کاریکاتێر .. پەڕەمووچی ڕەخنە … هەندرێن خۆشناو
ئەوەی کە هیچ شک و گومانی تێدانیە، ئەوەیە کە ئازادی رۆژنامەگەریی بنەمایەکی سەرەکیە بۆ ئەفراندن و بەرەوپێشوەچوونی هونەری کاریکاتێر، ئەو هونەرەی کە فرتەی کرد بەرەو چەندین ئاسۆی نوێ، لە سایەی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و بەرپاکردنی ئەو شۆڕشە مەزنەی ئینتەرنێت و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان، ئەو شۆڕشەی کە بەڕەکەی لە ژێر پێی بەرپرسانی راگەیاندن و سەرنووسەرانی رۆژنامەکان دەرهێنا، ئەو بەرپرسانەی کە رەخنەیان قبوڵ نەبوو، و بە رەخنە قەڵس دەبوون، بەهەوەسی خۆیان رێیان لە بڵاوکردنەوەی کاریکاتێر دەگرت، ئاشکراشە ئەو بوارەی کە ئازادی تێدا فەراهەم نەکرێت ئەستەمە رەخنەی تێدا قبوڵ بکرێت، بەتایبەتیش
رەخنەی گاڵتەجاڕیی، جا چ نووسین بێت یان وێنەکێشان، وەکو کارێکی ئەدەبی و هونەریی.
دیارە کەوا سیاسەتمەداران و ئەوانەی لە بواری سیاسەتدا کاردەکەن و بەرپرسیارەتیان هەیە، بەردەوام ماددەیەکی چەورن بۆ کاریکاتێریستان، لەبەر زۆری هەڵەکانیان و کاریگەریی هەڵەکانیان لەسەر کۆمەڵگە و نیشتیماندا، هەر بۆیە لە کۆمەڵگە رۆژئاواییەکاندا سیاسەتوانان حیسابێکی زۆر بۆ هونەری کاریکاتێر دەکەن، و لە کۆمەڵگە رۆژهەڵاتیەکان بەتایبەتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا پەیوەندییەکی وشکی ناتەندروست هەیە لە نێوانیاندا، بەهۆی هەڵە تێگەیشتن لە ماهیەتی ئەم هونەرە، و لە پێویستی کۆمەڵگە بۆ ئەم هونەرە زیندووە. لەم کۆمەڵگایانەی ئێمەدا بەرپرسان بە ئاسانی رەخنە قبوڵ ناکەن، ئەگەر قبوڵیشی بکەن، ئەوا قبوڵکردنێکی رووکەشیانەیە و تەنیا بۆ راگەیاندنە نەک لە ناخەوە، هەر کاتێک رەخنەیان لێبگیرێت بەهۆی تابلۆیەکی کاریکاتێرییەوە، ئەوا بە ریسواکردن و شەرمەزارکردن تێیدەگەن، ئەگەر ئەوانیش وانەبن، ئەوا دارودەستەکانیان وان، زۆر جار لە جیاتی بەرپرسەکانیان کاردانەوە وەردەگرن. لە کاتێکدا دەبێت وەکو هونەرێکی داهێنەر تەماشای هونەری کاریکاتێر بکەن، کە پەنجە دەخاتە سەر خاڵەکانی لاوازیی و کەمتەرخەمی و گەندەڵی و کەموکوڕی.
ساڵانێکی زۆرە کە پەیوەندی هونەرمەندانی کاریکاتێر لەگەڵ بینەر و وەرگرەوە لە ڕێی ڕۆژنامەگەریی کوردییەوە پچڕاوە یان زۆر لاوازە، بەڵام لەڕێی بەکارهێنانی سایتەکانی گەیاندنە کۆمەڵایەتیەکانی ئینتەرنێت لەلایەن تاکی کوردەوە، ئەو پەیوەندییە تا ڕادەیەکی باش پەیدابۆتەوە و گەشەی کردووە، و کاریکاتێر دەگاتە ژمارەیەکی بەرچاو لە بینەرانەوە، و لە پەراوێزیی و بایەخنەدانی ڕۆژنامەگەریی کوردی دەرچووە و دەربازی بووە. نەک بڵاوبوونەوەی کاریکاتێر لە ناوەخۆی کوردستاندا، بەڵکو دەرگای بڵاوبوونەوەی لە دەرەوەی کوردستانیش بۆ واڵاکراوە، هونەرمەندان دەتوانن کارەکانی خۆیان بەبێ سانسۆر نمایش بکەن.
ئەمەش دەرفەتێکی باشە بۆ هونەرمەندانی کاریکاتێر، چونکە تا ئێستاش کۆمەڵگاکەمان کۆمەڵگەی نووسینە نەک وێنە، بەرپرسانی بڵاوکراوەکانیش بەهەمان شێوە، هێندەی بایەخ بە نووسین دەدەن و نووسینیان لا گرنگە، هێندە بایەخ بە وێنە و کاریکاتێر نادەن، تەنانەت لە دیزاینی بڵاوکراوەکانیشدا بە ئاشکرا ئەوە دەردەکەوێت.
هەژاریی و لاوازیی کۆمەڵگە و بڵاوکراوەکانمان لە رووی رۆشنبیریی وێنەوە، بووەتە هۆی کۆتکردنی داهێنان و ئەفراندنی هونەرمەندانەوە، بەتایبەتی هونەرمەندانی کاریکاتێر، دەبێت بەرپرسانی بڵاوکراوەکان هەست بەوەبکەن، کە کات زۆر درەنگە بۆئەوەی هونەری کاریکاتێر بایەخی شایستەی خۆی پێبدرێت، نەک وەک مادەیەک تەماشابکرێت بۆ پڕکردنەوەی بۆشایی نێو لاپەڕەکانیان.
