خەنجەری خێڵ..(9).. شەماڵ بارەوانی
بەشی نۆیەم
سەروینی ئانارشیست..!
بەهار با تۆزێکیتر قسە لەسەر ئەو شیعرگێ و گووسەر و گووگرانی ئەدەبی بکەین، ئینجا دێینەوە سەر باسی خەونە سوریالیستەکەم.
بەهار ئاگات لێیەتی فشەکەرێکیتریش پەیابووە، هەرچەندە زۆرم خۆشدەوێ و لە شیعر و نووسینەکانی ڕا دیاره کە کوڕێکی یاخی بوێر و یەکسانی خوازە. بەڵام ئەو ڕۆژە لە دیدارێکی ڕۆژنامەی “ڕێگای کوردستان” و لە چاوپێکەوتنێکیتریش بینیم لە یەکێک لە ڕادیۆکان، گووی دەخوارد و لەبارەی شیعرێکی خۆی و وەکو تەنزیش بۆ هەندێک شیعری خەڵکیتر، وشەی میعری بەکاردێنا.
هیوادارم ئاگای لەدەمی خۆی بێت ئیتر، ئەگەرنا سەروینی لەو یاخیتر، بەزەیی بە هیچ کەسێکدا نایەتەوە و بەخوا کورد وتەنی دوایی دەیکەم بە پەڕۆی بێ نوێژ .
کچێ دەزانی ئەو ڕۆژە گووسەرێک، هاتبوو چی نووسی بوو؟
وەرن با فێرتان بکەم، چۆن گووبگرن و گووی بخۆن و چۆن هێڵکەی شیعر بکەن و شیعر بنووسن و قسەی قۆڕ بهۆننەوە !
نووسیبووی بۆ ئەوانەی شیعری ئازاد، یان کلاسیک دەنووسن، بەهار یەک دنیا قسەی بێ مانای ڕێزکرد بوو و فەردەیەک شەتەحات و سەتڵێک قۆڕیاتی فڕێدابوو ئەو گۆڕەیی و لە وێنەی کاهینێک ئامۆژگاری سەروینی یاخی و شاعیرانی کردبوو کاتێک کە شیعردەنووسیت، دەبێت بە پێی کۆمەڵێک ڕێسا و یاسا و بوت و پێوەری گوواوی بینووسیت ! نووسیبووی بۆ ئەوانەی شیعری ئازاد دەنووسن، با برگەکانی سێ و چوار و پێنج وا بێت و هی دووەم و یەکەمیش وابێت.
خشتە دانان و وانەی بیرکاری و بابەت دابەشکردنی میرات و زەرب و تەقسیماتە. نانا، سەربازییە، ڕاست، چەپ، ڕاست، چەپ. پشوودە، وریابە. هاهاها
بەپەلە:کۆمپانیای شیعرگێیان، بۆ شیعر دانان! ئۆڤەرێکی شیعرگاین ڕادەگەیەنێت و پێویستی بە چوار کارمەند هەیه بۆ شیعر نووسین، بە مەرجێک، هەمووی لەڕەگەزی مێ، یان پیاوی موو نەرم بێت و باش لە زمانی شیعرگاین بزانێت و دووساڵ ئەزموونی گووگرتنی هەبێت لە بواری ئیلهام تڕاندن و گووگری ئەدەبی و پاشان دەبێت هەموو ئەو بت و پێوەر و میتۆد و گووەی کە بۆ شیعرکردنمان داناوە، پێیەوە پاپەند بێت هاهاها.
بەهار وابزانم شێرکۆی نەمر بوو، کابرایەک پێی گوت:شیعرێکم بۆ بنووسە ! گوتی:بۆ کاکە من خەیاتم؟!
بەهار دانەیەکیتر لە یەکێک لە ماڵپەڕەکان نووسیبووی لە جیهانی ئەدەبدا دنیایەک قوتابخانە و ڕێبازی شیعری جیهانی هەن، هەر یەک لەو ڕێباز و قوتابخانە و شتە پشت بە میتۆد و ڕێبازێک دەبەستن و ڕێچکەی تایبەت بە خۆیان هەیە و پشت بە جۆرێک لەبیروڕا و جیاوازی دەبەستن.
بەهار: گوتم سەروین تەعریفی خۆی هەیە بۆ شیعر، تەعریفی من جیاوازە، تەعریفەکەی سەروین نە بت و نە قسەی قۆڕ و بێ مانا و نەیش تەعریفێکی گوواوییە.
بەهار گاڵتەم کرد، خۆی هەر شتێک تەعریفت بۆی دانا، ئیتر دەبێت بە بت و لە قاڵب دان.
بەهار هەر شتێک تەعریفی بۆ داندرا، چوارچێوە و قاڵب دروست دەبێت، چوارچێوە و قاڵب درووست بوو، بت دێتە گۆڕی، بت هاتە گۆڕ، پەرستن لە دایک دەبێت، پەرستن لە دایک بوو، ئازادی بە گایین دەچێت، ئازادی بە گایین چوو، کۆیلایەتی و عبوودیەت دەبێت بە سیستەم.
تۆ سەیرکە، ئەو تەعریف گەرا و بتگەرا و پێوەرگەرایانە، خودایان تەعریف کرد، چییان بەسەر هێنا !
ئایینیان بۆ دروست کرد، سەربڕین و دەست بڕین و ژن کوشتن و داگیرکردن و سەبایە و هەرچی کاری قێزەون و قۆڕییات و وەحشیگەرێتییکە، بەناوی خوداوە هێنایە وجودەوە.
تای چەوساندنەوەی ئافرەت، تائێک دەبێ ئیتر بکرێت بەتای شورەیی و خەجاڵەتی و لە تەوێڵی پیاوساڵاری بدرێت.
پیتی شەرم، یان تائێکی گوواوی، تائێک پیرۆزی نەفتەوەیهی و سیبەوەیهی و جورجانی و ئیبنولعەقیل و ئیبنولعەزرائیلەکانتان بێت.
تائی تەئنیس، تای تف کردن لە ڕووی ئەقڵیەتی نێرسالاری و تێک و پێکشکاندنی جیاوازی زمان.
تای شەرمەزاری. تای خەساندنی ئەقڵی پیاو و تیرۆرکردنی ژنبوون و مرۆڤ بوونی ژن.
کوڕە هەی لە هەرچی تا و پیتی نێر و مێتانە بەم باشە هاهاها
بەهار:ئێستا ئەو کاهینە شیعرگێیانەی کە ناوی گووگری ئەدەبییان لە خۆیان ناوە، دەیانەوێت دووبارە هەمان هەڵەی پیاوانی ئایینی و ئایینەکان و ئەخلاقچیەکان دووبارەکەنەوە و، بێن و دەرزنێک گوو و تەعریف و قاڵب و بت و پێوەر و تەلبەند بۆ شیعر داتاشن و کۆیلەی شیعری دابهێنن !
کوڕە هەی لە خۆتان و هەرچی قوتابخانە و مەزهەب و ڕێباز و پێوەر و میتۆد و قاڵب و فۆرم و بتی شیعریتانە بەم.
دەبەنگینە ئەوجە با پێتان بڵێم تەعریفی سەروینە ئەنارشیست چییە؟
بەڵام نەکەن دوای من، بێن و وەک چۆن هەرچی دادایزم و ئانارشییەت و نهلیست و چی و چییە لە دوای خاوەنەکانیان کە هەموویان دژی لە قاڵب دان و بت و چوارچێوە و بەستەنەوە بوون، هاتن و کردتان بە ئایین و مەزهەب و بت و قاڵب و قوتابخانە.
ئەوە دیاره شیعر بە تیوری ڕێژەیی خاڵە ئەنیشتاین و بیگ بانگی کاکە ستیڤن هۆکینگ و بیردۆزەکانی حاجی نیوتن و زانست و فیزیا حاڵی بووە هاهاها
بەهار نووسینێکی زۆر جوانی نووسەر و لێکۆلەرەوەیێکم بینی سەبارەت بە شیعر، هەرچەندە ئەویش یەک قیچ هەستت دەکرد تاڕادەک تەعریفاندن و لە قاڵباندنی تێدا بوو. بەڵام، بە گشتی سەرنجێکی جوان بوو لە بارەی شیعرەوە.
گوتبووی” بێگومان هه‌ر یه‌كێكمان ناساندنێكی تایبه‌تی خۆی هه‌یه بۆ شیعر، به‌ڵام به‌و په‌ڕی ساده‌یی، كۆمه‌ڵێك وشه‌ی ریزكراو هاوشێوه‌ی ملوانكه‌یه‌ك، به‌مه‌رجی كاردانه‌وه‌ی هه‌ست و بیری به‌رامبه‌ر، ئه‌وه خۆی شیعره.
هه‌ر كه‌سێك توانای جیا كردنه‌وه‌ی ره‌نگه‌كانی هه‌بێ و راست و چه‌پی خۆی بناسێ و بتوانێ بڕواو بگه‌ڕێته‌وه … دیاره ئه‌و كه‌سه خاوه‌نی هه‌ست و نه‌سته …! واته كه‌سێك شعوری به‌گشت له‌وازمه‌كانی حه‌یات بشكێ، ئه‌وه ئه‌و كه‌سه شاااااااااعییییییره.”٭
بەهار: ئەو دەربڕینە، وەکو گوتم ئەگەرچی تەعریفاندن و بتاندنی پێوەدیارە، بەڵام جوانیشە.
دیسان ئەو نووسەرە گوتبووی” به‌جۆرێكیتر … هه‌ر كه‌سێك قه‌ڵه‌م بگرێته ده‌ست و ئه‌لف و بێ لێك جیا بكاته‌وه، بێگومان توانای ئه‌وه‌ی هه‌یه، له‌هه‌ر وه‌زع و مه‌وزوعێك كه‌بیه‌وێ ته‌عبیرێك ده‌رببڕێ، به‌و شه‌رته‌ی پێشینه‌یه‌كی باشی بۆی هه‌بێ … مادامێك هه‌ست و نه‌ستی به‌رامبه‌ر ده‌ربڕێ، ئه‌وه بۆ خۆی شیعره‌و شعوری مرۆڤێكه كه پێی ده‌ڵێن: شاااااااااعییییییر.”٭
فەوزەوی و ئەنارشیست و بت گێ و پێوەرگێ، بگێن هاهاها !.
بتەکانی مامۆستا و بەڕێوەبەر و قوتابخانە، بتەکانی خێزان و باوک برا و مام و ئامۆزا، بتەکانی کۆمەڵ، بتەکانی فەرمانگە، بتەکانی حاجی جادر و مامە باندڕ و خاڵە خدر، بتەکانی فلان سیاسەت و فیسار قانوون، بتەکانی سمێڵ، بتەکانی خێڵ، بتەکانی نەریت، بتەکانی مەزهەب و ئایین، بتەکانی ئەخلاق، بتەکانی ڕەخنەگر، بتەکانی شیعرگێ، بتەکانی عەیبه، بت، بت بت..
کوڕە دەبڕۆن هەی بڕیم بەسەر هەرچی بتتانە. ئێوە دیاره هێشتا هێزی سەروین و توانای سەروین و یاخی بوونی سەروینتان نەناسیوە؟
هەی بت پەرستنیە، باش ئەوەبزانن کە خەیاڵتان خاوە و سەروینی ئەنارشیست هەرگیز، بە هیچ بتێک لەو هەموو بتە گواویەتان ، زیندانی و لە قەفەس و دیل و بە کەنیزه ناکرێت.
-دەفتەری بیرەوەریەکانم-
“بەهاری حاجی ئاکۆ”
٨ی گوڵانی ١٩٧٣، دێی: ماڵی خێڵان-ڕێگای کانی ژن کوژان.
٭په‌ڵه‌یه‌ك هه‌وری ئه‌وین،
له ئاسمانی هێڤار ته‌نیاوه ده‌بارێ، قه‌ڵه‌می:ئامانج شارباژێڕی.
