جەژنە قەومی و ئاینیەکان وە ڕۆڵیان لە خەفەکردنی خەباتی چینایەتی !.. سابیر . م
بەگوێرەی لێکدانەوەی پێشهاتە جیهانیەکان، چارەنووسی ڕۆژهەڵاتی ناوێن، بەستراوەتەوە بە ڕکابەری زلهێزە جیهانیەکانیەوە ، هەربۆیە دژایەتی ڕادیکاڵیزمی ناو کۆمەڵگا ، وە گەشەی بۆچوونە قەومی و ناسیۆنالیستی و ئاینی و مەزهەبیەکان و هەرچی خورافاتی سەدەکانی ناوەڕاست ، هەروەها دروستکردنی فەوزاو شەڕی ناوچەیی و لۆکاڵێ وجیهانی لە ناوچەکەدا ، وە ئاسانکاری بۆ دروستکردنی دەیەها باندو ڕێکخراوی تیرۆریستی و مەزهەبی و خێڵەکی و سەلەفی و …هتد ، وە زیندووکردنەوەی ئاینە بەسەرچوەکانی مێژووی کۆنی ناوچەکە ، و ە سەرگەرمکردن و هاندانی جەماوەر لە ڕێگەی مێدیا خۆماڵیەکان و دەسەڵاتدارە بەڕێوەبەرەکانیانەوە ، کە جەژنە قەومی و ئاینیەکان بکەن بە بناغەی کەسایەتی وئایدیتێنتی تاک بە تاکی جەماوەر لەو ناوچانەدا ، تا بتوانن لەم ڕێگەیەوە خەباتی چینایەتی دژ بە دەسەڵاتدارانی بەکرێگیراوو نمایەندە ناوخۆییەکانیان لەو ناوچەیەدا ئیفلیج بکەن وە دژایەتی بکەن تا ئاستی سەرکوتکردنیشی .
ئەمانەش بریتین لە یەکێک لە ئامانجە سەرەکیەکانی ستراتیژیەتی سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکا لە دوای شەڕی ساردی جیهانی دووەمەوە ، وە لەم پێناوەشدا هەوڵ ئەدەن کە هەژموونی ئێران بەهێزترو بەهێزتر بکرێت ، وەک ئەلگۆیەکی کارا بۆ دژایەتی کۆمۆنیزم و ڕادیکاڵیزم لە سەراپای ناوچەکەدا، لە پێناو مانەوەی دەسەڵاتدریەتی وە هەژموونی ئابووری و سیاسی خۆیان لەو ناوچە ستراتیژیەو بگرە تەواوی جیهانیش .
هەربۆیە کارکردن لەسەر دنە دان و گەشە پێدانی هەموو هزرو بۆچوونێکی میللی و تایەفەگەری و عەشیرەتی و ، وە ڕاگرتنی جەماوەر لە فەلەک و بازنەی بۆ نموونە
( کوردایەتی) وە ( عروبە) و ..هتد ، وە شەڕە مەزهەبی و ە کڵانیەکان و گۆڕینی ئایین بەسەرچاوەو بنەمای یاسا مەدەنیەکان لەو وڵاتانەدا بوونەتە سەرخەتی سیاسەتەکانی ئەوان .
هەروەک ووتمان مەبەست لەم ستراتیژیەتە دژایەتی ڕادیکاڵیزم و خەباتی چینایەتیە وە ڕێگە گرتنە لەسەر هەڵدانی میتۆدو هزری خەباتی چینایەتی لەو وڵاتانەدا ، هەربۆیە سەیر ئەکەیت ، کە سوودورگرتن لە بۆنەو جەژنە نەتەوەییانە یان ئاینیانە ، بۆتە کاری سەرەکی حیزبە دەسەڵاتدارەکان و مێدیاکانیان ، تا بتوانن زۆرترین جەماوەر هەڵخڕێنن بۆ بەشداریکردن لەم بۆنانەداو ، وە خۆڵ بکەنە چاویان ، وە هەوڵدان بۆ گێڕانی ئەم جەژنانە لە گەڵ خودی چەوسێنەرانی ناوخۆیی خۆیان و ئاشتی و تەبایی چینیایەتی لەناو خەڵکی ئەم ووڵاتانەدا ڕابگرن ، بە قازانجی مانەوەی دەسەڵاتداریەتی خۆیان .
هەموو تاک و کەسێک و تەنانەت گەلێکیش مافی خۆیەتی کە چۆن نمایش و گوزارش لە خۆشی و بۆنە کەسایەتی و قەومی و ئاینیەکانی خۆیان ئەکەن ، باسەکە پەیوەندی بە ڕێگەگرتن لەم ئازادیە نیە !
باسەکە پەیوەندی بە کارێکی سیستماتیکی سیاسی داڕێژراە ، پەیوەندی بە هەوڵدانێکەوە هەیە کە ئاڕاستەی بردنە پێشەوەی ئەم ئاهەنگانە بە قازانجی خۆیان بەرنە پێشەوە ، وە کار لەسەر گەوجاندنی جەماوەر و خۆڵکردنە چاویان و ئاهو ناڵە و برسیەتی و بێمووچەیی و نەداری وە نەبوونی خزمەتگوزاریەکان وە ئازادیە سیاسیەکانی ئەوان لە بیر بەرنەوە ، وە نەچنە سەر فەلەک وە تەوەرەی هزری خەباتی چینایەتی ، وە هەمیشە ئەوان وک دیلی دەستی ناسیۆنالیزم و مەزهەب و قەومچیەتی و خێڵگەرایی و ..هتد بەردەوامی بهێڵنەوە .
هاتنی بەهارو وەک وەرزێکی نوێی بووژاندنەوەی سروشت و ژیانی نوێی ساڵ
( نەو رۆز ) ، هەر لەکۆنەوە گەلانی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوین وە لەوانەش کوردەکان بەو بۆنەیەوە خۆشی و ئاهەنگی خۆیان گێڕاوە .
کۆمەڵگای چینایەتی ئێستاو قەڵشتی قووڵی دابەشبوونی کۆمەڵگای کوردیش بەسەر دوو چینی بەرچاو ، خۆی لە خۆیدا ئاڵوگۆڕی بەسەر چەندایەتی و چۆنایەتی گێڕانی ئەم ئاهەنگ و بۆنانەشدا هێناوە ، بەڵام هەمیشە دەسەڵاتداران و حیزنە قەومیە کۆنەپەرستەکانیان لەهەوڵی ئەوەدان کە تەبایی گەل و ڕاگرتنی ئارامی چینایەتی و هەوڵدان بۆ خەفەکردنی ناڕەزایەتیەکانیان لە شوێنێکدا ڕابگرن ، وە هەمیشە لەهەوڵی ئەوەدان کە ژیانی کۆن و نوێی ئەم میللەتە لەیەک بدەن وە ئاڵای کوردستان بکەن بە سومبوڵی تاک بە تاکی کۆمەڵگا لە ژێر سایەی دەسەڵاتداریەتی خۆیاندا .
ئەم هەلومەرجە ئابووری و سیاسی و کۆمەڵایەتیە نوێیەی دەسەڵاتداریەتی چینە باڵاکانی کوردو حیزبە چەکدارەکانیان ، ئەرکێکی نوێی تازەی هێناوەتە ئاراوە بۆ یادکردنەوەی ئەم بۆنە مێژوویە ، ئەرکێک کە پێویست بە خەباتێکی نوێ ئەکات لەگەڵ هاتنی ئەم ڕۆژە نوێەدا، نەک خولانەوەو قەتیسمان لە ناو هەمان ئەدەب و کولتووری سەدەکانی ناوەڕاستدا لەوابەست بە ئاهەنگێڕانی ئەم ڕۆژە ، فریودانی جەماوەر بە گێڕانی ئەم ئاهەنگانە وە کردنە بەری پۆشاکی کوردی وە میللی ناتوانێت ڕێگە چارەی ڕزگاربوونی ئەم جەماوەرە بەرینەی چەوساوەکانی کوردستان بێیت ، لە جەورو ستەمی سەرمایەداری و ە تەنانەت لە هەڵاواردنی نەتەوەییش لەبەرامبەر میللەتانی تری ناوچەکە .
تەنها ڕێگە چارەیەک بۆ گێڕانەوەی شکۆی خۆشی و کەسایەتی و ەنەتەوەیی چەوساوەکانی کوردستان ، هەوڵدانە بۆ بەڕێخستنی بزاڤێکی شۆڕشگێڕانەی مارکسیستی دوور لە ناسیۆنالیزم و مەزهەب و خورافات و دەمارگیری نەتەوەیی، بە ئیلهام وەرگرتن لە خەباتێکی سەرتاسەری گەورەتردا کە پێویستە لەو ناوچانەدا بێتە ئاراوە.
لەم نێوەدا باڵی چەپی بۆرژوازی لە جیهاندا واتە چەپێکی ناسراو کە هەمیشە مارکسیزمی کردووە بە قوربانی بەرژوەندیە بەرتەسکەکانی خۆی ، وە لەپەرلەمانی ووڵاتانی ئیمپریالیستدا هاوبەشی حاکمیەت و دەسەڵاتداریەتی ئەوانن ، وە بێجگە لەمەش ئەوانەش کە هێشتا بە کردەوە نەبوونەتە هاوبەشی حاکمیەتی دەسەڵاتدران ، بەهەمان میتۆدو هزری ڕیفۆرمستانەو چاکسازیانەی بۆرژوازیانەی ئەواندا تێپەڕ ئەبن و پیادەی هەمان هزرو میتۆدی فیکری و سیاسی ئەوان ئەکەن.
هەرئێستا چەپە ڕیفۆرمیستەکانی ئەوروپا و ئەمریکاو جیهان لەلایەک پیرۆزبایی هاتنی مانگی ڕەمەزان و جەژنە ئاینیەکان وە قەومیەکان لە جەماوەر ئەکەن ، بەڵام لە لایەکی ترەوە سیاسەتی ڕەگەزپەرستی و جیاکردنەوەی کەمە نەتەوایەتیەکان بە شێوەی جۆراو جۆر گرتۆتە بەر ، وە چەوساندنەوەیەکی نەرم و نیانانەو هەڵاواردن بەرامبەر بە تەواوی ڕەگەزە جۆرە بە جۆرەکان پیادە ئەکەن .
هەربۆیە ئەبینین کە ئەوانیش نەک هەر بونەتە بەشێک لەم جەماوەرە کاڵفامکراوە ، بەڵکە ئەوان وەک توێژێکی بەناو ڕادیکاڵ کار لەسەر جێکەوتن و هێشتنەوەی زنجیرەکانی کۆت و بەندی جەماوەر ئەکەن ، وە ئیحساساتی قەومی و بگرە مەزهەبیانەی خۆیان لەم بۆنەو جەژنانەدا نیشانی جەماوەر ئەدەن ، کە هێندەی تر جەماوەر لە فەلەک وە تەوەرەی خەباتی چینایەتی دوور ئەخەنەوە .
ئەم قەیرانی ئابووری و سیاسی و ناشۆڕشگێڕانەیەی کە ئێستا لەسەر ئاستی جیهاندا تیایدا ئەژین ، بەهۆی زاڵبوونی قۆناغی لێبڕاڵیزمی نوێ وە شەڕێکی کاولکەری تا ڕادەیەک جیهانی ، بێگومان لە دوا ئەنجامدا ، ڕێچکەیەک و دەرچەیەک بۆ ڕزگاربوون لەم چەوساندنەوەی سەرمایەداریە هەر ئەبێت بێتە ئاراوە ، وە خاڵی بنەڕەتی ترسی سەرەکی ووڵاتە زلهێزەکانی جیهان خودی ووڵاتە ئوروستوکراتیەکانی خۆیان نیە ، بەڵکە ووڵاتە هەژارەکان و دواکەوتوەکانن ، کە لە دۆخی هەڵچوون و خرۆشانێکی جەماوەری شۆڕشگێڕانەدا ئەژین ، هەربۆیە ئەو ستراتیژیەتە دوژمنکارانەی بڵاوکردنەوەی خورافاتی ئاینی و ڕەگەزپەرستی قەومی تێیاندا گەشە پێئەدەن ، بۆ بەلاڕێدا بردنی ئەم ناڕەزایەتیە جەماوەری و سیاسیانە .
سابیر . م
٢١ . ٣ . ٢٠٢٤
