کـورد و مـافی چـارەی خۆنـووسـین.. رەزا شـوان

مافی چـارەی خـۆنـووسین چـییە؟
زاراوەی ” مافی چـارەی خۆنـووسین ” کە لە بـواری سیاسەتی نێـودەوڵەتی و زانیاری سیاسیدا هـاتـۆتە ئاراوە، بـووە بە زاراوەیەکی یاسایی و سیاسی جیهـانی. ئامـاژە بـەوە دەکات، کە هـەر نەتەوە و گەلـێکی خـاوەن ناسنامـەی جیـاواز، مـافی ئـەوەی هـەیە کە خواسـتە سیاسییەکانی خـۆی دیـاری بکات و شێوازێکی سیاسی دروستـیش بگـرێتەبەر بۆ هـێنانەدی ماف و داوا رەواکانی و بەڕێوەبـردنی ژیانی گەلەکەی، لە چوارچێوەیەکی یاسایی و دەستـووریـدا. بەبـێ دەسـت تێـوەردانی دەرەکی، یا سـەرکـوتـکـردنی بـە هـێز لەلایەن دەوڵەتـانی بـێگانـەوە.
تا ئەمڕۆ کۆمەڵێک بڕیارنامە و راگەیاندن، لەلایەن کۆمـەڵەی نەتەوە یەکگـرتـووەکان و چەندین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی، دەربارەی یاسایی و رەوایی مافی چارەی خۆنووسین راگەیانـدراون. هەمـوویان پشتگـیری لەم مافـە دەکەن و جەخـت لەسەر جـێبەجێکـردنی دەکـەنەوە. بە کورتی مـافی بـڕیـاری چارەی خۆنـووسین، مافـێکی رەوای هـەر گەلـێکی مـاف زەوتکـراو و نیـشـتـمان دەگـیرکـراوە. وەک گـەلی کوردمـان.
هـەر لەم بارەیـەوە، لە بـڕیـارەکـانی نەتـەوە یەکگـرتـووەکانـدا، جەخـت لەسەر ئـەوەش کراوە، کە نەگونجانی ئاستی سیاسی و ئابووری وکۆمەڵایەتی و رۆشنبیری، نابێـت ببێت بە هـۆکارێک، بۆ پەڵـپگـرتـن و بیـانوو پـێگـرتـن، بـۆ دواخـستـنی سەربـەخـۆیی گەلانی هـەرێمەکـان، کە دەسـەڵاتی خـۆبـەڕێـوەبـردنیـان نیـیە.
لە کۆنگـرەی ئاسایـش و هـاوکاری وڵاتانی ئەوروپـادا، کە لە (١ـ ٨ ـ ١٩٧٥) لە شاری (هەلسەنگی ) لە فـنلەنـدا بەسترا، (٣٣) وڵاتی ئەوروپی و ئەمـریکاش بەشـداریان تێیدا کرد، تێکـڕا جەخـتیان لە مافی چارەی خۆنـووسیـنی گەلان کـردەوە. کە هـەر گەلـێک بە یەکسانی وبەبێ جیاوازی، مافی ئـەوەی هـەیە، کە بـڕیار لە چارەنـووسی خـۆی بـدات و سـیاسەتی نـاوخـۆ و دەرەوەی بکـێـشـێـت، بەبـێ دەسـت تێـوەردان و فـشاری دەرەکی.
لە کـۆنگـرەی جیهـانیش بـۆ مافـەکـانی مـرۆڤ، کە لە (١٤ـ ٥ـ ١٩٩٣) لە ( ڤـێـنا) ی پایتەخـتی نەمسا، بە سەرپەرشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بەسترا، لە راگەیاندنی کۆتایی بەشداربـووانی ئەم کۆنگرەیەدا، تێکـڕا دووبـارە جەخـتیان لەسەر یاسایی مافی چـارەی خۆنـووسینی گـەلان کـردەوە. پـشتگـیریشیان بـۆ دەقـی ئـەو بڕیـارە راگەیـانـدراوانە دەربـڕی کە پـێـشتر دەربـارەی مافی چـارەی خـۆنـووسین دەرکـراون.
کۆمەڵـەی گـشتی نەتـەوە یەکـگـرتـووەکـان، لە ساڵی (١٩٧٣) دا، لە بڕیـاری ژمارە (٣٩٧٠) دا، داوای لە هەموو وڵاتانی ئەنـدام کرد. دان بە مافی چارەی خۆنـووسین و سەربەخۆیی گەلانـدا بنێن و هـاوکاری مـادی و لـۆجستی و هەموو جۆرە یارمەتییەکی پێـویـستی تـری ئـەو گـەلانە بـکەن، کە لە پـێـناوی ئـەم ئامـانجـانەدا خەبـات دەکـەن.
چـۆن نەتەوەکان بە مافی چـارەی خۆنووسین دەگـەن:
ئەم مافەش بەخشین نییە، بەڵکو مافێکی رەوا و یاساییە. رووبەڕووی هـیچ کێشەیەکی یاساییـش نابێـتە. چونکە هەمـوو بـڕیـارەکانی نەتـەوە یەکگـرتـووەکان و رێکەوتـننامە نێـودەوڵەتیـیەکـان، دانیـان بـەم مافـەدا نـاوە و کـۆکـن لەسەری و جەخـتی لـێدەکـەنەوە.
ئەزموونە مێژووییەکان ئەوەیان سەلماندووە، کە رێزگرتن لە مافی چارەی خۆنووسینی گـەلان و جـێبەجێکـردنی. هـۆکـارێکی گرنگە بۆ بەهـێزکردنی پەیـوەنـدیی دۆسـتایەتی و هـاوکاری و رێـز و خۆشەویستی لەنێوان وڵاتان و گەلانی جیهاندا. هـۆکار و پاڵپشتێکی بەهـێزیـشە بـۆ بەرقـەراربـوونی ئاشـتی و خـۆشـەویستی و سەقـامگـیری لە جیهـانـدا.
شارەزای بێـلایەنی نەتەوە یەکگـرتـووەکان (ئەلـفـرێـد دی زایاس) دەڵێت:” ئاشتییەکی هەمیشەیی، بریتییە لە جێبەجێکردنی مافی چارەی خۆنووسین بۆ هەموو گەلان، بەبێ جیاوازی. ” ئاماژەی بەوەش کردووە کە:” حاشاکردن لە جـێبەجێ کردنی مافی چارەی خۆنـووسـینە، کە بەربـەرەکانی دروسـت دەکـات).
هەر ئاسایش و سەقامگـیرییەک، بە هـێز و تونـدوتیژی و سەرکوتکـردن و دەمگرتن و ستەملێکـردن و کوشتن و بڕین و زۆرەملێ بسەپێنرێت و نکووڵی و حاشا لە ناسنامە و لە مافە رەوا نەتەوەیی نەتەوەکانی تر بکرێن و مافی چارەی خۆنووسین و سەربەخۆیی بە ناپاکی و بە تاوان و بە جوداخوازی بزانن، ئەوە ئاسایش و سەقامگیری نییە، بەڵکو ئەمـانە تاوانـن بەرانبـەر بە گـەلانی ئـازادیخـواز و رزگـاریخـواز، کە دەیـانەوێـت مـافی چـارەی خۆنووسینی خۆیـان دیـاری بکەن. داگـیرکـەرانی کوردسـتان، زۆر زیـاتـر لـەم سیاسەتە سەقـەت و رەفـتارە نامـرۆییانە، دەرهـەق بە گەلی کوردمان پەیڕەوی دەکەن.
لە دوای کۆتایی جەنگی جیهـانی دووەمەوە، مافی چـارەی خۆنووسین و جیابوونەوە و سەربەەخـۆیی، بوون بە چەمکێکی جـێگـیر و چەسپا و جـێبەجێ کراو. چەنـدین گەل و وڵات مافی چارەنووسی خۆیان دیاری کرد و دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان راگەیانـد. کە لە ئەمڕۆدا ئەندامن لە کۆمەڵەی نەتەوە یەکگرتووەکان و ئاڵاکانیان لەسەر بارەگاکەیدا دەشـەکـێـنەوە. ئـەم مـافـە تەنهـا پەیـوەنـدی بـە وڵاتـانەوە نـیـیە، بەڵکـو لـە بنـەڕەتـدا پەیـوەندی بە گـەلانەوە هـەیە، گەلـێکی گەورەبـن یا بچـووک بـن.

شێواز و رێگای مافی چارەی خۆنووسـین:
١ـ بە رێگای ریفـرانـدۆم (راپرسیی گـشتی): ئەم شێوازەش باشتریـن رێیە، بۆ ئەەوەی گەلانی ئازادیخـواز بە ئازادی دەنگ بـدەن و بڕیـار لە مافی چارەنـووس و سەربەخۆیی و ئایندەی خۆیان بدەن. ئەم راپرسییەش یاساییە، دژ بە هیچ یاسایەکی نێودەوڵەتی نییە. پێـویـستە راپـرسـییەکـەش، بە سـەرپەرشـتی نەتـەوە یەکگـرتـووەکـان ئەنجـام بـدرێـت. نمـووونەی ئـەم شـێوازەش: جیـابـوونـەوە و سـەربەخـۆیی (تەیـمـوری رۆژهـەڵات) لە ئەندەنۆسیا لە رۆژی (٢٠ / مای/ ٢٠٠٢) دا. هەروەها جیـابـوونەوەی ( ئەریتـریا ) لە (ئەسیوپیـا) لە رۆژی (٢٣/ مای/١٩٩٣) دا. سەربەخـۆیی (کۆماری باشووری سودان) لە سودان لە رۆژی (٩/ یولیۆ/ ٢٠١١) دا. جیابوونەوەی ( کـۆسۆڤـۆ) لە (سـربـیا ) لە رۆژی ( ١٧/ فـبرایەر/ ٢٠٠٨) دا.
٢ـ بە رێگای خەباتی چەکدارییەوە: گەر داگیرکەر و دەسەڵاتی خۆسەپێن رازی نەبوون کە بە شێوازێ گـڤـتوگـۆ و ئاشـتی و بە ریفـرانـدۆم، گەلی ژێـردەستەکـراو و نیشـتمانی داگیرکرراویان، نەتوانن مافی چارەنووس و سەربەخۆیی دەستەبـەر بکەن. ئەو نەتەوە و نیـشـتمانە داگـیرکـراوە، مـافـێکی رەوای خۆیـانە، کە لە پێـناوی مـانـەوەی خـۆیـان و بەرگریکردن لە نیشتمانەکەیان و رزگاربوونیان لە داگیرکەران، ناچاربن پەنا بۆ شۆڕش و راپەڕین و خەباتی چەکـداری بەرن. ئەم رێبـازەش تا ئەمـڕۆش باوتـرین و بڵاوتـریـن خەباتە، بۆ ملکەچکـردنی داگیرکەران و دەستەبەرکردنی مافـە رەواکانیان و هـێـنانەدیی مافی چارەی خۆنووسین و بڕیـاردان لە جیابوونەوە و راگەیاندنی سەربەەخۆیی خۆیان. نەتەوە یەکگـرتـووەکانیش، بەرگـری و پەنابـردن بۆ راپەڕیـن و شـۆڕشی چەکـداری بە مافـێکی رەوای گەلانی ستەمـلێکـراو دەزانێـت. بۆ نمـوونە (کۆمـاری جەزائـیر) لە ڕێی شۆڕشێکی چەکـدارییەوە، تـوانی لە فەرەنسا رزگاری بێت و لە (٥/ یـۆلیـو/ ١٩٦٢) دا سەربەخۆیی خۆی رابگەیەنێت. نموونەی تـر زۆرن، کە کە لە رێی بەرگری و خەبـاتی چەکـدارییەوە، نیـشـتمانەکەیان لە داگـیرکەر رزگارکـرد.
کورد و مافی چارەی خۆنووسین و سەربەخۆیی کوردستان:
بە پێی چەندین لێکۆڵینەوە و توێژینەوە، کە لەلایەن مـێژووناسان و رۆژهـەڵاتناسان و گەڕیدەکانەوە ئەنجام دراون، وەکو گەواهی مێژوویش، بە سەدان بەڵگەی مـێژوویی و کەرەستەی بەردین و قوڕین و کانزایی کە لە ئەشکەوت و شوێنەوارەکانی کوردستاندا دۆزراونەتـەوە. بەشێکـیان لە مـۆزەخـانەکـانی عـێراق و ئێـران و تورکـیا و سوریـا و وڵاتانی ئەوروپا و ئەمریکایان پێ رازاندوونەتەوە. شوێنەوارێکی زۆری کوردستانیش تا ئەمرۆش کوێـرەوە نەبوون و مـۆرک و رەسەنایەتی گەلی کوردیان پـێوە دیارە، لەو باوەڕەشدام، چەندین شوێنەواری و دێرینگای ترمان هەیە، تا ئەمڕۆ نەدۆزراونەتەوە. مەبـستم لـەو پێـشەکـییە، رەسەنـایەتی گـەلی کوردمـانە لە رۆژهـەڵاتی ناوڕاسـت و لە جیهاندا، وەڵامێکیشە بۆ نەیارانی کورد، کە نکووڵی لە رەسەنایەتی و لە شارستانیی کـورد و لـە مـێـژووی دوور و درێـژی پـڕ لـە سـەروەەری و شکـۆداریـمـان دەکـەن. بێگومان کوردستان لانکەی یەکەمین و رەسـەنتریـن شارستانییە لە هەمـوو جئهاندا.
ئەگەر بە پێوەر و بنەما سەرەکییەکانی ئەمڕۆ، گەل پێناسە بکرێت و بەگەل بناسرێت. بێگـومان هـەمـوو مەرج و بنەمـاکـانی گـەل، لە گەلی کوردمانـدا هـەن کە ئەمـانـەن:
١ـ ئێمەی کورد خاوەنی جوگرافیایەکی هاوبەشین کە کوردستان نیشتمانی هەموومانە. گەرچی بە زۆرداری و ناڕەوایی دابەش کراوە. بـەڵام ئـێـمەی کورد هەرگـیز دان بـەو دابەشکردنەدا نانێین و هیچ سنوورێک لە بەردەم هەستی نەتەوایەتیماندا بوونی نییە.

٢ـ زمانێکی یەکگرتووی هاوبەشمان هـەیە کە زمانی کوردییە، رەسەن و دەوڵەمەندە.

٣ـ مێـژوویەکی دێـرین و درێـژی پـڕ لە سەروەری و شکـۆداریی هـاوبەشـمان هـەیە.

٤ـ بەرژەوەنـدیـیەکی ئابـووری هـاوبەشـمان هـەیە.

٥ ـ خاوەنی تایبەتمەنـدی نەتەوەیی خۆمانین و کولتوور و داب و نەریتی خۆمان هەیە.

٦ـ هاوبەستەبوونمان بۆ کورد و کوردستان هەیە و شانازی بە نەتەوەکەمانەوە دەکەین.

٧ ـ خاوەنی هـیوا و ئامانجـێکی هـاوبەشـین و، چـارەنـووسمان پـێکەوە گـرێ دراوە.

٨ـ لە رووی سـیاسی و کـۆمـەڵایەتی و رۆشنبـیریـشەوە، لە ئاستێکی پێـویـست دایـن.

٩ـ چەنـدیـن پارتی سیاسی کوردیـمان هـەیە.. هـێزی بەرگـریـمان هـەیە، کە هـێزی پـێـشـمەرگـەی کوردسـتانە.
١٠ـ ئـاڵای تایبـەتی خۆمـان هـەیە.. کە ئـاڵای چـوار رەنگی کوردسـتانە.

واتە ئێمەی کورد، هەموو خەسڵەت و مەرج و تایبەتمەندی و بنەماکانی گەلمان تێـدایە. ئەمانەش پێویستن بۆ هـەر کۆمەڵێک کە بە گەل بزانرێت و مافی چـارەی خۆنـووسین و دەوڵەتی سەربەخـۆی هـەبێـت. ئەو تەنگەژانەی کە لە بەردەم دامەزرانـدنی دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردستان دان، تەنگەژەی یاسایی نین، بەڵکو تەنگەژەی سیاسین. لەلایەن تورکیا و ئێران و عـێراق و سوریاوە دروست کـراون، کە کوردستانیان بەسەردا دابەش کردوون، بەردەوامیش گەلەکـۆمە لە گەلی کوردمان دەکەن و، پیلان لە دژی هـێنانەدیی خواسەکانی گەلەکەمان دەگـێڕن. ئەوان دان بە ناسـنامەی کوردا نانـێن و، بێ شەرمـانە دەڵێن ئێمە ناهـێڵین دەوڵەتێکی سەبەخـۆی کوردی دابمەزرێـت. ئەوان خـاکی کوردستان بە مـوڵكی خۆیان دەزانن. بە دڵنییاوە سەرکەوتن بۆ ئێمەی کورد دەبێت و ملکەچیش بۆ ئەوان دەبێـت. ئێـمەی کورد خـاوەنی خـاک و زمـان و کولـتوور و شـونـاسێ نەتـەوەیی جیـاوازیـن و تایبەتمەنـدیی خۆمـان هـەیە. هـیچمان لە تـورک و لە عـەرەب و لە فـارس کەمتر نییە. ئێمەی کورد دژی هـیچ گەلکێک نین. زیادەڕۆیی و دەمارگیری نییە، بەڵکو راستییە و دەبێـت بیـزانـن، کە دەڵـێم: تا کورد سەربەخۆیی بەدەست نەهـێنت و دەوڵەتی کوردستان دانەمەزرێـت. نە تـورک و نە فـارس و نە عـەرەب، ناتوانن بە ئاسوودەیی و بە ئاشـتی بـژیـن و پـاڵی لـێـبدەنەوە. تا رۆژێـک زووتـر کوردسـتان ببێـت بە دەوڵـەت، لە بەرژەوەنـدیی هەمـوو گـەلانی ناوچـەکە دایـەوە. زۆوتـریش ئاشـتی و سەقـامگـیری بـاڵ بەسەر ناوچـەکەدا دەکـێـشن.
لە ئەنجامی کۆتایی شەڕی جیهانی یەکەم لە ساڵی (١٩١٨) دا، چەند ئیمپـراتـۆریەت و دەوڵەتی گەورە هەڵوەشێنرانەوە، لەوانەش دەوڵەتی عـوسمانی و روسیای قـیسەری و ئەڵمانیـا بـوون. بـزووتنەوەی رزگاریخـوازی گـەلانی چەوسـاوەش دەستی پـێکـرد. کە داوای ئـازادی و مافی چـارەی خـۆنـووسین و سەربـەخـۆیی نیـشـتـمانەکـانیان دەکـرد، دوور لە خۆسەپانـدن ئیمـپریالـیزم.
نهـێنییەکانی رێکەوتننامەی (سایکس بیکو :١٦/ مای/ ١٩١٦) ش بۆ گـەلان ئاشکـرا بـوون، کە لە نێـوان بەریتـانیا و فەرەنـسا و بەسترا و رووسیای قەیسەری و ئیتالیاش پاڵپشتیان لێکـرد. واژۆیان لەسەر بەندەکانی کرد. بەپـێی ئەم رێکەوتـننامەیە، میـراتی دەوڵـەتی عـوسمانیـان بەسەر خۆیانـدا دابەش کرد. ئەمەش دژی بەرژەوەنـدیی گەلان بـوو، بە تایبەتیش دژی بەرژەوەنـدی و هـیوا و خواستەکانی گەلی کوردمان بـوو. کە بەپـێی ئـەم رێکەوتـنـنامە ناڕەوایـە، کوردستان بەسـەر تـورکیا و ئێـران و عـێراق و سـووریادا داـبەش کـرا. ئـێـمەی کورد بـویـنە قـوربـانی ئـەم تـاوان و سـتەمە. کە تا ئەمـڕۆش باجی ئـەو رێکەوتـنـنامەیە و ئەو سـتەمە مێـژووییـە دەدەیـنەوە.
تا رادەیەک هـیوامـان بە پەیـماننامەی (سـيـڤـەر :١٠/ ئاب/١٩٢٠) بـوو، لە پاریـس واژۆیـان لەسـەر کـرد، لە بەنـدەکـانی (٦٢، ٦٣، ٦٤) ی بـڕگـەی سـێـیەمـدا، بنـەمـا یاساییەکانی مافی چارەی خـۆنووسینی گەلی کوردیان دیاری کردووە، جەخـتیشیان لە مافی سەروەریی کورد لەسەر خاکی کوردستانـدا کردووە. هەر بەپێی بەنـدی (٦٢)ی ئەم رێکەوتننامەیە، رێ بە ولایەتی ( موسـڵ) یش دەدرێت کە بچـێـتە پاڵ کوردستان. بەڵام بە داخەوە کە لە پەیماننامەی (لۆزان:٢٤/ تەموز/ ١٩٢٣) لە کە لەسەر داوای تورکیای کەمالی واژۆکرا، هەموو ئەو بەڵـێنانەی کە لە (سیڤەر) بە کوردیان دابـوون، لێیان پاشگەزبوونەوە و بە جارێ ئێمەی کوردیان بێ هـیوا کرد و پەراوێزیان کردین. پەیمـانی لـۆزان بە تایبەتی لە دژی خواستەکانی گەلی کوردمـان بەسترا. ئەم تاوانەش پەڵەیەکی قێـزەوەن و شەرمـەزارییە. بە نێوچـەوانی دەوڵـەتە هـاوپەیمانەکان، چونکە ئەوانن بەرپرسی سەرەکین لە هەموو ئەو تاوانانەی کە دەرهەق بە گەلی کورد کران و دەکـرێن. بە تایبەتیش بەریتـانیا. کە تا ئەمـڕۆش لە ئەنجـامی ئەو ستەم و ناهـەقـییانە، خوێن لە جەستەی گەلەمان دەچـۆڕێتەوە و بە هەزاران قـوربانیمان داوە. تا ئەمـڕۆش ئێمەی کورد کە (٧٥) ملێـۆن کوردیـن، گەورەتـرین گەلـین لە جیهانـدا، کە دەوڵەتـێکی سەربەخـۆمـان نییە. کەچـی لە ئاسیا و ئەورۆپـادا، دەوڵـەتی وا هـەن کە ژمـارەیـان لە ملێونێکـیش کەمترن. خاوەنی دەوڵەتی خۆیانن و دانیان پێیان ناون. ئەمەیە ناڕەوایی و نایەکـسانی و نادادپەروەری و دووفـاقی نێـودەوڵـەتی.
بەڵام کـورد مـلکەچی داگـیرکەرانی کوردسـتان نەبـووە و نابێـت. زیـاتـر سەدەیـەکە لە خەبات و تێکۆشانێکی بەردەوام داین و بەردەوام دەبین، چەندین ڕاپەڕین و شۆڕشمان هەڵگـیرسان. کـۆڵنادەیـن و ناسرەویـن.. تا سەردەکەویـن.
لە ئەمـڕۆدا، گـەلی کوردمان، سەنـگ و پێگەیەکی نێـودەوڵەتی هـەیە. خەریکە پـرسی کورد ببێـت بە پـرسێکی جیهـانی. دەوڵەتـانیش گەیـشتوونەتە ئەو بـڕوایە، کە بەراورد لەگەڵ گەمەکـارانی دیکەی سیاسی لە ناوچەکـەدا، کـورد دەتـوانێـت رۆڵـێکی سەرەکی هـەبێـت لە بە سیکـولارکـردنی رۆژهـەڵاتی ناوەڕاسـت.
شایەنی باسیشە، کە کوردستان پێگەیەکی جیوسیاسی و ستراتیجـیی و ئابـووری گرنگی لە ناوچەکە و لە جیهانـدا هەیە. زۆریش دەوڵەمەندە لە کانزا و سامانی سروشتی و وزە و لە ئـاوی شـیرین و لە نـەوت و لە گـاز. دەرهـێنانی نەوت و بـوونی یەدەکـێکی زۆری نـەوت لە خاکەکەمـانـدا، هـێنـدەی تـر گـرنگی شـوێـن و پـێگەی کوردستانـیان شـیرینـتر کـردوون. ئەمانەش فاکتەرێکی بەهـێزی تـرن، بۆ راگەیانـدنی سەربەخـۆیی کوردسـتان. گەشـبـینم و بـڕوام وایە کە لە داهـاتـوویەکی نـزیکـدا، گۆڕانکاری لە نەخـشەی سیاسی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دەبینین، سەیریش نییە کە لەسەر ئەو نەخشەیەدا (کوردستان)ی سەربەخـۆ ببیـنین.
(چارلز تانـۆک) ئەنـدامی پەرلەمانی ئەوروپا، دەڵـێت:”مـێژوو پێمان دەڵێت، کاتی ئەوە هـاتووە بەریتانیا، لە ریـفـراندۆمی داهاتوودا، پشتیوانی سەربەخۆئ کوردستان بکات”.
دامەزراندنی دەوڵەتی کوردستان ئەستەم و خەون و خەیاڵ و وڕینە نییە. هەر خەون و خەیاڵە، لە سایەی بـڕوا و خەبات و تێکۆشان و خۆڕاگری و کۆڵنەدانـدا، دەبـنە راستی و دێنـەدی. زۆر گـەشـبیـنم و لـەو بـاوەڕەدام، کە خـۆری دەوڵـەتی کوردسـتان گـزنـگی داوە و رۆژ بە ڕۆژ بەرزتـر دەبـێـتەوە. لە هـەڵهـاتنـەوە نـزیک دەبـێـتـەوە.

بەڵام پێویـستـیمان بە یەکـێتی و یەکهەڵـوێـستی و یەک وتاری نەتەوەیی کوردی هـەیە. پێویستیمان بە ئاشـتەوایی و بە رێکخستنی ناوماڵی کورد و بە کۆتاییهـێنان بە ململانێ و بە ناکـۆکی و بە مشتومـڕ و لەیەکـتری دابـڕان هـەیە. پێـویستیمان بە ئەوەیە هـەیە، کە بەرژەوەنـدییەکـانی گەلـەکەمان، لە سەرووی هـەمـوو بەرژەوەنـدییەکـمانەوە بێـت.

پێویـستـیـمان بە بەستنی کـۆنگـرەی نیـشـتـمانی نەتـەوەیی کـوردی هـەیە، کە هـەمـوو بەشـەکانی کوردستان بەشـداربـن تێـيدا. بە کـۆدەنگی و بەبـێ تـرس و چەکەرە، بـڕیار لە پرسە چارەنووسسازەکانی، ئەمـڕۆ و داهاتووی کورد و کوردستان بـدەن. بێگومان چارەنـووسی هـەمـوو کـورد، یـەک چـارەنـووسـە.

رەزا شـوان
نەرویـج: ٢٠٢٥