بۆچی حکومەتی هەرێم، بەردەوامە لە تەخریبی عێراق؟ بۆچی ماڵی بارزانیی، ناتوانن عێراقیی بن؟!.. کامیار سابیر
راستییەکی سیاسیی و دیفاکتۆیەکی واقیعیی هەیە کە حکومەتی هەرێم، رێک بە واتای دەسەڵاتدارەتیی ماڵی بارزانیی دێت، بە شەراکەتێکی زۆر کەمی ماڵی تاڵەبانییەوە. حکومەتە یەک لە دوای یەکەکانی هەرێم و ئەمەی مەسرور بارزانییش( کە ماوەی بەسەرچووە)، زۆر بە تایبەتتریش، لە دوای ٣١ی ئابی ١٩٩٦ ەوە کە بەهاوکاریی صەدام و سوپاکەی ئەم هەژموونگەراییەیان، جێکەوت کردووە، جگە لە هەژموونی سیاسیی و ئابووریی و عەسکەریی و ئەمنیی بنەماڵەکەی خۆیان، لە دوور و نزیکەوە پێوەندییان بە داخوازییەکانی گەلی کوردەوە نییە، هەروەها جگە لە سەلبیاتی سیاسیی و ئابووریی و ئەمنیی بۆ خەڵكی کوردستانی عێراق بە تایبەتیی و بۆ کوردانی کوردستانەکانی ئێران و تورکیا و سوریاش بەگشتیی، رۆڵی ئیجابییان نەبووە.
ئەوەی ناویان نا پرۆژەی سەربەخۆیی ئابووریی کە منداڵێکی وریاش ئەزانێ، تەخریبی ئابووریی بوو، بە هاندانی موخابەراتی ئیقلیمیی( تورکیا بە تایبەتیی) لەگەڵ هەندێ لۆبیی تاڵانکاریی و کۆمپانیای وەهمیی وڵاتانی تر، چارەنووسی خەڵکی کوردستانی عێراقیان بە گشتیی و مووچەخۆرانی هەرێمیان بەتایبەتیی، بەمشوێنە گەیاند. مەعلومە رائیدی ئەم فەشەلە سیاسیی و ئابوورییە، نێچیرڤان بارزانیی بوو، بە پشتییوانیی مامی( مەسعود بارزانیی) بناغەکەی دانا. ئەم پرۆژە جەهەننەمییە، دەیەیەک زیاترە، تەواوی خەڵکی کوردستان و چارەنووسی نزیک بە پێنج میلیۆن مرۆڤی هەرێمی لەپێ خست و تەواوی خەڵکەکەی زەلیل و سەرگەردان و بێکەرامەت کرد و بێکاریی و هەژاریی و بێپارەیی و بێموچەیی! ئاکامەکەیەتی، ئەمە لە کاتێکدایە بنەماڵەکەی خۆیان خاوەنی صەدان میلیار دۆلارن و هەر منداڵکار و موراهیقێکی سیاسییان بگریت خاوەنی چەندیین میلیار دۆلاری دزراوی خەڵکی کوردستانن و ژیانیان لە ژیانی میلیاردێرە ئەمێریکیی و چینیی و روسیی و ئەوروپیی و خەلیجییەکان، ئەچێت.
ئایا مەسرور بارزانیی و باوکی، ئەیانەوێ ئەمە راست بکەنەوە؟ نەک لەبەر خەڵكی کوردستان و عێراق، بەڵكو لەبەر مانەوە و ئیستیقراری سیاسیی و ئەمنیی دەسەڵاتەکەی خۆیان، بە تایبەتیی کە فەشەلەکان، بە ئاسانیی ئەیانتوانی بەسەر نێچیرڤانیدا بهێنن و بە بەردێک، دوو چۆلەکە بکوژن و درێژە بە سەڵطەنەتی سیاسیی و میلیشیایی و هەژموونی ئابووریی و سوڵطەی خێزانیی باوک و کوڕ بدەن، بەڵام ناتوانن بیکەن؟ یان رێگەیان پێنادرێ نەوتی هەرێمی کوردستان، تەسلیمی دەوڵەتی فیدراڵی عێراق بکەنەوە! بۆچی؟ ئەم نووسیینە لەو هۆکار و فاکتەرە سیاسیی و ئابوورییانە، رژد ئەبێتەوە کە وەکو کۆت لە گەردنی ماڵی بارزانیی ئاڵاون!.
- بیزنس و سەرمایەگوزاریی و پارەپەیداکردن، سروشتێکی هەیە، ئەبێ بەها ئەخلاقیی و پرەنسیپییەکان تەنانەت پرەنسیپە کۆمەڵایەتیی و سیاسیی و ئابوورییەکانیش، لەبەرچاو نەگریت و وەکو ئەژدیهایەکی برسیی، پڕی هەموو شتێک بدەیت. لێرەدا بیزنسە گەورەکەی ماڵی بارزانیی، ئەو سامانە زۆرە صەدان میلیارد دۆلارییەیە کە لەماوەی ٣٥ ساڵی رابردوودا بەگشتیی و لە دوای رووخانی رژێمی صەدامەوە بەتایبەتیی، لەگەلی کوردستانی عێراقیان، دزییوە.
ئەم پارە زۆرە، بەشێکی بە شێوەی سییولە و بە فۆرمی بیزنس و کۆمپانیا و عەقارات و دراوی ئەلیکترۆنیی و …تاد، لەناو سیستەمی سویفتی غەربییدا لە وڵاتانی وەکو تورکیا، خەلیج، ئاسیا و وڵاتانی غەربییدا، خراونەتە کارەوە، سیستەمی سویفتیش، یانی ئەمێریکا و ئیسرائیل، کۆنترۆڵی تەواویان کردووە و بگرە ئەشزانن لە کوێن و لەچییدا بەگەڕ خراون؟
مەعلومیشە، هەر سیاسییەک لەم دونیایەدا، پارە و سامانەکەی لەلایەن وڵاتانی تر و موخابەراتی وڵاتانی ئیقلیمیی و جیهانییەوە، کۆنترۆڵ کرابێت، پێشئەوەی ببێ بە پرۆکسی ی ئەوان، ئەبێت بە پرۆکسیی پارەکان و پرۆژەکانی خۆی و تەواوی ئیرادە و ئەخلاق و ئاییندەی بەدەست پارەکان و خاوەنی راستەقیینەی پارەکانەوە، ئەبێ. هاوزەمان، ئەمانە وەکو میلیشیا، فێری دزیی و چەتەگەریی بوونە و نایانەوێ، پارە و ئابووریی و کۆنترۆڵکردنی ژیانی خەڵکیان لێ بسەنرێتەوە و لە بەغدادەوە ئیدارەی کوردستان بدرێت.
- مێرشایمەر John Mearsheimer کە خۆی بە راشناڵیست ئەزانێ و سەر بە مەدرەسەی راشناڵیزمە( عەقڵانییەت)، پێیوایە وێڕای ئەوەی ئەمێریکا ئەبێ ئیسرائیل بپارێزێ و داکۆکیی لێ بکات، بەڵام بەرژەوەندیی interest ئەمێریکا و ئیسرائیل، زۆرجار بەریەکئەکەون و ترەمپ تەنیا سەرۆکە لە مێژووی ئەمێریکادا، بەرژەوەندییەکانی ئیسرائیلی بەسەر بەرژەوەندییەکانی ئەمێریکادا داوە. لێرەدا رۆڵی ئسرائیل بەگشتیی و حکومەتی نەتەنیاهۆ بەتایبەتیی ئەوەیە کە ناوچەکە بە پارچەپارچەیی و شەڕی قەومیی و طائیفیی و میلیشیا و گرووپە جۆراوجۆرەکانەوە مەشغوڵ بکات و حەز بە (ئیستیقراری سوریا و عێراق )بە تایبەتیی ناکەن. رێک بە پێچەوانەوە، ئەمێریکا، بۆ بەرژەوەندییە ستراتیژیی و عەسکەرییەکانی، بە تایبەتیی لە عێراقدا، ئیستیقراری ئەوێت.
هاوکات، تورکیاش، حەز بە ئیستیقراری عێراق ناکات، وێڕای ئەوەی طەماع و طموحی سیاسیی و ئابووریی لەسەر عێراق و هەرێمی کوردستان و کەرکوک و موصڵ، بە تایبەتیی هەیە. سەرەڕای ئەوەی زۆریش موستەفید بووە لەو چەتەگەرییە ئابوورییەی ماڵی بارزانیی و تاڵەبانیی کە بەموبارەکەی نوخبە نەژادیی و طائیفییەکانی کورد، دەستیان پێکرد، تا ئێستایش درێژەی هەیە.
- ئەوەی ئەگوترێ کە تەمەڕودی ئەیلولی سەرەتای شەستەکان دژی عەبدولکەریم قاسم، کلیلەکە موخابەراتییەکەی بە دەستی مۆساد و ساواکی شا و سی ئای ئەمێریکییەوە بووە، حەماسی توڕەبوون و روئییەی شاعیرانە نییە، بەڵكو فاکتی مێژوویین! ئەم کلیلە موخابەراتییە تا ئێستایشی لەگەڵدا بێت، ماڵی بارزانیی کۆنترۆڵ کردووە. تەنیا شتێک گۆڕابێت لە جێگەی (ساواکی پێشوو و ئیطلاعاتی ئێستا) ی ئێران، میتی تورکیا جێگەی گرتووە! دەی زۆربەی هەرە زۆری سەروەت و سامانی ماڵی بارزانیی لەژێر کۆنترۆڵی موخابەراتی تورکیی و ئیسرائیلیی و ئەمێریکییدایە و لە ناو سیستەمی بانکیی سویفتدایە!
لەسەردەمی ترامپدا، ئیسرائیل لە رێگەی لۆبیی ئەیپاکەوە AIPAC ، توانیویەتی شیعارە حەماسییەکانی ترامپ و ماگا MAGA ( Make America Great Again )، بە تەواویی کۆنترۆڵ بکات. کەیسی پڕ لە فەضاحەتی جێفری ئێپستین، بە رادەیەک ترەمپی کۆنترۆڵ کردووە کە جورئەتی نەکرد، مەلەفی تێرۆرکردنی جۆن کێنەدی کەشف بکات و بڵاوی بکاتەوە، لە کاتێکدا لە کەمپەینی هەڵبژاردنەکاندا، شیعاری سەرەکیی بوو. کەواتە، ئەمێریکای ئیدارەی ترەمپ، ناتوانێ رێگریی لە سیاسەتەکانی حکومەتەکەی نەتەنیاهۆ، لە عێراق و سوریادا بکات. ئەمە بۆ ئێرانیش، دروستە. بە لەبری دانان، ماڵی بارزانیی ئەبێ بەردەوام بن لە جێکەوتکردنی ئەجێنداکانی ئیسرائیل بە پلەی یەکەم و تورکیا بە پلەی دووەم، چونکە پارە دزراوەکانی خەڵکی کوردستان، لەلایەن ئەوانەوە کۆنترۆڵ کراوە. بە واتایەکی دەقیقتر ئەبێ بەردەوام لە دژی عێراق، لە تەخریب و لە تەمەڕوددا بن.
- گرنگتریین خاڵێک لە رووی سیاسیی و کۆمەڵایەتییەوە، بە تایبەتییش لە جوغزی ئابووریی و بەرژەوەندیی و ئیستیقراری بنەماڵە شێخنشیینییەکەیان، ئەوەیە کە بۆچی ماڵی بارزانیی ناتوانن عێراقیی بن؟! ئەتوانن لەگەڵ موخابەراتی شەیطانیی هەموو دونیادا دەست تێکەڵ بکەن، بەرژەوەندییەکانی ئێران، تورکیا، ئیسرائیل، وڵاتانی خەلیج و ئوردن، ئەمێریکا و روسیا و چین لەبەرچاوئەگرن، تەنانەت لەگەڵ هەرە بەعثییە عوروبییە فاشییەکاندا کە زۆربەیان لە هەولێرن، تەحالوف دژی حکومەتی عێراق بەڕێئەخەن و خەریکی پیلانگێڕیین، بەڵام بە درێژایی یەک صەدە زیاترە، دژایەتیی دەوڵەتی عێراق و خەڵکی عێراق و پێکەوەژیانی هارمۆنیی ئەکەن و هەمیشە فاکتەری ناسەقامگییریی بوونە؟!
زۆر دوور نەڕۆین، لە سەردەمی عەبدولسەلام بارزانیی دووەمەوە لە کۆتایی صەدەی نۆزدە و سەرەتای صەدەی بیستدا، لە پێناوی دەستکەوتە شەخصیی و بنەماڵەیی و ناوچەییەکانی خۆیاندا، بە تایبەتیی بۆ ئەوەی باج بە عوثمانییەکان نەدەن، جاروبار لەگەڵ خەلافەتی عوثمانییەکاندا بەیەکدا هەڵپژاون و بە ئیعدامی عەبدولسەلام و هەندێ لە هاوڕێکانی، کۆتایی بە تەمەڕودەکانیان هێنرا. ئەوەی جێگەی سەرنجە، بنەماڵەی بارزانیی ئێستا ماوەی سێ دەیە زیاترە باشتریین هاوکاریی تورکیای ئەردۆغانیی و پێشتر تورکیای کەمالیستیییان کردووە دژ بە عێراق و دژ بە کوردەکانی تورکیا( پەکەکە). هاوکات، وێڕای ئەوەی رژێمەکەی صەدام، بەشێکی زۆری بارزانییەکانی لە قۆشتەپەوە، بێسەروشوێن کرد، بەڵام ماڵی بارزانیی لە ئێستادا، حەلیفی ستراتیژیی پاشماوەی بەعثییە عوروبییە صەدامییە بارزانییکوژەکانن.
وەکو شایستەی کۆمەڵایەتیی و سیاسیی، ماڵی ئەیوب بارزانیی و ئەدهەم بارزانیی، ئەبووایە کۆنترۆڵی سیاسیی هەژموونی ماڵی بارزانییان بەدەستەوە بووایە، بەڵام بە زەبری توندوتیژیی و کولتووری تفەنگچییەتیی، دوای شێخ ئەحمەد بارزانیی، مەلا موصطەفای بارزانیی، بوو بە قائیدی ئەوحەدی ناسیۆنالیزمی کوردیی، ئەم هەژموونپەیداکردنە، بەشێکی گەورەی بەهۆی خۆشخەیاڵیی مونەوەرە نەژادییەکانی سلێمانیی و هەولێر و کەرکوکەوە بوو کە کاتی خۆی، بەیعەتیان داوەتێ. ئەویش لە چلەکانەوە تا ئێستا خۆی و کوڕ و کوڕەزا و کوڕەزازاکانی، باشتریین تیجاڕەت و مارکێتینگ و سەرمایەگوزاریی، بە چەتەگەریی کوردایەتییەوە ئەکەن.
ئەو هاندانەی موصطەفا بارزانیی ( بەهاوکاریی تاڵەبانیی و برایم ئەحمەد) بۆ گێچەڵکردن بە نیشتمانییتریین سیاسیی عێراق( زەعیم عەبدولکەریم قاسم) کە بە تەحالوف لەگەڵ بەعثییەکان و عوروبییە ناصرییەکاندا بوو، بە دەعمی راستەوخۆی موخابەراتی غەربیی و ئیسرائیلیی، بۆ ئەوەی قاسم، لابەرن، سەرەنجام سەرکەوتوو بوون. دواتر ئەم گێچەڵانە بە حکومەتە یەک لە دوای یەکەکانی عێراق درێژەی هەبوو، بەتایبەتییش ئەوەی لەگەڵ عەبدولکەریم قاسمدا کرا، لەگەڵ نوریی مالیکییشدا، کرا.
هەروەها، بە دەستلەپشتدانی موخابەراتی ئێرانیی، ئیسرائیلیی، بریتانیی و ئەمێریکیی و تورکیی، تا ئێستایش هەر ئەم موخابەراتە جۆراوجۆرانە، بۆ بەرژەوەندیی خۆیان، ئەم حکومەتە خێزانیی و بنەماڵەییە ئەپارێزن و وەکو خەنجەرێک بەردەوام لەسەر سەروەریی عێراق و پێکەوەژیانی عێراقییەکان و شوناسی عێراقییبوونی خەڵکی کوردستان، وەستاوە و ناوبەناو لەژێر ناوی بیزنسی کوردایەتییدا، راوئەوەشێنرێت.
سەرەنجام، عێراق نابێت ئیستیقرار بێت و نابێت خۆشگوزەرانیی تێدا بێت، ئەم هەموو دزیی و گزییەی ماڵی بارزانیی ( بەشەراکەتی ماڵی تاڵەبانیی) لە قاچاغچییەتی نەوت و شاردنەوەی داهاتی حکومەتی هەرێمدا ئەیکەن، بە ریعایەی موخابەراتی جۆراوجۆری ناوچەکە و جیهانییە، ماڵی بارزانیی، باشتریین خزمەتێک بەو دەسگایانە ئەکەن کە نابێ عێراق سەقامگییریی بەخۆیەوە ببینێت و لەبەرامبەریشدا، برسییکردنی بەردەوامی خەڵکی هەرێمی کوردستان، باشتریین بیزنسە بۆ ئەوان کە سامانە زۆرەکانیان لە هەندەران، پارێزراو ئەبێت و لەناوەوەش بەردەوام ئەبن لە دزیینی سامانی نیشتمانیی عێراقییەکان( بە خەڵكی کوردستانی عێراقییشەوە).
هاوکات، ئاماژە بەوەش بدرێ، لە ناو هێزە سیاسییە عێراقییەکاندا، هێزێکی نیشتمانیی و عەقڵانیی نییە( بە هێزە عەرەبییە سوننییەکان و شیعەکانیشەوە) کە تەجاوزی عوقدەی نەژادیی و طائیفیی، بەتەواویی کردبێت و لەبری گوتاری فاشییانەی قەومیی و طائیفیی، گوتارێکی نیشتمانیی وهاووڵاتیی و عێراقیی، بۆ تەواوی عێراق بەگشتیی و هەرێمی کوردستان بەتایبەتیی، بەگەڕ بخەن و گوتارە بەتاڵەکەی ماڵی بارزانیی، فس بکەنەوە، بەڵكو ئەوانیش بۆ پۆپۆلیزمی سیاسیی و ئایدیۆلۆژیی، سوود لە عونجوهیاتەکانی ماڵی بارزانیی ئەبیینن و بەهەموو لایەک، خەریکی تەخریبی عێراقن، بگرە لە دزییەکانیشدا کەم تا زۆر شەریکن.
کامیار سابیر
