Skip to Content

زەهراء لە ژێر سایەی ڕژێمی هۆشبەردا …  ڕزگار عومەر

زەهراء لە ژێر سایەی ڕژێمی هۆشبەردا … ڕزگار عومەر

Closed
by نیسان 22, 2017 General, Opinion, Slider

زەهراء کۆرپەیەکی نۆ مانگان بووە کە باوکی لەم نۆمانگەی ڕابردوو هەرجارێك گریابێت دەستی لێ وەشاندووە ، باوکی زەهراء موعتاد و گیرۆدەی مادە هۆشبەرەکان ببوو ، سەرەنجام لەش ولاری زەهراء چیتر بەرگەی لێدان ونوقرچی نەگرت و ڕۆژی پێنچ شەمە ٢٠ی نیسانی ٢٠١٧ گیانی لە دەست دا . دکتۆرەکانی نەخۆشخانەکە ؛ لە شەهادەی وەفاتی ئەم پەپولەیە هیچ ئاماژەیەك بە ئەشکەنجە دانی ناکەن و وەك مردنێکی سروشتی لە قەڵەمی دەدەن !
دوو هەفتەیەکیش لەمەوبەر ، لەپایتەختی عێراق دوو مناڵی تر لە دۆخێکی تەندروستی زۆر خراپدا گەیەنرانە نەخۆشخانەو کە ئەمانیش قوربانی دەستی ئەشکەنجە دانی باوکە موعتادەکەیان بوون ، هەفتەیەکیش لەمەوبەر لە کوردستان لە نەخۆشخانەیەك مناڵێك گیانی لە دەست دا و مناڵێکیتر دەستە بچوکەکەیان بڕیەوە بە هۆی موعتاد بوونی نەخۆشخانەو کارمەندەکان بە( بێ بەها بوونی مرۆڤ و گیرۆدە بوون بە پرەنسیبی ” ئیهمالی ” )

ڕۆژانە ؛ هەواڵێ ئەشکەنجە دانی مناڵ ، فڕێ دان وخنکاندنی کۆرپەی تازە لە دایك بوو لە زاخۆ تا فاو دووبارە دەبێتەوە ، لە کاردانەوەشدا کۆمەڵگە هەروەکو ڕاهاتنێك لە باشترین حاڵەتەکاندا ڤیدیۆی ئەشکەنجە دان و ئامارو دەقی رووداوەکان لە فەیس بووك شێر دەکات و کەمێك ویژدانی ئاسودە دەکا . لێرە پرسیارەکە دەبێ ئەوەبێت ئێمە لە چ دۆخیك دەژین یان لە چ عێراقێك بە (کوردستانیشەوە) دەژین ؟ وەڵامی ئەو پرسیارە ئاسان نییە ، بە تایبەتی ئەگەر لە توانادا نەبێت دۆخی مرۆیی و کۆمەڵایەتی بە دابڕاوی لە دۆخی سیاسی جیابکەینەوە .

زۆر لە سیاسەتمەدارانی عێراق و کوردستان ، پێیان خۆش نییە بگەڕێیتەوە سەر ئەو دۆخانەی کە ئەوانی هێنایە سەرحوکم ، ئەوان ” موعتادن ” بە دووبارە نووسینەوەی مێژووی هاتنەسەرکاریان وەکو خولی پڕشنگدار لە دروست کردنی دونیای عێراق و کوردستانی دوای سەدام حوسێن . ئەوان حەز ناکەن کەس بە بیریان بهێنێتەوە کە جەنگی کەنداوی دووەم و ڕاپەرین ، جەنگی ئەمریکاو هێزە ئیمپریالیەکانیتر لە ٢٠٠٣ ئەوانی ‌هێنایە سەر دەسەڵات ، ئەوەی ئەوانی جێگیرکرد لە دەسەڵاتی سیاسی جەنگێکی پڕ لە تاوانکاری ئیمپریالیستانە بوو کە تەنیا مەبەستی وێران کردنی کۆمەڵگەو سڕینەوەی هەموو نوزەیەك بوو لە پێکهاتەی سیستەمی بەڕێوەبردنی ووڵات کەبەهەر جۆرێك وهۆیەک بووبێت لە خزمەتی هاوڵاتیانی ئەو ناوچەیە بوو، کە مەبەست لێرە کەرتی تەندروستی و بەشێك لە کایە خزمەتگوزاریەکانی دەوڵەت بوو . بەڵام، کام جەنگ هەبووە ئەمریکا تیا بەشداربووبێت چ لە ڕودانی چ لە دوای تەواو بوونی ئایندیەکی باشتر دروست بووبێت ؟ ئەوەیان با کوردە ناسیۆنالیستە پڕۆ ئەمریکیەکان- یان شیعە پڕۆئەمریکی و ئێرانیەکان وەڵام بدەنەوە . بەڵام مادلین ئۆلبرایت ٢٠ ساڵێك لەمەوبەر بە ئەخلاقێکی زۆرشەفافانە وەڵامی ئەوپرسیارەی داوە ؛ کاتێك ڕۆژنامەنووسەکان لیێان پرسی ڕات چییە لەسەر ئەوەی لەبەر درێژەی گەمارۆی ئابوری ڕۆژانە ٥٠٠ مناڵ لە عێراق دەمرێت ؟ ئەوە ووتی ؛ ئەوە ئەو نرخەیە دەبێ بیدەین بۆ ئازادی ! بەڵام ، خۆ ئەو تاقە کەس نییە گوفتارو ڕەفتاری هەبووە لە سەر ژیانی مناڵانی عێراق !

بە پێ ی هەندێ سەرچاوەی میدیاو چاودێرە ئابوری و سیاسیەکان ، دوو ساڵێك لەمەوبەر لۆبیەکانی ئێران لە نێو پەرلەمانی عێراقی فشاری زۆریان هێنا بۆ دەرکردنی بڕیارێك لە پەرلەمانی عێراق، بەناو بۆ ” بەرژەوەندی ” مناڵانی عێراق بۆ بەخشینی پارەیەکی مانگانە بۆ مناڵانی قۆناغی سەرەتایی . ئەم فشارە هاوکات بوو لەگەڵ جێبەجێ کردنی سەفقیەکی تری دابینی کردنی خواردەمەنی مناڵان ( چبس و کێك ونوقڵ) لەلایەن کۆمپانیاکانی ئێران بۆ قوتابخانەکانی قۆناغی سەرەتایی لە خوارو ناوەراستی عێراق ئەم سەفقەیە سودی بێ ئەژماری دەخستە گیرفانی مفتەخۆرانی هەردوولا لەسەر حیساب کردنی مناڵ تەنیا وەکو بەکاربەرو بەرخۆرێك نەك وەکو بێ تواناترین توێژی کۆمەڵگە کە پێویستی بە کۆمەکی خێزان وبەرپرسیاریەتی دەوڵەتە!
لە ساڵی ٢٠١٦ هەر سێبەرە دەست ڕۆیشتووەکانی ئێران لە عێراق بە ناوی ئاین و پارێزگاری لە پاکی کۆمەڵگە لە ڕێگای یاساوە ویستیان مەی نۆشی و مەی فرۆشتن لە عێراق قەدەغە بکەن . بەڵام ، میدیاو ڕای گشتی لە عێراق دەریخست کە ئەوانەی بە دوای ئەم هەوڵەوە بوون بریتی بوون لەوانەی کە رای گشتی بەوە تاوانباری دەکردن کە ڕێکخەری بازرگانی مادەهۆشبەرەکانن لە نێوان عێراق و ئێران !

بەڕێوەبەری پۆلیسی بەسرە (عبدالکریم المیاحي) لە لێدوانێكی بۆ سایتی المۆنیتەر، بە درشتی دێتەوە سەر ئەم باسەو ئەو دەڵێ :-
(( ئێمە لە تواناماندا نییە ئەو کەسە گرنگانە دەستگیربکەین کە لەپەنای مافیاکانی ترافیکی مادە هۆشبەرەکانن لە نێوان عێراق و ئێران ، ئێمە تەنیا دەتوانین کەسێك بگرین کە بەکارهێنانی مادە هۆشبەرەکانی لەسەرساغ بووبێتەوە،یان هەندێ کەسی نێوەندگیرو دەڵاڵ بگرین کە فرۆشیارە یان دەیگێنێتە دەستی کریارە سادەکان. لە بارەی فراوان بوونی ئەم دیاردەیەش بەڕێوەبەری پۆلیسی بەسرە دەڵێ ڕێژەی بەکارهێنەران بە بەراوردی ساڵی ٢٠١٦ لە گەڵ ساڵی ٢٠١٥ دەبینین ڕێژەکە لە ( ٣٠٠% ) زیادی کردووە، ئێمە لە ساڵی ٢٠١٥ دا (٢٦١) کەسی بەکارهێنەرمان دەستگیر کرد ، بەڵام ئەو ژمارەیە تەنیا لە هەشت مانگی یەکەمی ساڵی ٢٠١٦ فڕی بۆ (٧٨٠) کەس ! ))

هەر لە پەیوەند بە گەشەی ئەم بزنسە لە بەسڕە ڕۆژنامەی (the guardian ) ی بەریتانی لە ڕۆژی ١٦ ئابی ٢٠١٦ ڕاپۆرتێکی تێروتەسەلی لەمبارەیەوە بڵاوکردەوە ، کە لەم ڕاپۆرتە قسەی یەکێك لە قاچاغچیەکانی مادە هۆشبەرەکان زۆر جێگای سەرنجە کاتێك دەلێت “ئێستا کەس قاچاغچێتی نەوت ناکا، ئێستا کریستال (جۆرێك لەمادەی هۆشبەر) نەوتی تازەیە ” . لە بەسڕە ، لەو شارەی زەهراء ی نۆمانگی بە دەستی باوکێکی کریستاڵ کێش کوژرا، زۆربەی بەکارهێنەران وموعتادەکان بریتین لەگەنجان و پیاوانی تەمەن نێوان ١٨ بۆ ٤٥ ساڵی ، کە بریتین لە بێکارو دانیشتووی گەرەکە هەژارنشینەکان . لەبەسرە مەی قەدەغەیە ، ئەم قەدەغە کردنە نرخەکەی گران کردووە ، لە بەرامبەردا یەك گرام کریستال نرخەکەی ٢٠ هەزار دیناری عێراقیە کە بۆ ماوەی ڕۆژێکی تەواو بێ هۆش وسەرخۆشت دەکا .
ئەم تراژیدیا مرۆییە لە ئێستای عێراقدا دەگوزەرێ، بەر لەهەموو شتێک بەروبوم و دیاری شەڕە یەك لە دوای یەکەکان کە بەناوی هێنانی (دیموکراسی) قەسابخانەیەکی هەمیشەییان لە عێراق جێگیر کرد.کە قەسابەکان جارێک جۆرج بۆش و بلێرە ، جارێک عەمامە لەسەرێکی ئاینیە کە دەیەوێ کۆمەڵگە بگۆڕێتەوە بە قازانجی تلیاک، جارێکیان قات لەبەرێکی حوکمڕانی کوردە کە دەیەوێ کەرتی گشتی تەندروستی هەراج و هەرزان بکات شەقێك لە ئایندەی هەموان بدات بە تایبەتی دایکان ومناڵانی کەم دەرامەت.

ئەم قەسابخانەیە زۆر دڵڕەقترە بۆ ژیان و تەندروستی ئایندەی مناڵ لەم ووڵاتە لە چاو بە تەمەنەکان ؛ ڕێکخراوی یونێسێف لە ڕۆژی مناڵان لەم ساڵدا ووتی (٥.٣) ملیۆن مناڵ لە سەرتاپای عێراق لە زۆربەی مافە سەرەتاییەکانیان بێ بەشکراوان . ئەم ژمارەیە کێ ئاوڕی لێدەداتەوە ؟
بە دڵنیایی هیچ حوکمرانێکی عێراق بە کوردستانیشەوە ئاوڕی لێ ناداتەوە ، قۆناغی دوای ٢٠٠٣ بریتیە لە جەند میتۆدێك و ئەجێندەی نامرۆڤانەو مانیفێستی سودپەرستی ترسناك کە کورت دەبێتەوە لە:- چیت پێ دەکرێ بیکا بۆ قازانج بۆ تاڵانی . چیت پێدەکرێ بیکا بۆ بێ بەها کردنی زیاتری ژیان ومرۆڤ و روبارو ئاسمان . ئاو ئاودیو کە . گورچیلە بکڕەو بفرۆشە . مەعاشی خەڵك و سەرچاوەی بژێویان بدزە . دەرمانی خراپ بهێنەو چاوی نەخۆشانی پێ کوێر بکە . مەی قەدەغە بکە و کریستاڵ بهێنە . پەپولەیەکی ئەشکەنجەدراوی نۆ مانگی شەهادەی وەفاتەکەی تەزویر بکە نەبادا دیاردەی تلیاك و کریستال کێشێ پێ تاونبار بکرێ . ڕژێمێکی فول هۆشبەر دامەزرێنە، دەستێکی لەسەر ئایدیۆلۆژیاکانی ناسیۆنالیزم و دین و گەوجاندن بێ ،دەستێکی لەسەر دڵرەقی ئیمپریالیانەی ئۆلبرایت بێ !

Previous
Next
Kurdish