چیرۆك/ میهره‌بان.. ئەژین فەهمی
ئێواره‌یه‌كی هاوین برینێکی قووڵی لە دەروونمدا درووست کرد، وای لێکردم بۆ هەمیشە لە گەمەی خۆشاردنەوە و شاردنەوەی ڕووخسارم بترسم، ترس لە تەنیاکەوتن و قەومانی کارەساتێك. ئێوارەیەك، کە تەمەنم هەشت ساڵانێك ده‌بوو و نه‌ده‌بوو، لەگەڵ هاوڕێ هاوته‌مه‌نه‌كانم له‌لای دارتووه به‌رزه‌كه‌ی گەڕەکەکەمان چاوشارکێمان دەکرد. دارتووەکە لەبه‌ر ده‌رگه‌ی ماڵی سالارە باریكه‌ڵه‌ی هاوڕێماندا ڕووابوو، كه ماڵیان به ته‌نیشت ماڵی هیوا شەلەوە بوو. سەرم نا بە قەدی درەختەکەوە و به ده‌سته‌كانم ڕووخسارم شاردەوە. ده‌بووایه تا ژماره ده‌م ژماردبا و به‌دوایاندا ڕۆیشتبام، تاكو هه‌موویان گڕ بده‌م.
ئه‌و ئێواره‌یه، کە وا ده‌زانم هه‌ر ئێستایه، هەرگیز بیرم نه‌چووه‌ته‌وه، به لاڵه‌‌په‌تێ تا “ده”م ژمارد و بێده‌نگ بووم، دووباره‌م كرده‌وه و كڕ بووم، تاوێكی تر وێستام، ڕووم له دره‌خته‌كه وه‌رچه‌رخاند و سه‌یری چوارده‌وری خۆمم كرد، له بێده‌نگیییه‌كه‌دا دڵنیا بوومه‌وه هه‌موو هاوڕێکانم خۆیان حه‌شارداوه.
ده‌وروپشتی دارتووه‌كه‌م پشكنی، تا بزانم داخۆ ئه‌وجاره‌یش سالار له پشت دره‌خته‌كه‌وه خۆی مه‌ڵاس نەداوه، به‌ڵام له‌وێ نه‌مبینی. دارتووه‌كه‌م به‌جێهێشت و بۆ پشته‌وه‌ی لادیواره‌‌كه‌ی حه‌وشه‌ی ماڵی هیواشه‌ل هه‌نگاوم نا، كه هه‌میشه له پشت ئه‌و دیواره ڕووخاو‌ه‌وه خۆی حه‌شار ده‌دا؛ هیوا لەبەر قاچەکانی نه‌یده‌توانی زۆر دوور بكه‌وێته‌وه، ئه‌و پەنادیواره گونجاوترین په‌ناگه‌یەك بوو بۆی. هیواشم نە له‌پاڵ دیواره‌كه و نە له‌ناو حه‌وشه بێده‌رگا‌كه‌یان نەدۆزیەوە. له‌وێ دووركه‌وتمه‌وه و ڕۆیشتم به‌دوای ئازادی باڵابه‌رزدا بگه‌ڕێم، كه به لۆقدرێژ ناومان ده‌برد، ئه‌و ده‌بوو خۆی زۆر كووڕ كردبایه‌وه تا كه‌سمان نه‌یبینین.
پاشان به‌دوای منداڵه‌كانی تردا گه‌ڕام، سه‌یر بوو، نه ئه‌وان له شوێنه‌كانی خۆیان بوون و نه ده‌نگی هیچ كامێكیشیانم له دووره‌وه دهبیست. دوایین شوێن، كه به‌نیاز بووم شاڵاوی لێ گڕ بده‌م، دارهه‌رمێ پیره‌كه بوو، كه به‌رانبه‌ر ماڵی یه‌كێك له هاوڕێكانمان بوو. به‌ره‌و دره‌خته‌كه… بندیواری خانووه‌كه‌ی هاوڕێكه‌مانم جێنه‌هێشتبوو، دره‌خته قه‌ده‌ئه‌ستووره‌كه خۆی پێشاندام و نه‌دام، كه گوێم له هه‌ریه‌ك له دایكی سالار و هیوا بوو، بانگیان ده‌كردن: “منداڵینه دره‌نگه وه‌رنه‌وه! كاتی نانخواردنه” به‌ره‌و دره‌خته‌كه ڕۆیشتم و گوێم لێیان بوو ده‌یانگوت: “ده‌بێت ئه‌و منداڵانه بگه‌ڕێنه‌وه، نه‌كا دیسان ئاده‌میان لێ په‌یدا ببێت”.
ئاده‌م ئیستێكی پێ كردم، خۆی نا، ناوه‌كه‌ی، ترس هانای وه‌به‌رهێنام، ویستم نه‌چمه لای دره‌خته‌كه‌وە، به‌ڵام حه‌زی گڕدانی شاڵاو بەرەو ئەوێ دنه‌ی دام. دڵنیا بووم، كه هه‌میشه له پاڵ دارهه‌رمێكه‌وه قنج داده‌نیشێت، ده‌ست به چاوه‌كانیه‌وه ده‌گرێت و لهو وایه كه‌س نایبینێت. ئاخر ئه‌و له هه‌موومان بچووكتر بوو، به‌ڵام كه چه‌ندجارێك به‌چوارده‌وری دره‌خته‌كه‌دا سووڕامه‌وه، سه‌یر بوو، شاڵاویش له‌وێ نه‌بوو!
گه‌ره‌كم بوو له دره‌خته‌كه دوور بكه‌ومه‌وه. لهو ساته‌دا له‌سه‌ر لقوپۆپی دره‌خته‌كه‌وه هه‌ستم به خشه و جووڵه‌یه‌كی نامۆ كرد. سه‌رم هه‌ڵبڕی و ئاده‌مم له‌سه‌ر دارهه‌رمێكه‌وه به‌دی كرد، ئهوجاره خۆی بوو، قاچێكی نووشتاندبووه‌وه و قاچه‌كه‌ی تریشی به لقێكی دره‌خته‌كه‌دا شۆڕكردبووه‌وه، ده‌سته باریك و تووكنه‌كانیشی به لقێكی به‌رزتره‌وه گرتبوو، چاوه شینه گه‌وره پڵنگاساكانیشی هه‌ڵتۆقیبوونه چاوه‌كانم، وه‌ك ئه‌وه‌ی خۆی بۆ نێچیره‌كه‌ی مات دابێت، خۆی مات دابوو. له‌رز هه‌موو گیانمی داگرت، قاچه‌كانم بۆ نه‌هاتن له‌گه‌ڵ خۆمیان به‌رم و بۆی ده‌ربچم، نه‌شمده‌وێرا به‌باشی ته‌ماشای بكه‌م. قاچه ئاره‌قكردووه‌كانم له ناو نه‌عله ڕه‌ساسییه‌كانمدا تووندتر كرد، كه‌چی قاچه‌كانم له‌دوم نه‌ده‌هاتن. خوێن له ده‌ماره‌كانیان مه‌یی بوو. بۆ ئه‌وه‌ی ده‌رفه‌تێكم بۆ بڕه‌خسێ، ڕابكه‌م و نه‌كه‌ومه ژێر ده‌ستی، به‌ڵام تۆقیبووم، ترس وه‌جووڵه‌ی نه‌هێنان. زمانم هه‌ڵهێنایه‌وه، به‌ڵام هاوار و ڕاكردنی چی؟ خۆ هێزی ئه‌ژنۆم نه‌مابووه تا ڕابكه‌م، ئاخر ئه‌و به بازێك خۆی هه‌ڵداوه‌ته خواره‌وه، وا له به‌رده‌ممدایه. خۆ ده‌نگیشم ده‌رنایه‌ت تاكو هاوار بۆ منداڵەکان بكه‌م و بڵێم: “فریام بكه‌ون، ئاده‌م لێره‌یه، ئه‌و شێته لێره‌یه” منێكی لاڵه‌په‌ته تازه زمانم له گۆ كه‌وتبووه.
هه‌ر زوو به ده‌ستوپه‌نجه به‌هێز و زبره‌كانی، تووند یه‌خه‌ی كراسه شینه قۆڵكورته‌كه‌می گرت و به‌ره‌و خۆی په‌لكێشی كردم. هه‌وڵی خۆڕاپسكاندنم هه‌بوو، به‌ڵام نه هێزی ئه‌وه‌م هه‌بوو پاڵێكی پێوه‌بنێم، نه له‌بیری ئه‌وه‌ش دابووم گاز له ده‌ستوپه‌نجه ناشیرین و زبره‌كانی بگرم. ئه‌و هه‌ر ڕایده‌كێشام و ڕایده‌كێشام. نینۆكه درێژه‌كانی پشته‌مل و گه‌ردنمی زامدار كردبوو. نه‌مده‌زانی به ئازاری قۆڵ و باسكم ڕابگه‌م، یاخود له‌هه‌وڵی گرتنی بیجامه‌كه‌مدا بم، كه خه‌ریكبوو له‌پێم داده‌كه‌ندرا. بۆ ئه‌وه‌ی لاستیقه‌كه‌ی له كه‌مه‌رم نه‌ترازێت، هه‌ردوو ده‌ستم تووند به بیجامه‌كه‌وه گرتبوو، كه هه‌ر سپێده‌ی ئه‌و ڕۆژه، پووره میهره‌بانم لاستیقه‌كه‌ی به دانه‌یه‌كی تووند و تۆڵتر بۆ نه‌گۆڕیبووم، به‌ڵكوو به مه‌به‌ستی تووندكردنەوەی یه‌ك دوو گرێی لێدابوو.
تا ده‌هات جێگه‌ی ئازاری لاستیقه‌كه له‌نێو قه‌دمدا زیاتر ده‌بوو، منیش زیاتر بڕستم لێده‌بڕا. پێڵاوه ڕه‌قه چه‌رمه‌كانی، له‌سه‌ر قاچم دانا و پاڵێكی پێوه‌نام، ئیدی ده‌ستم له كه‌مه‌ری بیجامه‌كه‌م پچڕا و له‌پێم داكه‌ندرا.
دیسانه‌وه ویستم ڕابكه‌م، ئهوجاره تووند گرتمی و ده‌ستی به لاستیقه‌كه‌مه‌وه گرت، شه‌رواڵه‌كه‌ی هێنایه خواره‌وه، ڕوو له دره‌خته‌كه پاڵێكی پێوه‌نام و تووند خۆی پێوه نووساندم. خێرا خێرا تفی له ده‌ستی ده‌دا و تێنه‌ده‌گه‌یشتم و بێهووده هه‌ر خۆمم ڕاده‌پسكاند، به‌ڵام هێزی منداڵێك له‌كوێ و ئی مرۆڤێكی پێگه‌یشتوو له‌كوێ، چجای ئه‌وه‌ش كه ئه‌و مرۆڤه ئەژدیهایه‌ك بێت بۆ خۆی.
چه‌ند خووله‌كێك ڕه‌تی دابوو ئاده‌م تووند خۆی پێوه نووساندبووم، كه ده‌نگه ده‌نگی هاوڕێكانم هاته به‌ر گوێ، دیاربوو منداڵه‌كان به‌ره‌و لامان دەهاتن. هیوا به ده‌م هاویشتنی به‌ردێكه‌وه نزیك بووه‌وه و هاواری كرد: “ده‌ی با به‌ردبارانی بكه‌ین، به‌رد لهو شێته بگرن”. ئیدی من نازانم چۆن بوو بیجامه‌كه‌مم هه‌ڵكێشایه‌وه و هه‌ر یه‌كێكمان به‌لایه‌كدا ڕامانكرد. ئاده‌میش تا نێزیك ماڵه‌وه دوامان كه‌وت، به‌ڵام ئهوجاره هیچ كه‌سێکمانی بۆ نه‌گیرا.
ئیدی لهو ئێواره‌یه‌وه من هەرگیز توخنی چاوشاركێ نەکەوتمەوە. ماوەیەکی زۆر ترس هه‌راسانی كردبووم، ته‌نانه‌ت لەنێو پێخه‌ف و له خه‌ونیشدا مۆته‌كه‌ی ژێر دره‌خته‌كه ده‌ستی لێهه‌ڵنه‌ده‌گرتم، زۆر جارانیش به ده‌م خه‌وه‌وه وڕێنه و هاوارم ده‌كرد.
هه‌رچه‌نده ئاده‌م توخنی هاوڕێكانیشم كه‌وتبوو، به‌ڵام هه‌ر بیرم له‌وه ده‌كرده‌وه، كه هه‌موو هاوڕێكانم به گونوقوونی ڕووتەوه منیان بینیبوو. له دوای ئه‌و ڕۆژه‌وه پووره میهره‌بان قایشی بیجامه‌كه‌می به دانه‌یه‌كی تووند و تۆڵتر گۆڕی، بۆ ئه‌وه‌ی هیچ ئاده‌مێك نه‌توانێت له پێمی دابكه‌نێت. شه‌وانه‌ش چرای ژووره‌كه‌ی خامۆش نه‌ده‌كرد و چاودێریی زیاتری ده‌كردم.
ئه‌و ئێوارانه‌ی هاوڕێكانم له‌گه‌ڵ دایكیان بۆ یاریی تۆپێن ده‌هاتنه حه‌وشه‌كه‌مان، گوێم لێبوو ژنه‌كان له‌گه‌ڵ پوورم داده‌نیشتن و باسی ئاده‌میان ده‌كرد، كه بۆچی ده‌ستدرێژیی ده‌كاته سه‌ر منداڵان. منیش بۆ گوێگرتن لێیان خۆم له هاوڕێكانم ده‌خڵافاند، بۆ ئه‌وه‌ی شتێك له‌مه‌ڕ ئاده‌مه‌وه ببیستم. وه‌ك لێیانم دهبیست ئاده‌م له ته‌مه‌نی ئێستای مندا بووه، له‌ناو كێڵگه‌ی گوڵه‌به‌ڕۆژه‌كاندا كه‌سێكی نه‌ناسراو ده‌ستدرێژیی كردبووه سه‌ر. ئه‌و ڕووداوه ببووه هۆی ئه‌وه‌ی باری ده‌روونیی تێكبچێت و خوولیای ده‌ستدرێژییكردنه سه‌ر منداڵانی تێدا بفراژێت. پووریشم ته‌نیا گوێی لێیان ده‌گرت، خه‌یاڵی ده‌ڕۆیشت و بێده‌نگ.
دیسان، بەم نیوه‌شه‌وە لە خەو ڕاپەڕیووم. هەرچەندە پێنج ساڵێك بەسەر ئەو ڕووداوەدا تێپەڕیووە، بەڵام وا ئەمشەویش جارێکی دی مۆتەکەکەی لە خەو ڕایپەڕاندووم. لەنێو پێخه‌فه‌كه‌م سەیری دەوروپشتی خۆم دەکەم، چاوم به‌دوای پوورمدا ده‌گێڕم و پوورم لە جێخه‌وه‌كه‌ی نییه. چەند ڕۆژێك لەمەوبەر پێی گوتم: “تۆ ئیدی دەنگت گڕ بووە، پێویستە ژوورێکت بۆ جیا بکەمەوە”
ماوەیەکە شەوانە وەك جاران ئه‌و به‌رگه سه‌ته‌نه لووسانه‌ی نا‌پۆشێت، كه هه‌ریه‌كەی جۆر و ڕه‌نگێكن، بۆ خەوتن دەیپۆشین و قۆڵه سپی و ڕووته‌كانی تێیدا به‌دیار ده‌كه‌وتن. ئەو کاتانەی ده‌یخستمه نێو باڵه‌كانییه‌وه خه‌تێك له‌نێوان مهمكهكانیدا دروست ده‌بوو. ئا، من هەست دەکەم خۆیم لێ دەپارێزێت، چونكه لهو شه‌وه‌وه، كه خۆیم پێوه نووساند و كوڵمه گوڵڕه‌نگه‌كانیم ماچ كرد، ئیدی خۆیم لێ دووره‌په‌رێز ده‌گرێت و به ده‌ور و پشتمدا نایه‌ت. چاوەڕوانم و بەڵکوو پەیدا ببێتەوە، بەڵام ماوەیەکی بەسەردا تێده‌په‌ڕێت و هەر دیار نییە. ترس و دڵه‌كووته دامده‌گرن. له‌خۆم ده‌پرسم ئاخۆ دەبێ بەم نیوەشەوە بۆ کوێ چوو بێت، كه منی وا بەتەنیا لێرە جێهێشتووە؟ تۆ بڵێیت چی بەسەر هاتبێت؟
لە کەیەوە و بۆچی من کەوتوومەتە لای پوورم؟ بۆ لای خێزانەکەم ناژیم؟ نازانم. چەندین جار ئه‌و پرسیارانه‌م لێی كردووە، به‌ڵام تا ئێستا وەڵامێکیم لێی دەستگیر نەبووە و ده‌په‌ڕێته‌وه لایه‌كی تر. خۆشم بەجۆرێك وابەسته‌ی بووم و سۆزم بۆی هەیە، کە زیاتر حەز دەکەم لای ئەو بژیم و بۆ لای خێزانەکەم، کە لە شار دەژین، نەگەڕێمەوە.
ژنێكە زۆر حه‌زی له خوێندنه‌وه‌ی چیرۆك و ڕۆمانە. زۆربه‌ی شه‌وان دوای كاره‌كانی ماڵ، له كتێبخانه بچووكه‌كه‌یه‌وه كتێب ده‌رده‌هێنێ و بۆم ده‌خوێنێته‌وه، منیش هەر لە زووەوە به‌و مێشكه بچووكه‌مه‌وه له‌گه‌ڵ چیرۆك و داستانه‌كانیدا گه‌شت به نێو دونیادا ده‌كه‌م.
سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌یش خه‌مێكی قووڵ لۆچی زاندووه‌ته به‌ر چاوه‌كانی. ته‌نانه‌ت خوێندنه‌وه‌ی كتێبیش ئه‌و خه‌مه‌ی نه‌‌ڕه‌واندووه‌ته‌وه. ئاگام لێی بووە هه‌ندێك جار نائاگایانه ئاهی هه‌ڵكێشاوە، دڵۆپ دڵۆپ فرمێسكی ڕژاندوون. من هەر لە زووەوە بە بێده‌نگی ته‌ماشام ده‌كرد و سه‌ره‌ده‌رییم لهو نهێنییه‌ی نه ده‌كرد. ئای چه‌ندم حه‌ز ده‌كرد نهێنی ئه‌و خه‌م و فرمێسكانه‌ی بزانم!
نه‌ك هه‌ر ئه‌وه، به‌ڵكوو ئه‌و ده‌مانه‌ی، كه له ناندێنه‌كه ده‌بووین، تاوێك لێم ڕاده‌ما و هیچی نه‌ده‌گوت، له خۆیه‌وه هه‌ڵده‌چوو. ئه‌و ساته‌ی په‌شۆكاو و هه‌ناسه‌سوار ده‌بوو، ده‌رگه‌ی كه‌وه‌نته‌ره بچووكه‌كه‌ی ده‌خسته سه‌رپشت و هه‌رچی په‌رداخ و پیاڵه‌ی نه‌خشدار هه‌بوون؛ دڵی گرتبوونی و له شاره‌وه سه‌ندبوونی، یه‌كه به‌یه‌كه له‌ناو ڕه‌فه‌ی كه‌وه‌نته‌ره‌كه‌ی ده‌رده‌هێنان و پێكی دادەکێشان، زرینگه‌یان لێوه به‌رز ده‌بووه‌وه و دەشکان. ده‌ستوپه‌نجه‌كانی خوێنیان لێده‌چۆڕا. من حه‌په‌ساو به چاوی منداڵانه‌مه‌وه تێی ڕادەمام، بێ ئه‌وه‌ی بزانم چی ده‌گوزه‌رێت. بیرم له‌وه ده‌كرده‌وه ئاخۆ ئه‌و چێژ له شكاندن و وردوخاشكردن وه‌رده‌گرێت یاخود چێژ له‌بینینی خوێن؟ بەڵام من به‌وه ڕاهاتبووم، كه هیچ پرسیارێكی لێنه‌كه‌م. هه‌ندێك شه‌و له پڕ به پڕتاو ده‌ڕۆیشت و دیار نه‌ده‌ما، له كاتی هاتنه‌وه‌ی تا به‌یانی خه‌وێكی قووڵ ده‌خه‌وت. منیش سه‌یر، به ئاره‌زووی دڵ ته‌ماشای ڕووخسار و قژه زه‌رده ئاڵۆسكاوه‌كه‌ی و لێوه ئاڵه‌كه‌یم ده‌كرد، ئای چه‌ند حه‌زم ده‌كرد به هه‌موو هێزی خۆم گازێكی تووند له لێوه‌كانی بگرم، به‌ڵام ترس ئه‌و ڕێیه‌ی لێ كوێر كردبووم.
سه‌ره‌ڕای چرچولۆچیی ژێر چاوه‌كانی، هەتا ئێستاش جوانییه ته‌لیسماویییه‌كه‌ی خۆی له‌ده‌ستنه‌داوە، ده‌توانم بڵێم، ئه‌و سەردەمانێك جوانترین ژنی شارۆچكه‌كه بووه. هه‌ربۆیه هه‌موو نیگاكانی پیاوان له‌سه‌ر ئه‌و بوون، پیاوی ژندار، ڕه‌به‌ن و ته‌نانه‌ت كوڕه گه‌نجه‌كانیش. به‌تایبه‌ت له به‌‌‌‌هاراندا ئه‌وده‌مانه‌ی، كه شكۆفه‌ی گوڵه‌كان ده‌شتوده‌ریان ده‌ڕازانده‌وه و خه‌ڵكی به به‌رگی ئاڵوواڵاوه بۆ سه‌یران و گه‌شت وه‌ده‌ر ده‌كه‌وتن. ئه‌ویش وه‌ك ئه‌وان خۆی ده‌ڕازانده‌وه، بەڵام جوانییه‌كه‌ی وی له جوانی ژنانی دی جیاوازتر بوو.
ئه‌وكاتانه‌ی بای نه‌سیم گه‌مه‌ی به تاڵه‌كانی زوولفی ده‌كرد و نیوه‌ی ڕووخساره ساف و لووسه‌كه‌ی داده‌پۆشی، هێنده‌ی تر پیاوانی شه‌یدا ده‌كرد، هه‌موویان به‌تاسه‌ی بزه‌یه‌كی بوون. به ئاواتی خه‌ونی باخه‌ڵیه‌وه بوون، به‌ڵام ئه‌و خۆشیی له هیچ پیاوێكی شارۆچكه‌كه‌مان نه‌ده‌هات و بزه نه‌یده‌گرت. ته‌نانه‌ت ڕێكوپێكترین پیاوانیش له چاوی پوورمدا هه‌ر له گورگێك ده‌چوون، ده‌یزانی ئه‌وان ته‌نیا وه‌ك حه‌ز و ئاره‌زوو ده‌یبینن.
وەك بەم دووایییانە بۆم ڕوونبووه‌ته‌وه ئەو تەمەنی یازدە ساڵان بووە، کە ئێوارەیەك دایبابی بۆ کارێك دەینێرن بۆ ماڵی دراوسێیەکیان. بەو بانگی شێوانە لە کۆڵانەکەدا پیاوێکی لێ پەیدا دەبێت و له‌لای دره‌ختێكی نزیك ماڵیان، وەك گورگێك دەستدرێژیی دەکاتە سەری. پێدەچێت دره‌خته‌كان لەم شارۆچکەیەدا تەنيا بۆ ڕووداوگه‌لێكی لەو جۆرە نێژرابن. هاواركردنی پوورم لهو ده‌مه‌دا كۆمه‌ڵه كه‌سێك له گه‌وره و بچووك لهو ناوه كۆده‌كاته‌وه، بەڵام کابرا خۆی له‌به‌ر چاوی هه‌موویاندا ون ده‌كات و كه‌س نه‌یزانی کێ بووه و بۆ كوێ چووه. چەند ساڵێك دوای ئەو ڕووداوە پوورم جارێك بە خۆدەرمانخواردکردن هەوڵی خۆکوشتن دەدات، بەڵام نەنك و باپیرەم فریای دەکەون و دەیگەیەننە نەخۆشخانە. ئەو نەمرد، بەڵام هەموو حەزێکی بۆ هاوسەرگریی تێدا مرد. من ئەو کاتانە نەمدەزانی بۆچی پوورم شوو ناکات. ئیدی له ترسی گیانی پوورم، نه‌نك و باپیرم بڕیاریاندا من لای ئه‌و بمێنمه‌وه. بڵێی ئه‌وه چیرۆكی هاتنی من بێت بۆ ئه‌م ماڵه؟
لە ناو پێخەفەکەمدام، خەو لە چاوانم تۆراوە و پووریشم هەر دیار نییە. نەکا پووریشم خەوناسا له‌م ماڵە تۆرا بێت. بە نیگەرانیییەوە له‌ناو نوێنەکانم دێمە ده‌ره‌وه. بێده‌نگ به ناو ماڵەکەدا دەگه‌ڕێم، به‌ڵام پوورم له هیچ كام له ژووره‌كان دیار نییە. ده‌نگێكی نامۆ دێتە به‌رگوێم، وه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌سێك له‌به‌ر خۆیه‌وه قسه بكات یا ده‌نگی ئاهوناڵه، هه‌ناسه‌یه‌كی ماندوو یان ده‌نگێگ لهو جۆره ده‌نگانه‌ی، كه مرۆڤ سه‌راسیمه ده‌كه‌ن. ده‌نگه نامۆكه به‌ره‌و ژێر پلیکانەکانم دەبات. لەژێر پلیکانەکاندا ژوورێكی بچووك، كه كه‌لوپه‌لی زستانان یاخود هاوینانی تێدا هه‌ڵده‌گیرێت. نزیكتر دەبمه‌وه و له‌به‌ردەم ده‌رگه‌كەدا ڕه‌قده‌بم، بێدەنگ دەوەستم و هه‌ناسه‌م لێده‌بڕێت. دەرگه‌کە بەهۆی تێکچوونی كێلۆنەکەیەوه به ته‌واوی دانه‌خراوه. من لەنێو تاریکیییەکەوە تیشکی ڕووناکیی لە کەلێنی ده‌رگه‌كه‌وه بەدی دەکەم. لێیه‌وه پوورم ده‌بینم به ژێر كراسێكه‌وه له‌سه‌ر موكێتێکی گوڵگوڵییه‌وه دانیشتووە.
لایه‌كی ڕووخسار و جەستەی له منه‌وه دیارە، لایەکەی تریشی لەو ئاوێنەیەوە دەبینم، کە بەرانبەری دانیشتووە و قاچەکانی لێ بڵاو کردوونەتەوە. چەند دانە مۆمێکی لای خۆیەوە داناوە و چەند دانەیەکیشی داگیرساندوون. ئەو لە ئاوێنەکەدا لەخۆی ورد ده‌بێتە‌وه و ده‌ست به ڕووخساره نه‌رمه بێگه‌رده‌كه‌یدا ده‌خشێنێ، قژه زه‌رد و ژاکاوەکەی لەسەر ڕووی لاده‌دات. دەیبینم خۆی ڕووت و قووت كردووه‌ته‌وه. شەرمێکی تێکەڵ بە خەم دامدەگرێت. ئای خودایە چی دەبینم! من یه‌كه‌م جارمە ژنێك به‌و جه‌سته سپی و سۆڵه‌وه ده‌بینم. حەز دەکەم بگەڕێمەوە دواوە، بەڵام حه‌زێك ڕامده‌گرێت، به‌خۆیه‌وه ده‌مگوشێت. دەبینم دەستێکی بە ناو گه‌ڵیدا دەخشێنێ و ده‌ستێكیشی بە مهمكهكانیدا ده‌هێنێت، كه چه‌شنی دوو سێو به‌ره‌و سیسبوون ده‌چن. منیش هه‌مان شت دووپات ده‌كه‌مه‌وه، ده‌ست بۆ ناو گه‌ڵم ده‌به‌م و هه‌ست به ئه‌ندامی نێرینه‌م ده‌كه‌م، كه ڕه‌ق ده‌بێت، وه‌ك ئاده‌م به تف ته‌ڕی ده‌كه‌م و هه‌ست به خۆشییه‌كی له‌ڕاده‌به‌ده‌ر ده‌كه‌م. جارجارە سه‌ری به‌رز ده‌كاته‌وه، لێوه‌كانی ده‌گه‌زێت و چاوه‌كانی داده‌خات. به ده‌ستێکی هه‌ردوو مه‌مكی به‌یه‌كه‌وه ده‌نووسێنێت و به‌رزیان ده‌كاته‌وه. دەیەوێت گۆی مه‌مكه‌‌كانی به زمانی ته‌ڕ بكات، به‌ڵام بۆی ناکرێت. ئاهوناڵه‌ی تێكه‌ڵ به‌هه‌ناسه‌ی ته‌نیایی خۆی بووە و زۆر نامۆ دێته به‌رچاوم، له‌وه ده‌چێت زۆربه‌ی شه‌وان ئه‌و‌ها له‌گه‌ڵ خۆی تێكه‌ڵ بووبێت.
خێرا له ده‌رگه‌كه دوور ده‌کەو‌مه‌وه، به پێدزكێ دەچمه‌وه ناو پێخه‌فه‌كه‌م، به‌ڵام شتێك له زه‌ینمدا به‌ره‌و خوار ده‌جووڵێت، هه‌ستده‌كه‌م له‌نێو ده‌ستمدا ده‌پووكێته‌وه و خه‌ریكه به‌رده‌بێته‌وه.
٢٠٢١
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
