هێشتا دێ گرژتر بیت، ئەگەر وەڵامی کردەنی ئیسرائیل نەدرێتەوە.. کەریم قادر
نامەکەی جەدعۆن ساعر، وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل کە ئاراستەی سەرۆكی ئەنجوومەنی ئاسایشی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكانی کردووە، لە بندێڕەکانیدا ئاگادارکردنەوە و هەڕەشەیەکی جددی دەدۆزیتەوە؛ لەلایەک پێمان دەڵی ئیسرائیل بە دەست فڕۆکە بێفڕۆکەکانی کە لە عێراقەوە ئاراستە سەر وڵاتەکەی دەکرێ، ئازاری پێگەیشتووە.
مێژووی خۆپارێزی ئەو دەوڵەتەش ئەوەمان پێ دەڵێ کە لە کەس خۆش نابێت، ئازاری بدات، لەو لێخۆش نەبوونەدا بەرپرسانی سەربازی و حکوومی و مۆساد، تەنانەت جەماوەرەکەشی یەک دەستن و سڵ لەگرتنەبەری هیچ ڕێکارێک ناکانەوە. لەلایەکی دیکەوە بۆئەوەی بەشەڕفرۆش تۆمەتبار نەکرێ، لەنامەکەیدا داوا لە حكوومەتی عێراق دەكات پابەندبێت بە بەڵێنەكانی و گرتنەبەری ڕێوشوێنی بەپەلە بۆ ڕێگریكردن لەو هێرشانە. لەڕاستیدا ئێمە نازانین عێراق چ بەڵێنێکی داوە، تەنیا ئەوە نەبێت هەمیشە دووپاتی لێدەکەنەوە، ڕێگە نادەین خاکی ئێمە(خاکی عێراق) دژی کەس بەکاربهێنرێت. ئەگەرنا لەهیچ کاتێکدا حکومەتی عێراق نەیتوانیوە کارەکانی ئەو ملیشیانە ڕابگرێ، یان کۆنترۆڵیان بکات(یان نەیویستوە ڕێگە لە کارەکانیان بگرێ)، هاوکات نامەکە جۆرێک لە ئاگادارکردنەوەشە، هەم بۆ عێراق، هەم بۆ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، ئەگەر حکومەتی عێراق نەتوانێت ئەو کارە بکات، یان ئەو داواکارییە جێبەجێ بکات، ئیسرائیل خۆی دەتوانێت ڕێگە لەو هێرشە درۆنی و مووشەکیانە بکات کە ئازاری دەدەن.
کاتێک لەنامەکەدا ئاماژە بە مادەی 51ی ڕێككەوتننامەی نەتەوە یەكگرتووەكان دەکات، بەپێی ئەو مادەیە ڕەواییەکی نێودەوڵەتی بەخۆی دەکات کە دەڵێ “بەگوێرەی مادەی 51ی ڕێككەوتننامەی نەتەوە یەكگرتووەكان، ئیسرائیل بۆ پاراستنی خۆی و هاووڵاتییانی لە دژی هەر هێرشێك کە لەلایەن میلیشیاكانەوە لە عێراق دەكرێتە سەری، مافی بەرگریی لە خۆکردن و گرتنەبەری هەموو ڕێوشوێنکی پێویستی هەیە”. واتە داوای دەستکردنەوە لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات.
وەک دیارە، سەرپەرشتکار، یان هەڵسوڕێنەری سەرەکی ملیشیاکان پێیخۆشە بەرەی شەڕ فرەوان بێت، بەو ئومێدەی دواجار ئیسرائیل ماندوو دەبێت و بە چۆکدا دێت، وەک ئەوەی ڕاگەیاندکارێکی بەڕەگەز عەرەبی نیشتەجێی بەریتانیا، هەر لەڕۆژی یەکەمەوە ڕمێنی ئەو بە چۆکداهاتنەی لێدا و بەردەوام لە نووسین و یوتوبەوە دووپاتی لێدەکاتەوە. ئاخر، بێجگە لەوەی ئیسرائیل خاوەن کەرەستەی شەڕ و هەواڵگرییەکی بەئەزموون و پێشکەوتووە، نامەکەی وەزیری دەرەوەش گۆمی مەنگی کۆمەڵگەی نێوەدەوڵەتی دەشڵەقێنێ. پێشتر زۆرجار ئیسرائیل لەبەردەم ئەنجوومەنی ئاسایشدا بە خستنەڕووی بەڵگە بەرگری لە هێرشەکانی خۆی بۆسەر ئەوەی ئەو پێیان دەڵێ دوژمن کردووە، بەڵام یەکەمجارە ئیسرائیل لە شەڕی خۆپارێزیدا، بەئاشکرا و لە دوو توێی نامەیەکی فەرمیدا بەر لە هێرشکردن کۆمەڵگەی نێوەدەوڵەتی ئاگادار دەکاتەوە. بۆیە ئەو ئاگادارکردنەوە و داوا فەرمییە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش ناچار دەکات دەستوبردێک بکات بۆ کۆتایهێنان بەو هێرشانەی لە ناو خاکی عێراقەوە دەکرێنە سەر ئیسرائیل.
بەمانایەکی دیکە ئەگەر لەم شەڕەدا کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی هاوبەشیشی نەکەن، بەلانی کەم وا دەکات لەنێوان لایەنگر و هەڵبژاردنی بێدەنگی و بێلایەنیدا کەرت بن. لە کۆتاییدا ئەم کەرتبوونە بە بەرژەوەندی ئیسرائیل و دژ بە مەبەستی سەرپەرشتکاری فرەوانکردنی ئاگری ئەو شەڕە دەشکێتەوە کە لە ٧ی ئۆکتۆبەری ساڵی ڕابردوو بڵێسەی بەرزبۆتەوە.
ڕاستییەکی دیکە، ئیسرائیل بەرانبەر ئەوانەی ئازاری دەدەن، خەمسارد نەبووە و نییە. بۆیە دەبێت عێراق (ئەگەر مەبەستیەتی ئاگری ئەو شەڕە نەیگرێتەوە) وەڵامێکی کردەنی داواکەی ئیسرائیل بداتەوە کە لەنامەکەدا داوای لێ دەكات پابەندبێت بە بەڵێنەكانی و گرتنەبەری ڕێوشوێنی بەپەلە بۆ ڕێگریكردن لەو هێرشانە. ئەگەرنا، وەکو لە نامەکەی وەزیری دەرەوە هاتووە، ئیسرائیل بۆ پاراستنی خۆی و هاووڵاتییەکانی هەموو ڕێوشوێنکی پێویست دەگرێتەبەر. ئەمەش یەک مانای هەیە؛ لەناو ماڵی خۆیان گورزی خۆی لە ملیشیاکان دەوەشێنێ و کەسیش نازانێ چارەنووسی عێراق بە کوێ دەگات.
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
