Skip to Content

لەژیناوە بۆ ئازادی گشتی(فیمینزمێکی نوێی ڕادیکاڵ).. ئیمان یادەوەر

لەژیناوە بۆ ئازادی گشتی(فیمینزمێکی نوێی ڕادیکاڵ).. ئیمان یادەوەر

Be First!
by ئه‌یلول 16, 2025 General, Slider, Women

هەر ساڵ کە سێپتەمبەر دێتەوە، یادی ئەو دەنگە ئازادە دەکەینەوە کە هەرگیز (کپ)ناکرێت.


مانگی (نۆ) وەرزی شۆڕش و بەرخۆدان

هەروەک ڕوونە لە مێژووە تائێستایش [جەستەی ژن] هەمیشە یەکەم قوربانی دەسەڵاتە دیکتاتۆرییەکان بووە. لە فاشیزم تا فەندامەنتالیزمی ئاینی، لە کۆلۆنیالیزم تا … وەک یەکەم مەیدانی ڕامکردن و سەرکوتکردن بەکار هێندراوە،

بۆ نموونە لە [[ فلیپین و ڤاتیکان ]] تا ئێستایش بەیاسایی هیچ جیابوونەوەیەکی فەرمی نییە بۆ هاوسەرگیریی، واتە ئەو دوو وڵاتە تەڵاق و جیابوونەوەیان قەدەغەکردووە. نەبوونی ئەم مافەیش ژنان ناچاری ژیانکردنێک دەکات کەخۆیان نایانەوێت
لە [[ئەفغانستان]] دیاردەیەکی تر هەیە، ئەویش فرۆشتنی منداڵی کچە. لەوێ زۆرجار بەهۆی ئەو ئەقڵیەتەی تاڵیبان و وێرانکردنی سیاسەت و ئابوری و کوشتنی هێزی ژنان کە نیوەی کۆمەڵگەن و بۆ سوودی ئابوری بەکارناهێنرێن، زۆر خێزان هەر زوو منداڵە کچەکانی خۆیان دەفرۆشن لەپێناو دەستکەوتنی پارە و بژێوی خۆیان. ئەمە هەم فرۆشتن و بەکۆیلەکردنی ژنە لەلایەک، هاوکات دەستدرێژی سێکسییە بۆ سەر منداڵی کچ کە پیاو بۆ چێژی خۆی دەیبات و ماڵەوە ئەسڵەن نازانن چی لەگەڵ کچە منداڵەکەیان دەکرێت لەلایەن پیاوەکان. وە خودی یاسای دینی وڵاتەکەیش کێشەی نییە و هیچ بەلایەوە جێگەی بایەخ نییە و بەشوودانی منداڵیش هەر ئاساییە.

وە خودی بەژداریکردنی ژنان لە سیاسەتدا بە هەموو جۆرێک قەدەغەیە لای تاڵیبان، چونکە پێیان وایە ژنان تەنیا بۆ ماڵەوە و خزمەتی مێرد و منداڵە، بەمەیش مافێکی تری ژنان دەکوژن کە بەشداریکردنە لە سیاسەت و پێگەکانی دەوڵەت.
(( زەریفە غەفاری )) یەکەم ژنە لە ئەفغانستاندا کە پێگەی سیاسی وەرگرتووە. لەپۆستی ( سەرۆکایەتی شارەوانی )ئەوکاتەی تاڵیبان لە دەسەڵاتیش نەبوو، چەندان جار هەڕەشەیان لەو کچە کردووە و هەوڵی تیرۆکردنیشیان داوە. دواتریش کە دێنە دەسەڵات، ناچار دەبێت بە نهێنی وڵاتەکەی خۆی جێبهێڵێ لە ترسی تیرۆرکردن.

بۆ بینینی ڕوداوەکانیترو ژیانی تراژیدی (زەریفە غەفاری) لەناو ئەغڤانستاندا دەتوانن سەیری دیکۆمێنتاریی{in her hads} بکەن.

لێرەدا ( کوشتنی ژینا) تەنیا لەناوبردنی [ئاگایی-ەکی] ئاسایی نییە، شۆڕشی ژینا جیاوازە لە هەر ڕووداوێکیتری تراژیدیی ئەم بزووتنەوەیە کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر کۆمەڵگای [ ئێران] بەتایبەت و [جیهان] بەگشتی هەبووە. ژینا و ئەو شۆڕشەی کە بە ناوی ئەوەوە دەستی پێکرد، توانیویەتی گۆڕانکارییەکی گەورە دروست بکات لە بیرکردنەوە و هەڵوێستی خەڵک.
بۆیە تەنها یادکردنەوەیەکی ساڵانە نییە، بەڵکو بەردەوامی خەباتێکەو [ ژینا ] سیمبولەکەیەتی.
[[ ژن، ژیان، ئازادی]] تەنیا دروشمێک نییە وەکوو هوتاف بگوترێتەوە بەڵکوو …
فەلسەفەیەکی شۆڕشگێڕانەی ڕێبەر ئا٭پۆ، کە تێیدا
[ژن] وەک کەسایەتییەکی تەواو و سەربەخۆ، نەک وەک سایەی پیاو یان ئۆبژەکتی چێژوەرگرتن
[ژیان] وەک ئازادی و مافی کەسی، نەک وەک پاراستن و بەرگری.
[ئازادی] وەک مافی بنەڕەتی هەموو مرۆڤێک، نەک پشتیوانی و بەخشینەوە بۆ (ژنی سەرکەوتوو و ژیرو ئازا )
مانای درێژەدان و بەردەوامی ئەم شۆڕشەیش ئەوەمان پێ دەڵێت: ژنان چیتر ڕازی نیین بەوەی کە وەک ئۆبژەکت لە چاودا ببینرێن، هەروەها جیهانی نوێ بەبێ ئازادی[ ژن ] ناکرێ و هیچ کۆمەڵگایەکیش بێ ئازادی ژن گەشەناسەنێت و پیاوانیش لەنێو زیندانی و دیلی ژناندا لە کۆت و بەندی و زنجیر بەدەر نیین.
[فیمینیزم] تەنها بابەتی ژنان نییە، بەڵکو بابەتێکی مرۆڤایەتییە، بۆیە ژینا مرد، بەڵام شۆڕشی ئەو نامرێ. لە هەر کاتێکدا کە ژنێک لە دژی زۆرداری دەوەستێ، لە هەرشوێنێک ژنەکان بۆ مافەکانیان و ئازادی بیرکردنەوەو ئەرکی خۆیان دەنگ بەرزدەکەنەوە ڕۆحی ژینایان لەگەڵدایە کە نیشانەی ئەوەیە ژن لە سەرەتاوە تا کۆتایی مێژوو، خاوەنی هێز و دەرفەت و ویست و ئیرادەیەکی زۆرە کە هیچ سیستەمێک و هیچ سەردەمێک ناتوانێ ڕای بگرێت. بەڵام ..
وەکوو فیمینزمێکی نوێ، نەک لیبڕاڵێک کە تەنیا لەسەر بنەمای چوونە پاڵ کۆمەڵ و بەرژەوندییەکانی پشتیوانی ژنان دەکات(نا) بەڵکوو فیمینستێکی (نوێ)ی ڕادیکاڵ، کە بەتەواوی دۆخی ژنانی بۆگرینگە (لەکوێ) و (چۆن) دەژین، لە چ نەتەوەیەک و چی جوگرافیاییەک و لەژێر سایەی چی سیستەم و سیاسییەک دەچەوسێنەوە و ئازار دەدرێن و دەکوژرێن، کاتێک ئەڵێین باوەڕمان بە ” ژن، ژیان، ئازادی” هەیە، دەبێت بپرسین ژیان و ئازادی مەبەستمان کام ژنانە و کام ژیان و چ ئازادییەک ؟؟
ئایە ئەو ژنە فەڵەستینییەی بەدەست جوویەکەوە ڕادەکێشرێت ژن نییە؟ ئەوەی حەماسییەک دەستدرێژی دەکاتەسەر جوویەک ژن نییە؟ یان ڕەشپێست و بورژوایەک بەهۆی ڕەنگیانەوە دەچەوسێنرێنەوە ژن نیین ؟ ئەی ئەو کچە ئیزییدیانەی ژێردەستی دائش؟ کاتێک دەڵێین ژن ژیان ئازادی، هەڵگرتنی باوەڕ بەمە زۆر گەورەترە لەوەی تەنیا لەسەر بنەمای [ڕەگەز]بێت و وەک ئایدیالیستێکی فریودراو بە ڕستەیەکی سوواو خۆمان فریوبدەین و بڵێین ، ناا ئەمە هۆکاری سروشتەو سروشتیش بۆخۆی لەسەر بنەمای نادادپەروەری و جیاوازی دروست بووە، بەڵکوو پێویستە (کێشەی ژن)وەکوو پرسێکی جیهانی و مۆرڤایەتی ببینرێت هەمیشە لەوپەڕی دونیادا ژن بۆمن هەر ژنە و وەکوو مرۆڤێکی سەربەخۆو ئازاد دەیبینم. دواجار هەرئەوەی کارل پۆپەر وتی:
[[ مارکسیزمی زانستی مرد، بەڵام دوو شت تیایدا دەبێت بە زیندوویی بمێنێتەوە:
یەکێکیان هەستکردن بە بەرپرسیارێتی کۆمەڵایەتی، ئەوی تریان عیشقە بۆ ئازادی]]

ئیمان یادەوەر

mm

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.

Previous
Next

Leave a Reply

Kurdish
Powered by TranslatePress