ڕۆچوونە نێو دەقێکی شاعیر (کەژاڵ نوری).. ڕەنگین مەلا سەمەد

پێشئەوەی بچینە سەر لێکدانەوەی وشەو دەستەواژەو ڕستە جوان و دانسقە ئەدەبییەکانی ژنە شاعیر (کەژاڵ نوری)، دەبێت هەندێک لەبارەی شێوازو مەیل و خووی بەرامبەر بە دەربڕینی هەستەکان و چۆنیەتی مامەڵەکردنییەوە بدوێن.
شاعیر لەگەڵ ئەوەی خاوەن هەستێکی تەواو تەڕو تژییە لە بزواندن، بوێریشە، بەجۆرێک بوێرییەکەی پانتایی باڵای ڕەگەزی بەرامبەر دائەپۆشێ و نوقمی ئەوینێکی ڕاستەقینەی دەکات، یاخییە لە هەموو ئەو داب و نەریتە چەقبەستووانەی کە لە چوارچێوەیەکدا دەخوولێنەوەو هەزاران ژنی بە پێخاوسیی، لەڕێی دەربڕینی هەستە بزوێنەرو جوڵێنەرەکانیەوە کردووەتە قوربانیی.
شیعرنووسینی کەژاڵ نوری ئیلهامێکی سروشتیی تەنراوە لە هەست و سۆز، نەک ئەزموونێکی پێکهێنەرو پێکەوەنراو، شیعرەکانی ئەو لە خەیاڵدانێکی پڕ لە ڕامان و، هزرێکی زیتەڵەی ژیرو، دەروونێکی تەواو ڕەهاوە دێتە بوون، کە خوێندنەوەیان سەرنج و مەیل و ناخیشت بەرەو لای هەموو جوانییەکانی نووسین و ئەدەب پەلکێشدەکات.

کەژاڵ نوری خاوەن شێوازێکی تایبەتە لە دەربڕین و نووسیندا، سڵناکاتەوە، بوێرە، هەستەکانی بۆ دەربڕینی ئەوین و گوزارشت لێی، پەنهان ناکات.
ئازاو ئازادە لە دەربڕینی واقع و مامەڵەکردن لەگەڵ ڕووداوەکانی چواردەوردا.
بەرامبەر نادادی و ناڕاستیش، دەنگێکی زبرو قەڵەمێکی تیژو کەسایەتییەکی شەڵاڵە لە داکۆکیی.
ئەو! هەموو دەم و کات و سات و هەموو بەرکەوتنێک هەوێنی لەدایکبوونی (وشە تازەو نەوتراو نەبینراوەکان)ە
فەرهەنگێکی تایبەتە لە وشە
ئەو بە نووسینەکانی، لەنێو دونیایەکی دوور لە فانتازیا وێنەکان واقعییانە نمایش دەکات.
نووسین لای کەژاڵ نوری، هاوشێوەی چاخواردنەوەو قاوە خواردنەوەیەو، بووەتە بەشێکی گرنگ و تەواوی ژیانی داگیرکردووە.
ئەو بەجۆرێک لەگەڵ نووسین ئاشنایە، کە ئامادەیە لەبەردەم دەقەکانیدا کڕنووشی وابەستەبوون بنوێنێت.
هەردەم دەنووسێت و بێزار نابێت
ئەو تەنانەت شیعری ئیرۆتیک دێنێتە بوون و، شەڕی بوێری و هاتنە مەیدان بۆ بردنەوە لەگەڵ ڕەگەزی بەرامبەردا دەکات.
تازەترین شیعریشی کە هەموو ژنە شاعیرێک بوێری ئەوە ناکات دەستی بۆ ببات و قەڵەم بۆ نووسینەوەی هەڵگرێت، شیعرێکی تەواو ئیرۆتیکە بەناوی ( نیمیت و هەیت )ە
کاتێک پیت و دێڕەکانی ئەم شیعرە دەخوێنیتەوە، لەش موچوڕکەو چاوەکان فرمێسکیان پیادێت و، لێوەکان ئاڵ و، پەنجەکان لەرزین و، دڵەکان ترپەو، ناخەکان خورپەی ئەوین و، جەستەکانیش تەزو چێژیان پیادێت.
لەسەرەتاوە شاعیر ‌بەو جۆرە باسی ئەوینەکەی دەکات کە بەجۆرێک هزرو هۆشی داگیرکردووە بێئاگا لەوەی خودی خۆی بناسێتەوەو بزانێت کە کێیە، دوورە لێی، بەڵام بەجۆرێک تێکەڵی بووە، کە ئاگادارە لە ترپەی دڵ و هەناسەدانی، لە مەیداندا نییە! بەڵام هەموو خوو و مامەڵەو ڕەوتارێکی ئەوە، بە چاوەکانی بوونی نایبینێت وەکو عاشقێک، بەڵام هەموو بەری بەیانێک هاوشێوەی کزە بایەکی فێنک و ئارام خۆی لە تاڵە قژەکانی دەئاڵێنێ و، بە نەرمە ئەوینێکەوە خۆی بە یاریکردن لەگەڵ یارەکەیەوە سەرگەرمەکا.
ئەو بە ئەوینەکەی دەڵێت هەرگیز وابەستەت ناکەم بە خۆمەوە، بەڵام لەبیریشت ناکەم و قەت کۆن نابیت لە یادگەم بەم جۆرە،

مێشکم پڕبووە لە تۆ و،
خاڵی لە ناسینەوەی خۆم
دووریت و لە مندا هەناسە ئەدەیت.
نیمیت و هەموو شتێکم بووە بە تۆ
ناتبینم و بەیانیان وەک کزەبایەکی فێنک
لەگەڵ سەرتاڵەکانی قژمدا،
خەریکی یاریکردنیت
ناتگرم و شەوانە وەکو چەند دڵۆپێک،
رۆنی دژەپیریی
دەتڕژێنمە سەر پێستی لەشم،
تا یادت بپارێزم، لە کۆن بوون

ئەو خەیاڵی پێکەوەبوونی خۆی و ئەوینەکەی هاوشێوەی خەونێک باسدەکات کە چۆن دوو ئەوین هەڵوەدای یەکدی دەکەن و دەیانەوێت تاسووقی یەکدی بە باوەش و ماچ و ڕامووسان و یەکتر گەوزاندنەوە بشکێنن، ئەو خەونەش‌ بۆ ئەمی ژن ڕاچڵەکین و دۆڕانەو، بۆ ئەوی یاریش بردنەوەو چێژی یاریکردنی عەشق و ئەوین و دەستبازییە بەوەی، بەم کردەوە بزوێنەرانە سەرنجی ئەو بۆ ئەبەد ڕادەکێشێت و شوێن پەنجەو دەستبازییەکانی بەسەر گەردن و مەمک و جەستەیەوە دەبنە یادو یادەوەرییەکی خۆش و پڕاوپڕ لە چێژو مەسبووتبوون و شێتیی، هەروەک بەم جۆرە کە دەڵێت،

ئەمشەو لە خەونمدا،
لە باوەشتدا بووم و پێشبڕکێی،
زۆرترین ماچکەرمان دەکرد
من دۆڕاندم و لە پڕ راچڵەکام
بینیم هەردوو لێوت وەک توێژاڵ
بەسەر زمانمەوە جێمابوون
نوستمەوە،
لە باخێکدا خەریکی هەنار ڕنین بوویت
کە سەیری سەبەکەتەکەتم کرد،
هەموو ستیانەکانمی تیابوو
ڕاچڵەکام و بینیم زمانت وەک گوڵەهەنار
لەجێی گۆپکەی مەمکم رووا بوو
لێک دوورکەوتووینەتەوە و کەچی،
بمەوێ بۆ هەرجێیەک بڕۆم،
پێڵاوەکانم شەق دەبن لەپێمدا و
کە سەیر ئەکەم،
ژمارەی قەبارەی پێیەکانی تۆم کڕیووە.
نەک هی خۆم

پاشان دەکەوێتە گازندەو دەڵێت لە یەک شوێنێن بەڵام بەجۆرێک خۆت ونکردووە تەنانەت بە تێلیسکۆبەکەی جەیمیش وێبیش ناتوانم بەدواتدا بگەڕێم و لەو ونبوونەدا بتدۆزمەوە، ڕاستە دیارنییت، بەڵام جێگات دڵە، هاوشێوەی خوێن بە دەمارەکانما هەڵواسراوی وەک ئەو نەخۆشەی کە هەڵگری تالاسیمایەو پێویستی پێیەتی، لەڕۆحتدام بەڵام تۆ هەست بە گەورەیی بێ منیی ناکەیت، لەچاوەکانمدایت بەڵام نیگاو ڕووخسارت نابینم، لەگەڵ هاتنی بەیانیانیش وەکو سپرای لە پرچم دەتئاڵێنم.
لێرەوە گلەییەکانی ژنە شاعیر کەژاڵ نوری لەوپەڕی نائومێدبوون لە بوونی یارەکەی و هەستنەکردن بەو جوانییەی دێتە بوون و هەڵدەکشێت، بەوەی یارەکەی هاوشێوەی دڵۆپە ئارەقێک کە ئەڕژێ بەسەر شان و ملیا بە ناچاریی بێ ویستی خۆی بە پارچە کلێنسێک دەیسڕێت و فڕێی دەدات، بە لۆچیی سەر ملی بەساڵاچوویەک دەیچوێنێ و پێیوایە دەنگێکی هەبووی بێکەڵکەو پێوەی نووساوە، هەوەک بەم جۆرەی باسی دەکات و دەڵێت،

لەسەر زەوییەکین کەچی ئەوەندە نادیاریت
بە تەلیسکۆبەکەی جەیمس وێبیش بۆت بگەڕێم
لەسەر هیچ هەسارەیەک ناتدۆزمەوە
لە دڵمدایت و نەک ناسوڕێیتەوە بە گیانما
ئەڵێی بە بوتڵێ خوێنەوە بەخشیوومی،
بە تووشبوویەکی نەخۆشیی سالاسیما
لە رۆحتدام و کەچی هەست،
بە زەخمی “بێ خۆت” ی من ناکەیت
لە چاومدایت و نیگایەکت نابینم، سەیرم کات
بەیانیان وەکو سپرای قژ،
ئەتدەم لە پرچم و کەچی،
ناگەیت بە ئێوارە و تک تک،
وەکو دڵۆپەی ئارەقە،
دەڕژێی بەسەر شان و ملما و، بە ناچاریی،
بە پارچە کلێنسێک ئەتسڕم و فڕێت ئەدەم.
وەکو لۆچێکی پیریی بە ملمەوە نووساویت و
کە قسە ئەکەم،
ڤۆلیومی دەنگی تۆ دەگاتە گوێی خەڵکی،
نەک هی من

لەکۆتاییشدا شاعیر کەژاڵ نوری باسی هۆگربوون و پەیوەستبوونی یەکەم دەمی خۆی و ئەوینەکەی دەکات و پێیوایە لە وەسفی ئەوینەکەیاندا خۆی هاوشێوەی کەسێکی ڕووت لەنێو کۆڵان و یارەکەشی پڕ بەرگ لە وەسف و ئەوینە، باسی بینینی ناخیشی دەکات کاتێک دەچێتە بەر ئاوێنە، بە بەرکەوتن و بینینی برین و ئاهی ناخی ئەم، ڕەنگی ڕووخساری ئەوی ئەویندار قاوەیی هەڵدەگەڕێ و چێژی ماچی پڕ لەزەتی ئەودەمی سەردەمی ئەویندارییان تاڵ دەبێ، بە سوراو و جوانکاری ئەویش، هەستی یار دەجوڵێ و دەیبزوێنێ، لەناو یاردا تواوەتەوە کەچی هەست بەبوونی ناکات، دواتر دەکەوێتە لۆمەو گلەیی و پێیئەڵێ بەجۆرێک نزیکم لێت کە دەستم لێ نادەیت، لەپێناو ئەو عەشقە دەکەوێتە قسەکردن لەگەڵ خۆو ئەویش جۆرێک باسی لێوە دەکات خۆی بە دونیا و ئەویش بە قیامەت دەچوێنێ و پێیوایە هێندەی دونیاو قیامەت دوورن لە یەکەوەو ناشزانێت هاتن و جێهێشتنی یارەکەی کامیان یەکەمجار بووە هەروەک بەم جۆرە دەڵێت،

بە شێوەیەک بە باڵای تۆیا ئاڵاوم
کە ئەچمە دەرەوە تەنیا تۆ ئەگۆڕم و لە کۆڵان،
ئەبینم خۆم، بە رووتی هاتووم
کە ئەچمە بەر ئاوێنەکەم و،
هەڵمی ئاهێکمی بەرەکەوێ
روخسارت رەنگی قاوەکەی من ئەگرێت و،
ماچی ناودەمت تاڵ ئەبێ
سوراو ئەکەم،
کوڵمەکانت ئەبنە ئەتڵەسی پەمەیی
برۆم چاک ئەکەم،،
ریش و سمێڵی تۆش ئەبنە ساکسۆکی
لە تۆدام و هەستم پێناکەیت،
لە مندایت و لەمسم ناکەیت
ئەوەندە نزیک لێمەوە دووریت،
ئەڵێی دونیا و قیامەتین
ئەوەندە عاشقانە رقم لێتە !
ئەڵێی یوسف و زوڵەیخاین
هی من نیت و شەڕی بوونت،
بە هەموو ژنێک دەفرۆشم
هی تۆم و دەستم دەخەیتە،
دەست هەموو پیاوێکەوەو،
خۆت نا.
بەجێم دێڵی،
تا بزانیت وەکو شوێن پێ دووات ئەکەوم؟
جێت ناهێڵم
تا بزانم وەکو رێبەر پێشمەکەوی؟
نیت و کەچی وەک فەلسەفەی بوونگەرایی
نازانم کەی بیرکردنت،
کۆتایی دێ؟
هەیت و کەچی وەکو مریشک و هێلکەکە
،ئێستاش نەمزانی رۆشتنت لە پێشدا بوو
یان هاتنت؟
ئەی بە قوربان!!

کەژاڵ نوری
سێبتەمبەری 2024-هۆڵەندا
ــــــــــــــــــــ
ڕەنگین مەلا سەمەد
نووسەرو ڕۆژنامەنووس

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.