یادێك لە تێرۆرکردنی ڕەئوف زوهدی.. هیوا محەمەد ئەمین
.. نوسەر ی ناوداری کورد مامۆستا ( ڕەئوف زوهدی ) ١٩٢٢ – ١٩٩٠ سی و چوار ساڵ لەمەوبەر ؛ لەسەر یەکێك لە شەقامە ئاپۆڕەکانی شار ی سلێمانی – مەولەوی بە دەمانچەیەك ی بێدەنگ تێرۆرکرا و جەستەی لە نێو خوێنی خۆی دا شەڵاڵ کرا . ئاهەنگ ی پرسە و ڕۆژی ماتەمینیی ئەو لە کەشێك ی پڕ ترس ، دڵەڕاوکێ و دوودڵیی دا بەڕێخرا ، و ڕۆژێك دواتر لە ( گردی سەیوان ) ی شار ی سلێمانی بەخاكسپێردرا . چرا ی ژیان ی نوسەر ، ڕوناکبیر و نیشتیمانپەروەرێكی کورد هەروا بە سانایی خامۆشکرا ، و لە مێژو ی کوردیش دا چووە گۆشە ی بێدەنگیی و لەیادچوونەوە ، دواجار نە کەسێك بۆی هاتە وەڵام نە زەنگی مەترسیی تێرۆریش لە هێچ شوێنێك دا هاتە زرنگدانەوە ؟! تێرۆریستان بە دڵێك ی شاد و ئاسودەوە ئەم کردەوە تێرۆریستانەیان کردە ڕاپۆرتێك ی مژدانەبەخش ، و مژدەی بەڕێکردنی پیرێك ی کوردپەروەر ، هوشیار ، ماندونەناس و ڕوناکبیرێكی کوردیان بۆ دۆزەخی ئاسمان ، بە لایەنگران و ئەندامانی حیزبەکەیان ، ڕاگەیاند .
مامۆستا ڕەئوف زوهدی بەپێی نەخشیەك ی ژێربەژێر و پێشترداڕێژراو ، لە دادگەیەكی داخراو و نهێنیی گروپێك ی ئیسلامیی سیاسیی دا ، سزای مەرگ ی بەسەردادرا . پێشتریش لەلایەن کەسانی ناو ئەم گروپە تێرۆرخوازانەوە ، نوسەری ناودار ( عومەر تۆفیق ) ، ڕۆژنامەگەر ، نوسەر و شاعیر ( کاکەی فەلاح ) لەبەردەم یان نزیك ماڵی خۆیان تێرۆر کردن . هەروەها خاوەن کتێبخانە ( خولە خاکیی ) و نوسەر ( ئەنوەر برزو ) شیان لە خوێنی خۆیان دا گەوزاند ، و دواتریش چەند هەوڵێكی تری بێئاکامیان دا بۆ پاکتاوکردنی چەند کەسایەتیەكی تر ی نوسەران و هونەرمەندان ی کورد ، لەوانە نوسەر ( کەریم زەند ) ، ساماندار ( عەلی بۆسکانی ) ، ( ئەحمەد سالار ) و ( سەعدون یونس ) . ئەم زنجیرە ڕوداوی تێرۆر و پاكتاوکردنە خوێناویانە ی ڕوناکبیرانی کورد لەسەردەمانێك دا ئەنجامدران ، کە باری سیاسیی ، کۆمەڵایەتیی و چارەنوسی کورد لە باشوری کوردستان لەوپەڕی لێژیی و مەترسیدا بوو ، ڕۆژگارێك کە حکومەتی بەعس ی عێراق لە لوتکە ی دەستەڵاتی سیاسیی و سەربازیی خۆی دا نەخشەی کیمیاویی و هێرشەکانی ئەنفال ی بۆ قڕکردنی کوردان و وێرانکردنی کوردستان سازدەدا ، ڕۆژگارێك کە دنیا ی ڕۆشنبیریی و ئەدەبیاتی کورد لە هەر کاتێك ی دی زیاتر پێویستی بە بوونی ئەو نوسەر و ڕناکبیرانە هەبوو ؟ !
لەدوای ڕاپەڕینی بەهاری ١٩٩١ و دواتر ئازادبوونی کوردستان ، ئیسلامی سیاسیی کورد لە باشوری کوردستان خۆیان وەك هێزێك ی سیاسیی ئایینیی ڕاگەیاند ٠ تێرۆری ئیسلامیی لەو قۆناخە پر گۆڕانکارییە سیاسیی و کۆمەڵایەتیانە دا ، وەك جاران و بەشێوازێك ی نوێتر درێژەی پێدرایەوە و کەوتنە بەکارهێنانی شێوازی هەڕەشە و سوکایەتییکردن بە نوسەران و بیری سەردەمخوازیی ، و تاوانبارکردنیان بە لادەر و پڕوپاگەندەکردن بۆ کوفر ، ئیلحاد و سوکایەتییکردن بە ئیسلام و پەیامبەری ئیسلام ، کەوتنە سوتاندنی کتێبخانە لە شارەکانی هەولێر و سلێمانیی ، و دواجار خۆچەکدارکردن ، بڵاوکردنەوەی سیاسەتی ترس و تۆقاندن لەنێو کۆمەڵگەی کورد و دژایەتیکردنی ئافرەتان و بەکارهێنانی شێوازی پەروەردەی ئیسلامییانە لە قوتابخانەکان . بەداخەوە پاکتاوکردن و تێرۆری بیرمەندان ، ڕۆژنامەنوسان و ڕوناکبیران لە مێژوی جیهانی ئیسلامیی و لە باشوری کوردستان مێژویەکی خۆی هەیە ، هەر لە ئەبو مەنسوری حەلاج ، سەهرەوەردیی بگرە تاکو دەگاتە تێرۆری ڕوناکبیر و تێکۆشەری کورد جەمال عیرفان ، عەبدولخالق مەعروف ، ڕۆژنامەنوسان سۆرانی مامەحەمە ، کاوە گەرمیانیی ، شاعیری لاو بەکر عەلی و …تاد
ڕەئوف زوهدی کێیە ؟
ساڵی ١٩٢٢ لە شار ی سلێمانی لەدایکبووە ! خوێندنی سەرەتایی لە سلێمانی تەواو کردووە . ساڵی ١٩٤٦ خانەی مامۆستایان ( دارالمعلمین ) ی لە شار ی بەغداد تەواوکردووە . لە ساڵی ١٩٤٨ بووەتە ئەندامی حیزبی شیوعی عێراقیی ، لە ساڵەکانی ١٩٤٩- ١٩٥٠ لەسەر چالاکیی سیاسیی زیندانی دەکرێت ، پاشان لە سلێمانی دەبێتە مامۆستا ، لە ساڵی ١٩٦٣ بەدەستی بەعسیەکان دەگیرێت و زیندانیی دەکرێت ، و بۆ ماوەی ساڵێك تیای دا دەمێنێتەوە . لە ساڵی١٩٦٥ تاکو ساڵی ١٩٦٨ بەهۆکاری چالاکیی و کاری سیاسیی لە وەزیفەی حکومیی دووردەخرێتەوە ، و دواجار لەساڵی١٩٧٨ دا خانەنشین دەکرێت .
بەرهەمە چاپکراوەکانی
١- لە هەقە بۆ کەوتنە تەقە
٢- رسالة مفتوحة الی پاپا / بە زمانی عەرەبیی
٣- چاوپیاخشاندنێك بە مێژوی جیهان دا – نەهرۆ / وەرگێڕان بۆ کوردیی – دوو بەرگ
٤- قصة الإنسان / جورج حنا / وەرگێڕان بۆ کوردیی
٥- تأریخ سری للبترول / وەرگێڕان لە عەرەبیەوە بۆ کوردیی
٦- گوڵەبەڕۆژە فرۆش / چیرۆك – ١٩٨٥
لەگەڵ چەندین نوسراوی تری سیاسیی و کۆمەڵایەتیی .
لە ڕێکەوتی ٢٥ . ٢ . ١٩٩٠ دا و لە تەمەنی ٦٨ ساڵیی دا لە شەقامی مەولەوی لە شار ی سلێمانی بە دەمانچەیەك ی بێدەنگ و بەدەستی تێرۆریستانی ئیسلامیی کورد گیانی بەخشی بە ئەدەبیاتی کوردیی و کورد و کوردستان.
کۆتایی
٢٨/ ٤ / ٢٠٢٤
هیوا محەمەد ئەمین
