خـەڵــوەتـی کــۆڕۆنـــا … بۆتان لەتیف عەبدولقادر”پـایــان”
-١-
کاتێ ژیان ژەنگ هەڵدێنێ؛
کاتێ گەردوون ماندی ئەبێ؛
وەختێکە گۆی زەوی؛ جومگەکانی هەڵئاوساون..
دۆخێکە بوونەکان؛ زۆر پایەیان داڕزاون!..
بۆیێ دێت و
ئەم سەر ئەو سەری بوونەوەر ئەوەستێنێ..
هەتا پشویێک وەرگرێ وژەنگی بەری بوەرێنێ..
مرۆڤ: ئەم وێستگەیەی؛ وچانێکی تەم ومژاویی ئاڵۆزە..
ئەو: خەیاڵەحەسانەوەیەکی کورت..
ئەم کۆڕۆنا ڤایرۆسە؛
دزەدەردەو بەری قڕێژی ژینگەیە!..
لەچاو؛ چاوی گشتی؛ شاراوەیە!..
هەرچی چاوی وردبینە؛ ورد ئەبینێ و
پێمان دەڵێ: ئەم؛ دەردێکی گلۆباڵە!..
جارێ نەچارە؛ نەپێکوتەی هەیە..
تازە دەرکەوتووەو تاڵە..
لەئێستادا؛
چارەسەری؛ تەنها مانەوە لەماڵە!..
لەخەڵوەتی کۆڕۆنادا؛ لەماڵەوە دەمێنمەوە!..
-٢-
ئەم؛ ڤایرۆسێکی ئاڵۆزە..
دۆستی قەرەباڵغی وگەڕان؛
ئارەزووی تەوقەو باوەشەو
ژینگەی گەشەی؛ چپەی ماچە!..
بەکوردیەکەی پێتان بڵێم:
ڤایرۆس ژەهرە..
تەنۆکەی مردووی زۆر وردن..
خانەی ئێمە؛ گیانی ئەون ولە گەشە؛ بەدەست وبردن!..
ئەم کۆڤید ١٩ نوێیەش؛ بازدانێکە، سەر بەوانەو
سیەکانمان؛ بۆ ئەو مۆڵگەو کاچە!..
لەخەڵوەتی کۆڕۆنادا؛ لەماڵەوە دەمێنمەوە!..
-٣-
خودایە!..
ئەمە چ لوغزێکە؟!..
لوغزی ڤایرۆس!..
هەموو جیهان گوشراوەتە کونجی ماڵ!..
ئەمە چ ترسێکە؟!..
ترسی ئەزەل!..
ئەمە چ گەورەییێکە؟!..
گەورەییت!..
خودایە..
هێزێ.. وزەیێ..
بەرەنگاریێ.. ورەیێ..
لەگێڕانەوەی خەیاڵدا؛
ورەو بەرەنگاری هەیە..
خەیاڵی زانستی..
خەیاڵ؟!..
گەلێ جاران باری لەناکاو دەهێنێ!..
ئەندازەی زۆر شتی نەشیاو
ژەهرو مشەخۆر
هەر نامرۆیی وچاوچنۆکیێ.
هەر نەخۆشیێکی ویژدانی ناو کۆمەڵگا تێکدەشکێنێ!..
لەخەڵوەتی کۆڕۆنادا؛ لەماڵەوە دەمێنمەوە!..
-٤-
ئااای خودا!..
دەنگی ئاوازێک دوور دوور دێ
هەردێ هەر دێ هەتا ئەگەتە ناو ماڵمان
دەنگی وشەکانت!..
دەنگی سیڕەی دەرگای ماڵت!..
وەختی بەڕوومان دەدەخرێ!..
دەنگی بانگی هاوارێکی بێ دەرەتان
دەنگی گەروێ کەنوساوەو
خەریکە لەبینین ئەبێ وئەمرێ!..
ئەگەر ڤایرۆسێ دەرکەوێ؛
ڤایرۆسی ئابوری بێ یان چڵێسی
ڤایرۆسی ویژدانی بێ یان هی کورسی
ڤایرۆسی نان بێ یان هی برسی
لەگەڵ یەکەم دەرکەوتنیا؛
بەرگریش دەکەوێتە گەڕ..
سەنگەرەکانی توند دەکاو
لەپێناوی دادو یاسا
لەپێناوی ژیانێکی مرۆیی ئاسا
لەپێناوی یەکسانی وداد، گەشەی یاسا
شەڕی مان ونەمان ئەکا
تا چیڕۆکی قارەمانی وخۆڕاگری
تا چیڕۆکی ورەو وزەو بەرەنگاری
لەهەر ڕۆژنامەو گۆڤارێ
لەهەر ڕادیۆو تیڤیێ دەردەکەوێ لەسەرباسا..
لەخەڵوەتی کۆڕۆنادا؛ لەماڵەوە دەمێنمەوە!..
-٥-
ئەم خەڵوەتە؛ دابڕگەیە
ئایێرگەیە و(کەرەنتینە)..
شار چۆل وهۆل وبێدەنگە
خامۆشە وەرە بیبینە..
ئازیزانم..
هەر چۆنێ بێ؛ خۆشم دەوێن..
تا هەرچی ڤایرۆس هەیە
هەرچی ژەنگی ژیان هەیە
هەرچی قۆرخکاری ودرۆ
هەرچی ژەهرو زیان هەیە لەناو بەرین؛
ئەبێ ئەم گۆی گەردوونەمان پاک ڕاگرین!..
با بەردەوام وێکڕا بژین..
گەر سەردانی یەکیش نەکەین
تەوقە؛ ماچ وموچ وباوەش بەیەکتریش نەبێ؛
با ویژدانمان؛
ویژدان بەگشتی ئازیزان
لەهەر بوارێکی هەبوون وئەم بوونەمان پاک ڕاگرین!..
بامرۆڤی گەردوونی بین..
دژی وەژانخستنی ژیان
دژ بەهەژموونی زۆرداری وزەبوونی بین..
ژیانێکی شایستە بژین
ژینگەدۆست وژیریی تەندرۆستیمان بەرز!..
نەک ئاست نزم لەهەر بوارێ
تەندروستی یان ژیوارێ
نەزان وگێل، بژین وەکو کۆلەوارێ
یان بەپیسی وبەپۆخڵی
یان بێ واتاو بێ ناوەرۆک
گێژو چڵێس بننوسێتەوە ترس ولەرز!..
هەندەکیدیش لەپێناوی مانەوەمان بەیەکەوە
هەموو وێکڕا دەیڵێینەوە:
با هەموو وێکڕا بەجۆشی کڕنۆشێ بۆ خوا بەینەوە!..
لەخەڵوەتی کۆڕۆنادا؛ لەماڵەوە دەمێنمەوە..
-٦-
ئەی خودایە..
لەم بەرزەخە لەدامانم..
هەندێ دەڵێن: ماڵی تۆیان ناشت!..
کلێسا ومزگەوت ودێر
ئیتر؛ نەسزا هەیە نەپاداشت!..
ئااای خودا..
چەند گەمژەییە!..
تاوانی هەر ناخۆشیێ وەختی دەڵێن لەخوا وەیە..
ئایا وایە؟..
شتی ئەوها هەیە؟..
دەستم دامێنت!..
بەئایەتی: ( قُل لَّن يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا .. )
ژیری وئاوەزیان ئەبەستن..
هەرگیز خۆیان ناپارێزن..
وەختێکیش کەپێیان دەڵێی؛
گرژو مۆن وتوڕەو پەستن!..
بێ هەودا دەسوڕێنەوە
قسەی سەرزاریان بەردەوام هەر فشەیە
وەک چۆن بڵێی؛
(.. وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ..) هەر نەبێ دێن ودەچن!..
جا نازانم ئاستی هۆشیان ئەوەندەیە؟..
یان بۆ فەرمانی نەبڕواەتە ملکەچن؟!..
بێگومانم؛ تۆ وشیاریت داوە بەبوون
بەهەموو چەشنە مرۆڤێ، ژیرو زەبوون
نابێ دەستەوەستان بژین لەئاستی هەر نەشیاویێ
یان مەترسی وهەر ڕەوشێکی نالەبارە..
لەدواجارا؛
ئەوەی وشیارو وریایە
خۆپارێزو بەئاگایە
هەر ئەوە لەهەردوو جیهان کەوا مرۆڤی کارایە
هەر ئەوە لەهەردوو جیهان کەوا مرۆڤی باڵایە..
ئازیزانم..
گەر ژەهرێ بێ، بیەوێ ژیان ڕاگرێ
کارو بازاڕ بوەستێنێ
قوتابخانە، زانکۆو فەرمانگە دابخا؛
یان وەستانی هەندێ شاخوێنبەری ژیان
لەهەر دۆخێ یان قەیرانێ
بەورە بن قەت ناتوانێ!..
لەدوای هەر نەخۆشی وژانێ، ناخۆشیێ
یان هەر سەختی وتەنگانەیێ
ئەمە فەرمانی خودایە
خۆشی وشادی دێتە ئارا..
خۆڕاگر بن..
ورە بەرزو چوست وچالاک
بەهێز، کارا..
هەر شتێ بێ؛ تێدەپەڕی ومرۆڤایەتی سەردەکەوێ..
با بەهیچ شەپۆلی ناجۆر
سەری بەرزت دانەنەوێ..
چونکە هەر مرۆڤە بەتەنیا
دەبێتەوە بەقارەمانی مەیدانێ!..
خودا هەمووان بپارێزێ لەنەخۆشی ودەردو دژون
قەزاو بەڵا لەژەهرو ڤایروسان کەوێ!..
ئەم خەڵوەتی کۆڕۆنایە؛ دەشکێنم و
لەجاران باشترو ڕێکتر ژیان وەرێ دەخەینەوە!..
بۆتان لەتیف عەبدولقادر”پـایــان”
ئــازاری ٢٠٢٠
