هەڵبژاردنی ئەمجارەی عێراق و بایکۆت.. موئەیەد ئەحمەد
لەگەڵ ئەوەشدا کە هەڵبژاردن و سیستمی پەرلەمانی لە ڕووکەشدا مەسەلەیکی سیاسی گشتیە بۆ ڕێکخستنی نیزامی سیاسی بۆ هەموو کۆمەڵ، لە جەوهەردا کار و میکانیزم و سیستمی سیاسی چینی بورژوازی و نۆینەرانی سیاسیەتی بە تەنها. هەر بۆیە، هەڵبژاردن و بایکۆتی هەڵبژاردن لە عێراقدا، بەو ئەندەازەیەی کە باسمان لەسەر پرۆسەی كێشمەکێشی چینە دژبەیەکەکانی کۆمەڵگەیە، سەر بە دوو کەمپ و مەیدانی سیاسی و چینایەتی جیاوازن.
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کە بریارە لە ئۆکتۆبەری ئەمساڵدا بەڕیوبچێت و هەموو حزبە سیاسیەکانی عێراق و هەرێمی کوردستان بەشداربن تیایدا، جیا نیە لە پرۆسەی سەرکوت و لەباربردنی ڕاپەرینی ئۆکتۆبەر (٢٠١٩). خۆهەڵەکردن و چاوپۆشی لەم ڕاستیە سیاسیە سادەیە یا گێلیەتیە یا مەبەستی سیاسی کۆنەپەرستانەی لە پشتەوەیە. هەر بۆیە باسکردن لە هەڵبژاردنی ئیستا بەبێ باسکردنی ڕاپەرینی ئۆکتوبەر و ئاکامەکانی پرۆسەی گۆڕانکاری شۆڕشگێڕانە لە کۆمەلگەدا بە گشتی، نە دروستە وە نە ئەتوانری باسێکی هەدەفمەند بێت کە پراتیکی شۆرشگێرانە و سۆشیالیستی لە سەر بینابکرێ.
هەموو ڕەوت و حزبەکانی بورژوازی ئیسلامی و قەومی دەسەڵاتدار و پاڵپشتەکانی لە دەوڵەتە ئیمپریالیستی و ناوچەییەکان، بەتایبەت ئەمریکا و رژێمی جمهوری ئیسلامی ئێران، هاوڕا و چوونیەکن لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن، ئەمەش بەسادەیی لەبەر ئەوەی کە هەڵبژاردن و پەرلەمان ئامڕازی ڕاگرتنی ڕژیمی سیاسی ئیستای عێراق و شەرعی دانە پێی لە لایەن جەماوەرە. ئەمە سەرباری ئەوەی کە میکانیزمێکی سەرلەنوێ بەرهەمهێنانەوەی “پرۆسەی سیاسی” و دابەشکردنی دەسەڵات و سەروەتی بەتاڵابراوی کۆمەڵگەیە لەنێوان باڵەکانی ڕژێمی “موحاسەسەی” تایفی و قەومی.
پرسیاری سەرەکی ئەوەیە کە خالێ جیاکەرەوەی هەڵبژاردنی ئەمساڵ چێە لەوانەی پێشووتر؟
ئاکامی پیادەکردنی ڕەخنە و تێڕوانینی مارکسیستی و چینایەتی کریکاران لەبەرامبەر هەر دیاردەیەکدا، لە دوا شیکردنەوەدا، کونکریتە و کردەوەی بەدوادا دێت. لە پەیوەند بە هەڵبژاردنەوە ئەم مێتۆدە ئەوە ئەخوازی کە خاسیەتی جیاکەرەوە و چۆنایەتی هەڵبژاردنی ئەمساڵ لەوانەی پێشوو دەستنیشان بکەین و بناسین تا تاکتیک و سیاسەتی کۆنکرێتی سۆشیالیستانە لەم بوارەدا دابڕیژین و پراتیکی بکەین.
کارەکتەری چۆنایەتی هەڵبژاردنی ئەمجارە و جیاوازی لە هەر هەڵبژاردنیکی تر ئەوەیە کە بورژوازی و حزب و ڕەوتەکانی دەسەڵات و تەنانەت بەشی ئۆپۆزسیۆنیشی ئەیانەوێت هەڵبژاردن وەک جێبەجێکردنی داواکاری و ئامانجی ڕاپەرینی ئۆکتۆبەر لەقەڵەم بدەن. ئەمەش بۆ ئەوەی جێگەی داواکاری و ئامانجە سەرەکیە ئابوری و کۆمەڵایەتی و سیاسیەکانی ڕاپەرینی ئۆکتۆبەری پێبگرنەوە. ڕاپەرین بەهۆی زۆر فاکتۆرەوە پاشەکشەی پێکراوە بەڵام قەیران و باری شۆرشگیرنە بنبڕ نەکراوە و جەماوەری زەحمەتکێش و بەتەنگهەڵاتوو خەریکی دەرس وەرگرتنن لە تەجروبەی ڕاپەرین تا بە تەوژم و توانایەکی ڕێکخراوەوە جارێکی تر بێنەوە مەیدان.
بورژوازی جیهانی و دەسەڵاتدارن لە عێراقدا ئەوە باش ئەزانن کە هەر دەستکەوتێکی گرنگی سیاسی و ئابوروی و کۆمەڵایەتی و فیکری لە ڕاپەڕینی ئۆکتۆبەرەوە فەراهەم بێت، بنجی خۆی بە قایمی لە کۆمەڵگەدا دادەکوتێ و نەخشی خۆی لە جەستەی کۆمەڵگەدا ئەکێشیت و ئەبێتە بەشیکی دانەپچراوی ئیستا و داهاتووی. هەر بەو پێەش، دەستکەوتەکانی بۆ درێژماوە ئەمێنێتەوە نەک بۆ چەندین ساڵ بەڵکو بۆ دەیان ساڵ، و بورژوازی ناتوانی بە ئاسانی ڕیشەکێشی بکات لە ویژدانی نەوە یەک لەدوای یەکەکانی دانیشتوان و ڕەوەندە سیاسی و فکری و کۆمەڵایەتی و ئابووریەکانی کۆمەڵگە. نەک هەر ئەمەش، بەڵکۆ دەسکەوتیک کە لەئاکامی شۆرش و ڕاپەرین بەدەستهاتبێ کاریگەری لەسەر سەرجەم پرۆسەی ئاڵۆگۆری شۆرشگیڕانە لە کۆمەڵگەدا بەجێئەهێلێ.
بورژا ئیسلامی و قەومیەکانی دەسەڵاتدار و ئۆپۆزسیونی بۆرژوازیش هەر لە سەرتاوە لە هەوڵی بێووچاندا بوون، نەک هەر بەسەرکوت کۆتایی بە ڕاپەرینی ئوکتۆبەر بهێنن، بەڵكو بشتوانن ڕاپەرین موتوربە بکەن بە ڕەوەندی سیاسی و فیکری بورژوازی زاڵی کۆمەڵگەوە و بیکەنە ئامڕازێک بۆ بەهێزکردنی سیستمی دەسەڵاتداریەتی بورژوازی. هەر بۆیە ئەبینین کە هەموو بەرەی دەسەڵات و دژە شۆرش و میدیا جۆراوجۆرەکانیان هەمیشە تەپڵ بۆ ئەوە لێئەدەن کە هەڵبژاردنی پێشوەخت خواستی ڕاپەرینی ئۆکتۆبەر و گەنجانی ڕاپەڕیووە و گۆرانکاری و ڕیفۆرم و چاکسازی تەنها و تەنها لەم ڕێگەیەوە بەدەستدێت و ئەمە تاکە بەدیلە، لە کاتێکدا کە ڕاستیەکان لەسەر ئەرز شتێکی دیکە ئەسەلمێنن.
لە بەرامبەر ئەم هەوڵ و تەقەلایانەی کەمپی بورژوازی و دەسەڵات و حزب و هیزەکانی، چینی کرێکار و توێژە چەوساوەکانی عێراق و جەماوەری گەنجانی کوڕ و کچ و ڕیزی بەرینی بیکاران لە سەرتاسەری عیراقدا، ڕاستیەکان ئەبینن و هیچ هیوا و ئۆمێدێکیان لە سەر هەڵبژاردن هەڵنەچنیوە تا گۆرانکاری لەڕیگەیەوە ئەنجام بدرێ. هەر بۆیە هەموو ئاڕاستەکان ئەوە نیشان ئەدەن کە بایکۆتی هەڵبژاردنی ئەمساڵ تەنانەت لە ڕێژەی (٪١٨)ی سالی (٢٠١٨) کەمتر بێت.
هەڵبژاردن و بایکۆت و سیاسەتی شۆرشگێڕانەی کۆمۆنیستی
بەشیوەیەکی گشتی کۆمۆنیستەکان هەڵبژاردن ڕەت ناکەنەوە، و بەگۆیرەی بەرژەوەندیەکانی بەرەوپێشچونی خەباتی چینایەتی کریکاران و زەحمەتکێشان بریار لەسەر بەشداریکردن یا بایکۆتی هەر هەڵبژاردنێکی پەرلەمانی بورژوازی دیاریکراو ئەدەن، و بایکۆتی کۆمۆنیستەکان بۆ ئەم هەڵبژرادنەش لەسەر هەمان ئەم پرنسیپ و بنەمایانە و کارەکتەری کۆنکرێتیەتی.
ئەوەی کە بڕاوەیە و میژووی خەباتی کۆمۆنیستەکان و پرۆلیتاریای سۆشیالیستی جیهانی نیشانیداوە ئەوەیە کە کاتیك کۆمۆنیستەکان لە هەڵبژاردنە پەرلەمانیەکان و پەرلەماندا بەشداری ئەکەن، بەشداربوونیان لەو تێڕاونین و سیاسەتەوەیە کە پلاتفۆرمی پەرلەمان بەکاربهێنن بۆ تەشهیر بە سیستمی پەرلەمانی و دەرخستنی ناوەرۆکی بورژوازیانە و ناکامیەکانی پەرلەمان بۆ جەماوەری زەحمتکێش و نەداران. ئەمەش یانی بەکارهێنانی پلاتفۆرمی پەرلەمان بۆ ئاژیتاسیۆن و پڕوپاگەندەی سیاسی شۆرشگیرانە و سۆشیالیستی بەدژی پەرلەمان، و هاندان بۆ خەباتی جەماوەری دەرەوەی پەرلەمان و دامەزراندنی دەسەڵاتداریەتی جەماوەری و شورایی، و پروپاگەندە و هاندان بۆ خۆئامادەکردن بۆ شۆرش و بەدیهێنانی سۆشیالیزم. ئەم ڕاستیە سادەیە و ئەم مێتۆدە شۆرشگێڕانەیە لە بەرامبەر هەڵبژاردن و سیستمی پەرلەمانی بورژوازیدا، لە تێڕوانینی بەشیکی زۆر لە چەپەکان و ڕیفۆڕمیستە بورژوازی و وردە بورژوازیەکان، کە بەناوی مارکسیزم و سۆشیالیزمەوە ئەدۆین، وەلانراوە، و هەڵبژاردن وەک تاکە بەدیل باس ئەکەن کە بتوانێ گۆڕانکاری سیاسی فەراهم بهێنی و کاریگەری دابنێ لەسەر دەسەڵاتی دەوڵەت لە بەرژەوەندی جەماوەری نەدار و زەحمەتکێش.
هەڵبژاردن بۆ پەرلەمان، و هەروەها خەباتی سیاسی و جەماوەری دەرەوەی پەرلەمان، لە عێراق و هەریمی کوردستان، دوو دیاردە و پرۆسەی سیاسی جیاوازن و کێشمەکێشی نیوان دوو چینی کۆمەڵایەتی جیاوازی دەروونی کۆمەڵگە عەکس ئەکەنەوە. هەڵبژاردن و پەرلەمانتاریزمی بورژوازی فۆرمێکی سیاسی دەسەڵاتداریەتی چینی بورژوازیە، و دابینکردنی دیموکراسیە بۆ تۆیژە جۆراوجۆرەکانی ئەم چینە و نوێنەرە حزبی و ڕەوتە سیاسیەکانی و فۆڕمی سیاسی حاکمیەتی ئەم چینەیە، و هێچ پەیوەندێکی بە دابینکردنی ئازادی و ئیرادەی سیاسی جەماوەری کرێکار و زەحمەکێشەوە نیە، و ئەمەش بە ڕوونترین شیوە لە ووڵاتانی کەپیتالیستی ڕۆژئاوادا کە دیمکراسی بورژوازی تیایاندا بەرقەرارە، ئەبینرێ و بەڕێوە ئەچێ. بەهەمان شیوە، لە سەرجەم عێراقدا و لە باشترین حاڵەتیدا، هەڵبژاردن و پەرلەمان، دیموکراسیە بۆ باڵ و بلۆکە بورژوایە قەومی و ئیسلامی و تایفیەکان تا لە پێشبرکێدا و بەشیوەیکی “دیموکراسی” دەسەڵات و تاڵانچیەتی کۆمەڵگە لە نیوان خۆیاندا دابەش بکەن. ئەڵبەتە، بەکارهێنانی توندوتیژی و کوشتنوبڕین و تیرۆری نەیاران بەشێکی ئەم پرۆسە “دیموکراسیەی”! ئەم ووڵاتەیە.
بە پێجەوانەوەی پەرلەمانتاریزم، خەباتی دەرەوەی پەرلەمانی و هەڵبژاردنەکانی، شیوازیکی تێکۆشانی جیاوازە و سەر بەمەیدان و میکانیزمەکانی خەباتی سیاسی جەماوەری کرێکار و زەحمەتکێشانە. ئەم خەباتەی دەرەوەی پەرلەمانتاریزم لەکاتی هەڵچوونە سیاسیە جەماوەریەکان و ڕاپەڕینەکاندا بە هیز و توانایەکی زۆرەوە خۆی دەرئەخا، و ڕاپەڕینی ئۆکتۆبەر لە لوتکەی هەڵچوونیدا ساتێکی ئەم پرۆسە بەردەوام و هەمیشەییەی ناو جەرگەی کۆمەڵگە بوو. بایکۆتی هەڵبژاردنێش سەر بەم مەیدانی خەباتەی دەورەی پەرلەمانە و بەشیکە لە دینامیزمی خەباتی سیاسی و نارەزایەتی جەماوەری زەحمەتكێش لە کۆمەڵگەدا.
هەر بۆیە بایکۆت لە عێراقدا هەر تەنها سیاسەتی کۆمەڵێک حزب و ڕێکخراو و لایەن نیە، بەڵکو لە بنەڕەتدا بزوتنەوەیەکە و تەعبیرە لە ڕزگار بوونی جەماوەر لە قەید و بەندی نفوزی بورژوازی و دەسەڵات، و وەڵامی (نا)یە بە سەرجەم سیستمە پەرلەمانی و هەڵبژاردنەکەیان.
خاڵی گرنگ ئەوەیە کە بایکوت و خەباتی دەرەوی پەرلەمان لە عیراق و هەرێمی کوردستاندا مۆرکی ئەم دەورە مێژوویەی پیوەیە کە کۆمەڵگە تێیئەپەڕێنێ، کە بە کورتی بڵیین وەزعێکی شۆرشگێرانەیە. ئەمەش لەبەرئەوەی کە زۆربەی هەرە زۆری جەماوەر ناڕازیە و نایەوێت ئەم وەزعەی کە بەسەریدا سەپێنراوە چێتر قبوڵ بکات، و بورژوازی دەسەڵاتدارێش لە قەیرانیکی توندوتێژ دایە و باڵەکانی ڕژیم لە کێشمەکێشێکی کوشندەدان لە بەرامبەر یەکتر و بە ئاسانی ناتوانن وەک پێشتر حوکم بکەن. نەک هەر کچ و کوری نارازی و ڕادیکال بەڵکو ڕیزی بەرینی بیکاران و بێدەرتانان خۆشخەیالێکی ئەوتۆیان بە هەڵبژاردن نیە، و ئەمە سەرباری ئەوەی کە چینی کرێکار و سەندیکاکانی و زۆرێک لە کارمەندان و مامۆستایان و کرێکارانی بەشە جوراوجۆرە خزمەتگوازاری و ئیداریەکان لە بەرەی بایکۆتی هەڵبژرادنن.
هەتا ئیستاش هیچ سەندیاکایەکی سەربەخۆی کرێکاران یا یەکیەتیەکانیان پلانیکیان نەبووە و نیە کە بەشداری هەڵبژاردن بکەن. لەگەڵ ئەم واقعەشدا، بورژوازی و دەسەڵات و هێزەکانی بۆرژوا ئۆپۆزسیۆن لە هەوڵ و تەقەلای بێ ووچاندان بۆ ئەوەی کە سەندیکای حکومی وەک نوێنەری کرێکاران لە قەڵەم بدەن واینیشان بدەن کە گوایا سەندیکا کریکاریەکان بەشدارن لە هەلبژاردندا، و تەنانەت بە ناوی حزبی کرێکارانەوە خەریکی ئەم کارەن.
ئەمرۆ بایکۆتی پەرلەمان و هەڵبژاردن دیاردەیەکی سیاسی بەربڵاوی ناو کۆمەڵگەی عێراقە و ڕاستەوخۆ بەشیکی ئۆرگانیکی هەوڵ و تەقەلای شۆرشگێڕانەی جەماوەری کرێکاران و زەحمەتکێشانە بۆ ڕزگاربوون لەدەستی دەسەلات و کارەساتەکانی سیستمی سەرمایەداری. خەباتی کۆمۆنیستەکان بەشیکە لەم خەباتە شۆرشگێرانەیە و بایکۆت بەشیکە لە هەوڵ و تەقەلایان بۆ ئەنجامدانی ئالۆگۆری شۆرشگێرانە. ئەمە لەکاتێکدا کە خەباتی کۆمۆنیستەکان بەشیکی ئۆرگانیکی خەباتی پرۆلیتاریای سەرتاسەری عیراقە بۆ بەدەستهینانی هەر پلەیەک لە باشبژێوی بۆ جەماوەر و هەر پلەیەک لە بەدەستهێنانی ئازادی سیاسی و مەدنی و ڕۆشنبیری لە کۆمەلگەدا وە هەر پلەیک لە ڕزگاربوونی ژنان لە کۆتبەندی ئیسلامیزم و قەومگەرایی پیاو سالار و سیستمی پاتریارکی و شۆڤێنیزمی نێرینە.
بایکۆت و تیکدانی ئەجیندەی بورژوازی
مەسەلە و کێشەی سیاسی هەرە سەرەکی بەردەم چینی کرێکار و نەداران و هێزەکانی ڕاپەڕین و شۆرش لە عیراقدا، کێشەی یەکلاکردنەوەی دەسەڵاتی حکومەتی و دەوڵەتی بورژوازیە، واتە گۆرینی دکتاتۆریەتی بورژوازیە بە دەسەڵاتی چینی کریکار و زەحمەتکێشان و نەداران و جەماوەری ڕاپەریوو. بەدیلە سیاسیە چیانیەتیەکان لێرەدان نەک لە هەڵبژاردن و پەرلەماندا چونکە ئاشکرایە پەرلەمان و هەڵبژاردن کاری سیاسی بورژوازیە و ناوەرۆکی بۆرژوازیانەی دەوڵەت و دامودەزگاکانی دەست لێنادا، بە پێچەوانەوە هەمان دەسەڵاتی چینایتی بورژوازی و هەمان هێزی دەوڵەتی حزبە سیاسیە ئیسلامی و قەومیەکان ئەپارێزی و بەهێزیان ئەکات.
نوینەرانی دەسەڵات و لایەنگرانی هەڵبژاردن لەوانەش کە لەناو ڕاپەرینەوە کەوتونەتە دوای هیزەکانی ڕژێم ئەیانەویت مەسەلەکان بشێوێنن و هەڵبژاردن و نۆێنەرناردن بۆ پەرلەمانی دەوڵەتی بورژوازی و ڕژێمی ئێسلامی و قەومی وەک پرۆسەی گۆرانکاری لەسەرخۆی ئەم ڕژێمە لە قەلەم بدەن لە بەرژەوەندی جەماوەری نەدار و نارازی و بەتەنگهەڵاتوو، وە ئەڵین گوایە ئەمە تاکە ڕێگەیە بۆ ئالۆگۆری، لە کاتێکدا ئەمە ڕێگەیەکە بۆ بەهێزکردنی هەمان ڕژێم و تەنانەت گەر کورسیەکانی پەرلەمانی ئەو لایەن و کەسانەی کە بەرنامەیەکی ڕیفۆڕمیستیان هەڵگرتبێ و بە ڕێژەیەکی باشیش زیاد بکات.
هەروەک ڕوونە هیزەکانی بورژوازی ناوخۆ و دەرەکی کاتیک کە باس لە ڕیفۆرمی دەسەڵات و کەمکردنەوەی گەندەڵی و زۆر شتی تری لەم بابەتانە ئەکەن، لە بنەڕەتدا مەبەستیان ڕێفۆرمە لە دامودەزگای ڕژیم و دەوڵەتدا، ئەوەش بۆ پتەوکردنی پایەکانی سەرمایەداری نیولیبرالی و پرایڤەتایزەکردن و پەیوەستکردنی نیزامی بورژوازی لە عێراقدا بە سەرجەم جوڵە و کەڵەکەی سەرمایەی جیهانیەوە، هەر لەم ڕاستیەشدا، بۆ کەمکردنەوەی هیز و نفوزی باڵەکانی سەر بەم دەوڵەت و هیزی ناوچەیی و ئیمپریالیستی یا ئەوی تریان، و بۆ جێبەجێکردنی ئەم ستراتیژیەتی بورژوازی یا ئەوی تریان.
هەروەها ئەیانەویت فەراهەمهێنانی “باشبژێوی”! بۆ دانیشتوان و کەمکردنەوەی بێکاری و دابینکردنی خزمەتگوزاریەکان گرێبدەنەوە بە پەرەسەندنی ئابووری سەرمایەداری نیولیبرالی و کەڵەکەی سەرمایەی تایبەتەوە. ئەمە سەرباری ئەوەی کە هەموو ڕیفۆرمێکی سیاسیان لە دەوری ئەوەدا ئەخولێتەوە کە ئەم هیزی قەومی و تایفی و یا ئەویتریان بەهێز بکەن و گەندەڵی لە دەستی ئەمایان دەربهێنن و تەسلیمی دەست ئەویتریان بکەن، بەبێ دەستکاری بناغەکانی سیستمی موحاسەسەی تایفی و قەومی و گەندەڵی. هەر لەم ڕاستایەشدا قایمترکردنی دابەشبوونی تایفی و قەومی، وەلانانی هەرچی زیاتری ناسنامەی (هەویەی) ئینسانی دانێشتوان و مافی هاووڵاتیبونی یەکسانیان.
هەر بۆیە باسوخواسیان دەربارەی ڕیفورم و چاکسازی و وەلانانی گەندەڵی، و هاندانی جەماوەر بۆ بەشداری لە هەڵبژاردن و پەرلەماندا بۆ ئەوەیە ئەم ئامانجانە بهێنرێنەدی و بەمەبەستی قایمکردنی ڕژێمەکە و پتەوکردنیەتی نەک ئاڵگۆری ڕژیم و فەراهەمهاێنانی گۆڕانکاری لە بەرژەوەندی جەماوەر. بۆ ئەمکارەش بەدیل و ڕیگەیان هەڵبژرادن و پەرلەمانە و بایکۆت تیکدانی ئەجندەکەیانە.
هەر وەک ئاشکرایە، ئەوە بورژوازی و لاینگرانیەتی کە هەر تەنها هەڵبژاردن تەڕح ئەکەن و بەدێلکی ئەوتۆیان نیە بەڵام وای دەرئەخەن کە کەمپی بایکۆت بەدیلی نەبێت و گۆایا بایکۆت عەبەسیەت و گۆینەدانە بە دنیای سیاسەت و ئاڵوگۆری سیاسی. ئەمەش وەک هەموو کۆنسێپتەکانی تری باوی بورژوازی وایە کە ئەڵین گوایا سەرمایە وسەرمایەداری نیزامێکی ئەزەلیە و هێچ ئەلتەرنەتێڤێکی سۆسیالیستی نیە بۆ ئەم نیزامە و ئەیکەنە ئایدیای زاڵ لە کۆمەڵگەدا.
بایکۆت لە هەلومەرجی شۆرشگێڕانەی ئەمرۆی عیراقدا سیاسەتیکی واقعی و بەرچەستەیە نەک عەبەس و گۆینەدان بەسیاسەت، بە پێچەوانەوە بەشداریکردنی هەڵبژاردن و پەرلەمان، وەهم پەخشکردنە بە بورژوازی و سیاسەتی عەبەس و بێهودەییە بۆ پرۆلیتاریا و لەسەرخەت لادانە لە ئەرکە دەستبەجیەکانی ئەم دەوریە لە خەباتی سیاسی پرۆلیتاریای سۆشیالیست و جەماوەری ڕاپەڕیوو.
بایکۆت و ئەرکەکان
بایکۆتی هەڵبژاردن کۆنسێپت و واقعێکی کۆمەڵایەتی و سیاسیە و جیاوازە لە بەرگرتن بە (ممانعە) بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن. هەڵبژاردن و پەرلەمان ناکرێ بە میکانیکی و هەڵکوتانە سەر سندوقەکانی دەنگدان و بەرگرتن بە بەشداری خەلك لە هەڵبژاردنەکاندا وەڵام بدرێتەوە. ڕەنگە ئەم جورە کردارانە لە دۆخی توندوتیژبونەوەی کێشمەکێشی سیاسی و چینایەتی کۆمەڵگەدا و لە کاتی بەرەوپێشچوونی شۆرش و بزوتنەوەی شۆرشگێڕانەدا ڕوو بدەن، بەڵام ئەمە ناتوانی ستراتیژ و خاڵی تەوەرەیی دارشتنی سیاسەت و تاکتیكی موشەخەسی شۆرشگێڕانە بێت لە بەرامبەر هەڵبژاردندا. ئەمە جگە لەوەی کە لادانە لەو پرنسێپەی کە پێویستە پەیڕەو بکرێت ئەویش ئەوەیە کە نابی بەر بەهیچ کەسیک بگێرێت کە مافی خۆی پراتیک بکات بە بەشداری هەلبژاردان و دەنگدان یا بایکۆتی کردنی.
ئەوەی کە لە باری عەمەلیەوە پێویستە کۆمۆنیستەکان و شۆرشگێڕان کاری بۆ بکەن، بڵاوکردنەوەی هوشیاری سیاسی و یەکخستنی ڕیزەکانی خەباتی دەرەوەی پەرلەمان و هەڵبژاردنە. ئەمەش لە دەوری ئاسۆ و ئەجیندەیەکی سیاسی کە بەرژەوەندیەکانی خەباتی چینایەتی کریکاران و نەداران و بێکاران و سەرجەم زەحمتکێشان و ژنانی کریکار و سەرکوتکراو بەرجەسەت بکاتەوە، و ئەم هیزە چینایەتە لەباری سیاسیەوە بەهیز بکات و سەربەخۆیی سیاسی چینایەتی مسۆگەربکات.
دیارە ئەم مەسەلەیە لایەنی جوراوجۆر ئەگرێتەوە بەڵام ئەوەی گرنگە لەبەرچاو بگێری ئەوەیە کە بایکۆت وەک فۆرمێکی تری هەڵچوونی سیاسی جەماوەری و ڕاپەرین مامەڵە بکرێت. دیبەیتەکانی کەمپێنی حزب و لایەنەکان و بەرنامەی هەڵبژاردنیان مەتیریالێکی زۆر و زەبەند ئەدات بەدەستەوە کە کۆمۆنیستەکان و شۆرشگێڕان ناوەرۆکی چینایەتی بورژوازیانە و دژە جەماوەریی ئەو بەرنامانە ڕیسوا بکەن و کونەپەرستی ئیسلامی سیاسی و بزوتنەوەی قەومی و تایفی و دژایەتی بێ ئەمانیان لە بەرامبەر خەلكی زەحمتکێش و نەداراندا بدرێتە بەر ڕەخنەی تیژ ی سۆشیالیستی و پرۆلیتاری تا هەرچی جەماوەری بەرین تری خەلک قناعەت بکن بە ڕیگە چارەی شۆرشگێرانە و سۆشیالیستی و بایکۆتی هەڵبژاردن.
سیمینار و کۆبونەوەی گشتی بەڕیخستن و باسوخواسی کێشەکانی شۆرش و ڕاپەرین و ئامانج و داوکاریەکان و ڕیگەی کۆتایی هینان بەکارەساتەکانی ئەمرۆ و یەکخستنی ڕیزی پرۆلیتاریا لە مەسەلە ئەسڵی و سەرکیەکانی بەردەم هەر شۆرشگێر و کۆمۆنیستیکە لە ئێستادا. هەر بۆیە بایکوت و کەمپێنی بایکوت چ لە گەڕەکەکان و گۆڕەپانەکاندا و چ لە سۆشیال میدیا و ئامرازەکانی پەیوەند گرتنی مۆدێرندا ئەتوانرێ لە دەوری ئەو کێشە و مەسەلانەدا بە فراوانی ئەنجام بدری.
مەسەلەیکی تر ئەوەیە کە بورژوازی توانیویەتی هەڵبژاردن و پەرلەمان بکاتە فۆرم و میکانیزمی سەرلەنۆی بەرهەمهێنانەوەی نیزامی سیاسی لە کۆمەلگەدا و بیکاتە مەسەلەیەکی گشتیی هەموو دانیشتوان. لەم باریەوە ئاشکرایە هەڵبژاردن بەڕاستەوخۆیی ڕیزی بەرینی ووردە بورژوازی شار و لادی ئەگرێتەوە. هەڵۆێستی ئەم چینە و تۆێژگەلێکی دەوروبەری، لە بەرامبەر ڕوودانی ئاڵۆگۆری ڕێشەیی و شۆرشگێڕانەدا نیوەناچڵە و چاوی زیاتر لە چاکسازی بۆرژوازیە لەریگەی پەرلەمان و هەڵبژاردنەوە. بەڵام تۆیژە دەستکورتەکانی ئەم چینە کە هەر ڕۆژە لە ژیر فشاری سەرمایە و ڕژیمی سیاسیدا بەرەو ڕیزەکانی پرۆلیتاریا ئەڕون، لە باری گوزەران و جێگەی کۆمەڵایەتیانەوە، ڕادیکاڵن و تەنانەت بەشداری ڕاپەرین و هەڵچوونە سیاسیەکانی جەماوەری نەدار ئەکەن.
نمونەی کردەوەی سیاسی بەشی سەرەوەی تۆیژگەلی ووردە بورژوازی لە تەجروبەی هەرێمی کوردستاندا بە ڕوونی ئەبینری. ئاراستە و بەرنامەی چاکسازی بۆرژوازی قەومی لە کوردستان کە لە بزوتنەوەی گۆراندا بەرجەسەتە بوبووەوە، بوە مەڵبەندی کۆبونەوەی بورژوزای بچوک و تەنانەت بورژوازی ناوەند لە شارەکانی کوردستاندا و تۆیژگەلێکی بەرینی ڕۆشنبیری قەومی بە دوای خۆدا ڕاکێشا و کورسیەکانی لە پەرلمانی کوردستنادا زیادی کرد. ئەم ئەزمونەیە ئەمرۆ بەشکست گەیشتووە و ئاوات و ئامانجەکانی بە هەوادا چووە، بەڵام ئەم بەشە لە ووردە بورژوازی ڕووی نەکردۆتە چینی کریکار و نەداران.
بەهەرحال، ووردە بورژوازی بچووک لە سەرتاسەری عێڕاقدا بە شیوەی جۆراوجۆر کاریگەریان لەسەر ڕەوندی سیاسی هەیە و هەم لە هەڵبژاردندا وە هەم لە بەرەی ڕاپەریندا. دوودڵی و ڕاڕایی ئەم تۆیژگەلە سەبارەت بە بایکۆت کاتێک ئەتوانێ بەلای پرۆلیتاریادا بشکێتەوە کە پرۆلیتاریا و بەری شۆرشگێڕانەی بایکۆت بتوانن کاریگەریەکانیان هەمەگیر بکەن لە ئاستی کۆمەڵدا.
هەر بۆیە فۆکۆسی ئەسڵی لە بایکۆتدا پێویستە لە سەر ڕێکخستنی هیزی سیاسی چینی کرێکاران و زەحمتکێشان و تۆیژەکانی دەوربەریان و ڕیزی چەندین ملیونی بێکارکراوان لە هەردوو ڕەگەز، و گەنجانی شۆرشگێر و نەداران بێت. ئەم کارەش بەبێ ڕێکخراوبوونی ئەم چین و تۆیژانە لە سەر بنامای بەرژەوەندی چیانیەتیان ئەنجام نادری.
ئەمرۆ بەرپاکردنی ئالگۆڕی شۆرشگێڕانە لە عێراقدا و سەرخستنی ڕاپەرینی جەماوەری زەحمەتکێش لە هەر کات زیاتر پەیوەست بوەتەوە بە گۆڕینی لاسەنگی هیزی چیانیەتی لە بەرژەوەندی پرۆلیتاریا و تۆیژە نەدارەکان. کێشەی سەرەکی ئەوەیە کە هیشتا پرۆلیتاریا دەستی بە حزبیکی کۆمۆنیستی بەرینی کۆمەڵایەتی خۆی نەگەیشتووە و لە ساتەکانی بونیاتنانی ئەم حزبەدایە، و لە هەمان کاتیشدا ڕووبەرووی ئەرک و کارێکی هەمەلایەنەیە کە پەرسەندنی خەبات و کێشمەکێشی چینایەتیەتی لە بەرامبەر بۆرژوازیدا هێناویەتە پێشەوە. بەدەر لەهەر هاژوهوژێکی بورژوازی و ووردە بورژوازی ڕۆشنبیرانیان دژی حزبیەتی سۆشیالیستی پرۆلیتاریا، ئەمرۆ چینی کرێکارو نەداران و زەحمەکێشان پێویستیان بە حزبی سۆسیالیستی خۆیانە تا بتوانن ڕابەری ئاڵۆگۆری شۆرشگێرانەی کۆمەڵگە بن. بڕبرە پشتی هێزی بایکۆت ئەم هیزە پرۆلیتاریەیە کە هیچ بەرژوەندیکی نیە لە مانەوەی ئەم باورودۆخەی ئەمرۆ، و بایکۆت و کەمپێنی سیاسی بایکۆیت کاریگەری لەوەدایە کە ڕیزەکانی هەرجی بەرینتری ئەم چینە لە دەوری سیاسەت و پرۆگرامی شۆرشگێڕانەی سۆشیالستی ڕێکبخات و پایەکانی ئەم حزبە کۆمەڵایەتیە ڕزگاریخوازانەیە بونیات بنیت تا بتوانێ بەرە و سۆسیالیزم هەنگاو بنێ.
٥-٧-٢٠٢١
