سەرمایەداری نیولیبرالیزم و “جێگەی نۆیژ” فرۆشتن لە هەرێمی کوردستان.. موئەیەد ئەحمەد
کەسێک بە ناوی (عبداللطیف احمد) کە ئیسلامیـیەکی سەلەفیـیە نرخی هەر بەرماڵیک، جێگەیەکی نۆیژکردنی مزگەوتی (بەهشت)ی شاری سڵیمانی، کە لە پرۆسەی دروستکردندایە، بە (٦٥٠) دۆلاری ئەمریکی خەمڵاندووە و خستویەتە بازارەوە.
دیارە ئەم نرخە لەچەشنی هەر پرۆژەیەکی تری سەرمایەداری، فۆرمی بەهای کۆن و تازە بەرهەمهاتووی بەرهەمەکەیە (مزگەوتی بە‌هەشت). ئەمەش بەمانایەکی تر نرخێکە حسابکراوە لەسەر بنەمای سەرمایەی بەکارهاتوو (گوڕاو و نەگۆر) و زیادەبایی بەرهەمهاتووی تازەی ڕەنجی کرێکاران، کە سەرچاوەی کرێی کرێکاران و سوودی سەرمایەدارانی وەبەرهێنەری پڕۆژەکەیە.
ئەم بەکاڵاکردنەی جێگەی نۆێژکردن، لە سوشیال میدیادا دەنگیداوەتەوە و بووەتە مایەی سەرنج و سەرسوڕمانی بەشێک لە خەڵکی هەرێم؛ و ئەڵێن ئەوە چۆنە “دین” و “دینداری” و “خواپەرستی” نرخی هەیە، و ئەتوانرێ کڕین و فرۆشتنی پێوە بکرێ، وەک هەر بەرهەم و پشکێکی تری بانک و دامەزروە مالیـیەکان.
لە چاوپیکەتنێکی تەلەفزیۆنی کەناڵی (٨)دا، (عبداللطیف احمد) باسی لەوە کردووە کە بیرۆکەکەی لە بەریتانیاوە وەرگرتووە، و لەوێ ئەم شیوە پشکە کاری پێدەکرێ. هەروەها وای لەقەڵەم داوە کە بەم کارەی داهێنانێکی نوێی “خێرداریی” کردووە.
ئەوەی جێی سەرنجە، هەر زوو لەگەڵ دیاریکردنی نرخی هەر بەرماڵیکی مزگەوتەکە، بازاری سەرمایە لە هەرێمی کوردستان وەک بەرهەمێکی فاینانسی تازە و پشکێک مامەڵەی لەگەڵ کردووە، و کڕین و فرۆشتنی ئەم بەرهەمە دەستی پێکردووە. گەر بە خەیالیش وێنای بکەین ڕەنگە ئەم پشکە لەناو بازاری بانکی جیهانیشدا شۆینپێیەک بۆ خۆی پەیدا بکات و تا ئاوەڕئەداتەوە خۆی لە نێو تۆڕی سەرمایەی ئەمریکی و ئیسرائیلی و ئیرانی و سعودی و ڕوسی و چینیدا ببینێتەوە، و کڕین و فرۆشتنی پیوە بکرێت. لە کاتێکدا کە سۆشیال میدیا و بەشیکی کۆمەڵگای کوردستان سەرقاڵی جەدەلی فیکریـیە لەسەرئەم مەسەلەیە، ڕەنگە دەورانی پشکی مزگەتەکە وەک سەرمایەیەکی فاینانس بەبێ سرەوتن لە جوڵە و پرۆسەی تەحقیقی زاتی خۆیدا بێت و مەودای هەرێمێشی تیپەڕاندبێ.
هەرچۆن بێت ئەم شۆکەی کە (پشکی بەرماڵ) فەراهەمی هێناوە، بەشێکی لە دیندارەکان توشی زویری و سەرسورمان کردووە کە چۆن هەستی دینی ئەوانی ڕووشاندووە، و بەشیکی تریانی بەرەو خەڵوەت و بیرکردنەوە بردووە لە نهێنیـیەکانی پەیوەندی ژیانی مادی و ئابوری و کۆمەڵایەتی ئینسانەکان بە فیکر و دین و دینداریـیەوە.
دیارە ئەم بەکاڵاکردنەی شوێنی نوێژکردن دیاردە و ئاکامی پرۆسەیەکی فراونترە کە پەرەسەندنی سەرمایەداری نیولیبرالیزمە لە هەرێمدا، و پەیوەستکردنی هەرچی زیاتری ژیانی ئینسانەکانە بە بازاری سەرمایەوە. ئەم پڕۆسەیە بەتایبەت لە سێ دەیەی ڕابردوودا هەرێمی کوردستانی کردۆتە مەڵبەندی بێمافکردن و بەهەژارکردن و پرۆلیتاریزەکردنی هەرچی زیاتری جەماوەر، و پەرەپێدانی فەرهەنگی تاکگەرایی بورژوازی و کەلتوری چەوسێنەرانەی تاکی سەرمایە لەناو کۆمەڵگەدا.
لە دابەشکردنی کار لە دەروونی چینی بورژوازی و ڕەوت و بزووتنەوە کۆمەڵایەتیـیەکانیدا، بۆ پاراستنی سیستمی سەرمایەداری، ڕۆڵی ئیسلامیزم دیارە کە لە ڕێگەی پەردە دادن بەسەر ناکۆکیـیەکانی جیهانی واقعیـیەوە، و پەیوەستکردنەوەیان بە دەرەوەی ئەم جیهانەوە ئەنجام ئەدرێ. هەبوونی دەوڵەمەند و هەژار و دابە شبوونی کۆمەڵگە بە دارا و نەدار وەک ئیرادە و قەدەرێکی دەرکی و ئاسمانی نیشان ئەدری، و بەکۆیلەکردنی ژنان و بێمافکردنیان و سوکایەتی پیکردنیان و چوار ژنی وەک مەسەلەیەکی دەرکی و ئاسمانی و سونت و کلتوری پێشتری ئیمانداری لە قەڵەم ئەدرێ.
بە کورتی ئیسلامیزم بە ئایدیۆلۆژیەکی ئاسمانی کار ئەکات لە کاتێکدا کە بزوتنەوەیەکی چینایەتی و کۆمەڵایەتی و سیاسی و فیکری دیاریکراوی ناو کۆمەڵگەکانە. و هەر لەم ڕیگەیەشەوەیە کە شوێنپێی خۆی جێگیر کردووە و پەرەی پێ داوە هەم لە ناو وڵاتێکدا و هەم لە بەرامبەر بورژوازی دەسەلاتداری وڵاتانی تری سەرمایەداریدا.
یەکەم مەرج لەم دابەشکردنەی کار لەنێو کەمپی بورژوازی جیهانیدا بۆ پاراستنی سیستمی چەوسینەرانەی سەرمایەداری ئەوەی خواستووە کە ئیسلامیزم بە ئایدیۆلۆژیا و فیکرێکی سەرووی سەر زەمین بێتە ناو پانتایی ژیانی ئابوری و کۆمەڵایەتی و سیاسی و فیکری کۆمەڵگەوە، نەک وەک (عبداللطیف احمد) ئەم بیر و ئایدیۆلۆژیا و دینداریـیە بیهێنیتە خوارەوە بۆ سەر زەمین و تێکەڵی بکات لەگەڵ سەرمایە و بەکاڵکردنی شتەکان و فکرەکان.
ئیسلامیزم بە ئایدیۆلۆژیای دەرەکی دەروەی ئابوری سیاسی کۆمەڵگە و دابەشبوونی چینایەتی و تەنانەت دەروەی پاتریارکی و پیاوسالاری و کۆیلەیەتی ژنان، لە ژیانی کۆمەڵایەتی و ئابوریدا، رەواج بە خۆی ئەدا. هەر بۆیە لە مەیدانی ستەمکاری لەسەر ژنانیشدا ئیسلامیزم کەڵک لە بەرژوەندی واقعی پیاوسالارانەی نێو کۆمەڵگە وەرئەگری کە لە پرۆسەیەکی مێژوویدا لێکهەڵپێکراون لەگەڵ دیندا، و جاریکی تر لە ئەمڕۆدا ئەم ستەمکاریـیە وەک مەسەلەیەکی ئایدیۆلۆژی و ئاسمانی و ئیمانداری وێنا ئەکات و کوشندەتری ئەکاتەوە.
لەگەڵ ئەوەشدا کە ئیسلامیزم لە سوپەرستڕەکچەردا کار ئەکات، بەڵام وەڵامی شۆرشگێڕانە پێی هەر تەنها لە سوپەرستراکچەردا نیـیە، و بە سکویلاریزم وەڵام نادرێتەوە، بەڵکو لە بناغەدا بە گۆرانکاری شۆڕسگێرانەی دنیای واقعی و شۆرشی كۆمۆنیستانە بەسەر کۆیلایەتی ئینسان لە سیستمی سەرمایەداریدا فەراهم دێت.
١٠ /٤/٢٠٢٤
