۆز دەسپێکردووە و نەورۆزی خستووەتە نێو فەڵسەفەی ژیان و خۆشەویستی و پێکهێنانی دەوڵەت ؛ هەر بۆیە لە داستانی مەم و زین دا زۆر بە جوانی باسی نەورۆز دەکات و چەندین جار ناوی ( نەورۆز ) ی هێناوە ، بۆ نموونە : دەفەرموێ ..
ڕۆژا کو د بوویە عیدێ نەورۆز
تەعزیم ژ بۆ دەما دڵئەفرۆز
بلجوملە دچوونە دەر ژ مالان
هەتا دگهیشتە پیرو کالان
سەیرکە خانی مەزن و پیاوی ئاینی و کوردی ڕەسەن ، چۆن نەورۆز بە ( عید ) ناو دەبات و دەفەرمووێ لەو( عید – جەژن ) دا خەڵک بەتەواوی لە ماڵ دەچوونەدەر بە پیرو کال و ژن و منداڵەوە ، لەو ڕؤژە خۆش و – عیدە دڵئەفرۆز- ە دا ، دەیانکرد بە ڕۆژی خۆشی و شادی هەمووان ماڵ و وگەڕەک و گوندو شاریان جێدەهێشت و دەشت و دەریان ئاوەدان دەکردەوە .ئەگەر سەرنج بدەین ، ئەحمەدی خانی ڕۆژی نەورۆزی بە (جەژن) ناو بردووەو ئاهەنگ و خۆشی ئەو ڕۆژەشی بە ( ڕەوا ) زانیوە ! ئەگەر سەرنج بدەین دەبینین خانی لە دیباجەی مەم و زین دا چ جوان و موسلمانانەو زانایانە بە خوداو پێغەمبەرو ئایینی دا هەڵگوتووە ! تو بڵێی ئەحمەدی خانێ نەورۆزی نەناسیبێ و لە ئایین تێنەگەیشتبێ !؟
چوارەم : مەولەوی تاوەگۆزی ( ١٨٠٦ – ١٨٨٢ )
مەولەویش وەک پیاوێکی ئایینی و زانایەکی شەرع و دین و پیاوێکی دڵ پڕ ( عەشق ) عەشق بە هەردوو مانایەوە ، ئەوێش وەک نەورۆز ناسێک و نەورۆز دۆستێک ، هەست بە هاتنی نەورۆز دەکات و نیشانە سروشتیەکانی نەورۆز لە گۆڕانکاریەکانی وەرزەکاندا دەبینێ و دەیخاتە نێو شیعرەوە ، ئەمەش نیشانەی ئەوەیە کە مەولەوی وەک کوردێک ، هەر لە منداڵیەوە لە نێو کلتوری نەورۆز پیرۆز دا ژیاوەو ساڵانە بە هاتنی نەورۆز دڵخۆش بووەو هاوبەشی خۆشیەکانی نەورۆزی کردووە لەگەڵ خەڵکەکە ؛ بۆیە لە شیعریکدا دەنووسێ :
نیشانەی نەورۆز وادەی وەهارەن
یا نەشئەی ئامای نامەی نیگارەن
مەولەوی مەزن لەم دوو نیوە دێرە دا ، بە وردی باس لە نیشانەکانی نەورۆزو هاتنی بەهار دەکات ، وەک هۆیەک بۆ دڵ بە نەشئەکەوتن و دڵخۆشی و هاتنی هۆیەکانی دڵخۆشی کە نەورۆزو بەهارن ! ، وەک ئەوەی نامەی – نیگار – ی بۆ هاتبێ ، چونکە نەورۆز و بەهار مایەی خۆشی و شادین ، وەک ئەوەی نامە هاتنی نیگاریش مایەی خۆشی و شادین بۆ مەولەوی ، دیارە دڵخۆش بوون بە هاتنی نەورۆز لای مەولەوی ، ئەو مانایەی بەدواوەیە کە مەولەوی نەورۆز بە ( جەژن ) دەزانێ و هاتنی یەو جەژنەش وەک هاتنی نامەی نیگار دەبینێ ! نیگاریش لێرە هیمایە بۆ هەردوو جۆرە عەشق ، کە مەولەوی وەک زۆر لە شاعیران و عاشقان و سوفیەکان هەردوکی تێکەڵ کردووە .
پێنجەم : حاجی قادری کۆیی ( ١٨١٧ – ١٨٩٧)
حاجی قادری کۆیی وەک مەلایەکی زاناو شاعیرێکی کوردی یاخی لە زۆر شتی نەگونجاو لە نیو کۆمەڵگەی کوردەواری ، وەک پیاوێکی هوشیار لەگەڵ کۆمەڵگەیەکی کوردەواری پێشکەوتوو دابوو ! زۆر ڕەوشی خراپ و نەگونجاوی بە بەڵگەی ئایینی ڕەت دەکردەوە ، کە کۆمەڵگە وەک کلتور بە کاریان دەهێنا ؛ زۆر گۆڕانکاریشی داوا دەکرد ، کە کۆمەڵگە بە پێی یاسای کلتور ڕەتیان دەکردەوە ئەو پشت بە ئایین داوای دەکرد پەیرەو بکرێن ، سەیرکە ئەوەتە لە شیعرێکدا تان لە بایی نەورۆزی دەدات و پێی دەڵێ .. ڕۆژتە ئەی بایی نەورۆزی هەڵسەو کاری خۆت بکە ، حاجی لەم شیعرەدا دەنووسێ :
ڕۆژتە ئەئ بایی نەورۆزی لە بن بای فری گران
کانی پێی سڕ بووە چناریش دەست و پەنجەی تەزی
لەم شیعرە بەرزەی حاجی ئەوە دەردەکەوێ حاجی وەک سروشت و کانی و چنار چاوە ڕێی هاتنی بای نەورۆزیە ، چونکە بایی نەورۆزی لە گەڵ هاتنی خۆی زۆر شت دەگۆڕێ ، ئەوەتە کانی پێی سڕ بووە واتە بەستوویەتی ، پێویستی بە هاتنی بایی نەورۆزییە ، چونکە ئەو با نەورۆزیە ئەو بەستنە دەتوێنتەوەو ئەو سڕبوونەی پێی کانی ناهێڵی ! هەروەها چناریش کە ئەویش وەک کانی دەستی چووەو پەنجەی تەزیوە ، بە هاتنی ئەو بایی نەورۆزی ئەویش دەست و پەنجەی تەزیوی گەرم دەبێتەوە ، چونکە هاتنی بای نەورۆزی دەبێتە هۆی توانەوەی بەفری گران و گۆڕانی ئاوو هەوا و بەرە بەرە گەرم داهاتنی سەقای وڵات ، ئەمەش ئەم هەموو گۆڕانکاریە بە هۆی هاتنی بای نەورۆزیە ، ئەو بایەی سروشت و ژیان دەگۆڕێ و خۆشترو جوانتری دەکات . حاجی قادر لەوەش تێگەیشتووە کە بای نەورۆزی بە جەژنی نەورۆزو ئاهەنگو شادیەکەی دەست پێدەکات ! ئەم داواکردن و ئومێد پێ بوونەی حاجی بە هاتنی بای نەورۆزی ، مانای ئەوەیە حاجی قادر نەورۆزی بە جەژن زانیوەو داوا لێکردنەکەشی بۆ گۆڕانکاریەکان بەڕەوا بینیوە ! ئەوەش مانای ئەوە دەداتە دەست کە حاجی قادر نەورۆزی بەتەواوی ناسیوەو لە شەرع و ئایینیش
حاڵی بووە و ئەم دوانەی دژ بە یەک نەزانیوە . ئەوە جگە لەوەی شێعرە بەرزەکەی حاجی : گوتم بە بختی خەوالۆ ، شێعرێکە باسی سەرەتای بەهار – هاتنی نەورۆز دەکات و لە دوورە وڵاتی جوانیەکانی مانگی نەورۆز و بە هار دێنێتەوە بەرچاوو لە وێوە ئەم نامە شیعریە دەنووسێ بەو هیوایەی بگاتەوە وڵات و بەدەستی دۆستان بگات .
شەشەم : مەلای محەمەدی کۆیی، مەلای گەورە ( ١٨٧٦ – ١٩٤٣ )
مەلا محەمەدی کۆیی کە بە مەلای گەورە ناسراوە ، ئەم گەورەییەی بە هۆی تەمەن و پلەو پایەوە نەبووە ؛ بەلکو بە هۆی زانایی وهوشیاری و ئازایەتی بووە ، زاناییەکەی لە ئایین دا بەرچاوو ناسراو بووە ، لە ڕووی کۆمەڵایەتی و کوردایەتیشەوە پێشڕەو بووە ، شارەزای شەرع و ئایین و مێژووی کوردو حاڵێ سەدەم بووە ، ژیانی ئەو مامۆستایە پڕە لە هەڵوێشتی جوانی ئایینی و ئازایەتی کوردایەتی و پێشڕەوی کۆمەڵایەتی ، ئەو مامۆستا مەزنە لە بارەی نەورۆزەو ڕای ڕوونەو بە ئاشکرا و بەدەنگی بەرز نەورۆزی پەسند کردووە ، لە ڕۆژی ٢١/٣/١٩٣٨ لە کۆیەو لە بەردەرکی سەرا و بە بۆنەی نەورۆزەوە دەڵێ :
ئەمڕۆ ڕۆژێکە پڕ لە نوور
دنیا ماڵە ماڵە پڕ لە سرور
ژاڵە دەدرەوشێتەوە
لالە دەگەشیتەوە
تا دەڵێ :
بەڵی ئەمڕۆ ڕۆژی مرادە ، نەورۆزی گەلە حەقە
ڕۆژێکی زۆر موبارەکە ئەوەلی بەهارە
جەژنە جەژنی ئوممەتە جەژنی موحیبەت و ئولفەتە .
ئەگەر سەرنج بدەین بە ڕۆژی پر لە نوورو سرووری ماڵەو ماڵ باسی دەکات و لەو ڕؤژەدا ژاڵە دەدرەوشێتەوەو لالە دەگەشێتەوە ، بە ڕۆژی مرادی دەزانێ و بە ڕۆژی گەل ناوی دەبات و وەک ڕۆژێکی موبارەک پیرۆزی دەکات و وەک جەژنی ئوممەت دەیناسێنی و بە جەژنی موحیبەت و ئولفەت مۆری خۆی لە نەورۆز دەدات ! ئەم هەموو پێدا هەڵگوتن و پەسند کردن بەۆ جەژنی گەلە ! بە جەژنی ئولفەت و موحیبەت ) و خۆشەویستی ناوی دەبات ، کە هەمان پێدا هەڵگوتنە کە ساڵی ٢٠١٠ نەتەوە یەکگرتووەکانە کە جەژنی نەورۆزی بە ( کلتوری ئاشتی ) بە دنیا ناساندو وکردی بە جەژنی هەموو جیهان . جا ئەمە دەریدەخات کە مەلای گەورە کە بە جوانی نەورۆزی ناسیوەو بە دژی ئایینیشی نەزانیوە ! جا دەبێ مەلامحەمەدی کۆیی کەس هەبێت و گومان لە زانایی و شارەزای ئایین و شەرعی ئەو پیاوە گەورەیە بکات ؟
حەوتەم : مامۆستا مەلا عەبدوڵکەریمی مودەڕیس ( ١٩٠١ – ٢٠٠٥)
مامۆستا مەلا عەبدوڵکەریمی مودەڕێس ، پیاوێکی ناوداری ئایینی و ناسراو لەسەر ئاستی عێراق وجیهانی ئیسلامی ، هەر بەو هۆیەوە چەند ساڵێک دەبێتە ( سەرۆکی زانایانی عێراق ) و هەر ئەو مامۆستایەش توانای فتوای هەبووە ، جگە لەوە زیاتر لە چل کتێبی هەیەو بەشێکیان لە بارەی شەرع و ئایینن ! ئەو پیاوە مەزنە لە نۆهەتەکان لە وەڵامی ڕۆژنامەی عێراق دەڵێ: ( جەژنی نەورۆز جەژنێکی ناسراوی سەردەمی ئیسلامی و پێش ئیسلامە ! هیچ دژایەتیەکی لەگەڵ ئایینی موسلمانان دا نیە! جەژنی نەورۆز دروشمێک نیە بۆ فەساد ، بەڵکو جەژنی بەهارو شادی کوردە .) سەیرکە مامۆستای گەورە مەلا عەبدولکەریمی مودەڕێس چەند لە دڵەوەو بە بڕواوە باس لە پاکی نەورۆز دەکات و دەفەرمووێ 🙁 نەورۆز دروشمێک نیە بۆ فەساد !! ) باس لە مێژووی نەورۆز دەکات پێش ئیسلام و دوای ئیسلام ، بە جەژنی کوردی دەزانی و دەڵێ هۆی شادیە ! مامۆستا مەلا عەبدوڵکەریمی مودەڕێس بەو هەموو زانایی و شارەزاییە دانپێدا نراوەی کە لە شەرع و ئایین دا هەیەتی ، ئەم ڕایە بە خۆڕا دەرنابڕێ ، ئایا دەکرێ کەسێک هەبێت گومان لە ڕاو قسەکانی ئەو مامۆستا مەزنە بکات ؟!
ئەنجام :
١ – دەرکەوت لە هەزار ساڵ زیاتر لەوە پێش زاناو عارفێکی وەکو بابا تاهیر نەورزی لا پەسندەو لە شیعرێکدا ڕۆژی گەیشتنی خۆی بە ( یار) بە خۆشیەکانی شەوی نەورۆز دەچووێنی .
٢ – لەو سەردەمەوە بە دواوە بەردەوام زاناگەورەکانی کورد لە ئایینی ئیسلام زۆر بەیان نەورۆزیان بە جەژن زانیوەو ئەو جەژنەشیان پەسند کردووە .
٣ – لە کۆی ڕای ئەو زانایانە دەردەکەوێ جەژنی نەورۆز لە گەڵ ئایینی ئیسلام دژ نیە و ئەو جەژنە نابیتە هۆی فەساد .
٤ – هەموو ئەو مامۆستاو زانا ئایینیانەی ئیسلام ، کە نەورۆزیان پەسند کردووە لەسەردەمی خۆیان و تا ئیستآش کەسانێکن ناسراون لە نێو جیهانی ئیسلامی و لەدوای مەرگیشیان ناوو کەسایەتی و ڕاکانیان بە هەند وەرگیراون .
دکتۆر مەولود ئیبراهیم حەسەن – ١/ نەورۆز /١٢٠٢٤ – هەولێر
