لەسەر درامایەک سێ ڕۆژ زیندانی کرام.. حەیدەر عەبدولڕەحمان
زۆرم دەربارەی زنجیرە درامای ئێرانی (پێستی شێر) ی دەرهێنەر (جەمشید مەحموودی) بیستبوو، بەڵام تا خۆم نەکەوتمە ناخ تەوژمەکانی، نەمزانی دراماش هەیە وەک ماددەی هۆشبەر ئاڵودەی خۆیت دەکات و ئۆقرەت لێ هەڵدەگرێ و وەک شەپۆلێک لەگەڵ خۆیت ڕادەماڵێ.
ئیدی چ پنج و بەربەستێک نامێنێ بتگرێتە خۆی تەنیا خوا نەبێ.
سێ ڕۆژان چ تاوانێکم نەکردبوو خۆم سزا دا، خیانەتم لەگەڵ کەس نەکردبوو، لەژوورێکی تەنیادا خۆم زیندانی کرد.
سێ ڕۆژان بەیانیان و ئێواران و شەوان، بەسێ بەش و سی و چوار ئەلقەوە، بەدیار ڕووداوەکانی زنجیرە دراماى (پێستی شێڕ) ى دەرهێنەرى بە رەچەڵک ئەفغانى( جمشید مەحموودى) ڕادەچڵەکام.
لەناو دیالۆگە ئاگرین و وێنە سیحراوی و گۆرانیە حەزینەکانی، لەگەڵ ئەو باوکە بەد بەختە ژیام (نەعیم – هادی حیجازی فەر) کە پانزە ساڵان لەزیندان دابوو، بەو ئاواتەی رۆژێ بێ ئازاد بکرێت و بە(ساحل ـــ پەردیس ئەحمەدیە) ی کچی شاد بێتەوە، ئەو ساحلەی بەمنداڵی لێک جیابوونەوە، بەعازەبی باوکی خۆی بینییەوە.
بەم بۆنەیەوە ویستیان هەردوکیان تۆڵەی ئەو لێک دابڕانە دوورو درێژەیان بکەنەوە، باوک و کچ بۆ سەیران و کەیف و سەفا ڕوویان لەشیمالی ئێران کرد، نەیانزانی مرۆڤە گورگەکان لێکیان دادەبڕێنن و مەرگەساتەکان ڕوویان تێ دەکەن.
زۆر هۆگری ڕەزا پەروانە(عەلی ڕەزا کەمالی)ی هاوڕێ ی گیانی بەگیانی نەعیم بووم، دڵسۆزییەکی لەوەفاو قوربانی دانی هاوڕێیەتی نیشان داین، نموونەی نەبێت.
ئەو خۆشەویستی و وەفادارییە ڕەسەنەی لەژنەکەی ڕەزام بینی (ژیلا شاهی) هەموو خەڵکی فێری زمانی ڕاستەقینەی خۆشەویستی نێوان هاوسەران کرد، هەر جارێ لەناخی دڵیەوە بەڕەزای مێردی دەگوت (قوربانت بم)، دڵم لەگەڵیا لەبێخەوە هەڵدەکەنا، چۆن ئەوەندە راستگۆ بوو لەو گوتنە.
کەخۆشەویستی سەدرا(میهرداد سدیقیان) بۆ ساحلم بینی، تێگەیشتم کە هێشتا خۆشەویستیە پاکیزەییەکانی سەردەمی مەم و زین لەملاو لەولا هەر ماون.
سەرم لەتواناو دەسەڵاتی هونەریی ئەو سیناریۆ نووس و دەرهێنەرە سوڕمابوو، کە چۆن ئەو خەڵکە بەکۆمەڵەیان پێکەوە خستبووە ژێر سیحری وروژاندن و شاگەشکە بوونە کردووە، کە هەر یەکەو دەستی لەسەر دڵی خۆی داناوە نەوەستێ، کە چۆن دەیانتەزێنێ و هەندێ جاریش ناچاری فرمێسک ڕشتنیان دەکات…
من خۆم سێ جاران لەتاو داهێنانی هەندێ لەدیمەنەکانی ژێر ڕێژنە بارانەکان و سەمای سەدرەو ساحیل، بەناچاری بۆ تاوێک پشووم دا، لەتاو شاڵاوی ئەو هەموو جوانیەی داگیریان کردم.
ستاتیکا هەر تەنها لە سیناریۆ و وێنەو هاوێنەکانی کامێرادا نیە، بەڵکو سەرچاوەی هەرە بە تینی دراماکە لەستاتیکای نواندنی ئەکتەرە بلیمەتەکاندایە، کە بەنواندنە بەهێزەکانیان دڵت دەلەرزێنن، لەسەرووی هەمووشیانەوە مەنسوور- کە (موجتەبی پیر زادە) ڕۆڵەکەی دەبینی، ئەو ئەکتەرە ڕەهیبەی ترس و خرۆشێکی تۆقێنەری دروست کردبوو، کە بینەر لەچاوو حەرەکەی ڕوخسارو تێڕامانە کارەباییەکانی، هاوێنەی کامیراکانی تێک دەشکاندو لەبێدەنگی و کپ بوونی دا چاوەکانی پئ دادەخستی.
ئەکتەرێکی وەک نەعیم ( هادی حیجازی) کەسایەتیەکی ئەوەندە بەهێزی هەبوو، باڵانسی نواندنی دراماکەی گەیاندبووە لوتکە، بێ ئەوەی هەموو ئەو مەرگەساتانەی ڕوو بەڕوویان بۆوە، ترس، یا داهێزران، لە ڕوخساریدا دەرکەوێ.
بەڵام وێڕای هەموو موچڕک و وروژاندنە بەتینانەی دراماکە، ئاشناشی کردم بەکۆمەڵگایەکی تاوانکارو مافیاو خوێن ڕێژ، کە لێواو لێوە لەبێ ڕێزی بەرامبەر بە یاساو، کۆمەڵگایەکی بەڕەڵاو تینوو بە غەدرو ڕق و تۆڵەسەندنەوە.
کۆمەڵگایەکی ناشیرین، کە تێیدا یاسا لەداوە مووەک لاوازترە، تەنانەت کوشتن و بڕین و چەقۆ کێشی لەناو جەرگەی بەندیخانەکانیشدا دەکرێت.
ئەوەی لەو درامایەدا کۆمەڵگای ئێرانی بەو قێزەوەنیەوە ببینێ، ئیدى بەهەموو ژیانی تێکەڵی نابێت و لێی نزیک نابێتەوە.
کۆمەڵگایەک دروشمێکی ئایینی هەڵگرتووە، بەڵام بەسەدان گروپی چەتەگەرو ڕێگرو بکوژو قاچاخچی ئەوتۆی تێدایە، لە هیچ وڵاتێکی مافیایی وێنەی نەبێت.
کەس نازانێ ئەو کوشتن و بڕۆیە، چۆن لەژێر سانسۆری توندو تیژی ئەو وڵاتە دەربازی بووە !!
جگە لەتاوان دەرهێنەر زۆر بوێرانە پەنجەی لەسەر مافە زەوت کراوەکانی ژن داناوە، لەچەند دیمەنێکدا ژنە غەدر لێکراوەکەی ڕەزا نیشان دەدات ( ژیلا) کە بەسیغە ژنی ڕەزایەو هەر سێ مانگ جارێک بە ڕێکەوتن نوێ ی دەکاتەوە، هەمیشە بە دەم گریانەوە ئاواتی ئەوە دەخوازێ، هاوسەرگیری بۆ ئەبەد لەگەڵ ڕەزا بکا، بەڵام ڕەزا ڕێگرە لەبەردەم بەدی هاتنی ئەو ئاواتەی، بۆیە شەوێکیان دڵی خۆی بۆ ڕەزا دەکاتەوەو دەڵێ بۆ هاوسەرگیری نەکەین؟
خۆ من قستی سەیارە نیم هەر سێ مانگ جارێ سیغەکە نوێ دەکەیتەوە؟
بەڵام کاتێ بە ژنەکەی دەڵێ خۆت ئامادەکە دەچین بۆ دادگا، ژنەکە باڵ دەگرێ، وادەزانێ ئەوە ئەوڕۆژەیە چاوەڕوانی دەکرد و لەگەڵ ڕەزا مارە بڕی دەکەن، بەڵام لە ناکاو پێی ڕادەگەیەنن کە ڕەزا خانووی بەناو کردووە، وەک قەرەبووی ئەو غەدرەی ڕەزا لێی کردووە، بۆیە بەدەم گریانەوە بە ڕەزا دەڵێ من پێویستیم بە خانوو نیە، پێویستیم بە تۆیە.
گرنگ دەرهێنەر زۆر بەڕاستگۆیی گوزارشتی لەهەقیقەتی کۆمەڵگاکەی خۆی کردووە وەک هەیە.
ڕەنگە هەمووتان هەموو شتێ دەربارەی جەمشید مەحموودی دەرهێنەر نەزانن، بەڵام من کورتە زانیاریەکتان پئ دەدەم ، حەز دەکەم بزانن کە ئەو لە ڕەسەندا ئەفغانیە، بەڵام تەمەنی یەک ساڵ بووە، راى کردۆتە پاکستان و دواتریش بە یەکجارى لەئێراندا گیرساوەتەوە.
ئێستا لەئێران لەگەڵ (نافید مەحموودی) برا دەرهێنەرو بەرهەم هێنەرەکەی بە یەکەوەن و کار بۆ دراماو سینەما دەکەن و تەمەنی چل ساڵێک دەبێت، سیناریۆنووس و بەرهەم هێنەرو دەرهێنەرە، لەڕێگەی فیلمی(چەند کیلۆ مەترێک بۆ خۆشەویستی)، بوو بەخاوەنی ناوداریەتێکی زۆرو چەندین فیلمی بەناوبانگی دروست کردووە وەک:
مردن لە ئاوی پیرۆزدا
چەند کیلۆمەتر لەخۆشەویستی
حەوت و نیو
تێکشکاندنی بیست ئێسقان لەیەک کاتدا 1918
دایکێکی مەزن
لەو فیلمانە چەندین خەڵاتی گرانبەهایان وەرگرتووە.
جگە لە (پێستی شێر)چەند زنجیرەیەکی تریشی هەیە وەک :
ئازیزەکەم
سێبەر
لە دوماهیدا دەڵێم: چەند ئەوەندەی ئەو هونەرە گەورانە دەبینین
ئینجا دەزانین ئێمە مانان چەند فەقیرو پەڕپووتین لەو بەرهەمانەی ناوی دەنێین دراما
