لە قوولایی ستراتیژییەوە، بۆ قووڵایی کێشەی کورد … 2 … سمکۆ عەبدولکەریم
بەشی دووەم …
كە ئەگەر وادابنرێ كێشەی كورد لە توركیا بریتییە لە كێشەی تێكچوونی ئابووری لەخۆرهەڵاتی توركیا، یان كێشەیەكی ئاسایشی سیاسییە و پەیوەندیدارە بە پارتی كرێكارانی كوردستان و تیرۆر، ئەوە ئۆغلۆ وای نابینێ كە بە ئیحتیواكردنی ئەم دوو بابەتە، وەك دوو مەسەلەی گرنگ، بە تەنیا بەس بێت بۆ گەیشتن بە چارەسەرێكی بەردەوامی ماوە درێژ، هەتا ئەگەر توانرا كۆتایی بە هەڕەشەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان، لە نێو سنووری توركیایش بهێندرێت.
بۆیە ئەحمەد داود ئۆغلۆ پشتگوێ خستن و فەرامۆشكردنی كێشەی كورد بە قورس دەبینێ و دەڵێ: “قورسە چاوەڕوانی ئەوە بكەین كە كێشەی كورد لە بەرنامەی كاری توركیا و ناوچەكە رەشبكرێتەوە، لە كاتێكدا ئەو دۆخە ناهەموار و ناڕوونییە لە عیراقدا بەردەوامە و رەنگە گۆڕانكاری بەسەرناسنامەی باكوری عیراقیشدا بێت”.
لەروویەكی ترەوە ئۆغلۆ ئاماژە بۆ ئەوە دەكات كە بۆچوونێك هەیە پێی وایە بووژاندنەوەی ئابووری لە ناوچەكە، دەكرێ ببێتە هۆی چارەسەری كێشەكە بۆ ماوەیەكی دوورودرێژ، بەڵام ئۆغلۆ وێڕای بەڕاست زانین و باوەڕپێبوونی چەند لایەنێكی ئەم بۆچوونە، كەچی ئەم تێگەیشتنە بە خۆش باوەڕییەكی ئەنجام نادیار لە قەڵەم دەدات.
ئۆغلۆ هەر لەم روانگەیەوە باس لە سوود وەرگرتن لەو ئەزموونە مێژووییەی دەوڵەتی عوسمانی خۆیان دەكات، كاتێك لە ولایەتی «تۆنە و بەغداد» پڕۆژەی بووژاندنەوەی ئابووری هەرێمایەتی جێبەجێكردوە، بەڵام لە گەڵ ئەوەشدا عوسمانییەكان بەهۆی بوونی ناكۆكی و گێرەشێوێنی لەو دوو رووبەرە ناوخۆییەدا و بەكارهێنیان و فۆستنەوەیان لە لایەن هێزی دەرەكییەوە، ئەو دوو ویلایەتەیان لە دەستداوە.
ئەحمەد داود ئۆغلۆ پێی وایە چونی پارتی كرێكارانی كوردستان بۆ چوونە نێو یەك بەرە، لە گەڵ یۆنان و ئەرمەن و قۆستنەوەی گرفتەكانی خەڵك لە ناوچەكە، كە ئەو پێی وایە ئێستا لە ژیانێكی باشتردان، دیاردەیەكە پێویستی بە هەڵوەستەكردنێكی وریایانەو وردەوە هەیە.
ئۆغلۆ باری ئابووری بە هۆكاری یەكەم نازانێ، هەرچەندە پێی وایە هۆكارێكی گرنگە، ئەو ئەم بابەتە دەبەستێتەوە بە هۆكارە ناوخۆیی و دەرەكییەكان.
هەر بۆیە لەم بارەیەوە ئۆغلۆ گەیشتن بە چارەسەرێكی بەردەوام بۆ ئەم كێشەیە دەبەستێتەوە بەوەی چەند دەتوانرێ و لە توانادایە جارێكی تر بە شێوەیەكی هەمەلایەنە هەڵسەنگاندن بۆ لایەنە رۆشنبیری و ئابووری و سیاسی و هەروەها لایەنی دیپلۆماسییەكەی بكرێت.
لەم ڕوەشەوە ئۆغلۆ هۆسیاری مەرجەعییەت بە بەشێكی بنچینەیی بنەماكانی رۆشنبیری و ئابووری و سیاسی دادەنێت و پێی وایە بە تەنیا پەنابردنە بەر یەك لەو چوار بنەمایانە (رۆشنبیری و ئابووری و سیاسی و دیپلۆماسی) بەس نین بۆ چارەسەركردنی كێشەكان، بەڵكو چارەسەری بنچینەیی كە هاوكارە بۆ ئەم چوار بنەمایانە، دامەزراندنی هۆشیاری مەرجەعیەتی كۆمەڵایەتییە لەسەر زەمینەیەكی ساغ.
ئۆغلۆ مەبەستی ئەوەیە كە بوونی ئەو هۆشیاری مەرجەعییەتە، وادەكات كورد بیر بە یەكپارچەیی خاكی توركیا بکاتەوە و بەرژەوەندییەكانی كۆماری توركیا لە بەرچاو بگرێت و هەرجۆرە دەست تێوەردانێكی دەرەكی لە دژی توركیا رەتبكاتەوە، بەو مانایەی كە كورد ببێتە خاوەنی ئەو هەست و هۆشیارییەی كە خۆی بە توركیایی بزانێت و هەر ئەو هەستەش مەرجەعی بێت و بۆ هیچ مەرجەعێكی تر نەگەڕێتەوە.
لەم گۆشەنیگایەوە ئۆغلۆ وای بۆ دەچێت، ئەگەر سیستمێكی سیاسی و ئابووری، هاوكات لەگەڵ ناوەندێكی رۆشنبیری نەبێت، كە ببێتە هۆی بەرهەمهێنانی هۆشیاری مەرجەعییەت و بتوانێ دەورەی هەموو توێژەكانی كۆمەڵگا بدات، ئەوە عەنتیكە نییە ئەگەر نەتوانرێ شڵەژانە ناوخۆییەكان خەفە بكرێن، كە پشتیوانی لە پێكدادانی بەرژەوەندییە جیوسیاسییە دەرەكییەكان وەردەگرن.
هەر لەم بارەیەوە ئۆغلۆ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات، كە لە وەها دۆخێكدا لەسەر توركیا پێویستە، لەمەڕ پڕۆسەی چاكسازی بەڵێن بدات، جەخت لە یەكپارچەیی خاكەكەی بكاتەوە، لە چوارچێوەی تێگەیشتنێكی روونی شەڕعییەتی سیاسی راست و دروست. هەروەها هەنگاونان بەرەو گرتنەبەری سیاسەتێكی دەرەكی ستراتیژی، لەرێگەی پاراستنی هاوسەنگی وڵاتە هەرێمییەكان لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، ئەمەش لە چوارچێوەی پلانێكی بەرفراوانی جێبەجێكار، بە پێچەوانەوە تەوژمی نوێ لە ناوخۆ و لە دەرەوە، دەبێتە هۆی درورستكردنی دوژمن، کە توانای ئەوەی دەبێت، ئەوە جیا بكاتەوە، كامەیان زیاتر خراپكار و جودا خوازترە.