یەکێتی چۆن محەمەد حەلاق و هاوڕێکانی تیرۆر کرد؟ …نووسینی: ستیڤان شەمزینی
تەرمەکانیان سووتاندبوون و خستبوویاننە گۆڕێکی بە کۆمەڵەوە
پاش بیست و یەک ساڵ گۆڕەکەشیان شێواند
پێش بیست و پێنج ساڵ و لە رۆژێکی وەک ئەمڕۆدا “2-11-1995” سەرکردەی سیاسیی و سەربازیی چەپڕەو “محەمەد حەلاق” و یانزە لە هاوڕێکانی، لە بازگەی “کۆیە”ی یەکێتی نیشتمانی کوردستان درانە بەر دەستڕێژ و لە ئەنجامدا دوو لە هاوڕێکانی هاوڕێ حەمە گیانیان لە دەستدا و هاوڕێ حەلاقیش بە سووکی بریندار دەبێت، بەڵام هێزێکی سەربازیی یەکێتی کە پێشوەختە لە دەوروبەری لە بازگەکە کۆکرابوونەوە، لە هەر چوارلاوە گەمارۆیان دەدەن و بە دەستبەسەرکراویی دەیانگوێزنەوە سەربازگەی “سەلام” لە شاری سلێمانی کە بارەگای فەرماندەیی یەکێتی بوو، هەر لەوێ بە دڕندانەترین شێوە پاش ئەشکەنجە و ئازاردانێکی زۆر گولەبارانیان دەکەن. ئەگەرچی هەفتەیەک دوای رووداوەکە، کەناڵی گەلی کوردستان، زمانحاڵی یەکێتی، هەواڵی ئەوەی بڵاو کردەوە، بە هەڵەیەکی سەربازیی حەمە حەلاق و یانزە لە هاوڕێکانی لە بازگەی کۆیە شەهید کراون، بەڵام ئەمە بۆ داپۆشین و پاساودانی ئەو تاوانە و کەمکردنەوەی راددەی نەفرەتی هاووڵاتیان بوو لە دژی ئەو کردە تیرۆریستییەی یەکێتی، راستییەکەش بۆ هەموو لایەک روون و ئاشکرا بوو کە بە دیلکراوی لە سەربازگەی سەلام “مەعەسکەر سەلام” بە دڕندانەترین شێوە شەهید کرابوون. ئەمە جگە لەوەی تەرمەکانیان سووتاندبوون و خستبوویاننە گۆڕێکی بە کۆمەڵەوە، بەڵام لە ترسی ناڕەزایەتی جەماوەریی و تووڕەیی کۆمەڵانی خەڵک، تەرمەکانیان رادەستی کەسوکاریی قوربانیان کردەوە.
شەهید محەمەد حەلاق، لە ساڵی 1955 لە شاری کۆیە لە دایک بووە، پەروەردەکراوی دەستی دایکێکی ناسراو و شۆڕشگێڕی خۆشەویستی وەک “ئایشە گوڵ” بوو، لە کۆتایی هەفتاکاندا پەیوەندیی بە پارتی کۆمۆنیست “حزبی شیوعی عێراق”ەوە دەکات، لە ساڵی 1981 روو دەکاتە شاخ و لە ریزەکانی حزبی شیوعیدا دەبێتە پێشمەرگە، هەر لەو ماوەیەدا ناوبانگی چەلەنگی و چالاکییە سەربازییەکانی بە سەرتاسەری کوردستاندا بڵاو دەبێتەوە، بۆیە لە ساڵی 1985 دەبێتە سەر لقی هێزی پێشمەرگەی حزبی شیوعی و پاشتر لە ساڵی 1987 دەبێتە فەرماندەی بەتالیۆنی 31، لە ساڵی 1988 دایکی هاوڕێ حەمە “ئایشە گوڵ” لە سەربازگەی رەشکین لە پاش ئەشکەنجەیەکی زۆر و بێ ئومێدبوونی پیاوانی رژێمی بەعس لە درکاندنی زانیاریی لە بارەی هێزی پێشمەرگە دەدەینە بەر دەستڕێژ و شەهیدی دەکەن. وەک هاوڕێ فەهد گرەدەوانی ئاماژەی بۆ دەکات، لەو کاتەی دایکی شەهید حەمە لە زیندان دەبێت، پیاوانی رژێمی بەعس پەیوەندیی پێوە دەکەن ئەگەر هاوکاریی رژێم بکات لە بەرامبەردا دایکی ئازاد دەکەن، بەڵام هاوڕێ حەمە حەلاق بە هێرشکردنە سەر سوپای عێراق لە رێگەی نێوان کۆیە – هەولێر وەڵامی ئەو داوایەی رژێم دەداتەوە. پاشتر هاوڕێ حەمە پلە بە پلە وەک فەرماندەیەکی شۆڕشگێڕ پۆستی خەباتگێڕیی بەرز دەبێتەوە. لە دوای راپەڕین لە کاروچالاکی سیاسیی بەشداریی کارای هەبووە. دواتر لە جیابوونەوەی شیوعییە کوردستانییەکاندا لە حزبی شیوعی، رۆڵێکی بەرچاوی دەبێت لە پێکهێنانی حزبێکی نوێی چەپڕەوی کوردستانی بەناوی “پارتی کاری سەربەخۆیی کوردستان” لەو حزبە نوێیەشدا پلەی کارگێڕی مەکتەبی سیاسیی “بیرۆی سیاسی” پێدەدرێت.
لە سەروبەندی پێکهێنانی حکوومەتی هەرێمی کوردستاندا لە 1992، خودی مام جەلال داوا لە حەمە حەلاق دەکات کار لەگەڵ یەکێتی بکات، لەبەرامبەردا پلەی ئەندامی مەکتەبی سیاسیی و وەزیری پێشمەرگەی یەکەم کابینەی حکوومەتی هەرێم کە پشکی یەکێتی بوو پێدەبەخشن. بەڵام هاوڕێ حەمە بەهەموو شێوەیەک ئەو داوایەی تاڵەبانی رەد دەکاتەوە و پێیوایە کۆمەڵگەی کوردیی پاش راپەڕین زیاد لە هەر شتێک پێویستی بە هێزێکی چەپی کوردستانی هەیە. ئەمەش ترسی لەلای یەکێتی بە پلەی یەکەم دروست کردبوو، کە شەهید حەمە حەلاق ئەو کەسەیە دەتوانێت بەم ئەرکە هەڵبستێت، بۆیە لەو کاتەدا کە هەولێریش لەژێر رکێفی یەکێتیدا بوو، حساب لەسەر کارایی حەمە حەلاق دەکرا، شەڕی کۆنە قینیشی لەگەڵ دەکرا، کە لە قۆناغی شاخدا، شەهید حەمە حەلاق، وەڵامی توند و کەمەرشکێنی هەر دەستدرێژییەکی یەکێتی دەدایەوە بۆ سەر حزبی شیوعی. لەبەرئەمە یەکێتی پیلانی تیرۆر و تەسفیەی شەهید حەمە حەلاق و لە باربردنی حزبێکی چەپی کوردستانیان خستە رۆژەڤی خۆیانەوە، تا دواجار لە رۆژی 2-11-1995 ئەو پیلانە خوێناوییەیان لە زاڵگەی تۆپزاوەی کۆیە ئەنجامدا و دوا تراکتی ئەو تراژیدیایەشیان لە سەربازگەی سەلام کۆتایی پێهێنا.
لە گرتە ڤیدیۆییەکدا کە لە سەربازگەی سەلام لە سلێمانی لەلایەن خودی یەکێتییەوە تۆمارکراوە، داوا لە شەهید حەمە دەکەن دوا قسەی بکات، ئەوان چاوەڕوانی ئەوەی لێدەکەن بچەمێتەوە و بەڵێنی کارکردن بە یەکێتی بدات بەڵام شەهید حەمە دوا پەیڤی بەم جۆرە دەبێت “من داکۆکی لە خۆم ناکەم، ئەگەر من تاوانبار بم، ئەوا ئەو پێشمەرگانەی لەگەڵمدان هیچ تاوانێکیان نییە، هەرچیتان هەیە بەرامبەر خۆم بیکەن” لەدوای ئەم وشانە یەک یەک پێشمەرگەکانی بەبەرچاویەوە شەهید دەکەن و دواتر چەند گولەیەک دەنێن بەسەری شەهید حەمەوە و گیانی پیرۆزی بۆ هەمیشە هەڵدەفڕێت. لەدوای ئەمەش تەرمەکانیان دەشێوێنن و دەیانسووتێن و دەیانخەنە گۆڕێکی بە کۆمەڵەوە. دواتر لە ژێر فشاری جەماوەریی و بەهیمەتی رێکخراوی کورد بۆ مافی مرۆڤ و رێکخراوی مافی مرۆڤ و لیژنەی هاریکاریی نیشتمانی و حزب و رێکخراوە سیاسییە کوردستانی و عێراقییەکاندا، یەکێتی رەزامەندیی دەدات تەرمەکانیان لە گۆڕە بەکۆمەڵەکە دەربهێنێت و بیداتەوە دەستی کەسوکاریان، بەڵام بە نوسراوێکی جەبار فەرمان، ئەم مەرجانە بەسەر کەسوکاری قوربانییەکاندا دەسەپێنرێت: یەکەم: تەرمی شەهیدەکان دانە دانە رادەستی کەسوکارییانە دەکرێنەوە لە رێگەی کۆمیتەیەکی تایبەت بەم کارەوە. دووەم: شەهیدەکان دەبێت یەکسەر بنێژرێن و نابێت ئەو کیسانە بکرێنەوە تەرمەکانیان تێدایە. سێهەم: نابێت بە هیچ شێوەیەک رێورەسمی پرسەیان بۆ ئامادە بکرێت. بەڵام پاش 21 ساڵ و لە ساڵی 2016دا لەلایەن دەستێکی رەشی درێژکراوەی تیرۆریستانی مەعەسکەر سەلامەوە کێلی گۆڕی شەهید حەمەیان شکاند و گۆڕەکەشیان شێواندبوو.
ناوی هاوڕێ گیانبەختکردووەکانی ئەم پرۆسە تاوانکارییە:
1-محەمەد حەلاق
2-ژینۆ سەربەست
3-سەرهەرد کەریم “سورە”
4- خالید ساڵح
5-تۆفیق محەمەد “سەفین”
6-خەسرەو ستار
7-کاوە ئەحمەد رەشید
8-موسەدەق پیرداود
9-ئیسماعیل مراد “شێرۆ”
10-حەمید حوسێن
11-مامە کەریم “پێشڕەو”
12-غازی رەشید “دارا”
