کۆمەڵەگاو بێدەنگخانە.. جەمال ئەحمەد ئیسماعیل

عبدوڵا پەشێو لە کۆپلە شیعرێکدا سەبارەت بە بێدەنگی دەڵێت:
”زمان” سوپاس کە تۆ لەناو سەنگەری دەممدا
چەکی (نەء)ت هەر لەسەر پێیە
لەکاتێكدا, دەست بۆ چەپڵەو
دەمیش تەنیا بۆ بەڵێیە

دەنگ کاریگەرترین فیشەکە، کە بەبێ خوێنڕشتن دەتوانێت قەڵای زۆردار بڕوخێنێت. هەریەکێک لەئێمە پڕە لە وردە قسەی نەوتراوو پڕە لە گلەیی و ڕەخنەی توندی سیاسیی، بەڵام ئایا کێ دەنگی هەڵدەبڕێت و کێ بێدەنگی هەڵدەبژێرێت. هەر یەکێکیش لەئێمە دەبێت بەجۆرێک لەجۆرەکان و بە یەکێک لە ڕێگاکان خۆی خاڵی بکاتەوەو ئەم کۆمەڵە ڕاو بۆچونە سیاسییانەی لە کەللە سەریدا کۆبونەتەوە دەریان ببڕین. جا بۆنمونە هەندێک کەس لە ئێمەمانان دەڕژێنە سەر جادەو لەڕێگەی خۆپیشاندانەوە ڕای خۆیان دەردەبڕێت، هەندێکیتر لەڕێگای فەیسبووک تەعبیر لە بۆچونەکانی خۆی دەکات، هەندێکیتر لەکۆڕوکۆبونەوە جەماوەریەکان، بۆنمونە منیش ئەوەتا هاتووم لەڕێگەی ئەم نوسینانەوە ڕاو بۆچون و ڕەخنەکانم دەردەبڕم. بۆیە گرنگ نییە لەچی ڕێگەیەکەوە تەعبیر لەبۆچونی خۆمان بکەین، بەڵکو گرنگ ئەوەیە بێدەنگ نەبین، چونکە بێدەنگی ئەو ژەهرە کوشندەیەیە کە تەواوی کۆمەڵگاو تاکەکانی دەخنکێنێت. هەروەکچۆن شاعیرێک دەڵێت، ئەوەی وڵات وێران دەکات، ژاوە ژاوو قسەی نەزانەکان نییە، بەڵکو بێدەنگی زاناکانە.
بۆیە بۆ شۆڕش و هەر وەرچەرخان و گۆڕانکارییەکی ڕیشەیی کۆمەڵایەتی و سیاسیی پێویستمان بە دەنگە، بە قسەکردنە، بە یاخی بوونە، بە هاوارە، هاواری عەدالەتی، هاواری چاکسازی و پاکسازی، هاواری ئازادی و مافەکانی مرۆڤ. هاواری نەمانی چەوساندنەوەو گەندەڵی و زوڵم و خوێنڕشتن و چەتەیی. بەڵام ئەوانەی بوێری ئەوەیان تێدایە پڕ بە گەرویان هاوار بکەن و بڵێن نەء بۆ ئەم دەسەڵاتە دیکتاتۆرو چەوسێنەرو چەتەو خوێن مژە، زۆر کەمن و زۆرینەی کۆمەڵگای کوردی بێدەنگی هەڵبژاردووە. ئەمەش ماڵوێرانییەکی مەزنی بۆمان خوڵقاندووە.
نەتەوەی کورد زۆر پیاهەڵدان بەخۆیدا دەکات و خۆی بەجەنگاوەرو شۆڕشگێڕی سەردەمە جیاوازەکان وەسف دەکات و دەڵێن گوایە کورد زوڵم و زۆرداری هیچ دەسەڵاتێک قبوڵ ناکات. بەڵام لەڕاستیدا نەک هەر وانییە، بەڵکو بەڕای من ڕێک پێچەوانەکەی ڕاستەو کورد نەتەوەیەکی ترسنۆک و دەستەمۆو داڕوخاوەو هەموو جۆرە زوڵم و ناعەدالەتی و چەوساندنەوەیەک قبوڵ دەکات. هەروەها من پێموایە لەجینات و دەمارەکانی کورددا ڕەگەزی ”مێ” زیاتر زاڵە بەسەر ڕەگەزی نێردا. بۆیە دەتوانم بڵێم کورد توخمێکی ”مێ”یەو ملی شۆڕە بۆ هەموو دەسەڵاتێکی زاڵم و چەوسێنەرو ناتوانێ نێرانە بێتە مەیدان و ڕابپەڕێت لەدژی ئەم هەموو زوڵمەی لێیدەکرێت. فەرموو لەهەر چوار پارچەی کوردستانی گەورەدا چل ملیۆن کورد هەیە، کەچی ئەوەی کە خەبات دەکات لەچەند هەزار کەسێک تێناپەڕن.
لەم هەرێمۆچکەی کوردستانی عێڕاقیش ئەوە سی و یەک ساڵە دوو حیزبی زاڵم، خوێنڕێژ، دیکتاتۆر، چەتە، مافیا و گەندە لەسەر حوکمن و نمونەی قێزەونترین حوکمڕانین لەسەرتاسەری جیهان و سەی و یەک ساڵە سەدان ملیارد دۆلاریان دزی لەسەروەت و سامانی ژێر زەوی و سەر زەوی خاکی کوردستان، کەچی خەڵک لەبرسان دەمرێت، خەڵک بێبەشە لەسەرەتاییترین مافەکانی و خزمەتگوزاری، وەک ئاوی پاک، کارەبا، جادە، ئازادی و دادپەروەری. کەچی لەگەڵ ئەم هەموو زوڵمەی دوو بنەماڵەی زاڵم و دیکتاتۆرو مرۆڤ کوژی تاڵەبانی و بارزانی کردوویانەو دەیکەن، کەچی هێشتا میللەتی کورد وەکو ماکەو مێ بووەو ملی شۆڕ کردووەو هەموو تەعدایەک قبوڵ دەکات، بۆیە لەڕاستیدا ئەوە کۆمەڵگا نییە، بەڵکو ئەوە کۆمەڵەگایە.
جێگیڤارا گەورە شۆڕشگێڕی بەناوبانگی جیهانی دەڵێت، ئەگەر زۆرداریت بەسەر مرۆڤدا سەپاندو یاخی نەبوو، ئەوا وردە وردە ئینسانیەت و کەڕامەتی خۆی لەدەست دەدات. بۆیە بەم پێوەرە بێت کۆمەڵەگای کوردی ئینسانیەت و کەڕامەتی خۆی لەدەستداوەو من یەکێکم لەو کەس و دەنگە ناڕازی و یاخیانەی کە مێشکم پڕە لە گلەیی و ڕەخنەو دژایەتی دەسەڵاتی کوردی، بەڵام چەندە ڕەخنەم لە دەسەڵاتی کوردییە سەد هێندە ڕەخنەو گلەییم لە میللەتی کوردییە، لەبەرئەوەی میللەتێکی بێدەنگ و بێهەڵوێست و ترسنۆکەو ئەوە قبوڵ دەکات کە بەروبوم و سامانی شەش ملیۆن کورد تەنها چەند سەد کەسێک بیخوات و میللەتیش نان نییە بیخوات.
ئەگەر ئاوڕێک لە مێژوو بدەینەوە، گەورەترین شۆڕشی فەڕەنسی لەمێژوودا بەهۆی یەک کەلیمە قسەی مەلیکەی ئەوکاتی فەڕەنساوە سەری هەڵدا، کاتێک بە مەلیکەیان وت میللەت زۆر هەژارەو خەڵک نان نییە بیخوات، ئەویش لەوەڵامدا وتبووی، مادام میللەت نانی نییە بیخوات، ئێ با ”پسکیت” بخۆن. ئیتر تەنها ئەم قسەیە وای لەکۆمەڵگایەکی هۆشیارو خاوەن گیانی شۆڕشگێری کرد گەورەترین ڕاپەڕین و شۆڕش لەمێژوودا بەرپا بکەن و دەسەڵاتدارانی ئەوکات بڕوخێنن. دەی ئەی میللەتی خەوخۆشی کوردی تۆش هەر بنو هەر بنو مادام پێتوایە خەو بەقازانجتە….

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.