Skip to Content

ئه‌ده‌ب خۆی جوانییه‌.. به‌ختیار محه‌مه‌د

ئه‌ده‌ب خۆی جوانییه‌.. به‌ختیار محه‌مه‌د

Closed
by ئازار 5, 2021 General, Literature

گرنگ نییه‌ چه‌ند كتێبت هه‌یه‌، گرنگ ئه‌وه‌یه‌ چ ده‌نووسی و چۆن ده‌نووسی (له‌ ڕاستیدا له‌ دنیای نووسینیشدا وه‌ك زۆر شتی دیكه‌، چه‌ندایه‌تی و چۆنایه‌تی به‌یه‌كه‌وه‌ گرنگن). نووسین هزره‌ و شێوازه‌ (شێوازی ده‌ربڕین و گوتن). نووسین واتایه‌ به‌ زمانێكی كاریگه‌ری ڕاست و دروست (ڕاست و دروست له‌ ڕووی بنه‌مای ڕێزمانه‌وه‌). ئیستاتیكای نووسین (ئه‌ده‌ب و شیعر) له‌ شێوازی ده‌ربڕین و گێڕانه‌وه‌ (گوتن) دایه‌؛ به‌ڵام له‌ پشت ئیستاتیكادا هه‌میشه‌ ئه‌وه‌ واتایه‌، كه‌ قسه‌ ده‌كا. واتا زمانی هه‌یه‌: زمانی گوتن و زمانی نووسین. ڕاستییه‌كه‌ی هه‌م واتا ده‌توانێ زمان جوان بكا، هه‌م زمانیش (شێوازیش) ده‌توانێ واتا كاریگه‌ر بكا. ئێمه‌ ناتوانین واتا ببینین، ئه‌گه‌ر زمان نه‌بینین (واته‌ زمان نه‌خوێنینه‌وه‌). وه‌زیفه‌ی زمان هه‌م گه‌یاندنه‌ (گه‌یاندنی ده‌لاله‌ت و واتا)، هه‌م ئیستاتیكایه‌ (به‌خشینی چێژی جوانی وشه‌ و ده‌ربڕین). ئه‌م حاڵه‌تانه‌ وه‌زیفه‌ی هه‌موو جۆره‌ نووسینێكه‌ و له‌ هه‌موو جۆره‌ نووسینێكدا به‌رجه‌سته‌ ده‌بن؛ به‌ تایبه‌تی له‌ ئه‌ده‌ب و شیعردا. هیچ ئه‌ده‌بێك نییه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی ئیستاتیكادا؛ ئه‌گه‌ر ئیستاتیكا له‌ ئه‌ده‌ب دابماڵی، ئه‌وا ئه‌ده‌بیش له‌ ئه‌ده‌ب ده‌كه‌وێ.

ئێمه‌ هیچ ئه‌ده‌ب و هیچ نووسینێك ناخوێنینه‌وه‌، ئه‌گه‌ر چێژمان پێ نه‌به‌خشێ (پاشانیش كه‌ڵك و سوودی مه‌عریفی). هه‌ندێك جار ئیستاتیكا (چێژی ئیستاتیكی) له‌ ئه‌ده‌بدا به‌ پێش زه‌روره‌تی سوود و كه‌ڵك ده‌كه‌وێ و ئێمه‌ ته‌نها بۆ چێژ و به‌ پاڵنه‌ری چێژ ده‌قێكی ئه‌ده‌بی ده‌خوێنینه‌وه‌. لێره‌وه‌ هه‌ندێك جار ڕه‌گه‌زی ئیستاتیكا له‌ ئه‌ده‌بدا وه‌پێش ڕه‌گه‌زی واتای مه‌عریفی ده‌كه‌وێ؛ یان با بڵێین ئه‌م ڕه‌گه‌زه‌ له‌ ناو چێژی ڕه‌گه‌زی ئیستاتیكادا خۆی ده‌شارێته‌وه‌‌ و خوێنه‌ر به‌ ڕوونی نایبینێ و زۆر بایه‌خی پێ نادا. ڕاستییه‌كه‌ی له‌ پشت هه‌موو وشه‌یه‌كی جواندا، خه‌یاڵ و فیكرێكی جوانیش هه‌یه‌. لێره‌وه‌ واتای جوان، ڕۆحی هه‌موو ده‌قیكی جوانه‌.

به‌ختیار محه‌مه‌د

Previous
Next
Kurdish