کچی ویترۆڤیسی.. سین کوردستانی
چاوی بڕییه چه‌ن تاڵه قژێکی سپی و له‌به‌ر خۆیەوە وتی ئه‌مه: ئیتر که‌ی سپی بووه. مسواکه‌که‌ی له ناو ده‌می هێشته‌وه، ڕوومه‌تی له ئاوێنه‌ی ئاوده‌سه‌که نزیک کرده‌وه که وردتر چڕچه‌کانی گۆشه‌ی چاوی ببینێ. دوکتۆری پسپۆڕی پێست پێی وتبوو کە ده‌با زووتر کرێمی ده‌وری چاوی به‌کارهێنابا، ئێستا ئیتر به کرێم چاری نایه‌ت و ئەبێ بوتاکس بکات و ئەویش هەر تاقەتی ئەوب کارانەی نەبوو. چاوه‌کانی کرژ کرده‌وه بۆ ئه‌وه‌ی چرچه‌کانی تەواو ببنە ئەو پەنجەی قاڵاوەی کە خانم دوکتۆر وتبووی ، ده‌نگی پێکه‌نین پەنجەکانی قاڵاوی لێکپژاند… لای کرده‌وه به‌ره‌و دیواری پشتی سەری، ده‌نگه‌که نه‌ما.. ئاوێکی ڕادا به ده‌میدا و میسواکه‌که‌ی نایه‌وه نێو پەرداخە سرامیکییە لێوپەڕیوەکەی بەردەم ئاوێنەکە. پەرداخێک کە جارێک لە سەفەرێکی شاخەوانی بە هەڵە لەنێو جانتاکەی کەوتبوو و دواتر دەرکەوت هی کچە تارانییەکی نەشمیلانەیە کە وتبووی نایهەوێ و پێشکەشی کردبوو. دواتر کە نەشمیلانەخانمی خاوەن پەرداخ بەختیاری لە چنگ دەرهێنا، زانی کە ئەوەندەیش وا ئەم بیری کردبویەوە بەخشندە و دەس ئاوەڵا نەبووە. ده‌ستی برد خاولییه سپییه‌که‌ی هه‌ڵواسراو له لای ئاوێنه‌کەی هه‌ڵگرێ ترپه‌یه‌ک هات، خاولییه‌که‌ی خسته سه‌ر ڕوومه‌تی و چه‌ناکه‌ی به‌ره‌و میچی ئاود‌ه‌س ڕاکێشا، وه‌ک ئه‌وه‌ی ماسکێکی ڕوومه‌تی به ئارامی له‌سه‌ر پێستی دانابێ، ده‌نگی قاقا به‌رز بوویه‌وه. خاولییه‌کەی لابرد، کوڵکی سپی خاولییه‌که به سه‌ر ڕووومه‌تی وه‌ک توێژاڵێکی ناسکی به‌فر مایه‌وه، به زه‌بر و زه‌نگه‌وه خاولییه‌که‌ی له ئاڵقه پلاستیکییه‌که‌ی پاڵی ئاوێنه‌که هه‌ڵواسی ، گڵۆپه‌که‌ی کوژانده‌وه و هاته ده‌ره‌وه. چاوی له کاتژمێری سه‌ر دیواری هاڵه‌که‌ی کرد، چاره‌کێکی مابوو بۆ دوازده.
له که‌وانتری ئاشپه‌زخانه دوو ده‌فری بچووکی فافۆن و پلاستیکی ده‌رهێنا، برینج و مریشکی سوورکراوی کرده نێو ده‌فره فافۆنه‌کەوە ، پڕ پڕی کرد. ماوه‌یه‌ک بوو کوڕە کوردێک ببوو به هاوکاری و جارو بار پێکه‌وه نانی نیوه‌ڕۆیان ده‌خوارد. هەندێ جاریش له خۆراکی یه‌کتریان ده‌خوارد، هه‌ربۆیه هه‌موو جارێ تۆزێ زیاتری ده‌کرده‌وه ناو ده‌فره‌که‌یه‌وه. بە خۆشی و تاقەتێکی زیاتریشەوە دەستی بۆ چێشت لێنان دەڕۆیشت. بیری له‌وه کرده‌وه ڕەنگە سبەیش تامی مریشکەکەی پێ خۆش بێ ، وەک چۆن دوێنێ ساڵاد ئۆلۆڤییەکەی بە لەزەتەوە خواردبوو و هەفتەی پێشوویش چێژی بردبوو لە شۆرباوەکەی. بزه‌یه‌ک نیشته سه‌ر لێوه باریکه‌کانی که ده‌نگی قیژه‌یه‌کی ناسک و کچانه به‌رز بوویه‌وه و به شوێنیدا زرمه زرم دەست پێبوو . لێوه‌کانی هه‌ڵقرچاند و سه‌ری ده‌فره فافۆنه‌که‌ی سفت و سۆڵ خولدا، له‌به‌ر خۆیه‌وه وتی: سبه‌ی به نوێڵیش ناکرێته‌وه . له‌کاتی فراوین خواردندا لەگەڵ هاوکارە کوردەکەی ئەم زیاتر بیسەر بوو و ئەو بوو کە قسە و نوکتەی خۆشی دەگێڕایەوە . زۆر جار پێدەکەنی و هەندێ جاریش وەبیر کەسێک دەکەوتەوە، کەسێک کە دوایین پێکەنینەکانی لەگەڵ ئەو کردبوو. هاوکارەکەی چەن ساڵێک بوو کە لە ژنەکەی جودا ببوویەوە، بەڵام هێشتا هەر لە دادگە و مەحکمە بوون. قیژەیەکی بەنازەوە هات و چه‌ن قریوه‌ی ناسک و قاقایه‌کی به‌رز ئاشپه‌زخانه‌که‌ی ته‌نیوه. ده‌فره نایلۆنه ڕەنگ پێوه‌نه‌ماوه‌که‌ی پڕ کرد له کاهوو و ته‌ماته و خیاری ئه‌نجنراو و گورج و گۆڵ خستییه نێو جانتای تایبه‌ت به خۆراکی که شازده ساڵ له‌مه‌وبه‌ر کاتێک له‌و ئیداره‌یه دامه‌زرا کڕیبووی و نانی بەیانی و فراوینی تێدا ده‌برده سه‌ر کار. هاوکاره‌کانی به شۆخی پێیان ده‌وت؛ تۆ گه‌لێک به وه‌فای شیلان، هه‌رگیز هیچ شتێک فڕه ناده‌ی، واز بێنە لە‌م جانتایه ڕزیوه ئیتر.. شیلان چاوی له ده‌سکی چه‌ن جار پڕووکاوی جانتاکه‌ی کرد که ناشیانە دووریبوویه‌وه و به ئارامی خستییه نێو یه‌خچاڵه‌که‌وه، ئاماده داینا به‌یانی زوو ماته‌ڵ نه‌بێ و خێرا هەڵیگرێ و خۆی بگەیەنێتە پاسه‌که‌ی… ده‌نگی قسه و پێکه‌نینی پیاوێک به ئه‌سته‌م هات.. هه‌ستی کرد ده‌ستی ده‌له‌رزێ، چاوی له په‌نجه‌کانی کرد که ده‌مارێکی شینی تۆخ وه‌ک مار لێیان ئاڵابوو.. ڕقی بوو له‌وده‌سته چه‌ق و ڕه‌قانه‌ی که له ده‌ستی پیره‌ژن ده‌چوون. تازه پێی نابووه چل ساڵییه‌وه و وه‌ک دایکی هه‌رجار پێی ده‌وت، هیچ دەسکەوتێکی نەبوو لە ژیانیدا؛ نه مێردێک، نه منداڵێک، نه ته‌نانه‌ت نیوە ده‌زگیرانێکیش.
چرای ئاشپه‌زخانه‌ی کوژانده‌وه و کتێبی سه‌ر مێزه چکۆله‌که‌ی به‌رده‌م قه‌نه‌فه‌کانی هه‌ڵگرت ، چرای هاڵه‌که‌یشی کوژانده‌وه و چوه ژووری خه‌وتن، ژوورێکی چکۆله که به زۆری سیسه‌مه‌که‌ی تێدا جێ کردبوویه‌وه.. هه‌رجار که نیوه‌شه‌وان ده‌نگی جیڕه‌جیڕی سیسه‌مه‌که‌ی ئاپارتمانی دراوسێی خەوی لێ ئاڵۆز ده‌کرد، بیری له‌وه ده‌کرده‌وه که چۆن ئه‌و سیسه‌مه دووکه‌سییه‌یان له‌و ژووره چکۆله‌یه‌دا جێ کردۆته‌وه. نه‌خشه و پلانی هه‌موو ئاپارتمانه‌کانی ئه‌و بینایه هه‌ر یه‌ک بوو و هه‌رچه‌ن لەو هه‌موو ساڵانه‌دا شیلان ته‌نیا یه‌ک جاریش پێی نه‌نابوویه ماڵی هیچکام له دراوسێکانی، به‌ڵام به به‌رز بوونه‌وه‌ی هه‌ر ده‌نگێک ده‌یزانی له کوێوه دێت و ته‌نانه‌ت ناوه‌وه‌ی ماڵه‌که‌یان و دیزاینه‌که‌یشی به ڕوونی ده‌هاته پێش چاو. دراوسێکانی ته‌نیا به هه‌ڵکه‌وت و له ڕێڕه‌و و لەسەر پلیکانەکاندا ده‌بینی و زۆر به ده‌گمه‌ن سڵاو و چاک و چۆنی له‌گه‌ڵ دراوسێیه‌ک هه‌بوو، به‌ڵام له ڕووی جل و به‌رگ و جانتا و پێڵاوه‌کانیانه‌وه له زه‌ینی خۆیدا کەسایەتییەکی تایبەتی بۆ ساز دەکردن و تەنانەت دیکۆر و دیزاینی ماڵه‌که‌یانیشی ده‌نه‌خشاند. لە ڕووی هەر ئەو جانتا و پێڵاوەیان جل و به‌رگی خه‌وتن و ئاشتی و تۆران و شێوازی سێكس و سه‌رکه‌وتوو بوون یان نه‌بوونیان له سەر جێگەی دەهێنایە پێش چاوی تا ئەوان لە دەنگ دەکەوتن و ئه‌میش پێڵووه‌کانی ئارام ئارام قورس ده‌بوون و ده‌روازه‌ی چاوه‌کانی داده‌خران. دەنگی مۆسیقایەکی بەسۆز هاتە بەرگوێی، زۆر حەزی لە دەنگی ئێلیسا بوو، بەڵام پێی خۆش نەبوو ئەم دراوسێ تازەیەی کردبوویە دەهۆڵی دەسپێکەری نەبەرد. بە بڕوای ئەو دەنگی ئێلیسا ئاسمانی بوو و هی عەشقێکی راستینە، وەک هاوڕێ کرماشانییەکی سەردەمی زانکۆی کە هەمیشە بە گاڵتەوە لە ژووری داخلییەکەیاندا دەیوت: “عشق تەنیا عشقی شیلان، عشقی بانی ناوکە، ئەوباقیتان عشقتان ژێری ناوکە.”
لەگەڵ ئێلیسا هەندێ وشەی دەس و لاق شکاوی عەرەبی وتەوە کە ماناکەی نەدەزانی… هه‌رجار که بیری له دکۆر و دیزاینی ماڵی ئه‌م دراوسێ عەرەبانه‌ی ده‌کرده‌وه که کوڕێکی خوێندکاری لوبنانی و کچه هاوڕێکه‌ی بوون، کلیپی گۆرانیبێژه عه‌ره‌به‌کانی ده‌هاته پێش چاو ، دیزاینێکی گه‌رم و ڕەنگاوڕەنگ، سوور و پرته‌قاڵی و پڕ له دووکه‌ڵ و نێرگه‌له له مێشکیدا ده‌نه‌خشا. ده‌نگی قاقا و قریوه‌ی کوڕ و کچه لوبنانییه‌که نه‌مابوو.. جار و بار وره وره‌ێک ده‌هات وه‌ک بڵێی دانیشتوون پێکه‌وه قسه ده‌که‌ن، ڕەنگه له‌به‌ر ته‌له‌ڤزیۆنه‌که‌یاندا ڕاکشاون. کوولێره‌که‌ی کوژانده‌وه، جله‌کانی دانه دانه ده‌رهێنا و فڕه‌ی دانه سه‌ر کورسییه دارینه‌که‌ی به‌ر ئاوێنه و به ئارامی له سه‌ر جێگاکهی راکشا.. جیڕه‌ی قه‌ره‌وێڵه‌که‌ی هات.. کۆن بوو. وه‌ک زۆربه‌ی شته‌کانی تری، به‌ڵام شیلان به‌ته‌ما نەبوو ته‌ختێکی تازه بکڕێ. چه‌ن جار چاوی له ژۆرناڵی جوان و مۆدێڕن کردبوو که له‌به‌ر ده‌رکه دایاننابوو، یان له مه‌ته‌بی دوکتۆره‌کاندا له گۆڤاره جوان و ڕه‌نگینه‌کاندا که رێکلامیان بۆ ته‌خت و سیسه‌می جوان و شیک ده‌کرد، دەگەڕا بە شوێن سیسەمێکیی جواندا. به‌ڵام دوای سه‌فه‌رێکی نابەدڵ بۆ شوماڵ و ناچار بوونی به خه‌وتن له سه‌ر سیسه‌مێکی شیک و مۆدێڕنی هۆتێلێکی گران که یەک شه‌و بێ خه‌وی و یه‌ک هه‌فته سه‌ر‌ێشه و گێژ و وڕی بۆ به‌دواوه بوو، په‌شیمان بوویه‌وه له وه‌لانانی ته‌خته کۆنه‌که‌ی و ئیتر هیچ ژۆرناڵێکیشی چاو لێ نه‌کرد. ده‌ست و لاقی ڕاکێشا، ئه‌وه‌نده‌ی که هه‌موو ئێسک و پێستی داخ و یاوداری بلکێ به مه‌لافه سارده‌که‌دا و وه‌ک ئاگرێک ئاوی پێدا بپرژێنێ، کزر و فێنک ببێته‌وه. ئه‌م مۆدێل راکشانه بەختیاری وه‌بیر نیگاره به‌ناوبانگه‌که‌ی داوینچی ده‌خسته‌وه، پیاوی ویترۆڤیسی که چوار لاق و چوار ده‌ستی کردۆته‌وه و رایکێشاون تا پەڕانپەڕی خۆی. ده‌ست و قاچه‌کانی تا ئه‌و جێگای بۆی کرا دێواندیو کرد بۆ ئه‌وه‌ی فێنکایی مه‌لافه کۆن و خاوێنه‌که‌ی هه‌موو پێستی بگرێته‌وه. به‌ختیار بەجێی هێشت و ڕۆیشت، نه بۆ وڵاته‌که‌ی داوینچی و نه بۆ شاره‌که‌ی ویترۆڤیس، به‌ڵام شیلان هه‌موو شه‌وێ که به ڕووت و قووتی ده‌س و لاقی له‌سه‌ر جێگاکهی ڕاده‌کێشا بۆ ئه‌م به‌ر و ئه‌وبه‌ری ته‌خته‌که‌ی وه‌بیری به‌ختیار و داوینچی و پەرداخە سرامیکییەکەی ده‌که‌وته‌وه. زرمه زرم دیسان دەست پێبووە. له‌پی دوو ده‌ستی لکانده مه‌لافه‌که‌وه. هه‌ڵات هه‌ڵات و ڕاکردنیشی پێ زیاد ببوو، هەستایەوە و لەسەر جێگاکەی دانیشت. له‌به‌ر خۆی وتی: ئه‌ی هاوار، ئه‌مشه‌و ماراتۆنی عه‌ره‌بانه… کاتژمێری موبایله‌که‌ی چاو لێ کرد.. له‌سه‌ر شه‌ش بوو، وه‌ک هه‌میشه ، هه‌موو ڕۆژه‌کانی هه‌فته له‌سه‌ر شه‌ش بوو جگه له ڕۆژانی هه‌ینی و ڕۆژانی پشوو که له‌سه‌ر هیچ سه‌عاتێک داینەدەنا، پێی خۆش بوو ڕۆژانی پشوو تێر تێر بخه‌وێ، به‌ڵام هه‌موو به‌یانێکی ڕۆژانی پشوویش سه‌ری سه‌عاتی شه‌ش به‌خه‌بر ده‌هات و تا کاتژمێر نۆ له جێگه‌که‌یدا تلاوتلی ده‌کرد و خۆی له خه‌و ده‌دا و دوایی ماندوو و وه‌ڕه‌ز هه‌ڵده‌ستا. هه‌موو جارێ به‌ختیار پێی ده‌وت؛ کچێ! کاتژمێری بیۆلۆژیکی جه‌سته‌ت له سه‌ر سه‌عات شه‌ش دانراوه.. گۆتره ته‌پا و تل مه‌که، هه‌سته با بڕۆین بۆ سه‌ر ئه‌و کێوانه. شیلان نه شاخ و کێو ڕۆیشتنی پێ خۆش بوو و نه حه‌زی له هاوڕێ شاخه‌وانه‌کانی به‌ختیار بوو.. جارێک له‌گه‌ڵیان ڕۆیشت بۆ یه‌کێک له شاخه نه‌زۆر به‌رزه‌کانی باکووری تاران که بوو بە یه‌که‌مین جار و دوایین جاری، هیچ نه‌یتوانی له‌گه‌ڵ به‌ختیار و هاوڕێکانی بچێته سه‌ر لووتکه و له یه‌کێک له قاوه‌خانه‌کانی ده‌ره‌که دانیشت تا ئه‌وان گه‌ڕانه‌وه، تا یه‌ک مانگیش هه‌موو گیانی جه‌مام بوو و به سه‌ر به‌ختیاری ده‌بۆڵاند. هه‌ناسه‌یه‌کی هه‌ڵکێشا و له دڵی خۆیدا وتی: من هاوڕێیەکی باش نەبووم بۆ بەختیار. خێرا ناوچای گرژ کرد و له‌به‌ر خۆی وتی: کوڕی سه‌گ، بێ سفه‌تی بێ…، ده‌نگی قیژه‌یه‌کی ناسکی ژنانه به‌رز بوویه‌وه، شیلان مه‌لافه سپییه‌که‌ی کێشایە سه‌ر خۆی و کتێبه‌که‌ی کرده‌وه و گه‌ڕا به شو‌ێنی ئه‌و لاپه‌ڕه‌ی که تا ئه‌وێی خوێندبوو.. چاوی تووند تووند ده‌خشانده سه‌ر لاپه‌ڕه و هێڵه‌کانه‌وه، به‌ڵام هیچکام له لاپه‌ڕه و دێڕ و ڕسته‌کان ئاشنا نه‌بوون و لاپه‌ڕه دوای لاپه‌ڕه ده‌گه‌ڕایه دواوه که ده‌نگی نوزه نووزێک به‌رز بوویه‌وه. شیلان لاپه‌ڕه‌کانی لێ شێوا و کتێبه‌که‌ی فڕه دایه سه‌ر مێزه چکۆله‌که‌ی لای ته‌خته‌که‌ی و چرای ئاباژۆره‌که‌ی کز کز کرد و چاوی له موبایله‌که‌ی کرد. کاتژمێر دوازده و بیست و حه‌وت ده‌قه بوو. سه‌ری چه‌قانده نێو سه‌رینه نه‌رمه‌که‌یه‌وه. چاوی نووقاند. به‌ختیار له‌گه‌ڵ ئەو کچە شاخەوانە تارانییەی کە پەرداخە سرامیکییەکەی دابوویە، ده‌زگیرانی کرد و باوکی ده‌وڵه‌مه‌ندی کچه ناردنی بۆ فه‌ره‌نسا، شیلان تا ماوه‌یه‌ک هه‌موو شه‌وێ ئه‌و سه‌رینه‌ی له باوه‌ش ده‌گرت و بۆنی سه‌ر و ملی به‌ختیاری هه‌ڵده‌کێشا ناو سییه‌کانییه‌وه و گڕی گریانی لە نێو سەرینەکەی کپ دەکردەوە. ئێستا ئیتر نه سه‌رینه‌که بۆنی به‌ختیاری لێوه ده‌هات و نه چاوه‌کانی فرمێسکیان بۆ داده‌ڕشت. ته‌نانه‌ت لێشی تووڕه نه‌بوو، هه‌ندێ جار حه‌قیشی پێ ده‌دا و خۆی به کچێکی ساردو سڕ و زبر و پیاو ته‌بیعه‌ت ده‌زانی که هه‌موو کوڕێکی له خۆی ده‌تاراند، ته‌نانه‌ت یه‌کێکی وه‌ک به‌ختیار که مناڵی لادێ بوو و حه‌زی له شاخه‌وانی و باخه‌وانی ده‌کرد و کچێکی وه‌ک شیلان له‌چاو ئه‌ودا ناسک و نیان ده‌هاته به‌رچاو. جیڕه جیڕی ته‌ختی دراوسێکەی هەستا، ده‌نگی هه‌ناسه‌بڕکێ هێدی هێدی به‌رز بوویه‌وه. به پێچه‌وانه‌ی دراوسێکه‌ی پاری که ژن و مێردێکی مه‌زهه‌بیی بوون و هه‌موو شه‌وێک بە قاڵ و قسە و تەقە و ترپە خۆیان ده‌شۆرد جا ده‌خه‌وتن، شیلان ئه‌م کوڕ و کچه لوبنانییه‌ی پێ باشتربوو که وه‌ک که‌ر سێکسیان ده‌کرد و دوای ئەوەش هیلاک و ماندووی بۆی دەکەوتن و وه‌ک ورچ بۆی ده‌خه‌وتن هه‌تا به‌یانی. ده‌نگی هه‌ناسه‌بڕکێ و حه‌شر و حه‌له‌لا تووندتر بوویه‌وه، هه‌ستی کرد دڵی تووند تووند لێ ده‌دات. ده‌ستی برد و له پاڵی ئاباژۆره‌که‌یدا حه‌بێکی په‌مۆیی وردیلانه‌ی پرانۆلی خسته نێو ده‌مییه‌وه و په‌رداخه خاڵییه‌که‌ی هه‌ڵگرت و به‌ره‌و ئاشپه‌زخانه وه‌ڕێکه‌وت. که گه‌ڕایه‌وه ئارام له لێوی ته‌خته‌که دانیشت، ده‌ستی نایه سه‌ر پراسووی چه‌پی، دڵەکوتەکەی ئارامتر ببوو، وەک مناڵێکی خەوتوو لەسەر جێگاکەی دانێ بە ئەسپایی ڕاکشا.. مه‌لافه سپییه‌که‌ی پێچا به خۆیه‌وه و سه‌ری کرده ژێر سه‌رینه‌که‌یەوە، ده‌نگی هیچ نه‌ده‌هات، پێڵووه‌کانی وه‌ک دوو ده‌رکه‌ی ده‌روازه‌یه‌کی ئاسنین له ژێر لێزمه بارانی شه‌وێکی تاریک و ته‌ڕ ئارام ئارام داخران.
“سین کوردستانی“
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
