كۆترەكانی مەلیك مەحمود بۆچی یاخی بون؟.. نوسینی: سەلاح جەلال

كۆتر باڵندەیەكە پەیوەندی رۆحی بەمرۆڤەوە هەیە و بووە بەبەشێك لەعاتیفە، لەسەرەتای باری شارستانیەوە لەو كاتەی مرۆڤ بەرۆحی كۆتر ئاشنابووە بەهۆی سیفاتەكانی خۆیەوە بەرەمزی ئاشتی و زمانی لێكگەیشتن و ئارامی و ئاسایش و خۆشەویستی ناسراوە، جگە لەوەی رەنگی سپییە، یان خۆڵەمێشییە، جەستە و رۆحیشی بخوێنینەوە باڵندەیەكی بێ زیان و ئارامە و ئازاری بۆ مرۆڤ و گیان لەبەران نیە، رۆح سوك وخاوێن و هێمنە و دەنگی بێزاركەر و ترسناكی نیە و مەترسی لەئەندامانی جەستەیەوە دەرناكەوێت، زمانی لێك تێگەیشتنی لەنێوان مرۆڤ و باڵندەدا هەیە و بەو رۆح سوكیەیەوە لەمێژودا بەرەمزی ئاشتی و گونجاندن و تەبایی و پێكەوە ژیان و یەكسانی و خۆشەویستی و تەسەوف و مەرگ و بەردەوامی و دیموكراتی ژیانیش پێناسە دەكرێت، وێنەی ژیانێك مرۆڤ هۆشیاری مەرگ ببێت و بزانێت مەرگ ئاوێنەی ژیانە و زیان بەخش نەبێت و زمانێكی رۆحی لەخۆیدا دروست بكات.
كۆتر هەڵگری زۆر هێماو رەمز و دەلالەتی تر و خوێندنەوەی جیاوازە. بەپێی نەریت و باری دەرونی گەلان و زەمین جیاوازیان هەیە، لەكەسێكەوە بۆ كەسێكی تر و لەكۆمەڵگەیەكەوە بۆ یەكێكی تر، رەمز و هێما و نیشانەكانی پابەندی ویست و حەز و سەماكانی رۆحن، لەشتێكەوە بۆ شتێكی تر دەگۆڕدرێن.
ئەو جیاوازیانە لەشارستانیەتەكانەوە دەردەكەوێت، لەهەمو جێگەیەكی جیهاندا هەیە. لەگەڵ گۆڕینی هەمو رەمز و دەلالەتێكدا پارێزگاری لێكراوە، هەمیشە یاری رۆحیان لەگەڵ مرۆڤدا هەبووە و خۆیان خستۆتە ویژدانی مرۆڤایەتیەوە.
شاری سلێمانی یەكێكە لەو پێگە شارستانیانەی كوردستان لەسەرەتای دامەزراندنیەوە پۆلە كۆتری ئەفسوناوی چەتری عاتیفەیان بۆ كێشاوە، كەش و هەوا و باری جوگرافیای شارەكەیش هەڵگری رەمز و دەلالەتی ئێستاتیكی جۆراو جۆرە و وێنەی كۆتری ئاشتی بۆ جوانی ناوچەكە دەردەكەوێت، بەپێی كەش و هەوای سازگار و هەڵكەوتەی ئیستاتیكی ئەم شارە پێدەچێت بەر لەدامەزراندنی شارستانیەت تیایدا شاری باڵندە و پەلەوەر و گیانداران بوبێت، پێگەی شارستانی و ژیان و ئاوەدانی لەبونی باڵندە و ژیانیانەوە دەردەكەوێت. فەزایەكی ئەفسانەیی سروشتی جوگرافیاكەی پۆشیوە بەپۆلی باڵندە و كۆتر و تۆڕی ئەفسانەییەوە نیشتمانی زمانی تێكەڵەوە بۆ جیهان خۆی نمایش كردووە.
ئەم دیمەنە سروشتییەی خۆی نمایش كردووە بۆ بینەران، ئەوەیش سەرنجی ئیبراهیم پاشای بابانی راكێشاوە بەهۆی پەرەسەندنی ئەمارەتەكەیەوە بۆ فراوان بونی دەسەڵات بەهۆی راو و شكارەوە فەزای سلێمانی لەلا خۆشەویست بووە، لەدوا گەشتی راوكردنیدا سولەیمان پاشای كوڕی لەپاشكۆی ئەسپەكەیەوە دابەزیوە لەكانیاوێك ئاو بخواتەوە، ئەو سروشەی بۆ هاتووە بۆ دامەزراندنی شار ئەم جوگرافیایەی دەست نیشان كردووە، هەتا ییكاتە شار و بەناوی سولەیمانی كوڕیشییەوە ناوی ناوە سولەیمانی.
سروشی دامەزراندنی ئەم شارە هەروا لەخۆوە نەهاتووە. زەمەنی رابردووە كەش و هەواو ژیان لەڕێی باڵندە و گیاندارانەوە تاقی كراوەتەوە. باڵندە مەعریفەیان لەسەر ئاوەدانی و ئاو و هەوا و جوگرافیا هەیە، بومەلەرزە و زۆر روداوی ترسناك بەر لەمرۆڤ گیاندار هەستی پێدەكات. جێگەی نیشتەجێ بونیان بەباڵندە تاقی كردۆتەوە.
كۆترەكانی شار بەر لەدامەزراندنی شار زیندەوەرێكی كیوی بون و لەفەزای ئەفسوناوی جوگرافیای شارەكەدا لەسەر لق و پۆپی درەختە بەرزەكان ژیاون و دوای دامەزراندنی شاریش شاری خۆیان لەناو ئاوەدانی شارەدا دامەزراندووە، پێگەی گرنگیشیان منارەی مزگەوتی گەورە بووە، لەسەرەتاوە رەمز و بەها و دەلالەتەكانی شاریان هەڵگرتووە، لەجێگەیەكدا چەقی سەرەتای شارو چەقی ناوەراستی ئێستایەتی.
بەدرێژایی دەیان ساڵ ئەم كۆترانە لەفەزای ئاسمانی مزگەوتەكەوە یاری رۆحیان دەست پێكردووە، لەمنارەیەكی بڵندەوە دالێَك بون هەڵگری چەندین چەمكی جۆرا وجۆر و خوێندنەوەی تر بوون، منارەكەیش جێگەیەكی گرنگی لەستراتیژیەتی جوگرافیا و فەزای شارەكەدا هەبووە، بەر لەدروستبونی باڵاخانە بەرزەكان لەهەمو لایەكی شارەوە دەبینرا و خەڵكی رەمز و دەلالەتی رۆحی و سروشتی و كۆمەڵایەتی و ئاینییەكانیان لێ خوێندۆتەوە، شاری كۆترەكانیش نمونەی شارستانیەتێكی ئەفسانەیی بون و بونەتە زمانی وێنەیی حاڵەتە رۆحیەكان، رۆژ بەرۆژ لەگەڵ ئاڵۆزی و زیاد بونی روداوەكاندا پەرەیان سەندووە و رەمزەكانیان لەگەڵ گۆڕان و روداو و ئاڵوگۆڕ و بەرەو پێش چونی زەمەندا گۆڕدراون، سەرەتای ئەم شاری باڵندەیە سیفاتەكانی لەوەوە دێن كۆتر رەمز و دەلالەتی ئاشتییە، ئەم رەمزەش هەمیشە دەیان باتە سەر جێگەی بڵند، ئەو جێگایانەی ئاشتی تیایدا بەرجەستە دەبێت و لەدەستی مرۆڤ و دڕندە و مار و مێرو بەدور دەبن، دەچنە جێگەی بەرز، بەتایبەتی منارەی مزگەوتەكان لەفەزایا تێكەڵ بەسۆز و عاتیفەی مرۆڤ دەبن.
لەم شارەیشدا لەپێگەی ئاینی مزگەوتی گەورەدا پاشماوەی كۆنی بابانیەكانە، كۆترەكان زمانی وێنەیی و جەستەییان پەرەی سەندووە و رۆح و رەمزی خۆیان تێكەڵ بەرەمز و رۆحی شارەكە كردووە، جێگەی بورج و مانگێكی دەستكردیان لەسەر ئاسمانی شارەكە گرتۆتەوە و بون بەبەشێك لەزامە سەختەكانی كورد و لەحەوشەی مزگەوتەكەدا چینەیان دەكرد و مۆسیقای خوێنی زەمەنیان دەژەند و وێنەی جەستەیان لەفەزادا رەنگی ژان و زامەكانی نەتەوەیەكیان دەدایەوە.
سەمای رۆحی ئەم كۆترانە بەخەڵكی شار نامۆ نەبون، هەمو شارێك بەكۆمەڵێك تایبەتمەندی رەمزی گرنگ دەناسرێتەوە، گرنگی باری شارستانی یەكێكە لەو كارە جۆراوجۆرانەی باپیران بەرهەمی دەهێنن، زۆر جار شتێك لەزەمەنێكدا بونی هەیە، لەلای نەوەكانی تر دەبنە جێگەی بایەخ، ناسینەوەی هەر شارێك بەیەكێكی تر جیاوازە، جیاوازی لەسیفاتی تایبەتەوە هەیە، لەگرد و تەپۆڵكە و قەڵا و شورا و شاخ و باڵەخانەی بەرز و سەرنجڕاكێش و پرد و روبار و بەنداو، هتد. بەپێی كۆمەڵگایەك بۆ یەكێكی تر جیاوازیان هەیە، ئەم شارەیش یەكێك لەجێگە و پێگە دیارەكانی مزگەوتی گەورەیە و منارەكەی رەمزی نهێنی و واقیعی ئاشكرای هەبووە، وەكو دالێك چەندەها مەدلولی لێخوێندراوەتەوە، لەناخی تاك بەتاكی كۆمەڵدا پێگەیەكی ئاینی گەورە بووە و جێگەی (حاجی كاك ئەحمەدی شێخە) وەلی و پیاو چاك و كەسایەتی ئاینی زەمان و شەو و رۆژی لەسەر بەرماڵ بەسەر بردووە، میللەتی كورد بەپێی بینینی كەرامەتی ئەولیایی بڕوایان بەپلەی ئایینی هەبووە، دوای ئەوەش بو بەپێگەیەكی رۆحی نەتەوەیی و تاج و مەزاری شێخ مەحمودی حەفید، سەركردایەتی راپەڕینی گەلی كوردی كردووە لەو سەردەمەدا و توانی لەلایەن دەوڵەتی بەریتانیاوە تاجی مەلیكی وەربگرێت و ببێتە مەلیك.
لەم چەمكەوە قوڵایی مێژوی خوێناوی شارەكە دەخوێندرێنەوە. ئەم پێگەیە لەسەرەتای دروست بونیدا یەكەم حكومەتی تیا دامەزراوە، دروست بونیشی جێگەی دەستی پاشای بابانیەكان و شوێنەواری ئەمارەتەكەیان بووە و دواییش بو بەپێگەی مەلیك مەحمود و منارەكە بۆتە دالێك بۆ چەمكی ئاینی و كۆمەڵایەتی و سیاسی لەفەزای ئەم منارەیەوە روپۆی شوێن و شارێك و نەتەوەیەك، دەخوێندرێتەوە، لەسەردەمی حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانیشدا ئەو رەمزانە پەرەیان سەندووەو گۆڕاون و زیاتر لەدڵ و مێشكی جەماوەردا وێنەیان گەورەو گەورەتربووە و لەدەرونی خەڵكیدا وێنەی حكومەتێكی كاتی رۆحی بووە.كۆمەڵگەی كوردی لەهەمو لایەكەوە هاتونەتە ناوی و دەردو ژان و هیواو ئاواتەكانیان لەسەر هەڵڕشتووە، بۆ چارەی نەخۆشی و كێشەكانیان سەردانیان كردووە و هانایان پێ هێناوە، هەركەسێك سەیری كردووە بەهیوای رەمزی نەتەوەیی لێی روانیوە و هێنانەوەی حكومەتە رۆحیەكەی شێخ مەحمودی لەلا دروستبووە.
مزگەوتەكە رەنگی فەزایەكی ئەفسوناوی هەڵگرتووە، لەهەمو لایەكەوە وێنەی شێخ مەحمود باوكی رۆحی نەتەوەیی تاجەكەی بەو جوگرافیایەوە پەرەی سەندووە و سروشی رۆحی نەتەوەی كورد بووە، كۆترەكانیش وێنەی تریان لێدەردەكەوت، وێنەی سوپا رۆحیەكەی شێخ مەحمود دیاریان دەدا، لەچركە ترسناكەكانی نەتەوەدا شێخ بەعەقڵ و جەستەی زەمانەوە زیندو ببێتەوەو پەتی دیلێتی و چەوسانەوەی كورد بپچرێنێت، ئەم پێگەیە هەمیشە لەفەزا و جوگرافیایەوە لەسەرەتاوە هەتا ئیستا رەمزی تەخت و تاج و دەسەڵاتی نەتەوەیەكی هەڵَگرتووە، رەمزی سوپاو بەها جوانەكانی كورد، فەزای تۆڕی ئەو رەمزانەی چونەتە ناو مێژووە و پاشماوەی باپیرانن، رەمزی شۆڕشی جوڵەی رۆحی نەتەوەیەك، لەیاخیبونی كۆترەكانەوە هەمیشە شانۆیەكی ئەفسانەییان سازاندووە، لەوێنە كێشان و هێنانە پێشەوەی زەمەن، لەگۆڕینی رەمزەكان و یاخی بون و هەڵكشان بەرەو لوتكە جۆرێك لەو دەستوری ئایینی زەردەشت ڕۆژانە ئەم كۆترانە ئەم وێنەیە دەكێشنەوەو دەیانەوێت بەهەواوە تەرمەكەیان بتوێتەوە و قەل و داڵ جەستەیان بخوات، كۆشكی ساسانیەكان بۆ نەوەی نوێ دروست بكەنەوە و كتێبخانەی ئاینی زەرادەشتی بۆ نیتشەی فەیلەسوفی ئەڵمانی بكەنەوە لەچەرخی بیستەمدا، یاخود نمایشی لەخاچ دانەوەی مەسیح بكێشن و فەزای زەمەنێك ڕەنگ بكەن بەر لەمێژوی ئیسلام و دوای كزی ئایینی زەرادەشت ئەم جوگرافیایەی كوردستان بەئاینی مەسیحی ڕەنگ بكەن، لەزەمەنە جۆراو جۆرەكاندا ئاماژە و نیشانەكان بگۆڕن و كورد ببەنەوە بۆ زەمەنەكانی سەرەتاو ناوەڕاست و ئێستاو وێنەی كۆمپیوتەرێك مێژوی ئەم نەتەوەیە پاكژ بكەنەوە، هەتا لەئێستادا ڕستە فكرییەكان بەرهەم بهێننەوە، یاخود جارێكی تر دەمانخەنەوە تۆڕی گومان و پرسیار و هێڵی ئاینی ئیسلام دەكێشنەوە لەسەردەمی خەلافەتەوە هەتا ئێستا؟
ئەم رەمزانە قوڵ دەبنەوە، كۆترەكان بەزمانی فیكری جوگرافیای كوردستان بەڕەنگی ئەو ئاینانە دەكێشنەوە میللەتان لەجیهاندا توانیان فیكری خۆیانی پێ دابمەزرێنن، بەزمانی رەمز هاوار دەكەن: فەلسەفەش لەپاڵ ئاینەوە گەشە دەكات.
پێ دەچێت یاخیبونی كۆترەكان گۆڕینی ڕەمزو هێماكان بێت و وەكو كاراكتەرێكی ئەفسانەیی بەسەر زەمەندا بخولێنەوە بەزمانێك خەسڵەتەكانی مێژومان نیشان بدەنەوە و زمانی وێنەیی و دەرون و سۆز و ئیستاتیكا بسازێنن، زمانی خۆشەویستی و بون و گەردون، وەك بورجێكی نوێ جێگەی ئامڕازی پەیوەندی تەكنەلۆژیا و دەسەڵات بگرنەوە، ببن بەهاوشانی ئەفسانەیی بورجی ئیڤڵ و بەفەزای ئاسمانەوە نەخشەی ئایندەی كورد بكێشن. پێدەچێت لەو یاخی بونەوە لەدەسەڵات بترسن نەخشەی تەونی ئەو دوا رۆژە تێكبدەن و وێنەی نەوەكان بشێوێنن، یاخود نهێنیەكانی نەوەی نوێ بگوێزنەوە و ببنە فەزای پەیوەندی شۆرشی نوێ و مانگرتنیان ببێتە مانای یەكگرتنەوەی كەشەی هەوری ئایندە و رۆحەكانی سەردەم لەبارانی پەڵەی هەوری نێونەتەوەییدا كۆبكەنەوە و لەهێما و دەلالەتەكانی جەستە و فەزای جێگەوە بۆ فەزای گشتی شارەكە دیاری دەدەن.
یاری و سەمای رۆژانەی ئێستایان جیاوازە ،بەرز بونەوەیان مانای مانگرتنە لەئێستاو دەیانەوێت تاجەكەی مەلیك مەحمود ببەخشنە كوردستان؟ حكومەتێكی تازە بۆ كورد دابمەزرێنن؟ بەرز دەبنەوە وەك بورجێكی نهێنی هۆشیاری و گۆڕانكاری و باری سیاسی جیهان ببن، تاجەكە دەشارنەوە، بەرز دەبنەوە، نیشانی دەدەنەوە هەتا نەوەی كورد بیبینێت. نهێنی ئەم چەند ساڵەیان تەواو ئاڵۆزە، ئەو یاریە رۆحییەی جارانیان خەفەیە، رەنگی مانگرتن دەدەنەوە، وەك موروی ئاودار نوزەیەكی بەهێز بڵاو دەكەنەوە مارشی بەسەرهاتەكان دەژەنن و پۆل پۆل جیادەبنەوە و تێكەڵ دەبنەوە. لەهەمو شتێك یاخی دەبن لەهەواو بون و ژیان، وەك بورجی ئیڤیلی ئەفسانەیی دەردەكەون و یاری رۆحیان لەشارەكەدا خەفەیە و بیزار و رەخنەگرن و تاجەكەی مەلیك مەحمود دەشارنەوە و لەگەڵ جیهانی نەبینی خۆیاندا ئەفسانەی نەخشەی دوا رۆژی كوردیان هەڵگرتووە و دەیەها نیشانەی پرسیار لەشەپۆل و شەقەی باڵ و دەنگ و رەنگیان دەردەكەوێت، ئێمە و ئەوان و ئەوانی تر دەخەنە ژێر پرسیارەوە، یاخی و یاخی دەبنەوە بەهەمو پرسیارەكانیانەوە.
بەشێكی كەمی رۆژنامەی سلێمانی نوێ ژمارە/34 ی یەك شەممە/13ی خەرمانان – 2٧02 بەرامبەر 4/8/2002 بڵاو بۆتەوە. بەشەكەی تریم دەست نەكەوتەوە. لێرەوە تەواوم كردەوە و بەبێ مسووەدە كۆنەكەو لەسەرەتاشەوە گۆڕانی ریشەییم تیا كردۆتەوە. بۆ هەمو كارێك پشت بەم چاپە دەبەسترێت.

Salah Jalal

ژیاننامەی سەلاح جەلال عبدالله رەحیم یەكەم موالیدی 1963 سلێمانی شارباژێڕ. لەدایك بونی دەگەڕێتەوە بۆ رۆژی كەوتنە خوارەوەی(عبدالسلام عارف) لەتەیارە هەروەك هەمیشە دایكی جەختی لەسەر كردۆتەوە. خوێندنی سەرەتایی و ناوەندی لەسلێمانی بووە. زانستی ئیسلامی لەمزگەوت و تەكیەكاندا خوێندووە. دەرچوی ئامادەیی ئاینی ئیسلامیە. لەوەزارەتی ئەوقاف و كاروباری ئاینی لەشاری هەولێر ساڵی 2009 - 2010 دەرچوی زانكۆی عراقییە لەبەغداد. كۆلیژی زانستە ئیسلامیەكان. بەشی بەراوردكاری ئاینەكان و مەزهەبەكان و دایەلۆژی شارستانی لەساڵی.2011-2012 لەساڵی 2014- 2015 تەواوی كردووە. بڕوانامەی ماستەری بەدەست هێناوە بەپلەی زۆر باشە لەهەمان بەش، بۆ سالی 2018=2021. ئەندامی یەكێتی نوسەرانی كوردستانە. ئەندامی یەكێتی گشتی ئەدیبان و نوسەرانی عێراقە . ئەندامی یانەی رۆژنامەنوسانی كوردستانە. ئەندامی یانەی رۆژنامەنوسانی عێراقە. ئەندامی یانەی هونەرمەندانی عێراقە. دووەم لەساڵی 1983 دەستی بەنوسین كردووە. لەساڵی 1989 یەكەم دیوانی شیعری بەناونیشانی (ئیشككر)پێشكەش كردووە بەبەڕێوەبەرێتی رۆشنبیری كورد لەبەغداد. لەلایەن پسپۆڕەكانی رژێمی عێراقەوە لەچاپدانی قەدەغە كراوە. لەهەمان ساڵدا(كفن پۆش و كەونی) بڵاوكردۆتەوە بە130 دێڕ قرتاندنەوە. بڵاوكراوەتەوە. زۆر دیوانی شیعری و رۆمان و دەقی تر و لێكۆڵینەوە وتاری بڵاوكردۆتەوە بەهەردو زمانی عەرەبی و كوردی. سێیەم ئەو بەرهەمانەی بەزمانی عەرەبی بڵاوبونەتەوە: 1-(سقوگ الكون ) دیوان شعری 2000 . 2-(سدرە الحسین) دیوان شعری 2012 . 3- سور النور. شعر وشهادات. 2024 • چوارەم ئەو بەرهەمانەی بەزمانی كوردی بڵاوی كردونەتەوە. 1- كەوتنە خوارەوەی گەردون. شارای شیعری. كۆ بەرهەم 1989.2012. 2- كۆجیتۆی جەلال تاڵەبانی. بەرگی1 و2 چ 1 . 2021. 3- ئۆقیانوسی مەرگەسات) شانۆنامە.2003 4- چیای ئاو. شانۆنامە .2003. 5- سیمیا لەشانۆدا.2009 لێكۆڵینەوەی شانۆ. 6- كچانی بەفر (لادۆن سیلا). سیناریۆ. چاپی یەكەم 2021. 7- پێڵاوەكانم و نێرەموكانی فیفا. سیناریۆ. چاپی یەكەم 2022 8- درەختی مەرگ. شانۆنامە. چاپی یەكەم. 2023. سلێمانی. 9- (ئاوێنەی بوركانی ژەنەڕاڵ) رۆمان.1992-2012 بەرگی یەكەم. 10- ئاوێنەی بوركانی ژەنەڕاڵ.رۆمان.بەرگی یەك و دو.چاپی یەكەم.2019 چاپی دووەم 2021. 11- (مۆسیقای مەرگی ناوەختە) رومان.1997-2020 12- (نەفخ و وێنەی با) رۆمان 2020 چاپی یەكەم. 13- ریشاڵی تیۆری رۆمانی كوردی. چاپی یەكەم. 2023. ئەو بەرهەمانەی ئامادەی چاپن بەزمانی كوردی . 1- كەوتنە خوارەوەی گەردون. شارای شیعریم. كۆی بەرهەمەكانی تا ئێستا ئامادەی چاپە. 2- كرێكارانی مەعریفەو شۆڕشی سپی. وتارو لێكۆڵینەوە. 3- فۆتۆیەك بۆ دۆزەخ. بیرەوەری. 4- بونەوەری فەزایی. رۆمان. 5- سەركردە فەتاح ئاغاو رەمزەكانی شۆڕش. • شەشەم ئەو بەرهەمانەی ئامادەی چاپن بەزمانی عەرەبی . 1.لاشخصیە اللغە . مقالات ودراسات. 2. فنون قتالیە فی كردستان. مقالات 3. الشعریە تعنی الرۆیا التی لاتستقر. مقابلات. 4. صلاح جلال كهربە الژات الشاعرە. مقالات ودراسات مكتوب علی دواوینە. • حەوتەم ئەو بەرهەمانەی لەزمانی عەرەبیەوە وەریگێڕاونەتە سەر زمانی كوردی ئامادەی چاپن : 1.سەرلەنوێ نوسینەوەی كوژاوەكان. چیرۆكی نوسەرو روناكبیری عەرەب عباس عبدالجاسم. ئامادەی چاپە. 2.(احلام مبللە)دیوان شعری للشاعر(جابر محمد جابر). ئامادەی چاپە. • هەشتەم - لەساڵی 1996ەوە دەستی بەكاری رۆژنامە نوسی كردووە، یەكەم بەرهەمی لەرۆژنامەی . المۆتمر العراقی بووە. - لەرۆژنامەی الادیب الپقافیە لەسالی 2003 تائێستا بەسیفەتی نێرەری رۆژنامەنوسی كاری كردووە دوایی بووە بەدەستەی نوسەران لەرۆژنامەكەدا . - لەرۆژنامەی المۆتمر العراقی ماوەیەكی زەمەنی كاری كردووە. لەرۆژنامەی القاصد ماوەیەكی زەمەنی كاری كردووە - بەرهەمەكانی بەهەردو زمانی كوردی وعەربی بڵاوكردۆتەوە . - لەفیستیڤاڵەكاندا بەشداری كردووە لەوانە جەواهیری و مەربەد و هی تر.