Skip to Content

فەقێیەکی گوومڕا… 1… شەماڵ بارەوانی

فەقێیەکی گوومڕا… 1… شەماڵ بارەوانی

Closed
by ئازار 21, 2022 General


بەشی یەکەم/

بیگومان مرۆڤ تازیاتر لێکۆلینەوە بکات و بیربکاتەوەوە بخوێنێتەوە، ئاسوی بیرکرنەوەی فراوان تر و دیدی واڵاتردەبێت، تا زیاتر ئاشنای ڕوانگە و دید جیاواز و، قوتابخانەی فیکری و فەلسەفی زیاتر بێت و زێدەتر گوتەو تێزی زانایان و عاریفان و ئەندێشەمەندان و فەیلەسوفان بخوێنیتەوە، زیاتر تێدەگات و زیاتر هەڵەکانی پێشووی خۆی بۆ ڕۆشن دەبێتەوە.
مرۆڤی ئاقڵ و شارستانی و خوێنەوار، هیچ کاتێک لە شوێنێکی دیاریکراو لە پنتێکی دیاری کراوی بیکردنەوەو لەخاڵێکدا ناوەستێت و چەق نابەستێت.

مرۆڤی خوێنەوار و هۆشیار، هەمیشە عەوداڵی گەڕان بە دوای ڕاستیەکان و چوونە نێو قوڵایی شتەکان و ئەو دیوی پەردەی نەزانراوی شتەکانە،
مرۆڤی ژیر و ڕۆشنهزر، بەردەوام بە دوای شتی نوێ دا دەگەڕێت و هەوڵدەدات نوێ تاقی کاتەوە و شتی تازە ئەزموون کات و فێربێت.

مرۆڤی شارستانی و ئاقڵ، هەرشتێک لەگەڵ زانست و ئەقڵ و ویژدان و مرۆڤایەتی نەهاتەوە، پولێکی سوتاوی پێنادات و هەرگیز وەری ناگرێت. مرۆڤی شارستانی و ئاقل و خوێنەوار، گۆڕینی دیدو فیکری نازانستی و نائەقڵانی، لە پێڵاو لا ئاسانترە.
مرۆڤی شارستانی و خوێنەوار و هۆشیار، هیچ کاتێک لە گۆڕانکاری ناترسێت و دەمارگیری بۆ ئایینێک دیاری کراو مەزهەب و ئاڕاستەیەکی دیاریکراوی بیرکردنەوەکی دیاری کراو نییە و کوێرانە و چاولێکەرانە و بۆماوەییانە، شوێن هیچ بیر و باوەڕ و مەزهەب و گرووپ و ئایدیۆلۆژیایەک ناکەوێت.

ئەمڕۆ ئەوەی پێ ڕاستە، بەیانی بۆ دەرکەوت ڕاستیەکەی ئەو هەڵەیە، دانی پییادەنێت و دەستبەرداری ئەو ڕاستیە ساختەیه دەبێت.
مرۆڤی ئاقڵ و شارستانی و ڕۆشنبیر، باوەڕی بە چەمکی ڕەهایی نییە و ڕێژەیی بوونی شتەکان، قەناعەت و بیر و باوەڕیەتی.
مرۆڤی شارستانی تەنها لەڕوانگەی کتێبێکەوە بوون و گەردوون و ژیان و مرۆڤایەتی نابینێت و بڕیار لەسەر شتەکان نادات.
مرۆڤی شارستانی دەخوێنێتەوە، قبوڵ ناکات، کەس لەجیاتی ئەو بیربکاتەوەو بریاڕبدات و هەڵبژێرێت.

مرۆڤی شارستانی لەتونێلی مێژوودا گیرناخوات و بەردەوام خەونی گەڕانەوەی چوونەوە ناو مێژوویەکی کۆنی بەر لەهەزار ساڵە نابینێت و خەیاڵی ئەوە ناکات، ئێستا لەقاڵبی ڕابردوو بدات و واقیع بکات بە قوربانی مێژوو و مردووی ناو گۆڕەکان، لە جیاتی ئەو بڕیار بدەن و بیربکەنەوە و فەتوای بۆ بدەن.
نەخێر مرۆڤی شارستانی کوڕی ڕۆژە و شوێن قیلەو قال و عن عنەی ئەوی تر ناکەوێت، ئەو شوێن واقیع و ئەقڵ و ویژدان و مرۆڤایەتی دەکەوێت.
مرۆڤی شارستانی، مرۆڤێکە بەردەوام دەخوێنێتەوە.

ئینجا بابێینەوە سەر ئەسلی مەسەلەکەو چیرۆک و بەسەر هاتی فەقێیە گوومڕاکە باس بکەین و بزانین بەچی و چۆن و بۆچی گوومڕابوو!؟

هەڵبەت من زۆر زوو دەستم کرد بە خوێندنەوەی کتێبی هەمەجۆر و فەقێیەکی تابڵێیت نەوەستاو عەجووڵ بووم و زۆر زوو و هەر لە تەمەنی هەرزەکاری و ژیانی فەقێیاتی و قۆناخی خوێندنی حوجرە و قوتابخانەی ئیسلامیم، دەستم بۆ کتێبی قەبەو سنوری هێڵەسورەکان و بابەتی بڤەو نووسەرە بە تابوو کراوەکان دەبرد. جاری وابووە کتێبێکم کڕیوە لای مەلای مزگەوت لەسەری ڕوبەڕووی کێشە بوومەتەوەو بە هۆیەوە لەحوجرەو مزگەوت دەرکراوم.

بێ گوومان گۆڕانی ئایدیۆلوژی، لەڕووی سایکۆلۆژییەوە قورسە و هێندە شتێکی ئاسان نییە، تۆ وا زوو دەست بەرداری بیر و باوەڕی پێشووت بیت و لە فەقێیەکی دۆگمایی و بابایەکی ئیسلامیستەوە، بگۆڕێیت بۆ کەسێکی نهلیست و عەدەمی و سیکۆلاریست.
من ئەو گۆڕانکاریەی دووچارم بوو، بە ڕێگای خوێندنەوەو تێڕامان و بیرکردنەوەو بەراوردکاری نێوان ئایینەکان و لەڕێگای میتۆدێکی لۆژیکی و زانستیەوە بوو، نەک سۆز و عاتیفە، یان، ڕق و کاردانەوە.

ئازیزان چۆن گۆڕام و بەچی گۆڕام و بووم بە فەقێیەکی گومڕا؟ لەمیانی باسکردن لە چۆنیەتی بوونم بە فەقێیەکی گومڕاو سەر لێ شێواو لەدین دەرچوو، وەک هەندێک لە مەلاکان وایان پێ دەگووتم.

یەکێک لەو نووسەرانەی کە بووە هۆکاری ئەوەی من بگۆڕێم و ببم بە فەقێیەکی گوومڕا. عەبدولکەریم سروش بوو،
بە تایبەتی کتێبەکەی«ڕێگا ڕاستەکان». بۆ من ڕاچڵەکینێک بوو، سەبارەت بە قۆناغی بەنج و غەیبوبە و دۆگمایی بوونی فیکری و بەستەڵەکی ئەقڵی و بیرتەسکی و ئاسۆداخراویم و تەنها بەڕاستی زانینی تاقەڕێگایەک و قۆرخکردنی ڕاستیەکان و حاڵی نەبوون لە پیرۆزی چەمکی پلورالیزمی ئایینی.

سروش ئەو کەسەبوو، کاریگەری زۆری لەسەر دروستکردم. دانراو کتێبەکانی(ڕێگا ڕاستەکان، نیوەی پەنهانی فەیلەسووف، کەلەپوور و سیکولاریزم، ئەقڵ و ئازادی، تەنها ئەزموونی پێغەمبەر، سیاسەت و ئایینداری، پلورالیزمی ئایینی، ئاین لەسەردەمی مۆدێرنەدا) و بەتایبەتی ڕێگاڕاستەکان، دەروازەیەکی زۆر گرنگ و باشبوون بۆ ئەوەی من تووشی کرانەوەی فیکری و توانەوەی ئەو بەستەڵەکەی ئەقڵ ببم و لەو تونێڵە تاریکەی ئایدیۆلۆژی بێمە دەر و لەوە تێبگەم، دنیای مرۆڤایەتی گەلێ لەو حوجرە داخراو چاڵە فیکریەی من تێیکەوتووم، فراوانتر و ڕێگاکانی ڕاستی و حەقیقەتەکانیش، زۆر لەو ڕاستیە ساختەیەی من بانگەشەی بۆ دەکەم و پێی تەڵقین و گەوج و گۆشکراوم زۆرترن.

Previous
Next
Kurdish