دیاردەی تیرۆر لە کۆمەڵگای عێراقی وهەرێمی کورداندا!.. سابیر . م
سەرەتا ئەوە بڵێین کە خودی زمانحاڵی مێدیا بۆرژوازیەکانی دەسەڵات و ئۆپۆزیسیۆن و هەموو لایەنەکانی تر کە ماهیەتی چینایەتیان دژ بە کارگەران و کۆمۆنیزمە ، دان بەوەدا ئەنێن کە ڕەنگە ڕۆژێک نیە بە بێبیستنی هەواڵی تیرۆرکردنی گەنجێک یان ژنێک یان کچێک یان چالاکەوانێک ڕۆژ بەرینە سەر .
تیرۆرکردنی ( خواناس وریا) یەکەمین تیرۆر نیە و دوایەمین تیرۆریش نابێت لەم کۆمەڵگایاندا.
بابزانین هۆی ئەم دیاردەیە چیە ؟ ئایا تەنها کێشەی کەسایەتی و نەخۆشی دەرونی …هتد سەرچاوەکەتی یان بنەمایەکی ئابوری و سیاسی و کۆمەڵایەتی و فەرهەنگیە کەلە کۆمەڵگای عێراقی بگرە ناوچەکەو بەدیاریکراویش کۆمەڵگای کوردیدا هەیە .
کۆمەڵگای ئەم وڵاتە دواکەوتوانە لە ڕوی گەشەی سەرمایەداریەوە بەهەمان پڕۆسەی گەشەی سەرمایەداری لە وڵاتانی ئەوروپاو دەوڵەتە سەرمایەداریە گەورەکاندا نەچۆتە پێشەوە.
( پەیوەندیەکانی بەرهەمهێنان ) لەم وڵاتاندا پەیوەندیەکی بەرهەمهێنانی سەرمایەدارانەیە ، بەڵام تازەپیاکەوتوویی ئەم کۆمەڵگایانە بۆ ناو بازاڕی سەرمایەداری و هاتنی لە پڕتاوو بەرفراوانی سیستەمی بازاڕی ئازاد و نیولێبڕالیزم وەک بازدانێکی ناسروشت و گواستنەوەیەکی لە پڕتاو لە هۆیەکانی بەرهەمهێنانی دەرەباگایەتیەوە بۆ هۆیەکانی بەرهێنانی سەرمایەداری نەیتوانیوە داب و نەرێتی ئاینی، و عەشیرەتی ، و خێڵەکی ، تائیفی ، پیاوسالاری دژ بەژنان …هتد کۆتایی پێبهێنێت بەو شێوەیەی کە لە وڵاتانی ئەوروپادا شانبەشانی گەشەی سەرمایەداری دابو نەرێتە ئاینی و کۆمەڵایەتی و مافی ژنان و فەرهەنگیە مەدەنیەکانی تر گەشەیان کردوە کە بگونجێت لەگەڵ کەڵکەی سەرمایەو لابردنی ڕێگریەکانی بەردەم ئەم گەشەکردنە، بۆ نمونە مارتن لۆتر چاکسازی بەسەر ئاینی مەسیحدا کرد لەپێناو ئەوەی کە سەرمایەی نیشتمانی گەشەبکات و لایەنە ڕێگریەکان وەک ڕێگری لە ژنان و هەر فەرهەنگێکی تر کەمبکاتەوە.
هەروەها گۆڕانکاریەکی گەورەی شۆڕشی کۆمۆنەی پاریس کە بڕیاڕی جیاکردنەوەی ( ئاینی لە دەوڵەت ) دەرکردو وە کۆتایی بە دەسەڵاتداریەتی هزری دەرەبەگی و بەکارهێنانی ئاین و ڕەواجپێدانی لەلایەن دەوڵەت و دامودەزگا ئاینیەکانی و کەنیسە وە هێنا.
لە ووڵاتانی دواکەوتوی ناوچەکەو عێراق و هەرێمی کورداندا ( ئاین) سەرچاوەی بنەڕەتی دەستورو یاسایە ، هەمو سێکتۆرەکانی کۆمەڵگا لە هەمو مەیدانەکاندا وەک پەروەردەو فێرکردن ……هتد پێویستە وە بەناچاری وە بەزۆرەملی ئەبێت لەسەر ئەم دەستورەو ئەم یاسایە بڕوات وە کۆمەڵگا پەیڕەوی بکات .
واتە لێرەدا وە لەم کۆمەڵگایانەدا نە یاساکان مەدەنین وە نەیاساکان و دامودەزگا یاساییەکان ئازادن لە بڕیاڕدان بەدەر لە کارکردی دابونەرێتی عەشیرەتی و خێڵەکی و ئاینی و ە هەرهەمویان لە پێناو ڕاگرتنی ئەم سیستەمە کۆنەپەرستەو دواکەوتوەی حوکومڕانی چەند چەمکیەی ( ئاین ، عەشیرەت، خێڵ ، پیاوسالاری ..) بە زەبری چەک و باندی چەکدار و میلیشیاکان پارێزگاریان لێدەکرێت.
یەکێک لە و دامودەزگا فەرهەنگیانەی کە ئەرکیان گومڕاکردن و ساردکردنەوەی خەباتی چینە چەوساوەکان دژ بە دەسەڵاتداران و چینە داراکان و سەرمایەداران کە لە کۆمەڵگا دواکەوتوەکانی وەک عێراق و ناوچەکەو هەرێمی کورداندا هەیە بریتیە لە ( وەزارەتی ئەوقاف) ، هەر بۆ ئەم مەبەستە ئەم دەستورو دەسەڵاتە سیاسیانە ملیۆنەها دۆلاریان بۆ درێژەدان بە فەرهەنگی ئاینی و چەواشەکردنی جەماوەری چەوساوەی خەڵک داناوە کە هۆو بنەما ئابوری و فەرهەنگی و فیکریەکانی چەوساندنەوەی چینایەتی پەردەپۆش بکەن وە هەرهەموو نادادی و چەوساندنەوەیەک بگێڕنەوە بۆ بڕوابوون و نەبوون بە ئاین یان دژ وەستانەوەی .
مارکس و لێنین هەڵوێستی پڕۆلیتاریا و کۆمۆنیستەکانیان ڕۆشنکردۆتەوە بەرامبەر ئاین ، کە ئاین چ ڕۆڵێکی سەرکوتگەرانە و چەواشەکارانە ئەبینێت لە خەفەکردنی خەباتی چینایەتی چینە چەوساوەکان .
وە خودی ( ئیلحاد ) بە هەنگاوێکی سەرەتایی ئەزانن لە چونە پێشەوە لە خەباتیاندا دژ بە سەرمایەداران و دەوڵەتەکانیاندا ، بەڵام ئەوەی شایانی باسە کۆمۆنیستەکان نابێت لە چوارچێوەی ( ئیلحاد) دا قەتیس بمێننەوە بەڵکە یەکگرتوویی پڕۆلیتاریا لە خەباتیاندا بە خاڵی سەرەکی لەبەرچاوبگرن بە جیا لە باوەڕی ئاینی و قەومی و ڕەگەزی وە ڕەنگی پێست و …هتد ، بەڵام لەهەمان کاتیشدا پڕۆسەی ڕۆشنکەرەوانەی سیاسی و فیکری خۆیان درێژە پێبدەن دژ بە هەرجۆرە چەواشەکاریەکی ئاین لەسەر خەباتی یەکگرتوانەی چینە چەوساوەکان .
لەبەر ئەوەش کە (وەزارەتی ئەوقاف) بەشێکی سەرەکیە لەم دامودەزگا و سیستەمە سەرمایەداریە دواکەوتوەی کە لەم وڵاتانادا هەیە هەربۆیە هەمیشە ئیمکانیاتێکی ماڵی گەورەیان لەبەردەستدایە هەم بۆ کردنەوەو نۆژەنکردنەوەی مزگەوتەکان وە هەم بۆ پەروەردەو دروستکردن و هێنانە ئاراوەی سەدەها بگرە هەزارەها مەلای ئاینی کە پیشەکەیان پاراستنی ئەم دامودەزگا و سیستەمەیەو هەروەها پاراستنی دەسەڵات و دامودەزگاکانیانە ، وە بەم شێوەیە گوتاری توندوتیژی سیاسی و ئاینی تێکەڵ بەیەککراون لە لایەن ئەم دامودەزگا زەبەلاحەی ( وەزارەتی ئەوقاف) وە بەیاننامەی سەرکۆنەو ئیدانەی کوشتن و تیرۆرکردنی گەنجانێکی وەک ( خواناس وریا ) بە ڕاشکاوی نابینرێت وە ناتوانن دژ بەو تاکە مەلاو کەسایەتیە ئاینیانەش بوەستنەوە ئەگەر گوتارێکی جیاوازی توندتر یان سەلەفیانەتر هەبێت .
بۆچی ( خواناس وریا) تیرۆرکرا؟
کۆمەڵگای عێراق و کوردی لەم چەند دەیەی دواییدا دەرگیری پەیوەندیە زاڵمانەکانی بەرهەمهێنانی سەرمایەداری بوونەتەوە ، وەلە بەرامبەر ئەمەشدا سەدان هەزار گەنج و لاوی وریاو هزر فراوان و تێگەیشتوو لە سەرچاوەکانی چەوساندنەوەی سەرمایەداری هاتوونەتە گۆڕەپانی سیاسی و فەرهەنگی و هونەریەوە کە تەواوی ئەم سیستەمە بە نەفرەت ئەکەن ، ڕاپەڕینەکانی تەشرینیەکان نمونەیەکی بەرچاوی ئەم دیاردەیەن.
تیرۆرکردنی ( خواناس وریا) بۆ ترساندن و تۆقاندن و ڕێگە گرتن لە گەشەکردنی بۆچون و تێڕوانینی زانستی و دیالۆگی چینایەتی دژ بە ئاینەکان وە دواتر ڕێگەکرتن لە گەشەی هزری خەباتی چینایەتی و دژایەتی کۆمۆنیستەکان و ئازایخوازان و بەرەی ڕادیکاڵی ناو کۆمەڵگایە.
ئازادی بیرو ڕا و ئازادیەکانی تاکە کەس کاتێک مسۆگەر ئەبێت کە مرۆڤ دڵنیا بێت لەوەی کە تەنانەت لەسەر هەردیاردیەکی کۆمەڵایەتی ،سیاسی ، ئاینی، وە فەلسەفی ، بتوانێت جیهانبینی خۆی ڕۆشنبکاتەوە کەسیش هەڕەشەی کوشتن و مەرگی لێنەکات .
ئاین و باوەڕبوون بە ئاینەکان کارێکی شەخسی و تاکەکەسەکان خۆیانە ، هیچ هێزێک و دەوڵەت و یاسایەک بۆی نیە پیرۆزبوونی ئاینێکی بەسەریدا فەرزبکات و بسەپێنێت ، ئەمە تەنها ڕێگایەکە ئەگەر لەم کۆمەڵگایاندا هاتە دی ئەوکاتە ئەتوانین بڵێن مرۆڤەکان ئازادن و ئازادی ڕادەربڕین مانای تەواوی خۆی وەرئەگرێت .
تێکۆشەرانی ڕێبازی خەباتی چینایەتی و کۆمۆنیستەکان بەم جۆرە تیرۆرانە ناسڵەمنەوە وە ئەوەندەی تر پێداگری لەسەر ڕێکخستنی سیاسی و فەرهەنگی چینە چەوساوەکان ئەکەن وەک بزاڤێکی گەورەتر بۆ دەرکێشان و ڕزگارکردنی کۆمەڵگا لەم بەربەریەتیەی کوشتنی کچان و ژنان و لاوانی چالاک و هونەرمەندو ڕۆژنامەوانانی سیاسی شۆڕشگێڕ وە دواتریش سەرکوت و کوشتنی کۆمۆنیستەکان .
هەروەها ئەم دیاردەی تیرۆرو (خفقان) و ڕەشەکوژیەی کەلەم کۆمەڵگایانەدا هەیە کە لەپێناو بەرتەسکردنه وەی دیالۆگ و صراعی فکری و سیاسی و چینایەتی و فەلسەفی لەناو کۆمەڵگادا کە بە قازانجی چینی کرێکارو چەوساوەکانی تری کۆمەڵگا ئەچێتە پێشەوە ، ئەوەندی تر هزری شۆڕشی سۆسیالیستی و کۆمۆنیستی لەناو کۆمەڵگادا گەشە پێئەدات وە لەهەنگاوی دوایی خۆیان نزیکیان ئەخاتەوە کە ئەویش شۆڕشی سۆسیالیستیە هەم لە ناوچەکەو هەم لە عێراق و دەڤەری کورداندا.
سابیر . م
بزاڤی مارکسیستی کرێکاران !
٢٥ / ٦ / ٢٠٢٣
