بیرەوەریيەکانی فەقێیەکی گومڕا(59).. شەماڵ بارەوانی
ئاشقی کیژی مەسولێکی ئیسلامی بـووم!
ئەوە لەکۆلێژ بووم، لە قۆناغی یەکەم، لە حوجرەش، لە مزگەوتی حاجی عەلی سۆرانی دەمامەوە، لە کورانی مەخموور.
لەوکاتەدا، مەیلم بۆ کچە مەسولێکی ئەو حیزبە ئیسلامییە لا دروست بوو، کە تێیدا ئەندام بووم. کچی ئەندامێکی سەرکردایەتی بوو.
لە ڕاستیدا، من ئەو کچەم لە کەڕنەڤاڵێکی حیزب بینی و خۆشەویستییەکی تاک لایەنە بوو و ئەو کچە ئاگای لێ نەبوو کە من بۆی دەسووتام. چوون وەك مۆمێک بۆی دەتاوامەوە و دڵ و هۆشی خراپ داگیرکردبووم. جا نەمدەزانی چۆن و بە چ ڕێگایەک بڕۆمە پێشەوە!
فەقێیەکی هاوڕێم پێشنیاری بۆکردم: بە هاوسەری مەلا(س…) بڵێم و گوتی: ئەو زۆر ڕێزی تۆ دەگرێت و وەکو کوڕی خۆی سەیری تۆ دەکات. حەقيقەت وابوو، من و هاوسەری ئەو مەلایە وەکو دایک و کوڕمان لێهاتبوو.
لە پۆلی یازدەوە من لەو حوجرەیه مامەوە، تا قۆناغی یەکی کۆلێژ و ئەوکاتەی لای مەلای هاوسەرییەوە، بە هۆی خوێندنەوەی کتێبی خەتەرەوە دەرکرام.
لەبەشێکدا، بەتەواوی باس لەچیرۆکی ئەو دەرکردنەم دەکەم.
هاوسەرەکەی مەلا، دادە(س.هەڵەبجەیی)، تا بڵێیت ژنێکی حەکیم و میهرەبان و ڕووخۆش و دەستکراوە بوو.
دواتر دێمەوە سەر باسی چیرۆکی خۆشەویستی خۆم و ئەو کچە ئیسلامییە.
پۆلی پێنجی ئامادەیی(یانزە)، بووم ماوەیەک لە بنەسڵاوە و لە حوجرەیەک دەمامەوە، لە مزگەوتی دەشتی هەولێر، لای( مەلا ڕزگار کەرکوکی)، کە مەلای مزگەوتەکەبوو و سەرپەرشتی حوجرەکەیشی دەکرد و وانەی نەحو و زمانی عەرەبیشی پێ دەگوتینەوە.
مەلا ڕزگار، مەلایەکی ئاڕاستە سۆفیزم بوو، تابڵێى کەسێکی دڵپاک و میهرەبان و بێ گرێ بوو.
شەوانی هەینی شێخ دەهات، مەلا ڕزگار جارێک من و فەقێکانی تری برده کۆڕی زیکری سۆفییان و شێخیش دواتر وەعزی دا بۆ دەروێش و سۆفییەکان، سەبارەت بە شێخایەتی و تەریقەت و زیکر و ئەوراد و ئەو تەرزە بابەتانە.
ئێمە حەوت فەقێ بووین، چوار هی گۆگجەلیل و موسڵ و دوو هی دەڤەری بەردەڕەش و دانەیەکیش، هی گوندی گربەویلی سەر بە شارۆکەی ڕۆڤیابوو.
جا هەموو فەقێکان ئیسلامی ئاڕاستە بووین. باوەڕمان بە تەسەوف و شت نەبوو، شێخ و ئەو شتانەمان بە هەرتەقە و خوڕافە دەزانی، بەڵام ناچاربووین، لەبەر مەلا ڕزگاری سۆفیزم، بڕۆین بۆ کۆڕی زیکری سۆفی و دەروێشان.
کە ڕۆشتین شێخ(ح…)ی دەربەندی خانی لێ بوو، لەگەڵ کۆمەڵێک دەروێش و شتی خۆی، کاتێک دەروێشەکانی، شەش حەوت دەروێش زیاتربوون، کەوتە تەوقەکردن و ماچکردنی ئێمە، دانەیەکیان تەمەنی پەنجا ساڵێک دەبوو، دەروێشێکی تری لاواز و باڵابەرز بوو، کاتی تەوقە، توند دەستی گوشیم و لە ماچکردنەکەدا وەکو فەقێکانی تر، کاتێت کە سەرە گەیشتە من، ڕوومەتی خۆم بۆ بردە پێش، گوتی ڕوومەتت نا، ناو دەمت بێنە! کەواى گوت زۆر ترسام و نەمهێشت ماچی ڕوومەتیشم بکات.
دواتر کەڕۆيشتينەوە بۆ حوجرە، ئەوەم بۆ فەقێکان گێڕایەوە، دایانە قاقا و هەر گاڵتەیان پێ دەکرم و پێدەکەنین.
جا لەناو گەرمەی زیکرەکە و حەی حۆیەکەدا، گڵۆپیان کوژاندەوە، لە تاریکییان چاو چاوی نەدەبینی و دەروێش و سۆفییەکان و مەلا و شێخ، یەک بە دەنگ اللە اللە و حێ اللە و یا اللە و زیکریان دەکرد، ئێمەش دەمانقیڕاند و گاڵتەمان دەکرد و دەمانکرد بە ویقە ویق، تاریک بوو و دەنگمان تێکەڵ بە دەنگی ئەوانی تر دەبوو. دوور لە زیکر و تەهلیلەکە، وەکو مەسەلە کوردییەکە دەڵێ: سەگ خودانی خۆی نەداناسییەوە.
ئینجا دوای ئەو بەزمە وەک ئاماژەم بۆ کرد، شێخ وتار و وەعزی خۆی دەدا، ئێمەش لەژێر لێوەوە پێدەکەنین و گاڵتەمان بە قسەکانی یاشێخ و فشەمان بە وەزعەکەی دەهات.
کە هاتینەدەرەوە و دانیشتنەکە بە کۆتا هات، بۆ شۆخی بە فەقێکانم گوت: ئێمە هەموو فەقێی لوسکە و هەرزەکار و تازە گەنجین، کوڕە ژوورەکە زۆر تاریک بوو، گومانم بۆ درووست بووە، خۆ شوکور هەمووان سەلامەتن؟
کەوام گوت، هەموان دایانە قاقا. بە حوکمی ئەوەی من پێشووتر(ڕشتەی مرواری) مامۆستا عەلائەدین سەجادیم خوێندبووەوە، کە چەندین نموونە و بەسەر هاتی کۆنی شێخ و مەلاو فەقێ و سۆفی و پیاوانی ئایینی، لەو بەزمەی تێدایه، بۆیە گومانێکی خراپ و سوئولزەنێکی خراپم لەو گلۆپ کوژاندنەوەیە، لەمێشکا بۆ دروست ببوو.
مەلا ڕزگار، جارەک پێی گوتم: وەڵڵاهی مەلا شەماڵ، وابزانم فشەت بەو مەسەلەی دەروێش و شتانە دێت و تەقەی سەرت دێت؟ هەردووکمان دامانە قاقا گوتم: مامۆستا نوکتەکە ئەوەیە، ئێمە دەمانەوێ تۆ بکەین بە ئیسلامی و تۆش دەتەوێ ئێمە بکەیت بە سۆفی، دووبارە دامانەوە قاقا.
ئەوکات من ڕوانینێکی زۆر نێگەتیڤم لەسەر تەسەوف هەبوو.
ناحەقیشم نەبوو، تەسەوفم لەو دەروێش و بەناو سۆفییانە و شێخە فێڵباز و کتێبەکانی (محەمەد جەمیل زینۆ)ی وەهابیزم و فێندەمێنتالیست و لە ڕوانگە هەڵەکەی سەلەفیزمەکانەوە ناسی بوو.
دواتر کە مەسنەوی مەولانا و ئیحیائولعولومولدینی غەزالیم خوێندەوە، ئاشنای چیرۆکی عیشقی نێوان مەولانا و شەمسی تەبریزی بووم، لەسەر «ژیانی ڕابیعەی عەدەوی» و ئیشقی ڕابیعەم سەبارەت بە خوداوەند خوێندەوە و ئاشنای:«الفتوُحات المكية» و «فصوُص الـحِكَم»ی، «مەحیەدین ئیبـن عەرەبی» بووم و لەسەر جونەیدی بەغدادی»، و «شێخ شەهابەددینی سوهرەوەردی»، و «بایەزیدی بوستامی»، «ئیبنولفاریز»، و «شێخ ئەبوسەعید ئەبولـخێـر» و «شێخ ئەبولـحەسەنی خەرقانی» و «شێخ ئەبوبەكری شیبلـی» و «ئەبوتالیبـی مەككەیی»، و «عەینولقوزات هەمەدانی» و «سەنائی غەزنەوی» و «شێخ فەریدەددینی عەتاری نەیشابوری». و دەیان کەڵەپیاو و بیرمەند و عاریفی تری سۆفیزمی لەنموونەی ««حسێنی كوڕی مەنسووری بەیزاوی: مەنسووری حەلاج» خوێندمەوە.
بە قووڵی و تێڕامانەوە، موتاڵای مانای هەریەک، لە چەمکەکانی: عیشق و فەنابوون و تەریقەت و حەقیقەت و شەریعەت و «حیكمەتی ئیشراق» و «وحدة الوجود» م کرد، لە ڕوانگەی تەسەوف و سۆفیزمەکانەوە.
ئینجا بە تەواوی لە چییەتی و حەقیقەت و واتای: تەسەوف و عیرفان تێگەیشتم.
