Skip to Content

سێ جار گەڕانەوە، پاشان نەگەڕانەوە.. ژیار ئەسوەد

سێ جار گەڕانەوە، پاشان نەگەڕانەوە.. ژیار ئەسوەد

Closed
by ته‌مموز 27, 2021 General, Literature

بێگومان شتی دیکەی ھاوشێوە ھەبوون بە خەونیش بە بیری کەسدا نەھاتوون، کەچی ڕوویان داوە. بۆ نموونە چەند پاشای خۆبەخوازان ھەبووە، زەلیلانە سەری ناوەتەوە؟ سەردەمی خۆی کێ بە مێشکیدا ھاتووە ئەو دەیناسۆڕە زلانە، تەنیا ئێسکوپرووسکیان بدۆزینەوە؟ یان کێ لە ئێمە ئەمڕۆ دەتوانێ ئەندێشەی ئەوە بکا، مێروولە کە لە بەرچاومان جرتوفرتیانە، زانستیش دەڵێ بەبێ ئاگایی خۆمان لە ژیانماندا چەندین دانە دەخۆین، ڕۆژێک دابێ تەنانەت ئاسەواری نەمێنێ لەم گۆیەی لەسەری ھەناسە دەدەین؟ بەڵام خۆ ھیچ سەمەرە نییە ئەگەر ئەوە ڕوو بدا. بۆیە دەبێ ئەم چیرۆکە ئاسایی وەربگیرێ. چیرۆکی سێ جار گەڕانەوە، پاشان نەگەڕانەوەی پیاوێک. دروستتر، ئەو پیاوە باوکمە.
باوکم چەند ساڵێک بوو لە بانکێک، شەوان چاودێری کامێرا بوو. گشت سبەینان بەو چاوە داتەپیوانەیەوە دەھاتەوە و ڕۆدەچووە خەوێکی قووڵەوە. بۆ ئەوەی بوو ھیچ کەسێک نەبینێ و نەدوێنێ، نەک لەبەر ماندوویەتی یاخۆ ئازارە لەبننەھاتووەکانی گەدەی.
کە ئێوارەی لێ دەھات، ھەر بەو جلوبەرگانەوە کە پێی دەڕۆیشتە کار و پێی دەگەڕایەوە و پێی دەنووست و پێی نانی دەخوارد و… باوڵە دەستییە بچووکەکەی کۆدەکردەوە، ھێلکەی کوڵاو بوایە یان قاپێک ماست، دەیھاویشتە ناوی و خێرا تێی دەتەقاند. بیرم چوو باسی ئەو چەند کتێبە بکەم، کە ماوەیەکی وەھا زۆری بە بیرمدا نەیەت، ھاوھەنگاوی باوکمن. ھەڵبەت بێ ئەوەی بزانێ کاغەزەکانیان سپیین یان زەرد!
وێنەی لەنین، مارکس، گیڤارا و… نازانم کێی تر لەسەر بەرگەکانیانە. بۆ یەکەم جار ئەو ناوانەم لە زاری خۆیەوە بیست. ئەو سەردەمەی زیاتر قسەی دەکرد، ئافاتی دنیا و گەنجێتی و عاشقبوون و ھەڵاتن و کارکردن لەناو کایەی سیاسەتی بۆ دەگێڕامەوە و لەگەڵیدا باسی ئەوان. مێرمنداڵێکی بیرتیژ بووم، وێنای سیمایانم دەکرد: سەکسووک، کلێتەیەک بە ئەستێرەی سوورەوە، تفەنگی کۆن و… نازانم چی تر.
ساڵانی دواتر، کە دۆخی باوکمم دەدیت، دەترسام توخنی ئەو ناوانە بکەوم.

زووتر لە وادەی خۆی دەردەچوو، درەنگتر لە وادەی خۆی بە ماڵێ دەکەوت. ئێمە کەم قسەمان دەکرد و چاومان بە چاوی یەکدی دەکەوت. پیاوێک وەھا بێ، ھەڵبەت ھەر وەھا دەبێ.
زۆرجار بۆ ژەمی نیوەڕۆ ھەڵنەدەستا، من و دایکم نامۆیانە بەدیار دوو قاپی تەنیاوە دادەنیشتین. ئەگەریش ھەستایە، نانی پێ نەدەخورا، لەپێش ڤیدیۆی پەیکەرسازەکانی یوتیووبەوە دادەما و بۆ خۆی دەکەوتە ناو دنیای خەونەکانی.
ئەوەندە قسەی لەگەڵ دایکم نەدەکرد. ھەرگیز سەر بە دنیاکەی ئەو نییە، یان دایکم سەر بە دنیاکەی وی نییە. پێی وابوو من تاقەکەسم بەھای ھونەر دەزانم و دەتوانم دوای خۆی پارێزگاری لەو چەند پەیکەرە دەگمەنە بکەم. جار نا جارێ پێی دەگوتم: “کاتم ھەبێ، شوێنی کارکردن و ئامێری وا باشم لە بەردەست بێ، تێ ھەڵدچمەوە”. ساڵەھا بوو، چەند پەیکەرێکی بچووکی تەواوکراو و چەند دانەیەکی نیوەچڵ جێھێڵدراو و ھەندێ کۆتەرەداری دەست لێ نەدراو لەناو چاوێک لە کانتۆرەکەمان خەوتبوون.

شەوێکی زستان، کە ھەرچی جادە و جۆگەیە شەختە پەلاماری دابوو، کاتێ ئەویش لەسەر کار بوو، زەنگی مۆبایلەکەم لێی دا. من ھەردەم خاترجەم لەوەی بە دەگمەن نەبێ پەیوەندی ناکا، پاڵی لێ دەمەمەوە.
کە چاوم کردەوە، دڵەکوتە دایگرتم. لەتاو سەرما پەنجەکانم وەک چڵی درەختێکی پیر، ڕەق ببوون. مۆبایل لەناو دەستم، نیگام بڕییە پەنجەرەکە. بە ئاسمانەوە، خۆرێکی سپیی تەمگرتوو، نەک مانگ. ھێشتا خەواڵوو، دوگمە سەوزەکەی شاشەم داگرت. ھەندێ وشە بە گوێمدا ڕەت بوون، چوونە مێشکم و تەزووی ترسێکیان خستە گیانمەوە.
ئەو دەبێ سەعات حەوت لە ماڵەوە بێ، کەچی کە سەیری ژمارەکانی بەشی سەرەوەی مۆبایلەکەم دەکەم، سەعات نۆی ڕەت داوە.
دەنگێکی نزم بوو: «ژیار، بڕۆ بەردەم ئاوێنە، بزانە ھەر خۆتی؟»
گوتم: «بابە گیان یانی چی ھەر خۆم بم؟»
جەختی لەوە دەکردەوە: «دەی بڕۆ سەیری خۆت بکە و زوو پێم بڵێ».
بەوپەڕی گومانەوە چوومە بەردەم ئاوێنە؛ ھەمان ژیار بووم. مەگەر ڕێی تێ دەچێ ببم بە کەسێک یان شتێکی تر؟
لەسەر ھێڵ مابوو. ھەستم بە وشکایی گەرووی دەکرد و ئەو تفانەی بۆی قووت نەدەدران.
گوتم: «بابە! ئەوا خۆمم. درەنگی کردووە، تۆ بۆ جارێ لەوێی؟»
دەنگێکی خنکاو ھاتە ئەمدیوی تەلەفۆن: «ناتوانم بگەڕێمەوە. کەوتوومە دارستان».
دارستان؟! بریا ئەم شارە وشکوبرینگەی قەڵایەک خنکاندوویەتی، چەند ڕێیەکی دەبوو بیگەیاندبایتایە دارستان. تەنانەت بەشی ئەوەندە درەختی لێ نییە گەر لە ڕۆژێکی خۆرەتاویدا پیاسە بکەی، سێبەر دروست بکا و بە شەقامەکاندا بیپەرشێنێ.

ھیچ چارەیەکی دی نەمابوو، دەبوو دایکم ئاگادار بکەمەوە. بەسەر پەڕۆیەکی گەورەی سڕینەوەدا کە لە کەفاوێکی بۆنخۆش ھەڵکێشرابوو و بە ماڵەکەدا بڵاوی دەکردەوە، چەمیبووەوە؛ کاشییەکانی خاوێن دەکردنەوە. ھێنام و بردم، وەختێ بە شێنەیی شتێکی وام تێ دەگەیاند، چاوەکانی زەق بوونەوە، بەڵام ورتەی نەھات، وەک ئەوەی چاوەڕێی ئەم ڕۆژەی کردبێ، بەرز بووەوە و نەرم پەڕۆکەی فڕێ دایە سەر شۆرگەکەی پاڵی.
چەند چرکەیەکی برد، لەچکبەسەر و شاڵ لەسەر شان، من بەدوایدا دەرچووم. وەک دوانێک پێشبڕکێ بکەن، دەڕۆیشتین.
بەناو قوڕ و چڵپاوی شەقاماندا دەڕۆیشتین و شەستەباران جلوبەرگی دەخوساندینەوە.

دیوی دەرەوەی بانک، بە جامی یەگجار توندوتۆڵ داپۆشرابوو. ڕەنگێکی شینی تاریکی دەنواند. بە ھیچ ھەوڵدانێک نەتدەتوانی ژوورەوە ببینی.
گەیشتینە بەردەم ئەوێ. چووم قایم لە دەرگە گەورەکەم دا، دەنگ نەھات.
دایکم، دەستلەرزیو، تەلەفۆنی بەرەو گوێی دەبرد؛ ئینجا دەنگلەرزیو دەیگوت: «ھەڵیناگرێ».
پاش کەمێک، دەنگی باوکم جامە ئەستوورەکانی بڕی و گوتی: «لەخۆڕا خۆتان ماندوو دەکەن، قەت ناتوانم لێرە بێمە دەرەوە».
دایکم ھاتە پێش، سەری بە جامەکەوە نووساند، وەک پاڕانەوە پێی گوت: «پبیکە بە خاتری ئەو تاقانەیەت وەرە دەرەوە».
زۆر تووڕە گوتی: «ناتوانم ناتوانم… سێ جار ھاتمە دەرەوە و گەڕامەوە. ھەمووی حەیواناتە».
بە تیلەی چاو، ئاگام لێ بوو تاکوتەرا خەڵک، خۆیان و کیسەیەک نان و سەموون، جامێک ماست، مەنجەڵێک نۆک و لۆبیا، دەھاتن و دەچوون. ئەوانیش بە تیلەی چاو دەیانڕوانی، ئینجا خۆیان نەبان دەکرد و تێدەپەڕین. وام دەزانی، لەتاو شەرم، دەموچاوم بۆیەی سووری پێدا کرابێ. تایبەت، بەوەی ئیدی ھێدی ھێدی بە نووزە و گریانی دایکم، ھەندێ لێمان کۆبوونەوە.
گوتم: «دەی بابە گیان، ئەوەتا ئێمە لێرەین و ھیچ حەیوانێکی لێ نییە».
باوکم زیاتر گڕی تووڕەیی لەناویدا پەرەی دەسەند، ھاواری دەکرد: «بەم تەمەنەوە خۆ شێت نەبووم و کوێریش نیم، ئەوەتا لە کامێراوە سەیر دەکەم، دەرەوە پڕیەتی لە حەیوانی کێوی». ترساو، گوڕاندی: «ئەوەتا دەوروبەری ئێوە گیراوە، ڕاکەن لەوێ مەمێنن».
گوتم: «دەرگەکە بکەوە بەس با بێینە ژوورەوە، بە چاوی خۆت ببینە ژیارم».
گوتی: «دەترسم ئێوەیش بووبنە ئەوان. دەترسم وەک ئەوانتان لێ ھاتبێ و پەلامارم بدەن. دەرگە ناکەمەوە… نا».
دەیان کەس دەوروبەری تەنیوین. گەیشتووە بەوەی سێ چوار پیاو نزیک ببنەوە، بەڵکە قسەیەکی تێدا بکەن و باوکم بێننە دەر. فیشکە، لوورە، بۆڵە، نەڕە، زیڕە… ئاوڕ دەدەمەوە، بۆ تاوێ ھەست دەکەم شێوەی کەمتیار و گورگ و شێر و پڵینگ و… دەیان شێوەی تێکەڵوپێکەڵ بەرەو ڕووم دێن.
ھەردوو چاوم توند دادەخەم.

mm

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.

Previous
Next
Kurdish