لە جەنگی کۆنەپەرستانەی یانزە ڕۆژەی نێوان حەماس و ئیسڕائیلدا..
قسەم لەسەر ئەوەنییە کە کێ لەم دەورەیەی جەنگ وپێکداداندا، سەرکەوتو بوو و کێش دۆڕاو، چونکە لەجەنگەکاندا، هەمیشە لەخوارەوەی پڕیاربەدەست و فەرمانڕەواکاندا، چین وتوێژی هەژارو کەمدەرامەد، هەژارترو کەمەدەرامەدتر وەهەروەها، ماڵوێران وخانە خراپتردەبن و ڕق وقین و نەفرەتیش لەنێوان چین وتوێژی هەژاری هەردوولایەنی ناکۆک و شەڕکەردا، زیاترو زیاتر لەدژی یەکتردا دەباتە لوتکەوە.
لێرەدا من دەمەوێت، لەسەر ئەوپێوەرانەی کە لای زۆربەی چاودێران کرایە سەنگی مەحەکی لێکدانەوە بۆ تاوانباری جەنگی یانزە ڕۆژە و هەڵگیرسێنەرەکەی، شتێک بڵێم.
پێوەر بۆداوەریی کردن لەسەر ئەوەی کێ لەهەڵایسانی گڕەکەیدا تاوانبارترو دڕندەتربوو، تەنها بەراوردی جیاوازی ژمارەیی لە قوربانیانی نێوان هەردوو تەڕەفی نیزاعەکەدا نییە!
وەک لەهەندێ لە وتارو لێدوان و ڕاگەیاندنی لایەن و کەسایەتی سیاسی جۆراوجۆردا، دەبیستراو ودەبیندرا، لێکدانەوەیەکی تەواو نالۆژیکانەو ناحەقیانەیە.
بەڵکو بەپێچەوانەی ئەم لێکدانەوانە، پێویستە هەڵسەنگاندن بۆ لایەنی تاوانبارترو وەحشیگەرتری هەڵگیرسێنەری ئاگری شەڕی یانزە ڕۆژەی نێوان حەماس و دەوڵەتی ئیسڕائیل، کە خەڵکێکی بێتاوانی شارنشینی لە هەردوو تەڕەفی نیزاعەکەدا، کردە قووربانی و بەگشتیش خەڵکی شارنشینی هەردوولای خستە دۆخێکی پڕ لەمەترسی و دڵەڕاوکێوە و بەهەزارانیشی دووچاری ئاوارەیی و سەرگەردانی کردەوە، دەبێت لە ڕوانگای ویست و نیەت و بەرنامە و ئایدیۆلۆجیا و دیدگای سیاسیی و فکریی ئەم دوو تەڕەفەوە، لێکدانەوەی بۆبکرێت و لێکبدرێتەوە.
ئەوەی لەناو ئاگری نیزاعی چەندین ساڵەی نێوان ئەم دوو لایەنەدا، بەردەوام کراوەتە قۆچی قوربانی، بێگومان، خەڵکی شارنشینی فەلەستین و ئیسڕائیلە، کە بەردەوام لەنێوان بەرداشی هەردوو ئایدیۆلۆجیای دینی فاشیستی حەماس وجیهادی ئیسلامی و دەوڵەتی فاشیستی ئیسڕائیل بە ئایدیۆلۆجیای یەهودیەوە، هاڕدراون.
لەسەر بنەمای هەردوو تێڕوانینە دینیەکەوە، نیزاعێک بۆ ئەبەد ،خەڵکانێک بەردەوام دەکا بە سوتەمەنی ماشێنێکی جەنگی نەبڕاوە، کە بۆ هەردوو چینی سەرەوەی حاکم و باڵادەست، هەم لەناو حەماس و جیهادو فەتحدا، هەم لەناو دەوڵەتی ئیسڕائیلدا، بۆتە مایەی ئیستیسمارو سەرمایەگوزاری و بەتایبەت لەپاڵ کێشەی هەمیشە هەڵواسراوی خەڵکی فەلەستیندا، توێژێک لەسەرەوە، لەو پەڕی نازو نیعمەتدا دەلەوەڕێن و لە تێکهەڵچونەکانیشیاندا لەگەڵ ئیسڕائیل، لەنمونەی ئیسماعیل هەنییە، لە ناو ژێر زەمینە شاردراوە و پارێزراوەکانیاندا، لێدوان و قسەی زل زل بۆ ڕاگەیاندنەکان دەردەکەن کە لەهیچ دۆخێکی نائاسایدا لەوان مێشێکیش میوان نیە، کەچی لەژوور ژێر زەمینەکانیاندا و بۆ خۆراکی تەبلیغاتی ماشێنی ئیعلامی خۆیان و جیهانی ئیسلامی و ناسیۆنالیستی عەڕەبیش، دیمەنە دڵتەزێنەکانی مناڵانێکی پارچە پارچەی ناو تۆزو باروتی ئاپارتمانە داڕوخاوەکان، دەخرێنە سەر لاپەڕەی ڕۆژنامە و شاشەی تیڤیەکان و بیری کۆنەپەرستانەی فاشیزمی دینی و قەومی، موسوڵمان و عەڕەبزمانی لەبەرامبەر گەلی ئیسڕائیل وجوودا، پێ دەمەزەرد دەکرێتەوە .
لەناو دەوڵەتی ئیسڕائیلیشدا، چینێک، لەسەر هەمان بناغەی ئایدیۆلۆجیای دینی، ڕەوایەت وحەقانیەتی بە درێژەی سیراع وململانێکانی لەبەرامبەر حەماس و ڕەوتە ئیسلامی وقەومیەکانی دیکەی فەلەستین، داوە.
ئەوەی لەم سیراع وململانێیانەدا، جێگای سەرنج بوو، کێشەی گەلێک بوو کە چەندین ساڵە لەفەلەستیندا خوێنی لێدەچۆڕێت، کەچی هەتا ئاستی شیعارگەلێکی جۆراوجۆری شۆڤێنیستی و فاشیستی بێزراو و قێزەون هێندرایە خوارەوە و لەنمونەیان، دەوترا:- خەیبەر خەیبەر یا یەهود، جەیش محەمەد سەوفە یەعود.
واتە شیعارێک، کە لەبنەڕەتەوە، ئیسلام ومحەمەد، لەمەدینەدا لەبەرامبەر هۆزە جولەکەکان ئەنجامیاندا، دوای سەربڕینی سەدان کەسیان و بەکەنیزە و سەبایاکردنی ژن و کچەکانیان و بەتاڵانی بردنی ماڵ و سامانیان، وە شاربەدەرکردنی سەدان خێزانیشیان بەدەستی بەتاڵ، ئەمڕۆ بەهەمان نەفەس خەڵکی زوڵملێکراوی فەلەستین، بەهەمان ئامانج و پەیامی کۆنەپەرستانە و بەڕبەڕیانەی دێرین، بارگاوی کراونەتەوەو کێشەکەیان، لەدۆخی ڕاستەقینەی خۆی بەم تێڕوانینە فاشیستیانەیە بەلاڕێدابراوە، نەک ناتوانێت جێگای پشتگیری خەڵکی ئازادیخوازی ناوچەکە و جیهان بێت، بەڵکو سەرکەوتنیشی بە ئەجێندای حەماسی ئیخوانی، لەدوا مەنزڵی خۆیدا کارەساتی تڕاژیدی ئامێزی زۆر گەورەش بەدوای خۆیدا دەهێنێت و ناوچەکەش بۆ ۱٤۰۰ ساڵ لەمەوبەر دەگێڕێتەوە دواوە.
وەلەهەمان کاتیشدا، هەمیشە گەلی ئیسڕائیل، کە لەمێژووی دوورو نزیکدا پاکتاوی ڕەگەزیی و دینی لەبەرامبەردا جێبەجێکراوە، لەوەها دۆخێکیشدا کە بزووتنەوە تیرۆریستییە وەحشیگەریە ئیخوانیەکانی دەورو بەریان کە هەردەم بە بیری فاشیستی دینی لەدژی گەلی ئیسڕائیل بارگاوین و چەقۆ و خەنجەر لەدژیان دەسون، ناتوانێت تۆزقاڵێک هەست بە ئامان ودڵنەوایی خۆی بکات، هەربۆیەش ڕاستڕەوی ئیسڕائیل لەژێر ناوی پارێزگاری و پاراستنی ئاسایشی جووەکان، هەمیشە باڵێکی بەهێزبووە لەناو دەستەی فەرمانڕەوای ئیسڕائیل وگەلی ئیسڕائیلدا.
ئەمڕۆ، کێشەی سەرەکی فەلەستین، ئەگەر لەچوار چێوەی تێگەیشتنێکی مرۆڤدۆستانەی دوور لەتووڕدانی تێڕوانینی دینیانەو کۆنەپەرستانەدا نەچێتە پێشەوە، بۆ هەتا هەتایە هەر ئاوا لەتەنگژەیی و گێژاوی شەڕو ململانێی خوێناویدا دەمێنێتەوە، پێچەوانەکەی ئەگەر خەڵکی فەلەستین ڕیزەکانی خۆی لەم بزوتنەوە کۆنەپەرەستە هەلپەرست وبەکرێگیراوانە، جیاکاتەوە و هەڵگری پەیامێکی ئاشتی خوازانە و پێکەوە ژیانی هاوچەرخانەی دوور لەتێڕوانینی ململانێی ئاینیانە، بێت، دەتوانێت هەم لەئاستی ئیسڕائیلدا، هاوپشتی وپشتیوانی بۆ پێکەوە ژیانێکی مروییانە، دەستەبەربکات، هەم لەئاستی ناوچەکەو دنیاشدا.
دەنا، حەماس و جیهادیەکانی تر، هەڵگری شیعارگەلێکی دۆگمای کۆنەپەرستانەی ئەوتۆن، کە لە تێڕوانینی سەلەفیانەو ئەرسەدۆکسیانەی دینیانەوە سەرچاوەی گرتووە، کە هەرگیز ناتوانێت ئاسۆی ڕێگاچارەی یەکجاری بە بزووتنەوەی ڕزگاری خوازانەی خەڵکی فەلەستین بدات! ئەوان ئامانج و ستڕاتیژیان، ڕزگاری تەواوی فەلەستینە لە ڕوباری ئەردەنەوە هەتا دەریای مردوو، واتە: من النهر الی البحر.
:-وتعتبر حماس، أرضَ فلسطين وقفاً إسلامياً ووطناً تاريخياً للفلسطینیین بعاصمتها القدس.
واتە: حەماس، پێیان وایە، زەوی فەلەستین تاپۆی موسوڵمانانە وەنیشتمانی مێژوییانە بە پایتەختەکەیەوە، کەقودسە.
واتە ئەم ڕوانگەیە، بستێ لەخاکی هەموو فەلەستین واتە بەئیسڕائیلیشەوە، بێجگە لەموسوڵمان، بەهی کەسی دیکەی غەیرە نازانێت.
هەر ئەم ڕوانگە دینییە، هەڕەشەی ئەوە دەکەن کە ئیسڕائیل دەبێت لەسەر نەخشە بسڕدرێتەوە و هەڕەشەی خستنە دەریای تەواوی گەلی یەهودی دەکەن.
ئەم دیدگاو جیهان بینیە، نایان گەیەنێتە مەنزڵگایەکی ئارام و بۆ هەمیشە کێشەی خەڵکی فەلەستین لەوەها دۆخێکی پڕ لە تێکهەڵچون و گرژی وئاڵۆزی کارەساتئامێزدا دەهێڵێتەوە.
هەرلەبەرئەمەش، لەتەواوی گفت وگۆو دانیشتنەکانیان لەسەر دۆخی فەلەستین ناگەنە هیچ ڕێککەوتن وڕێگا چارەسەرێک، کە هۆکارە سەرەکیەکەش، تەنها سەرچاوەی لە تێڕوانینی دینی و ململانێی دینیانەیە، بۆ دۆخەکەو لەم هەڵواسراویەشدا، هەمیشە چەند دەستەو تاقمێک، بازرگانی و وەبەرهێنان لەسەدۆخە ناجێگیرەکەدا دەکەن.
دەگەڕێمەوە سەر دەستپێکی بابەتەکەم، کە کێ نیەتی خراپتری لەم جەنگەدا هەبوو، ئایدیۆلۆجیاو بیرکردنەوە و فاکت وئەمری واقیع بڕیار لەسەر ئەوە دەدات کە هەڵسەنگاندن لەسەر بنەمای بەراوردی جیاوازی ژمارەیی قوربانیان ناکرێت.
حەماس، چوار هەزار ساڕۆخی بەشێوەیەکی زۆر هەڕەمەکیانە، هەڵدایە ئاسمانی ئیسڕائیلەوە، ئەگەر قوبەی ئاسنینی دژە موشەکی ئیسڕائیل نەبوایا، ڕێژەی قوربانیانی خەڵکی ئیسڕائیل چەند هەزارجار بەرامبەرتر دەبوو؟؟
ئایا ئەوکاتە، دان دەنرا بەوەی تاوانکارو موجریمی جەنگی، حەماسە؟!
یان ئەوکاتە بەسەدایەکی زوڵاڵترو دەنگێکی گەورەتر شایەو لۆغانی سەرکەوتنیان دەگێڕا؟؟
بێگومان، خەڵکی ناوچەکە و جیهان لەگەڵ گروپ و دەستەو تاقمی جیهادی لەچەشنی قاعیدە و داعش و بوک وحەڕام و دەستەو تاقمە ئیخوانیە جۆراو جۆرەکان، تەجروبەیەکی تاڵ وناخۆشی هەیە، زەڕقاوی و بن لادن و زەواهری و بەکربەغدادی… هەمیشە دڵنیاییان دەدایە، تیمی ئینتحاڕیەکانیان، کە زۆرترین خێرو پاداشتی ئیلاهی لەوەدایە، زۆرترین ژمارەی مەدەنی بکرێنە قوربانی، هەربۆیە، زیاتر لەسڕە و ڕیزی پاس و نانەواخانە و مارکێت و شوێنە پڕ لە قەرەباڵغیەکانی شاردا، خۆتەقاندنەوەکانیان ئەنجامدەدرا.
حەماس، لە هێرشی یانزەی سێپتەمبەری سەر هەردوو تاوەری بازرگانی ئەمریکادا، ئاهەنگی خۆشحاڵی وشادمانی گێڕا.
لەمەرگی زەڕقاویدا، پرسەیان گێڕا، کە بەکوژرانی هەزاران کەس لەخەڵکی شارنشینی شارەکانی عێڕاقدا دەستی سووربوو.
دەوترێت، لەقودس یان لەئۆڕشەلیم، خەڵکی موسوڵمان لەماڵەکانیان دەرکراون، واتە لە گەڕەکێک بەناوی “حي الجراح” کە لەڕاستیدا، بەپێی زۆربەی سەرچاوەی ڕاگەیاندنەکان، کێشەی ئەمانە لە گەڵ دادگادا بووەو کێشەیەکی زۆر دێرینەو گرێ بەستی کرێچێتیان دەگەڕێتەوە بۆزیاتر لەپەنجا ساڵ لەمەوبەرو ئێستاکە وەک بە بەڵگە دەخرێتەڕوو کە گرێ بەستەکانیان کۆتایی پێهاتووە.
بەڵێ وەک لایەنی ئینسانی و مافی هاوڵاتی بوون، دەوڵەت بەرپرسیارە لە دابینکردنی ماڵ ومەسکەن بۆ ئەو هاوڵاتیانەی کە گوایا گرێ بەستەکانیان تەواو بووەو دادگا بڕیاری دەرکردنیانی داوە.
بەڵام لێرەدا هەر کەسێک هۆکاری ئاگری ئەم شەڕەی بەسەدان كەسی تێدا بوون بەقوربانی، بگەڕێنێتەوە، بۆ کێشەی نێوان دادگاو چەند خێزانێک و پێیشی وابێت، دادوەریێکی مرۆڤدۆستانەو لۆژیکانەی لەهەمبەر هەردوو تەڕەفی نیزاعەکەدا کردووە، هەڵەیەکی گەورەی کردووە!
داباراندنی چوار هەزار ساڕۆخ، بەسەر ئاسمانی ئیسڕائیلدا، درۆیەکی زۆر شاخدارە کە حەماس، ئیدیعایەکی ئاوای لەم کارەیدا لە دژی دەرکرانی چەند موسوڵمانێک لەماڵەکانیاندا، لەخۆی نیشاندا!؟
نا بەڵکو حەماس بەر لەم ڕووداوە، بەدوای دەرفەتگەڕاوە، ئەم ڕووداوەش، بۆ حەماس، لەهەل ومەرجی سیاسی دوای تڕامپ و هاتنی بایدن و کێشەی دووبارەی نەوەوی ئێران و تیرۆری موحسینی فەخریزادەو، دروستکردنی نیگەرانی بۆ ئیماڕات و سودان و بەحرەین و سەڵتەنەتی عەممان و چەند وڵاتی دیکەشە کە چاوەڕواندەکرێت، پەیوەندیەکانیان لەگەڵ ئیسڕائیلدا، ئاسایی بکەنەوە!
ئەگەر شەڕ لەپێناوی ئەو خێزانانە بوایا، حەماس لەبەرامبەر هودنەیەک کە ئیسڕائیل دەستپێشکەری تێدا کرد، بەرلەوەی قسەو باسێک لەمەڕ چارەسەری کێشەی ئەو خێزانە دەرکراوانە کرابێت، حەماس تەپڵی سەرکەوتنی لێنەدەدا، لەکاتێکدا، لەوانە دەپرسم، کە پێیان وایەو دەڵێن، ڕووداوەکانی چەند ڕۆژی رابردوو بەدەستپێشخەری ده‌وڵه‌تی ئیسرائیل بۆ شەپۆلێکی تر لە پەلاماردانی فەلەستینیەکان و گرتن و سەرکوت و وەدەرنانیان لەماڵ و حاڵی خۆیان دەستی پێکردو کرایە سەرەتای تەقینەوەی ڕوداوەکانی ئەم ڕۆژانە و وەگەڕخستنی ماشێنی جەنگی ده‌وڵه‌تی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە، توانییان چی لەو بەناو سەرکەوتنەی کە پێیەوە کەوتنە هەلەکەسەما، بۆ ئەو خەڵکە بێماڵکراوانە بەدەست بهێنن؟
نەک نەیان توانی هیچیان بۆبکەن، بەڵکو بەسەدان خێزانی تریان لەغەزەدا بێماڵ و بەسەدان ماڵی غەززەشیان بێ خێزان و وێران و خاپورکرا!
ئەوان باشتر نەبوو، هەر بەتێچووی نەک چوار هەزار ساڕۆخ، بەڵکو چەند ساڕۆخێک، ئەگەر درۆناکەن ولەغەمی ئەو چەند خێزانەدان، ماڵ بۆ ئەو خێزانە بێماڵکراوانە، دابین بکەن و ئەو بەڵایەش بەسەر شارنشینیەکانی غەززەدا نەهێنن!؟ لەکاتێکدا، باش دەیانزانی ناتانیاهۆش، وەک باڵی ڕاستی حکومەت، لەئەزمەی پێکهێنانی حکومەت دایەو جارێکی تر وەک کاردانەوەی هێرشە مووشەکیەکانی حەماس، دەرفەتیان دایە دەستی، هەتا لەڕوانگای گشتی جیهانیدا، وەک وەڵام بە هێرشەکانی حەماس، حەق بدەنەوە بەئیسڕائیل، لەژێر ناوی بەرگری لەئاسایشی ئیسڕائیلدا.
بەڵام هەلەکەسەمای سەرکەوتنی حەماس، لەناو دارو پەردووی داڕوخاوی تێکەڵ بە گۆشت وخوێن وئێسقانی ژمارەیەکی زۆر لەخەڵکی ستەملێکراوی غەززەدا، چیمان پێدەڵێن؟
دەڵێن؛- کە ئێمە لە سازدانی وەها کەش وهەوایەکی جەنگی و پڕ لەکارەساتئامێزدا، سەرکەوتوو بووین! دەڵێن؛- کە لەهەڵخڕاندنی هەست و سۆزی عەڕەبزمان و موسوڵمانانی جیهاندا لەدژی جوولەکە، سەرکەوتوو بووین!
کاتی خۆیشی، خەڵکی کوردستان، لەکۆڕەوی دوای ڕاپەڕینی ۹۱ دا دووچاری گەورەترین کارەساتی مرۆیی خۆی بووەوە ، کەچی زیاتر ئەخزابی قەومی کوردی لەپشتی ئەو کۆڕەوە بەئەنقەست وەستابوون، هەتا لەئاکامەکانیدا وەبەرهێنانی مادی و مەعنەویانەی خۆیانی لێبەدەست بهێنن، هەروەک دواتریش بەدەستیان هێناو هەتا ئێستاش بوونەتە مۆتەکەی سەر ژیانی خەڵک.
لەپەیوەند بەکیمیابارانی هەڵەبجەش جەلال تاڵەبانی دەیگووت؛- ئاخ بۆ هەڵەبجەیەکی تر!
بۆ کارەساتی شەنگالیش، مەسعود بارزانی وحیزبەکەی، توانییان، وەبەرهێنانی کۆمەک و هاوکاری سەربازی و لۆجیستی و مادی وڵاتانی ڕۆژئاوای لێوەدەست بهێنن و پارسەنگی هێزی خۆی لەبەرامبەر زۆنی سەوزو نەیارانی دیکەیدا، چەند قات زیاتر بباتەسەر، هەمیشەش دەیان گووت؛- کارەساتی شەنگال، بۆ میلەتەکەمان بەخێرگەڕا!
هەر سێ ئایینیە، ئیبڕاهیمیەکە، قودس، بەشاری پیرۆزی خۆیان دەزانن، هەریەکەیشی، پاساوی بۆ ئەو پیرۆزیە هەیە، بەڵام ئیسلام وەک ئاینێکی تەبشیری و دوا ئایین و دوا پەیامبەر هەموویان بەتاڵ دەکاتەوەو مافی موماڕەسەی ئایینیان لێوەردەگرێتەوە، بەمەرج نەبێت، ئەویش، مەرجی جزیە دان بە سەرشۆڕی و ڕیسوایی و زەلیلی، وەک لەم ئایەتەدا، زۆر بەزەقی ئەم هەڵوێستەیان نیشاندراوە:-
قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ
ئه‌ی ئیمانداران، دژی ئه‌وانه‌ی که باوه‌ڕیان به‌خواو به‌رۆژی قیامه‌ت نیه و ئه‌و شتانه‌ی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی به‌حه‌رامیان داناوه به‌حه‌رامی نازانن و په‌یڕه‌وی دینی حه‌ق نابن، له‌وانه‌ی که کتێبیان پێدراوه له گاورو جوو بجه‌نگن، هه‌تا ئه‌و کاته‌ی به‌ناچاری جزیە، واتە سزا لەبەرامبەر تاوانێکدا، پێشکه‌ش به‌ده‌وڵه‌تی ئیسلام ده‌که‌ن.
لەکاتێکدا، لەقوڕئاندا چەندین ئایەت هەیە، کە فەزڵی بەنی ئیسڕائیلی کردوون بەسەر هەموو گەلانی جیهاندا، وەک لە سۊڕەتی مائیدەدا ۵/۲۰، دەڵێت: وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ
کاتێک موسا به‌قه‌ومه‌که‌ی وت: ئه‌ی قه‌وم و عه‌شیره‌تم یادی نازو نیعمه‌تی خوا بکه‌نه‌وه له سه‌رتان که پێغه‌مبه‌رانی له‌ناو ئێوه‌دا فه‌راهه‌م هێناوه، هه‌روه‌ها پاشای زۆری له‌ناوتاندا هه‌ڵخستووه، ئه‌وه‌ی به ئێوه‌ی به‌خشیووه به‌که‌سی تری نه‌به‌خشیووه .
لەهەمان سوڕەت ولەئایەتی دواتردا، دەڵێت:-
. يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّـهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ
ئه‌ی قه‌وم و عه‌شیره‌تم بچنه ناو ئه‌و زه‌ویه پیرۆزه‌ی (ئۆڕشەلیم/القدس)، که خوا پێویستی کرد له‌به‌ر سوودی خۆتان بچنه ناوی، پاشگه‌ز مه‌بنه‌وه‌و پاشه‌کشێ مه‌که‌ن تا خه‌ساره‌تمه‌ندو زه‌ره‌رمه‌ند نه‌بن.
واتە لێرەدا فەرماندەکات، بەیەهودیەکان، وەک چۆن قوڕئان لەچەند جێگای تر فەرماندەکات و ئەرکمەندیان دەکات بە جێبەجێکردنی، بۆنمونە، لە جێگایەکدا فەرمان دەکات کە جیهادبکەن ، کتب علیکم القتال/البقرة.
یان ،كتب علیكم الصیام كما كتب علی الذین من قبلكم..
ڕۆژوتان لەسەر فەرز کراوە هەروەک چۆن لەسەرئەوانەی پێش ئێوەش فەرز کرابوو..
لەڕوانگای دینی ئیسلام و وە قوڕئانێک کە لەبەردەستدایە، بەپێی ئایەتی، التوبة/۲٨:-
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَـٰذَا ۚ وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاءَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه چاک بزانن که موشریک و هاوه‌ڵگه‌ران گڵاوو پیسن، ئیتر له‌م ساڵه‌یان به‌دواوه نابێت نزیکی مزگه‌وتی حه‌رام (که‌عبه‌ی پیرۆز) بکه‌ون، خۆ ئه‌گه‌ر ده‌ترسن له هه‌ژاری و نه‌داری و بێ بازاڕی ئه‌وه بزانن که‌له ئاینده‌دا خوای گه‌وره له فه‌زڵ و به‌خشنده‌یی خۆی ده‌وڵه‌مه‌ندتان ده‌کات هه‌ر کاتێک بیه‌وێت به‌ڕاستی خوا زاناو دانایه.
لەسەر بناغەی ئەم دەقە، لەهەر ئاڵ وگۆڕێکی سیاسیی لەناوچەکەو باڵادەستی حەماسدا، قودس، وەک ئۆڕشەلیم کە ئەمڕۆ تەواوی لایەنگرانی هەر سێ ئاینیەکە ئازادانە ڕێ و ڕەسمە ئاینیەکانی خۆیانی لێ جێبەجێ دەکەن، پێگەی ئازادانەی ئێستای خۆی لەدەست دەدات و ڕێگریی دەکرێت لەهەردوو ئاینەکەی تر، تەنانەت ئەگەر جزیەی ملشۆڕی وملکەچیەکەشیان بدەن، چونکە لەباوەڕی ئیسلامدا، ئەوانە موشریک و پیس وگڵاون.
بەڵام، دەبێت هۆکار چی بێت، لەلایەک قوڕئان، فەزڵی بەنی ئیسڕائیلی داوەو لەو لاوەش ئەم هەمو بێڕێزی و سوکایەتیە بەیەهودیەکان ومەسیحیەکان دەکرێت، تەنانەت لە سوڕەتی ئەلحەمد/فاتیحادا، هەموو ڕۆژێک لە نوێژەکانیاندا و لەخوێندنی ئەم سوڕەتەدا نەفرەت و ڕق وقینیان بەرامبەریان دەردەبڕن، کە دەڵێت :-…..صرات الذین انعمت علیهم غیرالمغضوب علیهم ولا الضالین./..واتە:- نەمانخەیتە سەر ڕێبازی ئەوانەی ڕق وقین وغەزەبی ئەڵایان لێگیراوە، وە هەروەها ئەوانەش کەسەرگەردان و گومڕاکراون.
لەقوڕئاندا، چوار جار ناوی محەمەد هاتووە، جارێکیش ئەحمەد،
بەڵام، ۲٥ جار ناوی عیسای مەسیح هاتووە، وە ۱۳۰ جاریش ناوی موسای نێردراوی ئایینی جوو هاتووە، ئەمەش زیاتر گوومانی لێکۆڵەرەوە مێژوییەکانی موستەشریقین و ڕەخنەگرانی ئیسلامی لەمەڕ محەمەد، وەک هەرتەقە “بیدعە” یەکی ناو ئایینی جوو کە لەژێر کەریگەری ئایینی جوو و مەسیحیدا بووە، زیاتر کردووە.
واتە محمد، لەسەرەتاوە یەهودی بووەو بڕوای بە بەشەریەتی مەسیح هەبووە وەک پەیامبەر نەک وەک خودا، ئەمەش لەزۆر ئایەت وفەرمودەکانیدا ڕەنگیداوەتەوە.
زۆر هەوڵدانیشی لەڕێگای ئەفزەڵیەتدان بە بەنی ئیسڕائیل، هەوڵێک بووە بۆ ڕاکێشانی سەرنجی یەهودیەکان، بەڵام لەم ڕێگایەدا سەرکەوتوو نابێت و ناتوانێت خەڵکی جولەکە مەزهەب ڕاکێشێتە پاڵ خۆیەوە !
ئەمەش ئەو هۆکارانەن،کە بەلای زۆربەی لێکۆڵەرە مێژوناس و مێژو نووسەکانەوە، لەبەرچاوگیراوە، کە دواتر بوونەتە هۆکاری نەفرەت و هێرش و پەلامارەکانی، محەمەدو لەشکرەکەی لە دژی هۆزە جوولەکەکان و قەتڵ عامکردنیان.
دواجار، کێشەو ململانێ جۆراو جۆرەکان لەجیهاندا، کە لەپێکدادانی مادیانەی بەرژەوەندە جیاوازو جۆراوجۆرەکاندا سەرچاوەدەگرن، لە ململانێ و ناکۆکیە جۆراو جۆرەکانی دیکەی ئایینی و مەزهەبی و قەومی و ڕەگەزی و تایفیشەوە بۆ لەت وپەتکردنی هێز و ئیرادە و ویست وخواستی هەموو ئەو چین وتوێژانەی دیکەی لەم کێشەو ململانێیانەدا کەمترین بەرژەوەندیان نییە، کەڵک وەردەگرن.
هەر بۆیە، هەتا چین وتوێژە مەحڕومەکانی کۆمەڵگای بەشەریش لە ئاستی جیهانیدا، دەستبەرداری هەموو ئەو فەرهەنگ و دین وکلتورە سیاسییە جۆراوجۆرانە نەبێت، کە هۆکاری ئەم پرژو بڵاوی و لێک نامۆییەن، وەک چەکی دەستی دەستەی فەرمانڕەوایانن، بۆ شەڕو ململانێی نێوانیان، وە هەتا لەئاستی جیهانیدا نەتوانێت وەک چینێکی خاوەن بەرژەوەندی هاوبەش لەدەوری ئاڵ وگۆڕی سەراسەریانەی جیهانیدا، لە کۆنگرەی ئەنتەرنسیۆنالی خۆیدا، ڕێکخراوو یەکگرتوو نەبێت وهاوپشت و هاو غەم وهاودڵی یەکتر نەبێت، جیهان لەوەها دۆخێکی پڕ لە ناجێگیری شەڕو ئاشوبی بەردەوامدا دەهێڵێتەوە.
کە بێگوومان ڕەوتی ڕولەپێشی مێژو و چوونە سەری ئاستی وشیاری ئینسانی جیهانی، حەتمیەو مێژو ئەمە بە قازانجی ژیانێکی یەکسان و ئاسودەو ئارام و بێ ئاشوب، زوو یان درەنگ، دەستبەرو یەکلادەکاتەوە.
06.06.2021/
تاهیر عیسا
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
