کاتێ کوردبوون، نەژادییانە لێک ئەدرێتەوە!.. کامیار سابیر
چەمکی “کوردبوون”، لە رووی سیاسیی، زمانیی، کولتووریی و ئینتێلێکچواڵییەوە، بە هەڵە لێکدانەوەی بۆ ئەکرێ. زۆربەی شرۆڤەکانی ئەم بابەتە سیاسیی و ئۆنتۆڵۆژییە ( زانستی بوون)، بە خراپیی، لە ماوەی دوو دەیەی رابردوودا، کەوتووەتە ناو ئەدەبی کوردیی ناوەڕاستەوە. لە ئەدەبی هیچ نەتەوەیەکی ئەم سەرزەمیینەدا، ئەستەمە خۆخواردنەوە و کڕوزانەوە و پییشخواردنەوەی سیاسیی، بە زووخاوی شیعر و ئەدەبی لەخۆدان، لەسەر بونیادی نەژادیی یان نەتەوەیی بوونی هەبێت، بەراورد بەوەی لە ناو کورددا هەیە. بڕۆن لە گووگڵەوە بۆ گووگڵ سکۆلار، بۆ سێرچی داتابەیسە جیهانییەکان، سێرچ بکەن، نە لە زمانەکانی دەوروبەرماندا شتی وا هەیە و نە لە ئینگلیزییدا، شتێ نییە بە ناوی ( کونە عرب) یان ( فارس بودن) کە ئاماژە بۆ ستەم و چەوساندنەوە بکات لە مێژووی گەلانی عەرەب و فارسدا، تەنانەت لە زمانی تورکییشدا، چەمکی ( Türklük) کە تورک بە بوونەوە گرێ ئەدات، بۆ دۆخە سیاسیی و کۆمەڵایەتیی و کولتوورییەکە نییە، بەڵکو رێک بۆ تورکچییەتیی یان تورکایەتیی(Turkishness ) لەسەر وەزنی ناسیۆنالیزمی کوردایەتیی Kurdishness ( بۆ ناسیۆنالیزمی کوردیی) و ناسیۆنالیزمی عەرەبیی بۆ عەرەب، بەکار ئەهێنرێ. لێرەدا مەبەست ئەوەیە کە نەژادییەکانی کورد، کاتێ چەمکی کوردبوون بەکار ئەهێنن، لە نەست و هەستیاندا، مەبەستیان کوردایەتییە بەڵام بە زەخرەفەیەکی زمانیی و سەفسەطەی ئەکادیمییەوە.
بە واتایەکی تر، جگە لە ئۆجەلان لە ناو سیاسییەکانی کورددا کە توانییویەتیی لە کۆنتێکستێکی دروستدا، کوردبوون فۆرمەلە بکات و تەوظیفی سیاسیی بە شێوەیەک بکاتەوە کە رێک لە هەمبەر کوردایەتییدا بوەستێتەوە، هیچ سیاسییەکی کورد، ئەمەی نەکردووە. لە کاتێکدا زۆربەی هەرە زۆری ئەوانەی لە کرمانجیی ناوەڕاستدا بەکاری ئەهێنن، رێک دەغدەغە نەژادییەکە و حەماسە نەتەوەییە چەپێنراوەکەیان، وایانلێئەکات کە کوردبوون بەکاربهێنن، لە واقیعیشدا، ئەم کوردبوونەی ئەوان بەکاریئەهێنن، هەر زمانە سیاسییەکەی ئەدەبی شاعیرانەی کوردییە کە لە شەستەکان، حەفتاکان و هەشتاکاندا، بۆ مۆبەڵایزی خەڵک لە لایەن ناسیۆنالیزمی نەژادییەوە هاوار ئەکرا کە رژێمە یەک لە دوای یەکەکانی عێراق، بەس لەبەر ئەوەی کوردین! ئەمانچەوسێننەوە؟! لە واقیعدا، ئەوە درۆیەکی زۆر گەورەی مێژووییە کە بۆ ناسیۆنالیزمی عەرەبیی، لەسەردەمی مەلیکیی و جهمورییشدا هەڵبەستراوە، کاتێ ستەم لە خەڵكی کوردستان کراوە، بەشی هەرە زۆری بەهۆی رەدفیعلی ناسیۆنالیزمی عەرەبییەوە بووە لە هەمبەر فیعلی کوردایەتییدا کە حەرەکەی کوردیی لە شێخ مەحمودەوە بۆ بارزانیی و تاڵەبانیی( بە کۆمەڵەی رەنجدەران و حشع و ئیسلامییەکانیشەوە) هەموویان بە دەستوری موخابەراتی وڵاتانی تر، کاری تەخریبیان لە عێراقدا کردووە و قەضییەی کوردییان بۆ ئەجێندا حیزبیی، شەخصیی و بنەماڵەیی و بەرەبابیی خۆیان، بەکارهێناوە و بیزنسیان پێوەکردووە. بەرهەمەکەیشی دەسەڵاتدارییەتی پرۆکسییانەی ٣١ ساڵەی پڕ لە دزیی و تاڵانیی و چەتەگەریی و گەندەڵیی و عەمالەتی ئیقلیمیی، باشتریین نموونەیە.
لە عێراقدا( بە تایبەتیی دوای ٢٠٠٣)، هیچ جۆرە ستەمێکی سیاسیی لە گەلی کورد ناکرێ، ئەوەی هەیە موخابەراتی ئیقلیمیی لە رێگەی حکومەتی هەرێم و حیزبەکانیەوە، دەست لەکاروباری عێراق وەرئەدات و ماڵی بارزانیی بۆ ئەجێنداکانی خۆیان تەحریک ئەکەن و مەلەفی نەوت و غاز، وەکو چەکێک دژی بەغداد بەکارئەهێنن. بەتەنیا ماڵی بارزانیی ئەڵێم، چونکە لە یەکێتییەوە بۆ گۆڕان، بۆ تەواوی حیزب و حیزبۆکە نەتەوەیی و نەژادیی و ئیسلامیی و چەپە جۆراوجۆرەکان( بە زۆربەی شیوعییەکان و هەڕمێنەی ژیژەکییەکان و تەرتە و وەرتەکانی ترەوە)، زۆریینەی رەهایان بوونە بە مولحەقی پارتیی و بە کردەوەیش، بە مەرجەعی سیاسیی خۆیان، قبوڵیان کردووە.
لە پێوەند بە کوردبوونەوە، عەرەببوون بە نموونە بهێنینەوە، سەمیر قەصیر، نووسەری لوبنانیی( تێر-ۆرکرا لە لوبنان) لە ( Being Arab) دا باسی ئەوە ئەکات کە (عەرەب-بیت بە مورادیفی عەرەببوون)، بەدبەختییە، چونکە بە بڕوای ئەو، عەرەبەکان بەدبەختتریین Most wretched خەڵکی سەر ئەم زەمیینەن، قەصیر لەو دیدە کولتوورییەوە سەیری عەرەبی ئەکرد کە تەوەزەل و بێهێزن( Malaise )، ئارگیومێنتەکانی ئەوە بوون کە نەوەی بێسەرپەرشت، زۆر ئەخەنەوە و شارەکان زۆر بەسەریەکدا ترشاون، رێژەی نەخوێندەواریی زۆرە، گاپی نێوان هەژاریی و دەوڵەمەندیی، گەورە و گەورەتر ئەبێت و نەتەوەیەکن ناتوانن خۆیان لەگەڵ مۆدێرنیزم و لیبراڵیزمدا بگونجێنن. لێرەدا، گرنگە جەخت لەوە بکرێتەوە ئەم پەرۆشیی و غوبن وغەمخۆرییەی قەصیر بۆ بەدبەختییەکانی گەلی عەرەب، کولتووریی و کۆمەڵایەتیی بوو، تەنانەت ئەگەر سیاسییش بووبێت، ئایدیۆلۆژییانە، تاوانەکەی نەخستووەتە سەر نەتەوە و نەژاد و دیینەکانی ترو بە ئەهریمەنی نەکردوون، بەڵام شیین و واوەیلێی رەهەندییە نەژادییەکان و ئەوانەی پێیانئەگوترێ نوخبەی نەتەوەیی، ئایدیۆلۆژییانە لە توخم و نەژادی کورد ئەڕوانن و بەدبەختییەکانی wretchedness ئینسانی کورد و کێشە سیاسییەکانی کورد، لە خودی ئەوەدا ئەبییننەوە کە ئێمە کوردین، بەهۆی کوردبوونمانەوە! عەرەب و فارس و تورک ( زووخاوەکانی جەمال نەبەز، هەڵئەهێننەوە) ئەمانچەوسێننەوە، کاتێ کە کوردیشین، ئەبێ وەکو کورد ( وەکو جوولەکە بە تێرمەکەی ئارێنت و رەهەندییە نەرجسییە خۆهەڵکێشەکان)، داکۆکیی لە خۆمان بکەین! بە زمانی شەعبیی، ئەبێ ئێمەی کوردیش بکەوینە کوشتوبڕی عەرەب و فارس و تورک و ئاذەریی..تاد، تا کەمێک عاقڵ و بن و واز لە حەماقەتی نەژادیی خۆیان بهێنن!؟ لە واقیعدا ئەم دیدە زۆر پاسۆکییانە و کاژێکییانەیە، تەنانەت فاشییانەشە، هەروەها زۆر عارێکی گەورە و نەقصێکی بەربادە کە مرۆڤی بە حیساب ئینتێلێکچواڵی کورد، بەم عەقڵییەتە شاعیرییە و بەم مێنتاڵیتییە ئەدییبییە نەژادییە موقییتەوە، بییر بکاتەوە و کوردبوون بە مەغزی ئایدیۆلۆژیی و نەژادیی و تەنانەت فاشییانە لێکبداتەوە.
——————————————————-
ئەمەی سەرەوە، بەشی سێیەم بوو لە ” ئایا لەسەر کوردبوون، دوژمنایەتیی کورد ئەکرێ؟ چۆن تێزەکەی ئارێنت، فاشیزمی کوردیی بەرهەم ئەهێنێت؟”
کامیار سابیر
