Skip to Content

توندبوونەوەی گوشاری جەنگی و دۆخی کۆماری ئیسلامی.. دیمانەی جەلیل جەلیلی لەگەڵ حەمید تەقوایی.. وەرگێڕانی کاوە عومەر

توندبوونەوەی گوشاری جەنگی و دۆخی کۆماری ئیسلامی.. دیمانەی جەلیل جەلیلی لەگەڵ حەمید تەقوایی.. وەرگێڕانی کاوە عومەر

Closed
by ئاب 18, 2024 General, Opinion



بە پشتبەستن بە چاوپێکەوتنێک لەگەڵ کەناڵ جەدید ئامادەکراوە جەلیل جەلیلی: دوای کوژرانی ئیسماعیل هەنیە لە تاران، گرژیی جەنگی نێوان کۆماری ئیسلامی و هێزە بە وەکالەتەکانی لەگەڵ ئیسرائیل زیاتر بووە. لە هەموو جێگایەک باس لە کاردانەوەی کۆماری ئیسلامی لە وەڵام بە تیرۆری ئیسماعیل هەنیە لە تاران دەکەن. کۆماری ئیسلامی ئێران وەک هەمیشە شانازی بە تۆڵەسەندنەوەی توند و تەمێکردنی ئیسرائیل و هاوشێوەکانی دەکات. لە لایەکی دیکەوە دەوڵەتانی ناوچەکە و وڵاتانی ڕۆژئاوا هەوڵی دیپلۆماسی دەدەن بۆ ڕێگریکردن لە پەرەسەندنی گرژی و بڵاوبوونەوەی شەڕ لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. ئەم دۆخە بەرەو کوێ دەڕوات و چ کاریگەرییەکی لەسەر پێگەی کۆماری ئیسلامی لە ناوچەکە و لە خودی ئێراندا هەیە؟ ئەم بابەتە لەگەڵ حەمید تەقواییدا تاوتوێ دەکەین. هەروەها پێویستە ئاماژە بەوە بکەم کە ئەم بەرنامەیە لە ڕۆژی شەممە ١٦ی مورداد تۆمار دەکرێت و ڕەنگە تا کاتی پەخشەکە پێشهاتێکی نوێ ڕوویدابێت کە لەم بەرنامەیەدا باس نەکرابێت. حەمید تەقوایی، لەم گفتوگۆیەدا دەمانەوێت باس لە ئاڵۆزییەکانی ئەم دواییەی ناوچەکە بکەین. بەڵام سەرەتا پێویستە ئەم پرسیارە بوروژێنم: پێتوایە تیرۆرکردنی ئیسماعیل هەنیە لە تاران چ کاریگەرییەکی لەسەر پێگەی کۆماری ئیسلامی لە ئێران و لە ناوچەکە تا ئێستا هەبووە؟ حەمید تەقوایی: ڕوونە کە ئەم تیرۆرە تەنیا هێرشێک نەبووە بۆ سەر ڕابەری سیاسی حەماس؛ بەڵکوهێرشێک بوو بۆ سەر شکۆ و پێگەی کۆماری ئیسلامی. ئەو هەلومەرجەی کە لە دوای ئەم تیرۆرە هاتۆتە ئاراوە، بە تەواوی ئابڕووییە (حەیسێتی)ە بۆ ڕێژیم. بێگومان کۆماری ئیسلامی هیچ ئیعتبار و کەرامەتی لە نێو خەڵکی ئێران و تەنانەت خەڵکی جیهانیشدا نەبوو کە لەدەستی بدات؛ به ڵام له نێو هێزه به وه کاڵه کانی و هێزه ئیسلامییه کان به گشتی له ناوچه که دا پێگه یه کی هه بوو و به تایبه تی ئەو بانگه شانەی کەهەیبوو، هه مووی به م تیرۆرکردنه بوونە بڵقی سەرئاو. کۆماری ئیسلامی بە ئاڵای مەرگ بۆ شەیتانی گەورە و بەگشتی دژە ڕۆژئاوایی و دژە ئیسرائیلیزم خۆی بە ناوەند و ڕێبەری بزووتنەوەی ئیسلامی سیاسی لە ناوچەکە دەزانێت و تیرۆرکردنی ئیسماعیل هەنیە لە تاران، ئەویش لە کاتێکدا بانگهێشتی مەراسیمی سوێندخواردنی سەرۆک کۆماری ڕێژیم کرابوو وەک میوانی ڕەسمی کۆماری ئیسلامی، گورزێکی کاریگەری لەم دۆخە و بانگەشەکانی حکوومەت داوە. دەرئەنجامی ڕاستەوخۆی ئەمەش بێ ئیعتیباری کۆماری ئیسلامییە لە نێو هێزە ئیسلامییەکانی ناوچەکەدا. هەر لەبەر ئەم هۆکارە زۆر گرنگە حکومەت بە جۆرێک قەرەبووی ئەم گورزە بکاتەوە. ئەمجارە بابەتەکە جیاوازە لە ململانێکانی ڕابردوو، بۆ نمونە دوای تیرۆرکردنی قاسم سولەیمانی یان هێرشکردنە سەر باڵیۆزخانەی ڕژێم لە سوریا. جیاوازە، بۆ ڕژیم، واڵامدانەوە بەم ڕوداوە ناسنامەیی و ستراتیجیە. هەروەها ئەوەش ڕوونە کە لاوازبوونی کۆماری ئیسلامی لە پێگەی ناوچەیی خۆیدا ڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر پێگەی کۆماری ئیسلامی لە خودی ئێراندا هەیە. تا ئێستا خەڵک هەموو جۆرە نوکتە و گاڵتەو مەتێڵکیان بەرسەر دەسەڵاتدا داهێناوە. لە هەموو شوێنێک باس لەوە دەکرێت کە حکومەتی ئیسرائیل تا مۆخی ئێسک و پروسکی ئەم حکومەتە هاتۆتە ناوەوە و ڕژیم هیچ کۆنتڕۆڵێکی بەسەر بارودۆخی ئەمنی خۆیدا نییە. کلیپی ڕووخساری نیگەران و دڵەڕاوکێی خامنەیی لە کاتی نوێژکردن لەسەر تەرمی هەنیە و کۆپی و بڵاوکردنەوەی لە ئاستێکی بەرفراوان لە سۆشیال میدیا هاوکات لەگەڵ کۆمێنتی پڕلەسوکایەتی لە دژی حکومەتەکەی، بە شێوەیەکی ڕەمزی گوزارشت لە دۆخی ڕێژیم لە دوای ئەم تیرۆرە و کاردانەوەی کۆمەڵگا بەرامبەری دەکات. لەم ڕوانگەیەوە کۆماری ئیسلامی ناچارە بە جۆرێک ئەم دۆخە ناخۆشەی کە دوچاری بووە بگۆڕێت. جەلیل جەلیلی: ئەو دۆخەی باست کرد، گرژیی شەڕی نێوان کۆماری ئیسلامی و حکوومەتی ئیسرائیلی زۆر توندتر کردووەتەوە. هەمووان باس لە هێرشی نزیکی ڕژیم بۆ سەر ئیسرائیل دەکەن. بەڕای ئێوە ئەگەری دەستپێکی شەڕێکی بەرفراوان لە نێوان کۆماری ئیسلامی و ئیسرائیل چەندە؟ حەمید تەقوایی: بە بڕوای من ئەگەری ڕووبەڕووبوونەوەی تەواو و ڕاستەوخۆی سەربازی لە نێوان کۆماری ئیسلامی و ئیسرائیل زۆر لاوازە. لە نموونەی ئەو گرژیە سەربازیانەی کە تا ئێستا بینیومانە، هیچیان لە ململانێیەکی سەربازی سنووردار و کۆنترۆڵکراو تێنەپەڕیوە. مەسەلەکە بۆ کۆماری ئیسلامی چەندە گرنگ و ناسنامەدار بێت، ئەو ڕاستییە ناگۆڕێت کە ڕێژیم توانایی سەربازیی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئیسرائیل نییە و زۆر باش دەزانێت کە دۆڕاوی ڕووبەڕووبوونەوەیەکی لەو شێوەیە دەبێت. وتنەوەی دروشمی بمرێ ئیسرائیل و دروشمەکانی تری حکومەت لە دژی دەوڵەتی ئیسرائیل، وەک دروشمی مەرگ بۆ شەیتانی گەورە، بە گشتی گرنگییەکی پڕوپاگەندەیی و گوتارییان هەیە بۆ حکومەت نەک مانایەکی کردەیی- سەربازی. لە لایەکی دیکەوە حکومەتی ئیسرائیل نایەوێت ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستەوخۆی سەربازی لەگەڵ کۆماری ئیسلامیدا ڕووبدات. وڵاتانی ڕۆژئاوا ململانێیەکی لەو شێوەیەیان ناوێت. تەنانەت حکومەتی چینیش وێڕای شەرمەزارکردنی تیرۆری هەنیە، ویستی خۆی لە تۆڵەسەندنەوە و توندترکردنی ململانێی لایەنەکان بەدوور بگرێت. هەروەها هەوڵی دیپلۆماسی بۆ پێشگرتن لە شەڕ دەستی پێکردووە. هەموو ئەمانە ئاماژەن بۆ ئەوەی کە دروست بوونی شەڕێکی تەواو لە نێوان هەردوو حکومەتدا نزیکە لە مەحاڵەوە. مەسەلەیەک کە زۆرتر ئەگەری هەیە هێرشی مووشەکیی ڕێژیمە بۆ سەر ئیسرائیل. هاوشێوەی ئەوەی دوای ئەوەی ئیسرائیل هێرشی کردە سەر باڵیۆزخانەی ڕژیم لە سوریا ڕوویدا. بەڵام ئەمجارە ڕەنگە بە پاڵپشتی و چالاکی هێزە بە وەکالەتەکانی حکومەت دژ بە ئیسرائیل. ئەم سیناریۆیە ئەگەری هەیە؛ بەڵام لەم حاڵەتەدا ڕووبەڕوو بوونەوەی سەربازی لەوە تێناپەڕێت کە تا ئێستا بینیومومانە. ئێستا زیاتر لە دە مانگە حەماس بووەتە ئامانجی هێرشە سەربازییەکانی ئیسرائیل کە زۆربەیان خەڵکی بێتاوانی غەززە بوون. حزبووڵا لە لوبنان و لە نێو خەڵکی ئەو وڵاتە پێگەیەکی ناسکی هەیە و ناتوانێت لەو موشەک هەڵدانی پەرشوبڵاوە تێپەڕێت کە تا ئێستا ئەنجامی داوە. هەر جۆرە بەرفراوانبوونی ململانێی نێوان حزبوواللە و ئیسرائیل، شەڕەکە دەگەیەنێتە سەر هەموو لوبنان و هەموو کۆمەڵگە دەخاتە ڤەرانبەر حزبوواللە. لە مانگی فەروەردینی ئەمساڵدا “تۆڵەی توند”ی کۆماری ئیسلامی تەنیا لە موشەکەکاندا سنووردار بوو کە زۆربەشیان نەگەیشتنە ئیسرائیل. ئەمجارە زۆرترین ئەم لەم جۆرە هێرشانە دەبین بە بەشداری زیاتری حزبواللە. ڕەنگە یەک دوو وەڵام لە لایەنەکانی پرسەکەوە چارەسەر بێت. جەلیل جەلیلی: ئایا هەر ئەم مووشەک هاویشتنانە نابێتە هۆی زنجیرەیەکی نوێی ڕێوشوێنی سەربازی بەرامبەریەکتر؟ ئەمە چ کاریگەرییەکی لەسەر بارودۆخی سیاسی ئێران هەیە؟ حەمید تەقوایی: بەڵێ ئەمە مومکینە و ئەمەش یەکێکە لە مەترسییەکانی ئەم دۆخەیە. ئەگەری ئەوە هەیە ئیسرائیل وەڵام بداتەوە و ئەمەش بەردەوام بێت. ئه م دۆخە ده توانێت سه ڕنج له شه ڕێکی ڕاسته قینه کە لەنێوان خەڵک وکۆماری ئیسلامیدا لە ئارادایە بەلا ڕێدا بەرێت. بەشێوەیەکی گشتی یەک ئامانجێكی حکومەت لە گەشانەوەی ئەم کەشوهەوای شەڕ و سووکایەتیکردنە بە ئیسرائیلە، ئەوەیە کە بەلاڕێدا بردنی سەرنجەکان و گۆڕینی ڕوخساری مەسەلەکەیە. ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستەقینە شەڕی خەڵکی ئێرانە لە دژی کۆماری ئیسلامی بۆ ڕووخاندنی حکومەت. نزیکەی دوو ساڵە شەڕەکە بەردەوامە. بزووتنەوەیەکی زەبەلاح لە ئێراندا بە دروشمی ژن ،ژیان ،ئازادی و بە ئاڵای ڕووخاندنی حکومەت لەجووڵەدایە. لە وەها بارودۆخێکدا بنەمای سیاسەتەکانی کۆماری ئیسلامی،ئەوەیە کە پاشکشە بە بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە بکات، شێوازی مەلەکەبگۆڕێ، سەرنجی و هزری گشتی جیهانی و خەڵکی ناوچەکە و خودی خەڵکی ئێران بەلاڕێدا ببات و لەژێر سایەی ئەودا درێژە بە سەرکوتکردن و لەسێدارەدان و ڕووبەڕوو بوونەوەی ڕاستەوخۆ لەگەڵ خەڵکی ئێران بدات و چڕتری بکاتەوە. تەنانەت ئەگەر ململانێ سەربازییەکان لەگەڵ ئیسرائیل بەشێوەیەکی پچڕپچڕ و کۆنترۆڵکراو بن یان وەک زنجیرەیەک بەردەوام بن، ئامانج و مەبەستی کۆماری ئیسلامی دواجار ڕووبەڕووبوونەوەی خەڵکی ئێرانە. پێم وایە ئەمە بابەتی سەرەکییە. لەم ڕوانگەیەوە پێویستە هەوڵ بدرێت بۆ ڕێگریکردن لە تەشەنەکردنی کەشوهەوای شەڕ و گرژی و ژاوەژاوی جەنگ. ئەو زنجیرە ململانێ سەربازییە دەتوانرێت لە بەرژەوەندی کۆماری ئیسلامیدا بێت و بۆ پتەوکردنی پێگەی خۆی کەڵکی لیوەربگیرێت و ئەوە لە سەر ئێمە، هێز ەکان و تێکۆشەرانی بەشدار لە بزووتنەوە ناڕەزایەتییەکان لە خودی ئێراندایە، کە ئەم هەوڵانەی کۆماری ئیسلامی پووچەڵ بکەینەوە. جەلیل جەلیلی: لەم دۆخەدا حکومەتەکانی ڕۆژئاوا هەموویان باس لە ئارامگرتن و کەمکردنەوەی گرژییەکان دەکەن و بەو ئاراستەیە دەستیان بە چالاکیی دیپلۆماسی تاڕادەیەک بەرفراوان کردووە. ئایا ئەم هەوڵانە دەتوانن کاریگەر بن و ڕێگر بن لە تەشەنەسەندنی ڕووبەڕوو بوونەوە سەربازییەکان؟ حەمید تەقوایی: بە بڕوای من ئەم هەوڵانە دەتوانن بگەنە ئەنجامێک کاتێک ڕێگایەک پیشانی کۆماری ئیسلامی بدەن کە لانیکەم ئەو سوکایەتییەی کە دوچاری بووە کەم بکاتەوە. ڕێگایەک کە ڕژێم بتوانێت ڕووخساری خۆی بەجوانی بهێلێتەوە، بە بێ ئەوەی شەڕێک و تەنانەت هێرشی سەربازیی بەردەوام ڕووبدات. ئەوان دەیانەوێت فۆرمولەیەکی لەو شێوەیە بدۆزنەوە. لە حاڵەتەکانی پێشووشدا هەمان شت بوو. بەڕای من جاری پێشوو کە کۆماری ئیسلامی بە موشەک هاوێشتن وەڵامی هێرشی ئیسرائیلی بۆ سەر باڵوێزخانەی وڵاتەکەی دایەوە ، تا ڕادەیەکی زۆر حکومەتەکانی ڕۆژئاوا ئاگادار بوون، خۆیان ئامادە کردبوو، هەر بۆیەش توانیان پێشتر زۆربەی موشەکەکان بەر لەگەیشتنیان بەخاکی ئیسرائیل بخەنە خوارەوە و حکومەتی ئەو وڵاتەش ڕازی بکەن کە ڕازی بن بە وەڵامێکی سنووردار و بێدەنگ. ئەمجارەیان بەدوای ئەو جۆرە ڕێکخستنانەدا دەگەڕێن. ئەوان دەیانەوێت ڕێگایەک لە بەردەم کۆماری ئیسلامی دابنێن کە وێڕای ئەوەی بتوانن بە جۆرێک لە جۆرەکان ئەم گورزە پوچەڵ بکەنەوە و تا ڕادەیەک ناوبانگی لای لایەنگرانی بگەڕێننەوە، پێش بە درێژەدان و فراوانبوونی شەڕەکە بگرن. بەم زووانە کاردانەوەی کۆماری ئیسلامی نیشانی دەدات کە ئەو هەوڵانە چەندە سەرکەوتوو بوون. جەلیل جەلیلی: ئامانجی حکومەتی ئیسرائیل لەم نێوەدا چییە؟ ئایا چوونەسەری گرژی سەربازی لە بەرژەوەندی سیاسەتەکانی نەتانیاهۆ دا نییە؟ حەمید تەقوایی: حکومەتەکەی نەتانیاهۆ وەکو چەندین جار ڕایگەیاندووە، دەیەوێت شەڕەکە بەردەوام بێت تا لەناوبردنی حەماس و لەڕاستیدا تا پاکتاوی نەتەوەیی لە کەرتی غەززە. لەم ڕوانگەیەوە هێرشکردنە سەر ڕێبەرانی بزووتنەوەی حەماس و لە هەمان کاتدا هێزی دەست ومەچەکی نیشاندا بە کۆماری ئیسلامی کە بە ئاشکرا بە قسە و کردار پشتیوانی لە حەماس و حیزبوڵڵا و هێزە ئیسلامییەکانی دیکەی ناوچەکە دەکات بە پایەی سیاسەتی جەنگی حکوومەتی نەتانیاهۆ دادەنرێت . لە لایەکی ترەوە ئەو تاوانە جەنگی و جینۆسایدانەی کە ئەم حکومەتە لە کەرتی غەززە و لە دژی خەڵکی بێتاوانی ئەم ناوچەیە ئەنجامی داوە پێگەی نەتانیاهۆی نەک تەنها لە بیروڕای گشتی خەڵکی جیهان بەڵکو تەنانەت لە چاوی ئەو دەوڵەتانەشەوە کە لە ڕۆژئاوا پشتیوانی لێدەکەن و حزبە دەسەڵاتدارەکانی تر لە خودی ئیسرائیلیشدا لاواز بووە . ئامانج لە کردەوە تیرۆریستییەکانی حکومەتی ئیسرائیل، بەجۆرێک پوچەڵکردنەوەی ئەم فشارانە. ئۆپەراسیۆنێکی وەک تیرۆرکردنی هەنیە دەتوانرێت بە جۆرێک لە قەدەرقودرەتی دەسەڵاتی حکومەتی ئیسرائیل و هەنگاوێک بەرەو ئامانجی ڕاگەیەندراوی لەناوبردنی حەماس هەژمار بکرێت؛ بەڵام مەسەلەکە لەوە زیاترە. ئەگەر ئامانج تەنها لێدانی حەماس بووایە، دەکرا ئەم تیرۆرە لە قەتەر لە شوێنی نیشتەجێبوونی ئیسماعیل هەنیە ئەنجام بدرێت؛ بەڵام تاران هەڵبژێردراوە؛ چونکە تیرۆرکردنی لەتاران دەتوانێت سوودی هەبێت بۆ حکومەتی نەتانیاهۆ تا سەرنج لە تاوانەکانی کەرتی غەززە بۆ ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئاراستە بکات. کۆماری ئیسلامی پێویستی بە گرژیی جەنگی لەگەڵ ئیسرائیل هەیە بۆ ئەوەی سێبەری تاوانەکانی بەرامبەر بە خەڵکی ئێران ونبکات و حکومەتی ئیسرائیلیش پێویستی بە بەلاڕێدابردنی هزرەکانە لە تاوانەکانی بەرامبەر بە خەڵکی کەرتی غەززە. ئەو دە مانگەی کوشتن لە کەرتی غەززە نەک هەر بیروڕای گشتی جیهانی لە دژی حکومەتەکەی نەتانیاهۆ وروژاند، بەڵکو بووە هۆی ئەوەی حکومەتەکانی ڕۆژئاوا کە پشتیوانی لێدەکەن جەخت لەسەر ئاگربەستی دەستبەجێ و ئازادکردنی بارمتەکان بکەنەوە. لە خودی ئیسرائیلدا، نەتانیاهۆ و کابینەی جەنگیەکەشی ڕووبەڕووی دژایەتیی فراوانی خەڵک و تەنانەت حزبە دەسەڵاتدارەکانی پێشوو دەبنەوە. ئەم بارودۆخانە وایکردووە حکومەتەکەی نەتانیاهۆ بۆ پاراستنی پێگەی خۆی لە دەسەڵاتدا دەست بۆ سەرکێشیە سەربازییەکان ببات. لە هەلومەرجێکی وادا ئۆپەراسیۆنێکی وەک تیرۆرکردنی هەنیە لە تاران دەتوانێت بۆ ماوەیەک سەرنجەکان لەوەی کە لە غەززە دەگوزەرێت بۆ توندبوونەوەی گرژیی جەنگی نێوان ئێران و ئیسرائیل ڕابکێشێت بەبێ ئەوەی بەڕاستی بەرەیەکی نوێ بکرێتەوە. حکوومەتی ئیسرائیل ئەو ڕاستییە دەزانێت و حسابی بۆ دەکات کە کۆماری ئیسلامی چ ڕاستەوخۆ یان لە ڕێگەی هێزە بە وەکالەتەکانی وەک حیزبوڵڵای لوبنان، توانای ڕووبەڕووبوونەوەی سەربازیی بەرفراوانی لەگەڵ سوپای ئیسرائیلدا نییە. لە ڕاستیدا ئەو ململانێ سەربازییە کاتیانەی کە ئێمە شایەتحاڵین، بۆ هەردوولایان زۆرتر بەهای سیاسی-پڕوپاگەندەی هەیە. یەکێکیان نایەوێت و ئەوی دیکەیان ناتوانێت ئەم ململانێ کاتییانە بکاتە شەڕێکی تەواو. پێویستە بگوترێ کە ڕەگ و بنچینەی ئەم هەلومەرجە شەڕو ڕووبەڕووبوونەوەی دوو هێزی فاشیستی ئایینییە کە لە کارەساتی ئاوارەبوونی خەڵکی فەلەستین قازانج دەکەن و بە تاوانەکانی لایەنی بەرامبەر تاوانەکانی خۆیان پاساو دەدەن. ئه مڕۆ له دنیا و له خودی ئیسرائیلدا خه ڵک له گه ڵ داوای ڕاگرتنی ده ستبه جێی شه ڕ هاتونه مه یدان و له م نێوه دا به تایبه تی خه ڵکی ئێران که ڕابەرایەتی بزوتنه وه یه کی به ڕفراوان و به ڕده وام دژ به کۆماری ئیسلامی ده که ن، دەتوانێت ڕۆڵێکی یەکلاکەرەوە بگێڕێت لە ڕزگارکردنی ناوچەکە لە خراپەی ئەو هێزە نامرۆڤانەدا. جەلیل جەلیلی: با بگەڕێینەوە ناو کۆمەڵگەی ئێران. ئاماژەت بەوە کرد کە پرسی سەرەکی کۆماری ئیسلامی ڕووبەڕووبوونەوەی خەڵکی ئێرانە. بە بڕوای ئێوە، ئەم بارودۆخانە چ کاریگەرییەکی لەسەر خودی کۆمەڵگەی ئێران و لەسەر ئەو بزووتنەوە زەبەلاحە کە خەڵک لە دژی کۆماری ئیسلامی بەڕێوەی دەبەن، چییە؟ چی بکرێت بۆ پوچەڵکردنەوەی دەرئەنجامە وێرانکەرەکانی ئەم کەشوهەوای شەڕە؟ حەمید تەقوایی: پێویستە دیسان جەخت لەوە بکەمەوە کە خودی ئەم گرژییە، خودی ئەو ڕاستییەی کە هەمووان لە دەزگاکانی ڕاگەیاندن و حکومەتەکانەوە تا خەڵکی ئێران، باس لە ئەگەری هێرشی سەربازیی کۆماری ئیسلامی و شەڕ و کردەوەی سەبازی بەرانبەر دەکەن، خودی ئەمە دەتوانێت لە بەرژەوەندی کۆماری ئیسلامیدا بێت بەم شێوەیە کۆماری ئیسلامی هەوڵ دەدات کەشی ناڕەزایەتی و چەوساندنەوە لە ئێراندا بشارێتەوە. لە ڕاستیدا ئەو شەڕە ڕاستەقینەیەی کە لە ئارادایە، شەڕی خەڵکی ئێرانی لەدژی حکوومەت پاشەکشە پێبکات و گوتار و سەرنج بۆ ئەوەی لە نێوان ئیسرائیل و کۆماری ئیسلامیدا چی ڕوودەدات تا ئەوجێگەی کە پەیوەندی بە خەڵکی ئێرانەوە هەیە، زۆر لەمەوبەر ئەو جۆرە فێڵانەیان پووچەڵ کردووەتەوە. ئەم جۆرە هەوڵانەی کۆماری ئیسلامی زۆرتر ببنە هۆکاری ئەوەی پێبکەنن و تەنزوگاڵتەو گەپی خەڵک لەدژی کۆماری ئیسلامی تا شکست و تۆقاندن. خەڵک دەزانن تا کۆماری ئیسلامی هەبێت، ئەم گرژی و کەشوهەوای شەڕە بەردەوام دەبێت. سەردەمانێک ئەم کەش و گرژییەی شەڕ لە پێوەندی لەگەڵ ئەمریکادا باس دەکرا و ئێستاش ئەم باسە لە پێوەندی لەگەڵ ئیسرائیل باس دەکرێت. کۆماری ئیسلامی هەمیشە سوودی لەم شەڕ و بارودۆخە ئاڵۆزانە وەرگرتووە. بەم شێوەیە هەوڵ دەدات بوونی خۆی وەک هێزێک لە دژی شەیتانی گەورە و هێزی سەرەکی بزووتنەوەی ئیسلامی سیاسی دژ بە ڕۆژئاوا و ئیسرائیل ڕەوایەتی پێبدات و بچەسپێنێت. به ڵام ئه مه له خودی ئێران و له نێو خه ڵکی ئێراندا کڕیارێکی نابێت. دەمێکە حکومەت دەستەکەی ئاشکرابووە و خەڵک چەندین جار ڕایگەیاندووە کە دوژمنمان لێرەیە، ئێمە دژی کۆماری ئیسلامی دەجەنگین. ئەمجارە بە بڕوای من تا ئەو جێگایەی کە بە دەبێ چی بکرێی خەڵک دەگەڕێتەوە، ڕێگای پوچەڵکردنەوەی ئەم سیاسەتە ئەوەیە کە خەڵک پێداگری لەسەر خەبات و داخوازییە شۆڕشگێڕییەکانی خۆی و لەسەر مافەکانی خۆی بکات، لە دژی ئەم کەشوهەوای شەڕە، شوێن خەباتەکانی خۆی بکەوێت و ناڕەزایەتیەکانی لە دژی کۆماری ئیسلامی فراوان بکاتەوە. کۆمەڵگە بەهیچ جۆرێک نابێت تەنانەت لەچاوەڕوانیدا بمێنێتەوە تا ئەم دواین ئەڵقەیە کۆتاییە بگاتە کۆتایی. پێشتر هیچ پچڕانێک لە ناڕەزایەتییەکانی خەڵکدا نەبووە. وەبیرتان دەهێنمەوە کە ڕۆژی دوای هێرشی مووشەکیی ڕژیم بۆ سەر ئیسرائیل، گەورەترین کۆبوونەوەی ناڕەزایەتی خانەنشینان لە تاران بەڕێوەچوو و یەکێک لە دروشم و داواکارییەکانی کۆتایی ئەم کەشوهەوای شەڕ و سەرکێشییە جەنگییەکانی ڕێژیم بوو. پێویستە ئەمجارەش بە هەمان شێوە هێرش بکرێتە سەری. وەک لە سەرەوە ئاماژەم پێدا، تیرۆرکردنی ئیسماعیل هەنیە و دەرئەنجامەکانی ئێستا بووەتە بابەتی گاڵتە و تەنزی خەڵک و هێرشی خەڵک بۆ سەر حکومەتێک کە دەیەوێت بە دژایەتی ئیسرائیل و دروشمی جەنگ و گرژی ناوچەیی خۆی لە دەسەڵاتدا بهێڵێتەوە. خەڵک ئەمە دەزانێت و ئەم هۆشیارییە دەبێ و دەتوانێت ببێتە هۆی فراوانبوونی خەبات و ناڕەزایەتی جەماوەری دژ بە نیزام. ڕژیم لە سایەی ئەو هەلومەرجە گرژانەدا هەوڵی فراوانکردنەوەی سیاسەتی سەرکوتگەرانە و گرتن و لەسێدارەدان دەدات. ڕێگای پوچەڵکردنەوەی ئەم هەوڵە تاوانکاریانە ئەوەیە کە زیاتر هێرش بکرێتە سەر حکومەت. هێنانە خوارەوەی کۆماری ئیسلامی تاکە ڕێگایە بۆ ڕزگاربوون نەک تەنیا خەڵکی ئێران بەڵکو خەڵکی هەموو ناوچەکە لە هێزە فاشیستەکانی هەردوو دیوی ئەم ڕووبەڕووبوونەوە سەبازییە.

١٧ی موردادی ١٤٠٣، ٧ی ئۆگەستی ٢٠٢٤ لە لاپەڕەی گۆڤاری نێودەوڵەتیدا هاتووە

Previous
Next
Kurdish
Powered by TranslatePress